Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159973 przypisów.
Nihil amplius nostrum est (…) (łac.) — Seneka, Listy 95; cyt. Montaigne, III. 1: „Nic więcej nie jest naszym; co naszym nazywamy, jest rzeczą sztuki. Według uchwał senatu i ludu praktykuje się zbrodnie”. [przypis tłumacza]
Nihil est in intellectu, quod non fuerit in sensu — „Nie ma nic w intelekcie, co by nie było wprzód dane w zmysłowym wrażeniu. [przypis redakcyjny]
nihil (…) expectatio — Cicero, Academica, II, 4. [przypis tłumacza]
nihil gloriosius principe impune laeso (łac.) — nic wspanialszego nad władcę bezkarnie obrażonego. [przypis redakcyjny]
nihil habentes, omnia possidentes (łac.) — nic nie mają, a posiadają wszystko (2 Kor 6, 10, w tłumaczeniu Wulgaty). [przypis edytorski]
nihil interest, utrum ferro, an verbo occidas (łac.) — nie ma różnicy, żelazem czy językiem zabijasz. [przypis redakcyjny]
nihiliści (z łac. nihil: nic) — przeciwnicy ideowi określali w ten sposób radykalną młodzież rosyjską lat sześćdziesiątych XIX wieku, wrogą absolutyzmowi carskiemu i tradycyjnym normom społeczno-obyczajowym; zarzucano nihilistom, że nie uznają żadnych zasad i wartości (stąd ukuto nazwę); w literaturze zagranicznej nazywano często nihilistami rewolucjonistów rosyjskich. [przypis redakcyjny]
nihil itaque (…) artis est — Cicero, De finibus bonorum et malorum, V, 60. [przypis tłumacza]
nihilizm — nurt społeczny w XIX wieku odrzucajacy wszelkie społeczne normy i wartości. Nihilista to osoba żyjąca według zasad nihilizmu. [przypis edytorski]
nihilizm — tu: nurt intelektualny i społeczny w drugiej połowie XIX wieku w Rosji, odrzucający społeczne normy, wartości i tradycje; stopniowo przeszedł do krytyki niesprawiedliwości społecznych i zbliżył się do anarchizmu; nihilista to osoba żyjąca według zasad nihilizmu. [przypis edytorski]
nihilizm (z łac. nihil: nic) — różnorodnie rozumiany termin filozoficzny, którego kluczowym pojęciem jest brak, negowanie czegoś, np. nihilizm ontologiczny głosi nieistnienie bytów (lub nieistnienie pewnych aspektów rzeczywistości), nihilizm moralny neguje obowiązywanie norm i nakazów moralnych, nihilizm egzystencjalny głosi, że życie nie ma celu, sensu ani wartości. [przypis edytorski]
Nihil (…) lacesso — Horatius, Odae, II, 18, 11. [przypis tłumacza]
nihil mirari prope res una quae possit facere et servare beatum (łac.) — „Niczemu się nie dziwić jest prawie jedyną rzeczą, która może uczynić szczęśliwym i zachować w tym stanie”. Hor. Ep. I. 6. 1. [przypis tłumacza]
nihil novi sub sole (łac.) — nic nowego pod słońcem. [przypis edytorski]
nihilominus (łac.) — jednakże. [przypis redakcyjny]
nihilominus (łac.) — mimo to, jednakże. [przypis redakcyjny]
Nihil (…) praecurrere — Cicero, Academica, I, 13. [przypis tłumacza]
Nihil (…) proficiscatur — Cicero, Tusculanae disputationes, II, 27. [przypis tłumacza]
nihil (…) prosit — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 2. [przypis tłumacza]
nihil sanantibus litteris — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 59. [przypis tłumacza]
Nihil (…) sceleribus — Livius Titus, Ab Urbe condita, XXXIX, 16. [przypis tłumacza]
Nihil tam absurde dici potest quod non dicatur ab aliquo filosophorum (łac.) — Cicero de Divin. II, 58; cyt. u Montagine'a (Apologia Rajmonda Sebonda): „Nie można powiedzieć niczego tak niedorzecznego, czego by jakiś filozof nie powiedział”. [przypis tłumacza]
