Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7227 przypisów.

bezpięty — diabeł; według wierzeń ludowych diabeł miał kopyta zamiast ludzkich stóp, a zatem nie miał pięty. [przypis edytorski]

bezpieczeństwo (daw.) — [tu:] śmiałość. [przypis redakcyjny]

bezpieczeństwo osobiste można było znaleźć we Francji, jedynie należąc do jakiejś korporacji, sądownictwa na przykładCorrespondance Grimma, styczeń 1783: „Hrabia de N., kapitan gwardii, podrażniony tym, że nie znalazł miejsca na balkonie w dniu otwarcia nowej sali, próbował, bardzo niewłaściwie, wyparować pewnego godnego prokuratora; ów, niejaki pan Pernot, nie chce ustąpić. „To jest moje miejsce”. „Nie, moje”. „A kto pan jesteś?” „Jestem pan Sześć Franków…” (To była cena miejsc). Wymiana słów coraz żywsza, obelgi, kuksańce. Hrabia de N. posunął nieprzyzwoitość do tego, że potraktował biednego sądownika jak złodzieja, w końcu ośmielił się kazać sierżantowi, aby go ujął i odprowadził na strażnicę. Pan Pernot udał się tam z wielką godnością, a wyszedłszy pospieszył wnieść skargę do komisarza. Potężna korporacja, do której miał zaszczyt należeć, za nic nie pozwoliła, aby miał cofnąć tę skargę. Wytoczono tedy rzecz przed parlament. Pana de N. skazano na wszystkie koszta, na przeproszenie prokuratura, na zapłacenie mu dwóch tysięcy talarów odszkodowania, które za jego zgodą rozdano ubogim więźniom w Conciergerie; co więcej, zalecono wyraźnie rzeczonemu hrabiemu, aby nie nadużywał na przyszłość rozkazów królewskich jako pozoru dla zakłócania widowisk etc. Przygoda ta narobiła hałasu, urosła do wielkich rozmiarów: całe sądownictwo czuło się obrażone zniewagą wyrządzoną człowiekowi noszącemu jego szaty etc. Pan de N., chcąc zatrzeć swą przygodę, udał się po laury do obozu w Saint-Roch. Nie mógł uczynić nic lepszego, powiadano: „trudno wątpić o jego talencie do zdobywania szturmem obronnych miejsc” (Grimm, cz. III, t. II, s. 102). Wyobraźcie sobie nieznanego filozofa w miejsce pana Pernot. Użyteczność pojedynku. Patrz dalej, s. 496, wcale rozsądny list Beaumarchais'go, który odmawia jednemu z przyjaciół krytej loży na Wesele Figara. Póki myślano, że ta odmowa odnosi się do pewnego księcia, wrzenie było wielkie, mówiono o surowych karach. Wszystko obróciło się w śmiech, kiedy Beaumarchais oświadczył, że list jego zwrócony był do prezydenta du Paty. Daleko jest od r. 1785 do 1822! Nie rozumiemy już tych uczuć. I chcą, aby ta sama tragedia, która wzruszała tamtych ludzi, dobra była dla nas! [przypis autorski]

bezpieczeństwo (starop.) — [tu:] zażyłość. [przypis redakcyjny]

bezpieczna biegłość (daw.) — [tu:] nietroszcząca się o nic ciekawość. [przypis redakcyjny]

Bezpieczne wycinając mu drogi, szli przed nim synowie Hefajstosa — tj. cieśle z siekierami; Hefajstos był patronem rzemiosł. [przypis edytorski]

bezpiecznie (…) głupstwo zadać — bez obawy, że się pomyli, zarzucić głupotę. [przypis redakcyjny]

bezpiecznie (starop.) — tu: nieostrożnie, niebacznie. [przypis redakcyjny]

bezpiecznie (starop.) — [tu:] śmiało. [przypis redakcyjny]

bezpiecznie — tu: nie mając pieczy; niedbale. [przypis edytorski]

bezpiecznie — tu: śmiało. [przypis redakcyjny]

bezpieczność — dziś: bezpieczeństwo. [przypis edytorski]

bezpiecznym sercem (starop.) — z sercem wolnym od obaw, z poczuciem bezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]

bezpieczny (starop.) — tu: pewny. [przypis redakcyjny]

bezpieczny — tu: niezagrażający bezpieczeństwu domowników. [przypis redakcyjny]

bezpieczny — tu: pewien. [przypis edytorski]

bezpieczny — tu: pozbawiony trosk. [przypis redakcyjny]

bezpieczny — tu: wolny od obaw, nie podlegający strachowi. [przypis redakcyjny]

