Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 157371 przypisów.

nalewka — tu: naczynie do polewania wodą. [przypis edytorski]

Nalewki — dawna ulica w dzielnicy Śródmieście w Warszawie, jedna z najważniejszych ulic handlowych miasta i jedna z głównych ulic dzielnicy żydowskiej, ruchliwy trakt komunikacyjny; zniszczona całkowicie w czasie powstania w getcie w 1943. [przypis edytorski]

Nalewki, Świętojerska — ulice w daw. żydowskiej dzielnicy Warszawy, zniszczone zupełnie w czasie powstania w getcie w 1943 r., a także w r. 1944. W czasie odbudowy powojennej powstała tu zupełnie nowa dzielnica, w której zachowano historyczne nazwy ulic. [przypis redakcyjny]

na lewo chodzić — kraść. [przypis redakcyjny]

na lewo (…) dwaj nieszczęśliwi — Tu poeta namiętnych marnotrawców swojego mienia, a szczególnie kantowników jako grzeszników innego rodzaju wyraźnie odróżnia od nierozmyślnych i marnotrawców, o których w pieśni VII wspomina. Gdy tamci tylko bezcelowym trudem mordują się, ci przeciwnie, wściekłymi namiętnościami szczwani są jak psami. [przypis redakcyjny]

na lewo od tego grzesznika słońce się łamie i cień przed nim ściele — Ponieważ cienie stoją po lewej stronie od poety, widzimy, że on idzie na zachód w chwili, kiedy słońce świeci od północy. Tak na pozór drobnymi szczegółami, poeta zawsze objaśnia czytelnika, w jakim kierunku idzie w swoją drogę. [przypis redakcyjny]

na lewo… potężny gmach — Opera. [przypis redakcyjny]

na lewo — tzn. na prawo od strony widza, na tę drogę, która wiedzie na rynek i którędy musi wracać z rynku Menechmus I (p. wyżej w. 220). [przypis tłumacza]

naleźć (daw.) — znaleźć. [przypis edytorski]

naleźć — dziś popr.: znaleźć. [przypis edytorski]

naleźć (starop.) — znaleźć. [przypis edytorski]

Należałoby i ciebie posłuchać… — wymiana słów między Hermogenesem a Antystenesem przerywa Sokratesowi. Teraz mówi Sokrates znowu. Słowa Antystenesa mocno go zaciekawiły. [przypis tłumacza]

Należało wyznaczyć granicę wpływu wewnętrznego procesu wydzielniczego na stanowcze ukształtowanie się nacechowania płciowego… — Że granice takie istnieją, okazuje się przecież także z istnienia różnic przed dojrzałością. [przypis autorski]

należy do całkiem innej historji. W owej historji p. de Charlus raczej pozwolił umrzeć królowej, niżby się miał spóźnić do fryzjera, mającego go upiększyć dla kontrolera tramwajowego — i tej historji nigdy Proust nie napisał. [przypis tłumacza]

należy postawić naprzód przesłanki, a wniosek winien sam nastąpić — patrz wybieg 10. [przypis tłumacza]

należy (…) prosić samych ustawodawców — przytyk do Eubulosa, który przeciwdziałał wojskowym ambicjom. [przypis tłumacza]

Należy przedstawić jej dziewięciu bohaterów — popularną rozrywką w epoce elżbietańskiej było przedstawianie Dziewięciu Bohaterów, postaci uznanych w średniowieczu za ideały rycerstwa. Na dziewiątkę składało się trzech pogańskich herosów antyku: Hektor, Aleksander Wielki i Cezar, trzech żydowskich biblijnych: Jozue, Dawid i Juda Machabeusz, oraz trzech średniowiecznych, chrześcijańskich: król Artur, Karol Wielki i Godfryd de Bouillon. Tutaj skład zostaje zmieniony: Holofernes dodaje Pompejusza i Herkulesa. [przypis edytorski]

należy uchwalić — wojsko greckie jest bardziej demokratyczne niż armia rzymska lub nowożytna, dlatego demokratycznie agituje się za dyscypliną. [przypis tłumacza]

należy uwięzić — nie za karę, lecz dla pewności, że nie ucieknie. Nie wolno aresztować obywatela, który poda trzech poręczycieli, że zjawi się na rozprawie. Wyjątek stanowi, jeśli skarży się o zdradę lub spisek. [przypis tłumacza]

należy wyłącznie poszukiwać środka, zdolnego uczynić ludzi mądrzejszymi, niż dotąd — [Kartezjusz,] Discours de la méthode. [przypis tłumacza]

