Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 12823 przypisów.

posyłanoż (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że skróconą do ; znaczenie: czy posyłano, czyż posyłano. [przypis edytorski]

posyła pieniądze bratu na wyspę Sachalin — na wyspie Sachalin, leżącej pomiędzy Rosją a Japonią na Oceanie Spokojnym, znajdowała się w II połowie XIX w. carska kolonia karna, na którą zsyłano m.in. Polaków walczących z caratem. [przypis edytorski]

po synie — dziś popr. forma Msc.lp: po synu. [przypis edytorski]

po syriysku — po syryjsku; tzn. zapewne po arabsku, ponieważ wschodnioaramejski, którego używano w starożytnej Syrii, zanikł około VIII w. n.e. po najeździe Arabów na Syrię. [przypis edytorski]

poszańcować — prawdop.: przysłużyć się. [przypis edytorski]

poszana (daw.) — poszanowanie. [przypis edytorski]

poszana — poszanowanie, szacunek. [przypis edytorski]

poszechoński — od tytułu utworu Sałtykowa-Szczerdina Poszechońskie dawne dzieje (1887–89), częściowo autobiograficznej powieści o Rosji pańszczyźnianej. [przypis edytorski]

poszedłem w bluźnierce — stanąłem w szeregu bluźnierców. [przypis edytorski]

poszedł… w łyka — przen.: trafił do niewoli, został związany łykami, czyli sznurami. [przypis edytorski]

poszedł (…) żeby ją poprawił — poszedł (…) żeby ją poprawić (składnia łacińska). [przypis edytorski]

poszedszy — dziś popr.: poszedłszy. [przypis edytorski]

poszept (daw.) — podszept, namowa. [przypis edytorski]

poszept — szept; cichy, ukradkowy głos. [przypis edytorski]

poszepty — sugestie, podpowiedzi. [przypis edytorski]

poszerszeniały (o sierści zwierzęcia) — splątały i bez połysku. [przypis edytorski]

poszkapić się — nie podołać czemuś, chybić w czymś, pomylić się. [przypis edytorski]

poszkapić się (pot.) — nie podołać czemuś a. pomylić się w czymś. [przypis edytorski]

poszkapić się (pot.) — nie podołać czemuś a. pomylić się w czymś. [przypis edytorski]

po szkolarsku (lekcew.) — opierając się na uproszczonych, szkolnych formułkach. [przypis edytorski]

poszła panna po ziele — popularna piosenka ludowa, do której dzieci tańczą w parach. [przypis edytorski]

poszłem — dziś popr. forma 1 os. lp cz.przesz. r.m.: poszedłem. [przypis edytorski]

poszły razem na tę drugą wieś (pot.) — raczej: do tej drugiej wsi. [przypis edytorski]

poszlą (daw. forma) — dziś: poślą. [przypis edytorski]

poszlak — dziś popr.: poszlaka. [przypis edytorski]

poszlakować (daw.) — wyśledzić. [przypis edytorski]

poszlakować (daw.) — wytropić. [przypis edytorski]

poszlakować — wyśledzić. [przypis edytorski]

poszlakowanym być (daw.) — być wyśledzonym. [przypis edytorski]

poszlę (daw.) — dziś: poślę. [przypis edytorski]

poszlę (daw. forma) — dziś popr.: poślę. [przypis edytorski]

poszlę — dziś popr. forma 1 os. cz. przysz.: poślę. [przypis edytorski]

poszlę — dziś popr. forma 1. os. lp. cz. przysz.: poślę. [przypis edytorski]

poszle — dziś popr. forma 3 os. lp cz. przysz.: pośle. [przypis edytorski]

poszle — dziś popr.: pośle. [przypis edytorski]

poszlij (daw. forma) — dziś: poślij. [przypis edytorski]

poszlij (daw., reg.) — dziś: poślij. [przypis edytorski]

poszóstna kareta — kareta zaprzężona w sześć koni. [przypis edytorski]

poszoł won (ros. пошол вон) — idź stąd, wynoś się. [przypis edytorski]

poszprechować (z niem. sprechen: mówić, rozmawiać) — porozmawiać. [przypis edytorski]

poszturgujom (gw.) — poszturchują (grzecznościowa forma lm czasownika). [przypis edytorski]

poszty — dziś popr.: poczty. [przypis edytorski]

posztykutać — dziś: pokuśtykać, tj. pójść niezdarnie, utykając. [przypis edytorski]

Poszukiwacze skarbu — podtytuł angielski brzmi: Przygody dzieci z rodziny Bastablów poszukujących fortuny (Being the adventures of the Bastable children in search of a fortune). W wersji angielskiej książka opatrzona jest następującą dedykacją: Oswaldowi Barronowi, bez którego książka ta nigdy nie zostałaby napisana. Poszukiwacze skarbu dedykowani są wspomnieniom takich lat dziecinnych, jak opisane, różniących się jedynie zdarzeniami, czasem i miejscem [tłum. red. WL] (TO OSWALD BARRON Without whom this book could never have been written. The Treasure Seekers is dedicated in memory of childhoods identical but for the accidents of time and space). Oswald Barron (1868–1939) był angielskim dziennikarzem i znawcą genealogii i heraldyki. Przyjaciel Edith Nesbit, wspólnie napisali książkę The Butler in Bohmia. [przypis edytorski]

poszwankowany — dziś: poszkodowany. [przypis edytorski]

