Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 12942 przypisów.

poczet — orszak, drużyna, słudzy, towarzyszący panu w podróżach i w walce. [przypis edytorski]

poczet — orszak, grupa dworzan towarzyszących bogatszemu szlachcicowi. [przypis edytorski]

poczet — orszak, tu: oddział. [przypis edytorski]

Poczkaj! — dziś popr.: Poczekaj! [przypis edytorski]

poczmistrz (daw.) — kierownik urzędu pocztowego. [przypis edytorski]

poczniem (daw.) — poczniemy, zaczniemy. [przypis edytorski]

pocznij beczkę — rozpocznij beczkę, otwórz beczkę. [przypis edytorski]

poczni (starop. forma) — pocznij; zacznij. [przypis edytorski]

poczpuła (starop.) — cios, uderzenie. [przypis edytorski]

pocztarek (daw.) — roznosiciel przesyłek. [przypis edytorski]

poczta — tu: konie pocztowe, dyliżans. [przypis edytorski]

poczta — tu: powóz. [przypis edytorski]

poczta — tu: szybki zaprzęg konny, służący do przewożenia pilnej korespondencji. [przypis edytorski]

poczthalter (z niem.) — urzędnik pocztowy. [przypis edytorski]

pocztówka — tu: powóz pocztowy, dyliżans. [przypis edytorski]

pocztowy — członek pocztu, sługa. [przypis edytorski]

pocztowy — członek pocztu, zbrojnego orszaku należącego do bogatszego szlachcica. [przypis edytorski]

pocztowy — tu: należący do pocztu. [przypis edytorski]

pocztowy — tu: osoba należąca do pocztu. [przypis edytorski]

pocztylion (daw.) — listonosz; woźnica pojazdu pocztowego (niegdyś konnego, jak dorożka, będącego powozem usługowym); tu: dorożkarz. [przypis edytorski]

pocztylion (daw.) — tu: woźnica zaprzęgu pocztowego. [przypis edytorski]

pocztylion — osoba powożąca dyliżansem pocztowym. [przypis edytorski]

Pocztylion z Longjumeau — popularna francuska opera Adolphe'a Adama z 1836. [przypis edytorski]

poczuć cykorię (gw. warsz.) — przestraszyć się. [przypis edytorski]

poczuł nad sobą żelazną różczkę — por. Ps 2, 9: „Żelazną rózgą będziesz nimi rządzić / i jak naczynie garncarza ich pokruszysz” oraz Ap 2, 27: „a rózgą żelazną będzie ich pasł: / jak naczynie gliniane będą rozbici”. [przypis edytorski]

poczwara — szkaradna istota, potwór. [przypis edytorski]

poczwarny — odrażający. [przypis edytorski]

poczwa (starop.) — figiel, wybryk; por. poczwarny, poczwara; swe poczwy nad ludźmi stroję: robię ludziom swoje figle. [przypis edytorski]

poczwórna — wykonana z czterech warstw skóry, a następnie obita blachą. [przypis edytorski]

poczytać (książk.) — uznać za coś, za kogoś. [przypis edytorski]

poczytać za stratę (starop.) — uznać za stratę. [przypis edytorski]

poczytan — poczytany (daw. krótka forma przym.), uznany za coś a. za kogoś. [przypis edytorski]

poczytywać (daw.) — uznawać. [przypis edytorski]

podać się (daw.) — wychylić się w określonym kierunku. [przypis edytorski]

podać się o paszport — dziś popr.: złożyć podanie o paszport. [przypis edytorski]

podać się w tył (daw.) — pochylić się w tył. [przypis edytorski]

podać tył (daw.) — odwrócić się. [przypis edytorski]

podać tył — odwrócić a. cofnąć się (np. o armii). [przypis edytorski]

podać tyły (starop.) — uciekać, być w odwrocie. [przypis edytorski]

podagra — choroba charakteryzująca się pogrubieniem stawu dużego palca u nogi i ograniczeniem jego ruchów oraz napadowymi bólami i obrzękiem w okresach zaostrzeń. [przypis edytorski]

podagra — choroba, której objawem jest pogrubienie stawu dużego palca u nogi i ograniczenie jego ruchów oraz napadowe bóle i obrzęk. [przypis edytorski]

podagra — choroba pociągająca za sobą bóle stawów, zwł. wielkiego palca u nogi. [przypis edytorski]

podagra — choroba zniekształcająca i powiększająca staw dużego palca u nogi, której towarzyszą okresowe napadowe bóle. [przypis edytorski]

podagra (med.) — stan chorobowy stawów palucha stopy; podagryk: osoba cierpiąca na podagrę. [przypis edytorski]

podagrische — übel gelaunte. [przypis edytorski]

podagristischen — Podagra: Fußgicht. [przypis edytorski]