nihil tam (…) philosophorum — Cicero, De divinatione, II, 38. [przypis tłumacza]
Nihil turpius quam cognitioni assertionem praecurrere (łac.) — Cicero Acad. I. 13. 45; cyt u Montaigne, Próby III. 13. „Nie ma nic haniebniejszego jak gdy pewne twierdzenie poprzedza poznanie”. [przypis tłumacza]
Nija a. Nyja — bóg (tu: bogini) świata podziemnego w mitologii słowiańskiej; odpowiednik Plutona w mit. rzym.. [przypis edytorski]
nijednej (starop.) — żadnej. [przypis edytorski]
Nijobe — forma wyrazu Niobe utworzona dla rytmu. [przypis redakcyjny]
Nijobie — forma wyrazu Niobe przekształconego tak dla rytmu; Nie dziwuję Nijobie: nie dziwię się Niobe; nie mam za złe Niobe. Niobe: w mit. gr. córka Tantala i żona króla tebańskiego Amfiona miała czternaścioro dzieci i wyśmiewała się z Latony, która miała tylko dwoje, Apolla i Artemidę. Latona nakazała swym dzieciom pomścić tę zniewagę i zamordować synów i córki Niobe. Niepocieszona Niobe zapłakała się na śmierć i została zamieniona w kamień, z którego płynęła woda przypominająca jej łzy. [przypis redakcyjny]
nikady (gw.) — nigdy. [przypis edytorski]
Nikaja — miasteczko w Lokrydzie pod Termopilami. [przypis tłumacza]
nikaj (gwar.) — nigdzie. [przypis edytorski]
nikaj — (gwarowe) nigdzie. [przypis edytorski]
nikaj (gw.) — nigdzie. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Nikaj (gw.) — nigdzie. [przypis edytorski]
nikam (reg.) — nigdziem. [przypis edytorski]
nikany (gw.) — nigdzie. [przypis autorski]
Nika, własc. Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa; tu: galion, figura na dziobie okrętu, może także symbol losu, szczęścia w morskiej podróży lub walce. [przypis edytorski]
nikczemne — marne, liche. [przypis redakcyjny]
nikczemnie — niehonorowo. [przypis edytorski]
Nikczemnieś całkiem i sromotnie postąpił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: Nikczemnie całkiem i sromotnie postąpiłeś. [przypis edytorski]
nikczemność (daw.) — nic nieznaczenie; marność, mizerność. [przypis edytorski]
nikczemność — tu: nic nieznaczenie; znikomość w strukturze społecznej. [przypis edytorski]
nikczemny (daw.) — mało warty, marny, mizerny. [przypis edytorski]
nikczemny (daw.) — marny, niewiele wart. [przypis edytorski]
nikczemny — daw. także: mały, niski. [przypis edytorski]
nikczemny — tu: mało warty, marny. [przypis edytorski]
nikczemny — tu: nędzny, mizerny. [przypis redakcyjny]
nikczemny — tu: nędzny, niegodny wojownika, jakim jest Parys. [przypis edytorski]
nikczemny — tu: o malej wartości materialnej. [przypis edytorski]
Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]
Nike (mit gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]
Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]
Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa, także: samo zwycięstwo. [przypis edytorski]
Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa (Wyspiański odchodzi nieco od mitologii, mówiąc o wielu Nike, a w dodatku wiążąc niektóre z bitwami przegranymi). [przypis edytorski]
Nikerat — syn Nikiasza, wodza i męża stanu, twórcy pokoju z r. 421, kończącego pierwszy dziesięcioletni okres wojny peloponeskiej. Trzydziestu tyranów skazało Nikerata na śmierć, by móc skonfiskować jego majątek. [przypis tłumacza]
Nikerat — szlachetny arystokrata; występuje w Sympozjonie. [przypis tłumacza]