poszycie — zewnętrzna, szczelna powłoka kadłuba jednostki pływającej. [przypis edytorski]

poszyt (daw.) — zszyta grupa kart w oprawie; dziś: zeszyt. [przypis edytorski]

poszyt — grupa kart zszytych razem z dołączoną kartonową okładką; zeszyt. [przypis edytorski]

poszyt — zszyte razem kartki papieru. [przypis edytorski]

potam (lenk.) — vėliau, po to. [przypis edytorski]

po tamtej stronie — tj. poza gettem. [przypis edytorski]

potardze — dziś popr. forma: potarga (tj. tu: poszarpie, porozrywa). [przypis edytorski]

potargnąć — szarpnąć, pociągnąć. [przypis edytorski]

potaż (ang. potash) — daw. nazwa węglanu potasu w postaci zanieczyszczonej (otrzymywano ten związek w wyniku spalania węgla drzewnego, z którego popiół jest częściowo rozpuszczalny w wodzie i zawiera węglan potasu wraz z innymi związkami potasu); również: każdy minerał zawierający potas. [przypis edytorski]

potażowy (daw.) — potasowy; por. potaż (a. potasz, od niderl. Pottasche): historyczna nazwa używana na określenie dowolnego minerału zawierającego potas, szczególnie: zanieczyszczona postać węglanu potasu, rozpuszczalna w wodzie część popiołu pochodzącego ze spalania węgla drzewnego, zawierająca również zmienne ilości innych związków potasu. [przypis edytorski]

potaż — popiół drzewny złożony głównie z węglanu potasu, używany od starożytności do produkcji mydła, szkła, ceramiki i nawozów. [przypis edytorski]

potaż — popiół drzewny, złożony głównie z węglanu potasu, używany od starożytności do produkcji mydła, szkła, ceramiki i nawozów. [przypis edytorski]

potaż (z hol. pot: garnek; asch: popiół) — popiół drzewny, używany w różnych gospodarczych czynnościach. [przypis edytorski]

potaż (z hol. pot: garnek; asch: popiół) — popiół drzewny, złożony głównie z węglanu potasu, używany do produkcji mydła, szkła, ceramiki i nawozów, ważny przedmiot eksportu w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]

potaż (z niem. Potasche) — węglan potasu, substancja otrzymywana z węgla drzewnego używana do produkcji mydła; a. wodorotlenek potasu, żrąca substancja, w przemyśle chemicznym stosowana zwykle w postaci roztworu, ługu potasowego. [przypis edytorski]

Potęga woli — zapewne Rozwój potęgi woli autorstwa Wincentego Lutosławskiego, pierwszy polski podręcznik jogi. [przypis edytorski]

potępiać w czambuł — potępiać w całości, bez wyjątku, kategorycznie. [przypis edytorski]

potężne bogi — dziś popr. forma M.lm: potężni bogowie. [przypis edytorski]

Potężny Boże na ziemi i w niebie, Gdy spojrzę na dzieł Twoich widowisko, A potem oczy obrócę na siebie, Jak mnie Twa wielkość upokarza nisko! — pierwsza strofa Pieśni o wielkości Boga, a nikczemności człowieka Franciszka Karpińskiego. [przypis edytorski]

potem (daw.) — poza tym. [przypis edytorski]

potemem ich pożegnał (starop.) — potem ich pożegnałem. [przypis edytorski]

potemem (…) wlazł (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: potem wlazłem. [przypis edytorski]

potem, gdy się króla upornie domagali, dał go im z gniewem — 1 Król 8, 7. [przypis edytorski]

Potemkin, Grigorij Aleksandrowicz (1736–1791) — feldmarszałek armii carskiej. [przypis edytorski]

Potem po wielu lat wzbudził Nemrota, aby się jął porządku królowania i panowania, którym by ludzi, po dobrej woli niechcące, gwałtem w powinności ich zatrzymawał — 1 Mojż. 10, 8-9. [przypis edytorski]

potem (starop.) — tu: w wyniku tego. [przypis edytorski]

po temu — do tego. [przypis edytorski]

po temu — dziś raczej: na to. [przypis edytorski]

Potem zaś zaraz poznałem, powiada Homer — Homer, Odyseja XI 601 (z opowieści Odyseusza o duszach wojowników spod Troi i innych znanych ludzi, ujrzanych przez niego u wejścia do krainy zmarłych). [przypis edytorski]

potem z nią żądzey y chciwego sięga serca (starop.) — szyk przestawny, inaczej: potem z nią [tj. z rozkoszą] sięga żądzy i chciwego serca. [przypis edytorski]

potencja (daw., z łac.) — moc, potęga. [przypis edytorski]

potencja (daw., z łac.) — potęga, siła. [przypis edytorski]

potencja (daw., z łac.) — tu: moc. [przypis edytorski]

potencja — moc, siła. [przypis edytorski]

potencja — tu: mocarstwo, państwo; potencyj — dziś popr. forma D. lm: potencji. [przypis edytorski]

potencja — tu: siła. [przypis edytorski]

potencja (z łac.) — moc, siła. [przypis edytorski]

potencja (z łac.) — moc, władza. [przypis edytorski]

potencja (z łac.: potentia: siła, moc, władza) — tu: mocarstwo, państwo. [przypis edytorski]

potencja (z łac.) — siła, potęga. [przypis edytorski]

potentata — dziś: potentat; człowiek potężny. [przypis edytorski]

potentat — człowiek bogaty i wpływowy; władca. [przypis edytorski]