Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 460 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4886 przypisów.

alkierz — mały boczny pokój. [przypis edytorski]

alkierzowy (daw.) — sypialniany; alkierz: mały, boczny pokój, często sypialny. [przypis edytorski]

alkierz — sypialnia. [przypis edytorski]

alkierz — ustronny pokoik, często w narożniku budynku; garderoba. [przypis edytorski]

alkierz — w architekturze: czworoboczne pomieszczenie narożne, wyraźnie wyodrębnione z bryły budynku (również dachem); w staropolszczyźnie: popularne określenie małego, ustronnego pokoiku, bocznego gabineciku. [przypis edytorski]

alkierz (z niem. Erker: wykusz) — w architekturze: czworoboczne pomieszczenie narożne, wyraźnie wyodrębnione z bryły budynku (również dachem); w staropolszczyźnie: popularne określenie małego, ustronnego pokoiku, bocznego gabineciku. [przypis edytorski]

Alkimedon — myrmidoński wódz, który uratował nieśmiertelne konie Achillesa po śmierci Patroklosa. [przypis edytorski]

Alkinoos (mit. gr.) — król Feaków mieszkających na wyspie Scherii, ojciec Nauzykai; przyjął w gościnę powracającego spod Troi Odyseusza i wyprawił go na Itakę; na jego dworze Odyseusz opowiadał dzieje swojego powrotu spod Troi, co zajmuje księgi IX–XII Odysei. [przypis edytorski]

Alkmajon a. Alkmeon z Krotony (VI–V w. p.n.e.) — grecki filozof i medyk, uczeń Pitagorasa. [przypis edytorski]

Alkmena (mit. gr.) — żona Amfitriona, króla Teb, uwiedziona przez Zeusa który przybrał postać jej męża urodziła Heraklesa. [przypis edytorski]

Alkmena — w mitologii greckiej matka herosa Heraklesa. [przypis edytorski]

Alkmena — żona Amfitriona, matka Heraklesa (jego ojcem był Zeus, który przybrał postać męża Alkmeny). [przypis edytorski]

Alkmeon (mit. gr.) — syn Amfiaraosa i Eryfili; zgodnie z wolą ojca pomścił jego śmierć, zabijając matkę, za co był ścigany przez boginie zemsty, Erynie. [przypis edytorski]

Alkmeon (mit. gr.) — zabił własną matkę, Eryfilię. [przypis edytorski]

Alkmeon — syn Amfiaraosa i Eryfyli, zabił matkę mszcząc się za to, że wysłała ojca na wyprawę wojenną przeciw Tebom, wiedząc od wyroczni, że on stamtąd nie wróci. [przypis edytorski]

Alkmeon z Krotony, Alkmaíōn (VI–V w. p.n.e.) — wybitny grecki filozof i lekarz; twierdził, że zdrowie zależy od równowagi przeciwieństw w organizmie. [przypis edytorski]

alkówka — zdrobn. od: alkowa; pokój prywatny, sypialnia. [przypis edytorski]

alkoholiczny — przekręcone: melancholiczny (w oryg.: allycholly, zamiast melancholy). [przypis edytorski]

Alkoran (ar. al-Qur'an) — Koran, święta księga islamu. [przypis edytorski]

Alkoran, dziś Koran — święta księga islamu, przekazująca nauki Mahometa, zawiera nakazy religijne i podstawy prawa obowiązującego muzułmanów; tu: biblia, księga święta, zbiór praw. [przypis edytorski]

Alkoran, dziś Koran — święta księga islamu, przekazująca nauki Mahometa, zawiera nakazy religijne i podstawy prawa obowiązującego muzułmanów; tu: biblia, księga święta. [przypis edytorski]

Alkoran, dziś: Koran — święta księga islamu. [przypis edytorski]

Alkoran — Koran, święta księga islamu. [przypis edytorski]

Alkoran — właśc. Koran, święta księga religii muzułmańskiej. [przypis edytorski]

Alkoran własc. Koran — święta księga muzułmanów, zawierająca naukę Mahometa; zbiór podstawowych przepisów rel. i prawnych oraz nakazów moralnych islamu; motyw hurys wyskakujących z gruszki występuje nie w Koranie, ale w baśniach arabskich. [przypis edytorski]

