Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11015 przypisów.
Strindberg, August (1849–1912) — pisarz i malarz szwedzki, ustanowił nowy język literacki i formę nowoczesnego dramatu, zaszczepił w Szwecji europejskie prądy literackie (np. naturalizm, ekspresjonizm); autor m.in. dramatów Ojciec (1887), Panna Julia (1888), Pierwsze ostrzeżenie (1892), Do Damaszku (1898), Zbrodnie i zbrodnie (1899), Gustaw Waza (1899), Sonata widm (1907); powieści Czerwony pokój (1879), Historie małżeńskie (I, 1884; II, 1886), Spowiedź szaleńca (1888), Inferno (1897), eseju z zakresu krytyki sztuki Nowe sztuki czyli rola przypadku w powstawaniu dzieła sztuki oraz obrazów w duchu ekspresjonizmu, m.in. Kraina czarów (1894) czy Miasto (1903), a także eksperymentalnych fotografii (m.in. cyklu autoportretów z lat 1886, 1893 i 1906). [przypis edytorski]
Strindberg, August (1849–1912) — pisarz i malarz szwedzki, ustanowił nowy język literacki i formę nowoczesnego dramatu, zaszczepił w Szwecji europejskie prądy literackie (np. naturalizm, ekspresjonizm); autor m.in. jednoaktówki Wierzyciele (1888). [przypis edytorski]
Strindberg, August (1849–1912) — pisarz i malarz szwedzki, ustanowił nowy język literacki i formę nowoczesnego dramatu, zaszczepił w Szwecji europejskie prądy literackie (np. naturalizm, ekspresjonizm); autor m.in. dramatów Ojciec (1887), Panna Julia (1888), Pierwsze ostrzeżenie (1892), Do Damaszku (1898), Zbrodnie i zbrodnie (1899), Gustaw Waza (1899), Sonata widm (1907); powieści Czerwony pokój (1879), Historie małżeńskie (I, 1884; II, 1886), Spowiedź szaleńca (1888), Inferno (1897), eseju z zakresu krytyki sztuki Nowe sztuki czyli rola przypadku w powstawaniu dzieła sztuki oraz obrazów w duchu ekspresjonizmu, m.in. Kraina czarów (1894) czy Miasto (1903), a także eksperymentalnych fotografii (m.in. cyklu autoportretów z lat 1886, 1893 i 1906). Droga ewolucji Strindberga wiedzie od krytyki idealizmu mieszczańskiego ze stanowiska realistyczno-naturalistycznego, poprzez studia psychopatologiczne, nietzscheanizm i okultyzm, aż do skrajnego katolickiego mistycyzmu w Inferno (1897). [przypis edytorski]
Strindberg, August (1849–1912) — pisarz i malarz szwedzki, ustanowił nowy język literacki i formę nowoczesnego dramatu, zaszczepił w Szwecji europejskie prądy literackie (np. naturalizm, ekspresjonizm); autor m.in. dramatów Ojciec (1887), Panna Julia (1888), Pierwsze ostrzeżenie (1892), Do Damaszku (1898), Zbrodnie i zbrodnie (1899), Gustaw Waza (1899), Sonata widm (1907); powieści Czerwony pokój (1879), Historie małżeńskie (I, 1884; II, 1886), Spowiedź szaleńca (1888), Inferno (1897), eseju z zakresu krytyki sztuki Nowe sztuki czyli rola przypadku w powstawaniu dzieła sztuki oraz obrazów w duchu ekspresjonizmu, m.in. Kraina czarów (1894) czy Miasto (1903), a także eksperymentalnych fotografii (m.in. cyklu autoportretów z lat 1886, 1893 i 1906). [przypis edytorski]
Strindberg, August (1849–1912) — pisarz szwedzki; zaszczepił w Szwecji europejskie prądy literackie (np. naturalizm, ekspresjonizm); autor m.in. Ojca z 1887. [przypis edytorski]
Strindberg, August (1849–1912) — pisarz szwedzki; zaszczepił w Szwecji europejskie prądy literackie (np. naturalizm, ekspresjonizm); autor m.in. Ojca z 1887. [przypis edytorski]