Nike — w mitologii greckiej bogini zwycięstwa. [przypis redakcyjny]
nik (gw.) — nikt. [przypis edytorski]
Nikiasz — generał z czasów wojny peloponeskiej, bogacz, głowa stronnictwa konserwatywnego, usposobienia zabobonnego i ociągliwego; przypłacił życiem wyprawę sycylijską, której był przeciwny. [przypis tłumacza]
Nikiasz (ok. 470–413 p.n.e.) — polityk i wódz ateński, podczas wojny peloponeskiej był jednym z trzech dowódców nieudanej wyprawy na Sycylię w celu opanowania Syrakuz; armię ateńską okrążono i rozbito (413 p.n.e.), a tych, którzy przeżyli, sprzedano w niewolę. [przypis edytorski]
Nikiasz (ok. 470–413 p.n.e.) — wódz i polityk ateński okresu wojny peloponeskiej; po śmierci Peryklesa przywódca obozu umiarkowanego, kontynuator defensywnej doktryny wojennej, przeciwnik polityczny radykała Kleona; doprowadził do zawarcia pokoju ze Spartą w 421 p.n.e.; mimo sprzeciwu wobec planów opanowania Syrakuz wybrany na jednego z dowódców wyprawy sycylijskiej, podczas której trafił do niewoli spartańskiej i został stracony. [przypis edytorski]
Nikiasz (ok. 470–413 p.n.e.) — wódz i polityk ateński okresu wojny peloponeskiej; po śmierci Peryklesa przywódca obozu umiarkowanego, kontynuator defensywnej doktryny wojennej, przeciwnik polityczny radykała Kleona; doprowadził do zawarcia pokoju ze Spartą w 421; mimo sprzeciwu wobec planów opanowania Syrakuz wybrany na jednego z dowódców wyprawy sycylijskiej, podczas której trafił do niewoli spartańskiej i został stracony. [przypis edytorski]
Nikiasz, syn Nikerata — wielokrotny wódz Aten, słynny ze swych bogactw i hojnej ręki. W r. 415/14 ruszył z Alkibiadesem i Lamachosem na wyprawę sycylijską (drugi okres wojny peloponeskiej); w sierpniu 413 musiał kapitulować, we wrześniu został ścięty. Zostawił syna zwanego po dziadku Nikeratem (zob. Sympozjon). [przypis tłumacza]
Nikiasz (…) ze swymi braćmi, których trójnogi szeregiem stoją w gaju Dionizosa — trójnogi z brązu to nagrody za zwycięstwa w konkursach teatralnych lub muzycznych, organizowanych w Atenach podczas świąt boga Dionizosa. Majętni obywatele Aten byli wyznaczani przez władze na choregów, tj. sponsorów zobowiązanych do wystawienia na własny koszt chóru w sztuce biorącej udział w konkursie, opłacenia kostiumów, dekoracji, efektów specjalnych i akompaniujących muzyków. Nagrodą za wkład choregów było przyznawanie nagród za zwycięskie przedstawienie wspólnie dramaturgom i choregom. [przypis edytorski]
nikiej (daw., gw.) — niczym, tak jak. [przypis edytorski]
nikiej — (gwarowe) nigdy. [przypis edytorski]
nikiej (gw.) — jak. [przypis edytorski]
nikiej (gw.) — niby, tak jak. [przypis edytorski]
nikiej (gw.) — niczym, niby; tak jak. [przypis edytorski]
nikiej (gw.) — niczym, tak jak. [przypis edytorski]
nikiej (gw.) — nigdzie. [przypis edytorski]
nikiej (reg.) — jak. [przypis edytorski]
Nikifor Krynicki — właśc. Epifaniusz Drowniak (1895–1968), malarz prymitywista pochodzenia łemkowskiego, uważany za upośledzonego psychicznie. [przypis edytorski]
Nikifor Krynicki — właśc. Epifaniusz Drowniak (1895–1968), malarz prymitywista pochodzenia łemkowskiego, uważany za upośledzonego psychicznie. [przypis edytorski]
Nikła ty protoplazmo, niewidzialny pyle (…) Zdobyć sobie nie prawdę już, lecz tylko szczęście, / Przez które żaden z braci twych płakać nie będzie? — A. Lange, Poezje, cz. II, Kraków 1898, s. 14. [przypis autorski]