Bezpłatny kraju sędzia — w dawnej Polsce sędzia nie pobierał żadnego wynagrodzenia. [przypis redakcyjny]

bezplenny — bezowocny. [przypis edytorski]

bez pół (daw.) — w połowie. [przypis edytorski]

bez pół (gw.) — przez pół, w połowie; w pasie. [przypis edytorski]

bez pół się zginać (gw.) — kłaniać się nisko; bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]

bez pochyby — ani chybi, niechybnie; na pewno. [przypis edytorski]

bez pochyby (daw.) — na pewno. [przypis edytorski]

bez pochyby (daw.) — niewątpliwie. [przypis edytorski]

bez podziału — tzn. Wojewoda nie dzielił rozpaczy syna, a Wacław zapału pychy ojca. [przypis redakcyjny]

bezpodzielnie (poet.) — niepodzielnie. [przypis redakcyjny]

bez pomocy oczu — tj. nie patrząc przed siebie. [przypis edytorski]

Bezpośrednią przyczyną wojny rzymsko-żydowskiej było też niedopuszczenie pomnika Cezara do Świątyni w Jerozolimie — bezpośrednią przyczyną buntu przeciw władzy Rzymian, który przekształcił się w wojnę, była reakcja rzymskiego namiestnika na prowokację religijną jednego z miejscowych Greków przed budynkiem synagogi w mieście Cezarei, gdzie Grecy i Żydzi od dawna byli skonfliktowani, oraz zabranie przez namiestnika dużej kwoty ze skarbca świątynnego w Jerozolimie, rzekomo na potrzeby cesarza (Józef Flawiusz, Wojna żydowska II 14). [przypis edytorski]

bezpośrednio dana różnica wymienionych jakości — czy w rozpoznawaniu odgrywa zasadniczą rolę, dołączony do danej (X) jako takiej, obraz jej pamięciowej (BX), mniej lub więcej ściśle zlokalizowany w (BT), nie będziemy tu rozstrzygać. [przypis autorski]

bezpośrednio — pojęcia „bezpośrednio” używam na razie w tym znaczeniu, co „dla (IP) samego dla siebie jako takiego”. [przypis autorski]

bezpośrednio — w oryg. niem. unvermittelt: znienacka, nagle. [przypis edytorski]

bezpośrednio — w oryg. niem. unvermittelt: znienacka,nagle. [przypis edytorski]

bez postanku — nieustannie. [przypis edytorski]

bezprawa — dziś raczej: bezprawna. [przypis edytorski]

bez pretensji — tu: bezpretensjonalnie, skromnie, prosto. [przypis edytorski]

bezprizorni (z ros. lp: беспризорный, biesprizorny) — potoczne określenie bezdomnych dzieci żyjących na ulicy w Rosji, najczęściej pozostających w konflikcie z prawem. [przypis edytorski]

Bez przerwy mnóstwo much i os kąsało — Jak tu żądła owadów, tak za życia ciągle ich bodły i gryzły małe i niskie namiętnostki. [przypis redakcyjny]

Bez przestanku — bezustannie. [przypis edytorski]

bez przestanku (daw.) — bez przerwy. [przypis edytorski]

bezprzestannie — bez ustanku. [przypis edytorski]

bezprzestannie (daw.) — nieustannie. [przypis edytorski]

bezprzestannie — dziś: nieustannie. [przypis edytorski]

bez przygany (starop.) — nienagannie. [przypis edytorski]

bezprzysadnie — bez przesady, w sposób nieprzerysowany. [przypis redakcyjny]

bez rachunku (daw.) — bez przemyślenia. [przypis edytorski]

bezrdzenny — tu: bezsensowny, bezproduktywny, bezużyteczny. [przypis edytorski]

bez regresu (z łac.) — nieodwołalnie. [przypis redakcyjny]

bez respektu — bez względu, bez [zwracania] uwagi. [przypis redakcyjny]