Strindberg, August (1849–1912) — szwedzki dramatopisarz, powieściopisarz, malarz. [przypis edytorski]
Strindberg, August (1849–1912) — szwedzki pisarz, ojciec nowoczesnego dramatu. [przypis edytorski]
Strindberg, August (1849–1912) — szwedzki pisarz, twórca dramatów, powieści, esejów i utworów poetyckich, malarz i fotograf. [przypis edytorski]
striokas (brus.) — baimė. [przypis edytorski]
striokas (sl.) — baimė. [przypis edytorski]
striūkas — medžio gabalas. [przypis edytorski]
striūna (lenk.) — styga. [przypis edytorski]
striukis — čia: velnias. [przypis edytorski]
striumbis — kas storas, nerangu. [przypis edytorski]
strizzi (pot. niem.) — alfons, mężczyzna czerpiący zyski z prostytucji kobiet. [przypis edytorski]
strój gotowalniany — strój domowy, nieoficjalny. [przypis edytorski]
strój — tu: nastrojenie instrumentu. [przypis edytorski]
strój — tu: sposób, w jaki został nastrojony instrument. [przypis edytorski]
stróża (daw.) — straż. [przypis edytorski]
stróża — straż, czaty, warta. [przypis edytorski]
stróżka (daw.) — dozorczyni a. żona dozorcy domu; konsjerżka. [przypis edytorski]
stróżka — tak w oryginale; powinna być „strużka”, ale fragment w tym brzmieniu stał się mottem wiersza Jakuba Głuszaka z tomiku Moje przesłanie do pokolenia współczesnych trzydziestolatków, więc zdecydowaliśmy się pozostawić tu wersję oryginalną. [przypis edytorski]
stróż — tu: pasterz. [przypis edytorski]
stroczyć (daw.) — przywiązać, tu: zwinąć. [przypis edytorski]
strofować kogoś — krytykować, napominać, pouczać kogoś. [przypis edytorski]
strofować — krytykować, napominać. [przypis edytorski]
strofować — krytykować. [przypis edytorski]
strofować — napominać. [przypis edytorski]
strofować — pouczać, karcić, ganić. [przypis edytorski]
strofować (starop.) — karać (szczególnie pieniężnie); upominać, ganić. [przypis edytorski]
strofować — udzielać nagany. [przypis edytorski]
strofować — upominać, przywoływać do porządku. [przypis edytorski]
strogij, M. r.n. strogoje (ros. строгий, строгое) — surowy, rygorystyczny. [przypis edytorski]
Stroheim, Erich Oswald (1885–1957) — aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy; ur. w Cesarstwie Austro-Węgierskim jako syn żydowskiego kapelusznika, po odbyciu służby wojskowej, ok. 1908 r. emigrował do Ameryki, gdzie rozpoczął karierę aktorską w niemych filmach D.W. Griffitha (Narodziny narodu 1915, Nietolerancja 1916); następnie stał się twarzą filmów niemych, takich jak Ślepi mężowie (1919), Szalone żony (1922), Marsz weselny (1928). Najwybitniejsze jego dzieło reżyserskie stanowi Chciwość z 1924 r., zaś niezapomniane kreacje aktorskie w kinie dźwiękowym to kapitan von Rauffenstein w Towarzyszach broni (1937) Jeana Renoira oraz kamerdyner Max von Mayerling w Bulwarze Zachodzącego Słońca (1950) Billy'ego Wildera. [przypis edytorski]
Strohmann (niem.) — figurant. [przypis edytorski]
stroić koperczaki (daw. pot.) — umizgiwać się, zalecać się. [przypis edytorski]
stroić koperczaki (daw.) — zalecać się. [przypis edytorski]
stroić się — tu: zbroić się. [przypis edytorski]
stroić (starop.) — urządzać. [przypis edytorski]
stroić (tu z ros.) — budować. [przypis edytorski]
stroiczka — lobelia; rodzaj drobnokwiatowych roślin z rodziny dzwonkowanych. [przypis edytorski]