Alkoran (z arab.) — Koran, święta księga muzułmanów. [przypis edytorski]

alkowa (daw.) — wnęka lub pokoik sypialny. [przypis edytorski]

alkowa — pokoik, sypialnia. [przypis edytorski]

alkowa — pomieszczenie narożne; tu: sypialnia. [przypis edytorski]

alkowa — ustronna izba; sypialnia. [przypis edytorski]

alkowa — wnęka sypialniana bez okna. [przypis edytorski]

alkr (port.) — miara powierzchni stosowana w Brazylii: około 2,5 hektara. [przypis edytorski]

Alla bella e soave signora Polacca (wł.) — do pięknej i delikatnej Polki. [przypis edytorski]

Allach a. Allach-Untermenzing — okręg administracyjny Monachium, w kraju związkowym Bawaria; w 1943 r. powstał tutaj obóz koncentracyjny Monachium-Allach, założony przez SS. [przypis edytorski]

Allach Kerim — Bóg jest miłosierny. [przypis edytorski]

Allach — podobóz w obozie koncentracyjnym w Dachau. [przypis edytorski]

alla fortuna della guerra (wł.) — na los wojny. [przypis edytorski]

Alla Madonna del Monte, signora? (wł.) — Do Madonny del Monte, pani? [przypis edytorski]

alla Madonna del Monte (wł.) — do Madonny dell Monte. [przypis edytorski]

Allan, częściej Alan — anglosaskie imię męskie. [przypis edytorski]

Alla nostra casa ben venuto, molto honorato, signor Petruchio (wł.) — witam w naszym domu, wielce dostojny panie Petruchio. [przypis edytorski]

All devils! (ang.) — do wszystkich diabłów! [przypis edytorski]

alle, alle Menschen weg nach Madagaskar (niem.) — wszyscy, wszyscy ludzie precz, na Madagaskar. [przypis edytorski]

Allegheny — pasmo górskie w zach. części Appalachów. [przypis edytorski]

allegretto (muz; z wł.) — tempo wykonywania utworu w muzyce: ruchliwie, nieco wolniej niż w tempie allegro. [przypis edytorski]

allegro cantabile (muz.; wł.) — sposób wykonywania utworu w muzyce: żwawo i śpiewnie. [przypis edytorski]

allegro furioso alla polacca (muz.; wł.) — sposób wykonywania utworu w muzyce: energicznie, z pasją (z furią) na sposób polski. [przypis edytorski]

allegro ma non troppo (muz.; wł.) — sposób wykonywania utworu w muzyce: żwawo, ale nie zanadto. [przypis edytorski]

allegro (muz., wł.: radośnie) — tempo wykonywania utworu w muzyce: wesoło, żywo; także utwór w takim tempie. [przypis edytorski]

allegro (muz.; wł.: radośnie) — tempo wykonywania utworu w muzyce: żwawo, energicznie. [przypis edytorski]

allegro sostenuto (muz.; wł.) — sposób wykonywania utworu w muzyce: żwawo, przedłużając. [przypis edytorski]

allegro — utwór muzyczny w szybkim tempie. [przypis edytorski]

allegro (wł.) — dosł.: żywy, wesoły, radosny; muz.: szybkie tempo. [przypis edytorski]

alle Juden raus (niem.) — wszyscy Żydzi wyjść (dosł.: na zewnątrz; wulg.: wynocha). [przypis edytorski]

Allekta a. Alekto (mit. gr.) — jedna z Erynii; bogini nieubłaganego, niepohamowanego gniewu (jej imię znaczy tyle co: „niestrudzona”). [przypis edytorski]

Alleluja (rel., hebr. ‏הַלְלוּיָהּ‎: hallelujah, halelu-Jáh) — chwalcie Pana; zwrot używany w Biblii i w liturgii kościelnej. [przypis edytorski]

alleluja (z hebr.) — chwała Panu; słowo używane w Biblii Starego i Nowego Testamentu oraz modlitwach judaizmu i chrześcijaństwa. [przypis edytorski]