podagryczny — cierpiący na podagrę, czyli artretyzm (dnę moczanową), chorobę charakteryzującą się nawracającymi epizodami ostrego zapalenia stawów. [przypis edytorski]

podagryczny — dotyczący dny moczanowej, rodzaju zapalenia stawu, zazwyczaj u palucha u stopy. [przypis edytorski]

podajemy w przekładzie — przekład na podstawie Fahrt auf dem Orinoko, skróconej wersji niem. opisu podróży, którego pełna wersja (ponad 600 str.) ukazała się jako Voyage aux régions équinoxiales du Nouveau Continent, fait en 1799–1804, par Alexandre de Humboldt et Aimé Bonpland, w latach 1814–1825 w Paryżu. [przypis edytorski]

podaje on [Pliniusz], że inni artyści ze skromności wyrażali się w nieoznaczonym czasie (…) — lib. XXXVI, sect. 4, p. 730. [przypis edytorski]

podał mu szafarza swego (starop.) — tu: oddał go w opiekę swego szafarza, rządcy. [przypis edytorski]

podal — opodal, niedaleko. [przypis edytorski]

podana nieco naprzód — nieznacznie pochylona do przodu. [przypis edytorski]

pod Ancykrysem (gw.) — pod Antychrystem. Słowo Antychryst pochodzi z greki (antichristos) i oznacza przeciwnika Chrystusa – diabła, szatana. W gwarze słowo Antychryst jest wymawiane w sposób uproszczony, m.in. Ancykrys. Taki los spotyka słowa mało znane, np. wyraz inwentarz w kolędzie ludowej brzmi lawentarz. [przypis edytorski]

podanie o Heraklesie — popularna przypowieść o Heraklesie na rozstaju dróg (zob. Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie II 1.21–34), w której bohater musi wybrać pomiędzy dwiema drogami życia, proponowanymi przez dwie kobiety: Cnotę i Nieprawość; jej autorem był grecki filozof Prodikos z Keos (ok. 465–ok. 395 p.n.e.). [przypis edytorski]

podanie — utwór prozatorski, przekazywany ustnie, podejmujący ważną tematykę społeczną. Opowiadanie dotyczące wydarzeń historycznych lub legendarnych. [przypis edytorski]

podarki — dziś popr. forma N.lm: podarkami. [przypis edytorski]

podarkiem ucina rozmowie — kończy rozmowę wręczeniem podarunku. [przypis edytorski]

pod Augustami — za panowania królów Augusta II Mocnego (1670–1733) i Augusta III Sasa (1696–1763). [przypis edytorski]

podawać na jaśnię (daw.) — wyjaśniać, oświetlać; tu: uwydatniać. [przypis edytorski]

podawać rządce (daw.) — wyznaczać (wskazywać) rządzących. [przypis edytorski]

podawać się na widok — pokazywać się. [przypis edytorski]

podawać się w tył — odchylać się do tyłu. [przypis edytorski]

podawać — tu: składać podanie. [przypis edytorski]

podawać tył (daw.) — cofać się, uciekać (szczególnie w walce). [przypis edytorski]

podawając (starop. forma) — podając. [przypis edytorski]

podawał było — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: podawał kiedyś (wcześniej, dawniej). [przypis edytorski]

podawał było — daw. konstrukcja, czas zaprzeszły o znaczeniu: dawniej (kiedyś, wcześniej) podawał. [przypis edytorski]

podawam (daw.) — dziś: podaję. [przypis edytorski]

podawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: podaje. [przypis edytorski]

podawa (starop. forma) — podaje. [przypis edytorski]

podawca (łac. collator: zbierający, ofiarodawca) — kolator; patron lub fundator kościelny; zwykle bywali kolatorami lokalni właściciele ziemscy przekazujący na rzecz kościoła znaczne ofiary i mający za to prawo do przedstawiania (podawania, stąd: podawca) władzom kościelnym kandydatów do różnych beneficjów. [przypis edytorski]

podbechtać — nastawić kogoś przeciwko komuś lub czemuś, podrażnić czyjąś dumę, ambicję. [przypis edytorski]

podbechtać — podjudzić, nastawić kogoś wrogo, zbuntować przeciw komuś a. czemuś. [przypis edytorski]

podbechtać — podpuścić. [przypis edytorski]

podbechtać (pot.) — podrażnić dumę, ambicję. [przypis edytorski]

podbechtywać — podjudzać, buntować kogoś przeciw komuś a. czemuś. [przypis edytorski]

pod Beresteczkiem — bitwa pod Beresteczkiem (1651), zwycięstwo wojsk polskich nad siłami kozacko-tatarskimi; Beresteczko — miasto nad Styrem na Wołyniu, w zach. części Ukrainy. [przypis edytorski]