Stroiński, Zdzisław (1921–1944) — poeta nawiązujący do Awangardy Krakowskiej, związany z pismem „Sztuka i Naród”, żołnierz Armii Krajowej. Zginął w Powstaniu Warszawskim. [przypis edytorski]
strojąc koperczaki (daw.) — zalecając się. [przypis edytorski]
stroje — tu: jądra. Na bobry polowano ze względu na ich futro oraz znajdujące się właśnie nad jądrami gruczoły, których wydzielina wykorzystywana była w celach medycznych i kosmetycznych. Od starożytności przypisywano bobrom, że dokonują autokastracji. Nie widząc możliwości, by umknąć myśliwemu, bobry same miały odgryzać sobie jądra i porzucając prześladowcy ten łup, uchodzić z życiem; wyraz „kastracja” miał pochodzić od łac. nazwy bobra: castor (choć bardziej uzasadnione byłoby etymologiczne wywodzenie nazwy rzecznych budowniczych od łac. castrum: budynek warowny, twierdza). Do tego właśnie wierzenia odnosi się w sposób żartobliwy wiersz: w finalnej odpowiedzi starszej damy pojawia się aluzja do łowów, lecz miłosnych; obdarowana niechcianym, cuchnącym prezentem, oświadcza dowcipnie, że złożenie jej „strojów” bobrowych w darze jest nieporozumieniem, ponieważ nie występuje już w roli łowczyni. [przypis edytorski]
Strojnowczykowie — żołnierze pozostający pod komendą Stanisława Storjnowskiego, zmarłego w 1626 pułkownika lisowczyków. [przypis edytorski]
Strojnowski, Stanisław (zm. 1626) — pułkownik, dowódca Lisowczyków. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Stromata a. Kobierce — sylwiczne dzieło Klemensa Aleksandryjskiego (ok. 150 – ok. 215). [przypis edytorski]
Stromboli — wyspa we włoskim archipelagu Wysp Liparyjskich, którą tworzy czynny wulkan o wysokości 926 m. [przypis edytorski]
stromsze — dziś popr.: bardziej strome. [przypis edytorski]
stroną [się ukazała] (starop. forma) — z boku. [przypis edytorski]
strona (daw.) — okolica. [przypis edytorski]
strona (daw.) — struna. [przypis edytorski]
strona genetyczna — geneza, pochodzenie. [przypis edytorski]
strona genetyczna — tu: strona dotycząca genezy, tj. pochodzenia. [przypis edytorski]
stronami (starop.) — z boków. [przypis edytorski]
stronić (daw.) — unikać. [przypis edytorski]
stronić od czegoś — unikać czegoś. [przypis edytorski]
stronić od kogoś — trzymać się od kogoś z daleka; uciekać od kogoś. [przypis edytorski]
stronić (starop.) — tu: uciekać. [przypis edytorski]
stronić — unikać. [przypis edytorski]
stroniech (daw.) — dziś popr. Ms. lm: stronach. [przypis edytorski]
stronnica — dziś popr.: stronica; strona (w książce). [przypis edytorski]
stronnictwa Błękitnych (…) Zielonych — w czasach bizantyjskich dwa główne stronnictwa cyrkowe, grupujące obywateli kibicujących zespołom wyścigowym o różnych barwach ubiorów; były jednocześnie ugrupowaniami rywalizującymi ze sobą w sprawach społecznych i politycznych. [przypis edytorski]
Stronnictwo Narodowe — partia polityczna obozu narodowego (Narodowa Demokracja), utworzona w 1928 w wyniku przekształcenia Związku Ludowo-Narodowego i kontynuująca jego program, mająca na celu budowę katolickiego państwa narodu polskiego. [przypis edytorski]
Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne a. Stronnictwo Demokratyczno-Narodowe — ugrupowanie polityczne o charakterze narodowym, utworzone w 1897 roku. [przypis edytorski]
Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (SND) — ugrupowanie polit. utworzone w 1897 r. reprezentujące polski ruch narodowy; na jego czele stał Roman Dmowski; politycy z SND weszli do Dumy Państwowej w Rosji, gdzie utworzyli Koło Polskie, od 1905 r. SND funkcjonowało legalnie w zaborze rosyjskim, równolegle rozwijając działalność w pozostałych dwóch zaborach; stronnictwo działało pod hasłami pragmatyzmu politycznego, kultywowania wartości narodowych, patriotyzmu, współpracy z Rosją i w ogóle z ludami słowiańskimi przeciw żywiołowi niemieckiemu i Żydom, którzy obok zwolenników socjalizmu i demoliberalizmu zostali przez SND wykreowani na głównych wrogów polskiej idei narodowej; stronnictwo endeckie zajęło postawę opozycyjną zarówno wobec Rady Regencyjnej powstałej w wyniku aktu 5 listopada 1916, jak wobec osoby Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]
Stronnictwo Niezawisłości Narodowej — polska centrolewicowa partia niepodległościowa działająca w Królestwie Polskim w latach 1917–1918; powstała z przekształcenia Związku Patriotów, inteligenckiego ugrupowania utworzonego przez byłych działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej. [przypis edytorski]
stronnictwo reprezentacyjne — ok. roku 1750 członkowie stronnictwa opozycyjnego zaczęli nazywać siebie représentants, przedstawicielami, domagając się, by skład Rady Genewy należycie reprezentował społeczeństwo, w tym także niższe warstwy. [przypis edytorski]
stronniki — dziś popr. forma B. lm: stronników. [przypis edytorski]
stronność (daw.) — stronniczość. [przypis edytorski]
stronność — dziś: stronniczość. [przypis edytorski]
stronność — stronniczość. [przypis edytorski]
stronny (daw.) — stronniczy. [przypis edytorski]
stronny (daw.) — tu: stronniczy. [przypis edytorski]
stronny — dziś: stronniczy. [przypis edytorski]
stronny — stronniczy. [przypis edytorski]
strony (daw. reg.) — struny. [przypis edytorski]
strony — dziś popr. forma B.lm: struny. [przypis edytorski]
strony — dziś popr. forma M.lm: struny. [przypis edytorski]
strony — struny. [przypis edytorski]
strony — tu: struny. [przypis edytorski]
stropić (daw.) — wprawić w zakłopotanie. [przypis edytorski]
stropić się (daw.) — zakłopotać się, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
stropić się (daw.) — zmartwić się, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
stropić się — stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
stropić się — wpaść w zakłopotanie. [przypis edytorski]
stropić się — zakłopotać się. [przypis edytorski]
stropić się — zmartwić się i stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
Stropki — właśc. Sztropko, miejscowość na Węgrzech w pobliżu Humennego. [przypis edytorski]
strop — sklepienie, sufit. [przypis edytorski]
strop — zewnętrzna powierzchnia warstwy skalnej lub jaskini. [przypis edytorski]
stroża (starop.) — straż; postawił strożą: postawił straż. [przypis edytorski]
strucel (gw.) — stróż, dozorca. [przypis edytorski]
strucel (z niem. Strutzel) — dziś popr.: strucla, podłużna słodka bułka drożdżowa, nadziewana powidłami a. masą makową. [przypis edytorski]
struchlały (gw.) — przestraszony. [przypis edytorski]
struchlały — przerażony, pod wpływem wielkiego strachu. [przypis edytorski]
struchlały — przerażony. [przypis edytorski]
struchlały — przestraszony. [przypis edytorski]
struchleć — gw. o roślinach: obumrzeć, zbutwieć. [przypis edytorski]