nalezion (daw.) — znaleziony. [przypis edytorski]

nalezion — dziś popr.: znaleziony. [przypis edytorski]

naleziony — dziś: znaleziony. [przypis edytorski]

na lico (z ros.) — tu: na pierwszy rzut oka. [przypis edytorski]

na licyjskim łanie — Licja, kraina w płd. części Azji Mniejszej. [przypis edytorski]

na liczbie nie zostali (starop.) — nie byli winni. [przypis redakcyjny]

na liczbie zostać (starop.) — być dłużnym. [przypis edytorski]

na Liparze — na północ od Sycylii. [przypis tłumacza]

naliszszy (starop.) — najlichszy, najgorszy. [przypis edytorski]

na Litwie zjawiają się takie zjawiska, jakie w dawnej Polsce były zupełnie niemożliwe (…)O chłopach, Lipsk 1847, s. 23, 161; Bronisław Zaleski, Zniesienie poddaństwa na Litwie, Paryż (1868), s. 4 i nast. [przypis redakcyjny]

na Litwiny — dziś: na Litwinów. [przypis edytorski]

na ludzie (starop. forma) — dziś B.lm: na ludzi. [przypis edytorski]

na ludzim ich wywiódł (daw., gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: na ludzi ich wywiodłem. [przypis edytorski]

Na lwa srogiego bez obawy siędziesz… — cytat z psalmu XCI w przekładzie Jana Kochanowskiego. [przypis redakcyjny]

na lwa srogiego bez obawy siędziesz i na okrutnym smoku jeździć będziesz — fragm. biblijnego psalmu 91 w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]

Na lwa srogiego bez obawy wsiędziesz, I na ogromnym smoku jeździć będziesz… — fragm. Psalmu 91 w przekładzie Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]

na mą ciężką żałość (starop.) — abym ciężko żałował. [przypis redakcyjny]

Na Madagaskarze — powstała w 1930 Liga Morska i Kolonialna stawiała sobie za cel pozyskanie dla Polski kolonii zamorskich: jednym z rozważanym rozwiązań był zakup od Francji wyspy Madagaskar, u wybrzeży Afryki. W 1937 roku wysłano tam misję rządową, której celem było zbadanie przydatności wyspy jako przyszłej kolonii. Liga oraz środowiska narodowców głosiły w tym okresie hasło „Żydzi na Madagaskar!”, w grudniu 1938 i czerwcu 1939 podczas posiedzeń Sejmu zgłoszono interpelacje poselskie w sprawie przymusowej emigracji mniejszości żydowskiej. [przypis edytorski]

namagać (daw.) — wysilać się. [przypis edytorski]

na małem (gw.) — tu: w niewielkim gospodarstwie. [przypis edytorski]

na mały czas (starop.) — na krótko. [przypis edytorski]

na małym dniu (daw.) — kiedy dni są krótkie, w odróżnieniu od „na wielkim dniu”, w długie dni letnie. [przypis edytorski]

na małżeństwo z Niną krzyżyk — sens: nic nie wyjdzie z małżeństwa z Niną. [przypis edytorski]

na male (starop.) — na małym. [przypis redakcyjny]

namalowanemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: namalowanymi. [przypis edytorski]

Nam (…) ante (łac.) — „Cokolwiek swoje kształty porzuca lub zmienia,/ Powoduje natychmiast śmierć dawnego bytu” (Lucretius, De rerum natura, II, 752; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

na martwe i umęczone — dziś popr. forma B. lm r.m-os.: na martwych i umęczonych. [przypis edytorski]

nama (starop.; C. daw. liczby podwójnej) — mnie i tobie. [przypis redakcyjny]

na maszynie (rusycyzm) — samochodem. [przypis edytorski]

Nam (…) atri (łac.) — „I nie zeszła noc po dniu, ni jutrznia po nocy,/ Iżby nie posłyszały niemowląt kwilenia/ Obok lęków i płaczów, czarnych druhów zgonu!” (Lucretius, De rerum natura, II, 579; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

namavali — chustka zadrukowana imionami bogów i używana przez pobożnych Hindusów przy nabożeństwie i modlitwach. [przypis redakcyjny]

namaz — modlitwa muzułmańska, którą odprawiają siedząc i bijąc pokłony. »Każdy muzułman obowiązany jest co dzień pięć takich odprawiać namazów, w godzinach oznaczonych« (Sękowski, Collectanea t. I, str. 202). [przypis redakcyjny]

na Mazowsze — chodzi tu dokładnie o podróż do Warszawy na sejm. [przypis edytorski]