Allemany (niem. Alle Männer: wszyscy mężowie) — właśc. Alemanowie a. Alamanowie, związek plemion germańskich (Semnonów, Hermundurów, Markomanów i in.) utworzony w początkach III w. na obszarze wyznaczonym biegiem rzek: Men, Neckar, Ren i Dunaj; po raz pierwszy najechali zach. prowincje cesarstwa rzym. w 213 r. i zostali pokonani przez Karakallę; z czasem stali się stałym zagrożeniem dla Rzymu. [przypis edytorski]

Allenby, Edmund Henry Hynman (1861–1936) — jeden z najwybitniejszych dowódców armii brytyjskiej, marszałek polny; dowódca Egipskiego Korpusu Ekspedycyjnego w kampanii na płw. Synaj i w Palestynie podczas I wojny światowej, w l. 1917–1918 przeprowadził śmiałą kampanię na Bliskim Wschodzie, łączącą działania piechoty, kawalerii i lotnictwa, uznawany z tego powodu za prekursora taktyki Blitzkriegu (tj. wojny błyskawicznej). [przypis edytorski]

aller causer (fr.) — iść porozmawiać. [przypis edytorski]

Allerdings. Ja. Leider. (niem.) — oczywiście, tak, niestety. [przypis edytorski]

Alles ist schon verloren, verloren (niem.) — Wszystko już stracone, stracone. [przypis edytorski]

alles ist weg (niem.) — wszystko poszło precz. [przypis edytorski]

alles (niem.) — wszyscy. [przypis edytorski]

alles (niem.) — wszystko. [przypis edytorski]

Alles Scheisse… Nimm den Dreck weg und schmeiss an die Seite (niem.) — Wszystko to gówno… Zabierz stąd to łajno i rzuć na bok. [przypis edytorski]

Alles verstehen (niem. zniekszt.) — zrozumiano. [przypis edytorski]

Alles war erlaubt (niem.) — Wszystko było dozwolone. [przypis edytorski]

alles wild! (niem.) — wszystko dzikie! [przypis edytorski]

Alles zerschmilzt in grosse Massen (niem.) — Wszystko roztapia się w wielkich masach. [przypis edytorski]

alle Wetter (niem.) — przekleństwo: do stu piorunów. [przypis edytorski]

Allez, allez, vite, vite! (fr.) — naprzód, naprzód, żywo, żywo! [przypis edytorski]

Allez, et dites bien à votre bonhomme… (fr.) — Idź pan i powiedz swojemu przyjacielowi — rozumie mnie pan? — że trzeba przełknąć tę pigułkę. [przypis edytorski]

allez! (fr.) — tu: naprzód; wykrzyknik poprzedzający wypicie łyku alkoholu. [przypis edytorski]

Allez plus vite, plus vite (fr.) — jedź szybciej, szybciej. [przypis edytorski]

Allgemeine Gratulationstheorie — ogólna teoria gratulacyjna. [przypis edytorski]

Allia — potok wpadający do Tybru 18 km od Rzymu. [przypis edytorski]

All is true (ang.) — Wszystko to prawda; pierwotny tytuł sztuki Shakespeare'a Henryk VIII. [przypis edytorski]

Allons, allons, Guedan… — Chodź, chodź, Guedan, co tu robisz, idź na pokład. [przypis edytorski]

allons enfant de la patrie, / le jour de gloire est arrivé (fr.) — chodźmy, dzieci ojczyzny, (oto) nadszedł dzień chwały. [przypis edytorski]

Allons, enfants de la [patrie] (fr.) — Naprzód, dzieci ojczyzny (początkowe słowa Marsylianki, pieśni rewolucyjnej, która z czasem stała się oficjalnym hymnem Francji). [przypis edytorski]

Allons enfants (…) (fr.) — naprzód, dzieci ojczyzny, nadszedł dzień chwały…; początkowe słowa Marsylianki, wzywającej do walki rewolucyjnej pieśni z 1792 r., która stała się następnie hymnem Francji. [przypis edytorski]

Allons (fr.) — Chodźmy. Idziemy. [przypis edytorski]

allons (fr.: chodźmy) — tu: no dalej; naprzód. [przypis edytorski]