Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116720 przypisów.
Ból to owoc, Bóg tego owocu nie rodzi… — Wiktor Hugo, Les contemplations (Kontemplacje). [przypis edytorski]
ból w krzyżu — ból w dolnej części pleców (kręgosłupa i miednicy). [przypis edytorski]
ból życia — por. niem. Weltschmertz. [przypis edytorski]
bór — duży las iglasty. [przypis edytorski]
bórg (daw.) — kredyt, pożyczka. [przypis edytorski]
bóść — uderzać czymś ostrym. [przypis edytorski]
bóść — uderzać czymś spiczastym, ostrym. [przypis edytorski]
bóstwóm — dziś popr. forma C. lm: bóstwom. [przypis edytorski]
bóstwy — dziś popr. forma N.lm: bóstwami. [przypis edytorski]
bóty (daw.) — boty; dziś: buty. [przypis edytorski]
bóżnica a. bożnica a. synagoga — w judaizmie miejsce modlitw, odprawiania nabożeństw, studiowania Tory i Talmudu; często również siedziba gminy żydowskiej. W bóżnicy znajduje się Aron ha-kodesz, rodzaj skrzyni, w której przechowywane są zwoje Tory; powyżej zawieszona jest lampka Ner tamid, symbol obecności Boga. Centralne miejsce zajmuje bima, podwyższenie z pulpitem, z którego czytana jest Tora. [przypis edytorski]
bóżnica a. bożnica a. synagoga — żydowski dom modlitw, odprawiania nabożeństw, studiowania Tory i Talmudu; często również siedziba gminy żydowskiej. [przypis edytorski]
bóżnica a. bożnica (daw.) — synagoga. [przypis edytorski]
Boabdil (hiszp.), właśc. Muhammad XII Abu Abdallah (ok. 1460–ok. 1533) — ostatni władca Grenady, muzułmańskiego państwa na Płw. Iberyjskim; w 1482 objął tron po swoim obalonym ojcu; w 1492 zmuszony do kapitulacji i oddania Grenady władcom katolickim, otrzymał od nich posiadłość w Alpuharze, skąd w 1494 wyemigrował do Fezu w ob. Maroku. [przypis edytorski]
Boabdil — Muhammad XII Abu Abdallah (1459–1527 lub 1533), ostatni muzułmański władca Grenady. [przypis edytorski]
boa constrictor (łac.) — boa dusiciel. [przypis edytorski]
Boadicea a. Boudika, a. Budyka (ok.30–61) — królowa Icenów zamieszkujących wschodnią Brytanię, która przewodziła powstaniu przeciwko Cesarstwu Rzymskiemu, symbol walki o wolność i bohaterka ludowa Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
boarding-house (ang.) — daw. zajazd, gospoda; dziś: bursa, internat. [przypis edytorski]
boarding house (ang.) — pensjonat. [przypis edytorski]
Bobadilla, Nicolas (1511–1590) — hiszpański ksiądz, jeden ze współzałożycieli zakonu jezuitów. [przypis edytorski]
bobak — właśc. świstak (bobak jest z nim spokrewniony), gryzoń żyjący w wysokich górach. [przypis edytorski]
bobelės — bobutės. [przypis edytorski]
bobki — tu: liście laurowe. [przypis edytorski]
bobo — dziecko, maleństwo. [przypis edytorski]
Bobola Andrzej (1591–1657) — jezuita, kaznodzieja, zajmował się nawracaniem wyznawców prawosławia na katolicyzm; sprawował liczne funkcje kościelne; autor tekstu ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza (uznanie Matki Boskiej za Królową Polski 1.04.1656 r.). [przypis edytorski]
bobr (dwa. reg.) — bóbr. [przypis edytorski]
bobre, popr.: pobre (hiszp.) — biedny; nieszczęsny. [przypis edytorski]
bobrować (gw.) — ryć, przeszukiwać. [przypis edytorski]
bobrować — przeszukiwać, poszukiwać czegoś. [przypis edytorski]
Bobrowski, Johannes (1917–1965) — niemiecki poeta, prozaik i eseista. [przypis edytorski]
Bobrzyński, Michał (1849–1935) — historyk i polityk polski działający w Galicji, zwolennik lojalnej współpracy z Austrią. [przypis edytorski]
Bobrzyński, Michał (1849–1935) — historyk, polityk. [przypis edytorski]
Bobrzyński, Michał (1849–1935) — polski historyk, współtwórca krakowskiej szkoły historycznej, prawnik i konserwatywny polityk. [przypis edytorski]
Bobrzyński, Michał (1849–1935) — polski polityk konserwatywny, prawnik i historyk; 1908–1913 namiestnik Galicji, od 1914 dożywotni członek Izby Panów sejmu austro-węgierskiego, uhonorowany przez cesarza Franciszka Józefa tytułem tytuł c.k. tajnego radcy. [przypis edytorski]
Bobrzyński, Michał Hieronim (1849–1935) — działający na terenie Galicji polityk konserwatywny związany ze stronnictwem Stańczyków, prawnik i historyk (współtwórca krakowskiej szkoły historycznej); w l. 1908–1913 namiestnik Galicji, od 1914 r. dożywotni członek Izby Panów sejmu austro-węgierskiego, uhonorowany przez cesarza Franciszka Józefa tytułem tytuł c.k. tajnego radcy. [przypis edytorski]