bezrówny (daw.) — niemający nikogo a. niczego równego sobie; niezrównany. [przypis edytorski]

bezruchy (neol.) — nieruchomy; pozostający bez ruchu. [przypis edytorski]

bezrządny (daw.) — anarchiczny; nieporządny; nierządny. [przypis edytorski]

bezśledny — taki, w którym nie można kogoś wyśledzić. [przypis edytorski]

bezsensowy — dziś popr.: bezsensowny. [przypis edytorski]

bezsilném — dziś popr. forma N. lp: bezsilnym. [przypis edytorski]

bezsłowy — dziś popr. bezsłowny a. milczący. [przypis edytorski]

bez sprawy (daw.) — bez przygotowania. [przypis edytorski]

bez sprosu (ros. biez sprosa) — bez pozwolenia. [przypis edytorski]

bez srebrnego i złotego klucza — [Złoty klucz to symbol duchownej godności i władzy powierzonej przez Boga papieżowi, srebrny klucz to symbol teologii; red. WL] O dwóch tych kluczach Kościoła, patrz przypisek w pieśni IX Czyśćca. [przypis redakcyjny]

bez strat… naszych sprzymierzeńców (nostrum salute socium) — mówi urzędowym stylem Rzymian o wygranej bitwie, w której sprzymierzeńcy (socii) nie ponieśli strat. [przypis tłumacza]

bezsumienny (neol.) — pozbawiony sumienia. [przypis edytorski]

bezsumienny — nie mający sumienia; nieetyczny w postępowaniu. [przypis edytorski]

Bez szczególnych okoliczności trudno, by inny rząd niż republikański mógł istnieć w jednym mieście — Kiedy np. mały władca utrzymuje się pomiędzy dwoma wielkimi państwami wskutek ich obopólnej zazdrości; ale istnienie jego jest zawsze chwiejne. [przypis autorski]

bezszmernie (neol.) — bez szmeru, bezszelestnie. [przypis redakcyjny]

bez ten cas (gw.) — przez ten czas. [przypis edytorski]

bez to (gw.) — przez to, z tego powodu; [bez tom zjechała: konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; bez to zjechałam (gw.), znaczenie: z tego powodu przyjechałam]. [przypis autorski]

bez to (gw.) — tu: przez to; z tego powodu. [przypis edytorski]

bez tom chciała (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; przez to chciałam. [przypis edytorski]

bez tom (gw.) — przez tę. [przypis edytorski]

bez toście tu (gw.) — przez to [jeste]ście tu. [przypis edytorski]

beztroskliwe (przestarz.) — lekkomyślne. [przypis edytorski]

bez (tu gw.) — przez; bez noc — przez noc, w ciągu nocy. [przypis edytorski]

bez twego spomnienia — to znów może znaczyć, albo: bez wspomnienia o tobie, albo: bez twojej pamięci o mnie. [przypis redakcyjny]

Bezu — Βησοῦ (N), Βηθσώ (D), „miejsce nieczystości” (Riehm), dziś nieznane. [przypis tłumacza]

Bezugschein (niem.) — talon, bon. [przypis edytorski]

bez uroku — daw. formułka zastrzegająca, mająca zapobiec złemu urokowi, tzn. wykorzystaniu wypowiadanych słów przez siłę magiczną, która mogłaby złośliwie zrealizować coś, o czymś się wspomina. [przypis edytorski]

bez użycia żelaza — „Nie budujże go z ciosanego kamienia, bo jeślibyś podniósł nań nóż twój, będzie splugawiony”, Wj 20, 25. [przypis tłumacza]

bezużytecznej zgody — κακῆς ὁμονοίας, malam concordiam, freilich nicht aus edlen Beweggründen die Eintracht zu pflegen (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. Znowu miejsce wymagające subtelnego przekładu, gdyż autor sądzi tu swych rodaków, a więc charakteryzuje poniekąd sam siebie jako człowieka odmiennej polityki. [przypis tłumacza]

bezwargi (neol.) — niemający warg, pozbawiony warg. [przypis edytorski]

bezwarunkowie — dziś: bezwarunkowo. [przypis edytorski]

bezwędzidlny — od: bez wędzidła; bez pręta, do którego mocuje się lejce; nieograniczony uzdą. [przypis edytorski]