namaz (tur.) — obowiązkowa modlitwa muzułmańska odmawiana pięć razy w ciągu dnia. [przypis edytorski]

nam Chrystus przez Ducha ś. wlewa miłość — nawiązanie do Rz 5, 5: „ A nadzieja nie pohańbia, iż miłość Boża rozlana jest w sercach naszych przez Ducha Ś., który nam jest dan” (tłum. Wujka). [przypis edytorski]

nam do odparcia na sile nie schodzi — mamy wystarczające siły, by odeprzeć atak. [przypis edytorski]

namężniejszy (starop. forma) — najmężniejszy. [przypis edytorski]

namężnieyszy (starop. forma) — dziś popr.: najmężniejszy. [przypis edytorski]

namężnieyszy (starop. forma ort.) — dziś: najmężniejszy. [przypis edytorski]

Nam etsi urbs ipsa olim caput gentis non fuerit, Moscorum tamen nomen veteribus non ignotum fuisse constat — tłumaczenie w nast. zdaniu. [przypis edytorski]

nam (…) furit — Vergilius, Georgica, III, 98. [przypis tłumacza]

nam (…) habemus — Cicero, Paradoxa stoicorum, V, 2. [przypis tłumacza]

namiastka (daw.) — zastępczyni [por. namiestnik]. [przypis redakcyjny]

na miasto! (zniekszt. ros.) — na miejsce! [przypis edytorski]

nam id, cuius gratia, una e causarum numero est — gdyż to, dzięki czemu (się coś dzieje), jest jedną z szeregu przyczyn. [przypis tłumacza]

na międzymorzu — na Półwyspie Apenińskim, otoczony przez morza: Liguryjskie i Tyrreńskie na zach., Jońskie na płd. i Adriatyckie na wsch. [przypis edytorski]

namiętne przejrzenie się w zwierciadle młodości (…) rachunek sumienia, jaki czyni w pisanej tamże „Współczesnej krytyce” (…) nie bardzo zrozumiały dla czytelników, którzy znali tylko drukowane prace pisarza — „Na wiarę Amiela i Sainte-Beuve'a, Renana i Taine'a pisałem niejednokrotnie o współczesnym człowieku-dyletancie, o strukturze duchowej złożonej i niestałej, łatwo rozkładającej się pod wpływem zetknięcia się z wyrazem odmiennego duchowego życia… Był czas, gdy ten typ umysłowego życia imponował mi. Brałem bardzo poważnie to, co pisał J. Lemaitre o satanizmie w czarnym fraku i białej krawatce; skłonny byłem uważać Anatola France'a za wielkiego »duszoznawcę«” (47). Mowa o rozprawie Co to jest modernizm?. [przypis autorski]

namiętnie pracują nad uzmysłowieniem myśli (…) neoromantyzmem zwać by się powinna — M. Szeliga, Ostatnie powieści francuskie, „Życie” 1887, nr 9. Natomiast Z. Przesmycki (Profile poetów francuskich. Wstęp, „Życie” 1888, nr 1) nazywa „neoromantykami” parnasistów francuskich. [przypis autorski]

namiętnymi krzyki (daw.) — dziś popr. forma N.lm: namiętnymi krzykami. [przypis edytorski]

namiętnymi ruchy (daw.) — dziś popr. forma N.lm: (…) ruchami. [przypis edytorski]

na mię wiedzą to (starop.) — o mnie wiedzą to. [przypis edytorski]

namięższe (starop.) — najgrubsze. [przypis redakcyjny]

namieciech (starop. forma) — dziś N.lm: (w) namiotach. [przypis edytorski]

namiecie (starop. forma) — dziś Msc.lp: (w) namiocie. [przypis edytorski]

namiecie (starop. forma) — dziś N.lp: (po) namiocie. [przypis edytorski]

na miecz wsparta — dziś popr.: o miecz wsparta. [przypis edytorski]

namiejętnościom — dziś popr.: namiętnościom. [przypis edytorski]

na miejsce Dudonowe — w miejsce Dudona (poległego dowódcy jednego z oddziałów wojsk). [przypis edytorski]

na miejscu — ὑπαντιάζοντας. Nie rozumiem wyrażenia Clementza „gegen die Brüstung drängten”. [przypis tłumacza]

na miejscu zwanym Kamień — w oryg. locus vocabulo lapis; zapewne Kamień Śląski w pobliżu Opola. [przypis edytorski]

namieniać — dziś popr.: nadmieniać, tj. wspominać. [przypis edytorski]

namienić (daw.) — nadmienić, wspomnieć. [przypis edytorski]