Bobrzyński, Michał Hieronim (1849–1935) — działający na terenie Galicji polityk konserwatywny związany ze stronnictwem Stańczyków, prawnik i historyk (współtwórca krakowskiej szkoły historycznej); w l. 1908–1913 namiestnik Galicji, od 1914 r. dożywotni członek Izby Panów sejmu austro-węgierskiego, uhonorowany przez cesarza Franciszka Józefa tytułem tytuł c.k. tajnego radcy; autor prac z zakresu prawa i historii Polski, m.in. Dzieje Polski w zarysie (1879); W imię prawdy dziejowej (1879), Geneza społeczeństwa polskiego na podstawie kroniki Galla i dyplomatów XII wieku (1881), Wskrzeszenie państwa polskiego (1920–1925). [przypis edytorski]
boby — dziś popr.: bo by (z czasownikiem). [przypis edytorski]
Bo był niektóry senator, któremu się zdało, żeby w rzeczypospolitej by jednę zbożności górę zbudowano; tak on zwał one spółki lub pieniądze, które by wszyscy wedle możności swej każdy raz zrzucili, a potem by tych co rok przyczynial — pomysł abp Łaskiego, po łacinie określany jako Mons pietatis. [przypis edytorski]
bobyśmy szli — poszlibyśmy. [przypis edytorski]
boć (daw.) — bo; bo przecież. [przypis edytorski]
boć (daw.) — bo przecież. [przypis edytorski]
boć (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ć; znaczenie: bo przecież. [przypis edytorski]
boć (daw.) — spójnik bo z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; boćby: boć z cząstką -by; inaczej: boby, bo przecież by. [przypis edytorski]
bočius (brus.) — tėvas, senelis. [przypis edytorski]
boćkać (daw.) — całować. [przypis edytorski]
boć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; znaczenie: bo przecież. [przypis edytorski]
boć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; znaczenie: bo przecież. [przypis edytorski]
Boć nie posłał Bóg Syna swego na świat, aby sądził świat (…) — we współczesnym tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia: „Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony” J 3, 17. [przypis edytorski]
boć sądzono — bo ci sądzono. [przypis edytorski]
boć sam doświadczyłeś (daw.) — bo przecież sam doświadczyłeś. [przypis edytorski]
boć — spójnik bo z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
boćwina — młode liście i łodygi buraków ćwikłowych. [przypis edytorski]
boćwinkowie — przezwisko Litwinów, pochodzące od boćwiny a. botwiny, tj. potrawy z młodych buraków, z której słynęła kuchnia litewska. [przypis edytorski]
boć wszystkie (daw.) — bo choć wszystkie. [przypis edytorski]
boć — wzmocnione „bo”. [przypis edytorski]
boć znam (daw.) — po przecież znam. [przypis edytorski]
Boca dos amorados, popr.: Boca dos Namorados (port.) — dosł.: Usta Zakochanych, punkt widokowy na Maderze na wysokości 1019 m. [przypis edytorski]
Boccaccio, Giovanni (1313–1375) — pisarz włoski, autor dzieła Dekameron; twórca nowożytnej nowelistyki. [przypis edytorski]
Boccaccio, Giovanni (1313–1375) — pisarz włoski okresu renesansu, znany zwłaszcza ze zbioru nowel obyczajowych Dekameron, którego głównym tematem jest miłość w jej rozmaitych odmianach. [przypis edytorski]
Boccaccio, Giovanni (1313–1375) — włoski pisarz, autor m.in. zbioru nowel Dekameron. [przypis edytorski]
Boccaccio, Giovanni (1313–1375) — włoski pisarz, autor m.in. zbioru nowel obyczajowych Dekameron, którego głównym tematem jest miłość w jej rozmaitych odmianach. [przypis edytorski]
Boccaccio, Giovanni (1474–1533) — włoski pisarz okresu renesansu, autor zbioru nowel Dekameron. [przypis edytorski]
Boccaccio, Giovanni (1474–1533) — włoski pisarz okresu renesansu, znany zwłaszcza ze zbioru nowel Dekameron. [przypis edytorski]
Boccacio, Giovanni (1313–1375) — włoski pisarz, humanista; autor zbioru stu nowel zatytułowanego Dekameron, rozwinął prozę artystyczną, gatunek noweli oraz stworzył tzw. teorię sokoła (kluczowego, powracającego w noweli motywu). Wiele spośród jego tekstów ma zabarwienie erotyczne. [przypis edytorski]
Boccacio, Giovanni (1313–1375) — włoski pisarz, humanista; zbiór stu nowel — Dekameron rozwinął prozę artystyczną, gatunek noweli oraz stworzył tzw. teorię sokoła (kluczowego, powracającego w noweli motywu). Wiele spośród jego tekstów ma zabarwienie erotyczne. [przypis edytorski]