nikle a. nikło — niewyraźnie, słabo. [przypis edytorski]
nikogom nie słyszał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: nikogo nie słyszałem. [przypis edytorski]
Nikoguj (gw.) — nikogo. [przypis edytorski]
nikolaici — chrześcijańska grupa z I wieku, nazwana od Mikołaja (gr. Nicolaos), jednego z diakonów Kościoła jerozolimskiego; potępiana w Apokalipsie wg św. Jana (Ap 2:6; 2:15). [przypis edytorski]
Nikolai, Jean (1594–1673) — czołowy francuski dominikanin, teolog i polemista. [przypis edytorski]
Nikolo — Nikolo d'Este, ojciec Herkulesa. [przypis redakcyjny]
nikomu nie można — nikomu nie wolno. [przypis edytorski]
Nikorowicz, Józef (1827–1890) — polski kompozytor utworów fortepianowych i pieśni, m.in. kompozycji Chorał (1846), do której jego przyjaciel Kornel Ujejski dopisał słowa Z dymem pożarów (1847); pieśń ta w 2 poł. XIX wieku pełniła rolę polskiego hymnu narodowego. [przypis edytorski]
Nikostrat — sławny aktor komiczny. [przypis tłumacza]
nikotiana — roślina ozdobna z tej samej rodziny, co tytoń. [przypis edytorski]
Nikozja — miasto na wyspie Cyprze. [przypis redakcyjny]
niks dajcz — nieprawidłowo: nie mówię po niemiecku. [przypis edytorski]
Niks — nie; nic. [przypis edytorski]
Niks. Transport kommen, alles Krematorium, compris? (niem. i fr. zniekszt.) — Przy niczym. Transport idzie, wszyscy do krematorium, rozumiecie? [przypis edytorski]
niksy — demony wodne w ludzkiej postaci znane z mitologii germańskiej. [przypis edytorski]
nikta — nikt ta. [przypis autorski]
nikt go nie celuje (starop.) — nikt mu nie dorównuje. [przypis edytorski]
nikt go nie wié — dziś popr.: nikt go nie zna. [przypis edytorski]
Nikt nam nie żałował trzcin — mowa o biciu uczniów trzcinową rózgą, uważanym przez wieki za doskonały środek wychowawczy. [przypis edytorski]
Nikt na Sejmie zasiadać nie może, tylko ten, kto na sejmikach był obrany i wziął instrukcją — określającą zakres pełnomocnictwa poselskiego, uchwaloną na sejmiku; instrukcją — dziś popr. forma B. lp: instrukcję. [przypis redakcyjny]
nikt nie chciałby wybranego za pomocą bobu sternika (…) chociaż błędy w tych rzeczach przynoszą szkodę o wiele mniejszą niż błędy w zarządzaniu państwem — Sokrates ku oburzeniu patriotów żywił „niedemokratyczne” przekonanie, że do spełnienia urzędu trzeba wiedzy, ogólnej i fachowej. To jednak nie było karygodne; krytyka jest dozwolona, prawo nie karze za przekonania, ale za zamachy na państwo lub na formę rządu. [przypis tłumacza]
nikt nie może sobie pomyśleć przeczenia w sposób określony, jeśli nie ma przeciwstawnego twierdzenia za podstawę (…) — obserwacje i obliczenia gwiazdoznawców nauczyły nas wielu rzeczy wzbudzających podziw, ale najważniejszym tu snadź jest, iż odkryli przed nami otchłań niewiadomości, której by rozum ludzki, bez tych informacji, nigdy nie mógł sobie wyobrazić tak wielką, a zastanawianie się nad nią musi wywołać dużą przemianę w oznaczeniu celowych zamiarów użytkowania z naszego rozumu. [przypis autorski]
Nikt nie przygania państwu ani jego zasadom politycznym, ale złorzeczy losowi — eufemizmy. [przypis tłumacza]
Nikt nie rozdaje pieniędzy drugim; każdy rozdaje im swój czas i życie — myśl zaczerpnięta u Seneki, por. Seneca, De brevitate vitae, 3. [przypis tłumacza]
nikt nie wie czy jest godzien miłości czy nienawiści — Koh 9, 1. [przypis tłumacza]