Bocheński, Jacek (ur. 1926) — prozaik, autor tzw. Trylogii rzymskiej (Boski Juliusz, Nazo poeta, Tyberiusz Cezar) oraz (pod pseudonimem Adam Hosper) tekstów piosenek. [przypis edytorski]
Bochnia — miasto powiatowe w województwie małopolskim. [przypis edytorski]
Bochnia — miasto w województwie małopolskim, siedziba powiatu bocheńskiego. [przypis edytorski]
Bo choćby to było w niej chwilową myślą, aby mnie wybrać z tłumu i zrobić szczęśliwym, to już jej to nadało w oczach moich postać litośnego anioła… — Juliusz Słowacki, List do matki, Paryż, listopad 1839. [przypis edytorski]
Bochwic, Florian (1799–1856) — pisarz, filozof i moralista polski z rodziny protestanckiej; studiował prawo na uniwersytetach w Kijowie i Wilnie, następnie był adwokatem w Nowogródku, ożeniwszy się z Pauliną Majewską, siostrzenicą matki Adama Mickiewicza, osiadł w majątku Waszkowce, który stał się miejscem spotkań inteligencji; autor prac: Obraz myśli: na pamiątkę egzystencji mojej, żonie i dzieciom (1838–1839, 1841), Zasady myśli i uczuć moich (1842), Pomysły o wychowaniu człowieka (1847). [przypis edytorski]
bocianie gniazdo — tu: platforma obserwacyjna umieszczona wysoko na głównym maszcie statku. [przypis edytorski]
bocianie gniazdo (żegl.) — platforma obserwacyjna umieszczona wysoko na głównym maszcie statku. [przypis edytorski]
bociani miał krok i toczył wkoło wzrok dumny — Arystofanes, Chmury 362. [przypis edytorski]
„Bocian” — krakowskie pismo humorystyczne wydawane w latach 1896–1900. [przypis edytorski]
„Bocian” — ukazujący się w Krakowie w l. 1896–1918 dwutygodnik satyryczno-obyczajowy dla panów, założony przez Stanisława Lipińskiego, przyciągał publiczność secesyjną, modną typografią, kolorowymi ilustracjami oraz pikanterią treści żartów i rysunków; pismo było wielokrotnie konfiskowane przez cenzurę za „obrazę moralności publicznej”; Lipińskiemu udało się później wylansować nowy tygodnik, „Nowości Ilustrowane” (1904–1925). [przypis edytorski]
bociany (…) klekoczą po egipsku — na zimę bociany odlatują do ciepłych krajów, m.in. do Egiptu, a następnie dalej wgłąb Afryki. [przypis edytorski]
Boczna antena — popularnonaukowa książka Brunona Winawera, o podtytule: „ostatnie biuletyny z frontów wieczystych”, wydana w dwóch tomikach przez „Bibliotekę Groszową” w 1928. [przypis edytorski]
bo czuję wielką do snu ekspozycję — sens: mam wielką ochotę na sen; od łac. expono — wystawić (na coś). [przypis edytorski]
boczyć się — być obrażonym, okazywać komuś swoją niechęć. [przypis edytorski]
boczyć się — gniewać się, być obrażonym. [przypis edytorski]
boczyć się — gniewać się. [przypis edytorski]
boczyć się — tu: pozostawać na uboczu, stronić od kogoś. [przypis edytorski]
Bodajby dom twój, Kadmie, nie doznał strapienia / Przez tego utrapieńca — imię Pentheus łączy się z gr. penthos: cierpienie, smutek. [przypis edytorski]
bodaj czy również twardą się nie okaże tobie, gdy ci wyjawi swoje — w późn., wyd. popr. tłumaczenie na: „bodaj, czy również twardą się nie okaże tobie, gdy jej wyjawisz swoje”. [przypis edytorski]
bodajem — bodaj żebym, bodajbym. [przypis edytorski]
bodajem — bodaj żebym. [przypis edytorski]
bodajem tylko lubiła — skrócone: bodaj żebym tylko lubiła. [przypis edytorski]
bodajem tylko — żebym tylko. [przypis edytorski]
bodajeś — forma skrócona pochodząca od: Bóg daj, żebyś, czyli: daj Boże, żebyś; inaczej: bodaj byś. [przypis edytorski]
bodajeś — obyś (od: niech Bóg da, abyś). [przypis edytorski]
bodaj mię był zabit odcinał — bodaj by mnie odciął wtedy zabitego. [przypis edytorski]
bodaj — niech, oby. [przypis edytorski]
bodaj — pierwotne: Bóg daj. [przypis edytorski]
bodaj — podobno, chyba. [przypis edytorski]
bodajś — forma skrócona; inaczej: bodaj byś. [przypis edytorski]
bodajsta (gw.) — bodajście; bodaj byście. [przypis edytorski]
bodaj — tu: przynajmniej. [przypis edytorski]
bodajże — wzmocnione „bodaj”, tu: bodaj byś. [przypis edytorski]
bodėti — nemėgti, nekęsti. [przypis edytorski]
Bodeau — francuski opat (brak innych informacji). [przypis edytorski]