Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160198 przypisów.

małanka (gw.) — błyskawica. [przypis edytorski]

mała odpisała Danceny'emu — ten list się nie odnalazł. [przypis tłumacza]

Mała Ruś (hist.) — Ukraina. [przypis edytorski]

Mała syrenka — baśń ta w źródle, w tłumaczeniu Cecylii Niewiadomskiej, nosi tytuł Syrenka; został on jednakże zmieniony na tradycyjnie funkcjonujący w polskiej kulturze. [przypis edytorski]

mała szabla — w oryg.: machaira, stosunkowo krótka broń sieczna o wygiętym ostrzu, wywodząca się od długiego noża. [przypis edytorski]

Mała Ulina — właściwie Ulina Mała, wieś położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim; oddziały Piłsudskiego walczyły tutaj z formacjami rosyjskimi. [przypis edytorski]

Mała Ziemiańska, właśc. Ziemiańska — modna przedwojenna kawiarnia w Warszawie, mieszcząca się przy ul. Mazowieckiej 12; miejsce spotkań literatów, poetów, dziennikarzy, aktorów itp. [przypis edytorski]

małczy, Lach (z ros.) — milcz, Lachu (Polaku). [przypis edytorski]

małdrzyki — smażone placuszki z twarogu. [przypis edytorski]

małeby karanie (starop.) — zdanie eliptyczne, inaczej: małe by [było] karanie; mała byłaby kara. [przypis edytorski]

Małecki, Antoni (1821–1913) — historyk literatury polskiej, filolog klasyczny, wydawca listów Słowackiego i autor pierwszej o nim monografii. [przypis edytorski]

małe dziełko mego pióraRzym, Neapol i Florencja w 1817. [przypis edytorski]

małego (…) kaprala, co to pobił wielkie ludy — chodzi o Napoleona Bonaparte, cesarza Francuzów. [przypis edytorski]

Małej służącej natomiast nikt nigdy nie chwalił, więc też nie wbiła się w pychę — w XIX w. panowało przekonanie, że surowość, kary i krytyka najlepiej służą kształtowaniu człowieka. Radzono rodzicom, by nie chwalili i nie nagradzali swoich dzieci. Wiąże się to z moralnością epoki wiktoriańskiej w Wielkiej Brytanii. W XX w. utrwalił się pogląd, że dziecko sprawiedliwie chwalone i nagradzane rozwija się lepiej niż dziecko traktowane surowo i chłodno. [przypis edytorski]

małe — μικρὰ (N), μακρὰ [=długie] (D). [przypis tłumacza]

małem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: małym. [przypis edytorski]

Małe miasto — Ludwik Pasteur urodził się w Dôle w płd-wsch. Francji, miasteczku znajdującym się w pobliżu granicy francusko-szwajcarskiej. [przypis edytorski]

małemi krzaki — dziś popr. forma N. lm: małymi krzakami. [przypis edytorski]

małe ogrodniki — dziś popr. forma: mali ogrodnicy. [przypis edytorski]

małe rybki w głowie — kiełbie we łbie; synonim głupoty, wariactwa. [przypis edytorski]

Małgorzata Antiocheńska — legendarna męczennica chrześcijańska z Antiochii, z okresu prześladowań za panowania cesarza Dioklecjana, torturowana i ścięta ok. roku 304 przez rzymskiego namiestnika za odmowę poślubienia go; święta Kościoła katolickiego i prawosławnego, jedna z najpopularniejszych świętych w okresie średniowiecza, patronka położnic. [przypis edytorski]

Małgorzata de Valois a. Małgorzata Walezjuszka (1553–1615) — królowa Francji i Nawarry. [przypis edytorski]

Małgorzata Sabaudzka (1851–1926) — królowa Włoch w latach 1878–1900 jako żona Humberta I. Była pierwszą królową Włoch po zjednoczeniu. [przypis edytorski]

Małgorzata z Nawarry — tu: Małgorzata de Valois (1492–1549), królowa Francji i Nawarry; znana z licznych kochanków; bohaterka powieści Alexandre'a Dumasa pt. Królowa Margot (1847), w której zamieszczono przypis ze wzmianką o kolekcjonowaniu przez nią serc kochanków. [przypis edytorski]

małgorzatki, bery, panny, jedwabnice, diuszesy — różne odmiany gruszek. [przypis edytorski]

Małkinia — miejscowość w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim. [przypis edytorski]

małmazja — czerwone wino, wyrabiane z odmiany winorośli malvasia, w Polsce uważane za wyjątkowo cenne. [przypis edytorski]

małmazja (daw.) — ogólne określenie odnoszące się do słodkiego wina; pierwotnie nazwa ciemnych, aromatycznych win produkowanych w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie. [przypis redakcyjny]

małmazja (daw.) — słodkie, aromatyczne czerwone wino z krajów śródziemnomorskich, bardzo kosztowne. [przypis edytorski]

małmazja — daw. wysoko cenione wino greckie, którego nazwa stanowi eponim od Monemwasia, miasta portowego na Peloponezie, na trasie szlaków morskich łączących Włochy z Morzem Czarnym. [przypis edytorski]

małmazja — ogólne określenie odnoszące się do słodkiego wina; pierwotnie nazwa ciemnych, aromatycznych win produkowanych w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie. [przypis edytorski]

małmazja — słodkie, aromatyczne czerwone wino, bardzo kosztowne, wyrabiane w krajach położonych nad Morzem Śródziemnym, nazwane od miasta Malvasia na Peloponezie. [przypis edytorski]

małmazja — słodkie, aromatyczne, czerwone wino z krajów śródziemnomorskich; pierwotnie wyrabiane ze szczepu winogron malvasia w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie. [przypis edytorski]

małmazja — słodkie, aromatyczne, czerwone wino z krajów śródziemnomorskich; pierwotnie wyrabiane ze szczepu winogron malvasia w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie, potem również w innych miejscach, w tym na Wyspach Kanaryjskich i na Maderze; w Polsce ceniono małmazję z Krety; nazwa wina stanowiła synonim luksusowego trunku. [przypis edytorski]

małmazja — słodkie, ciemne wino greckie, przen. przysmak. [przypis edytorski]

małmazja — słodkie, ciemne wino; kosztowny rarytas. [przypis edytorski]

małmazja — słodkie wino pochodzące z południa Europy. [przypis redakcyjny]

małmazja — słodkie wino. [przypis edytorski]

małmazja — wino spod miasta Napoli di Malvazia w Morei, wino kreteńskie od góry Marmy. [przypis redakcyjny]

małmazyje (starop.) — pierwotnie nazwa ciemnych, aromatycznych win produkowanych w okolicach miasta Malvasia na Peloponezie; tu: słodkie wina. [przypis edytorski]

małobaczny — nieuważny. [przypis edytorski]

mało było księżniczek, których prześcieradeł nie przesłano by kardynałowi — tj. prześcieradeł poplamionych krwią menstruacyjną, jako dowód, że są dojrzałe fizycznie. [przypis edytorski]

małoć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci (skróconą do -ć). [przypis edytorski]

mało ci (…) zostawił — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]

mało co (starop.) — niewiele. [przypis edytorski]

mało (…) co (starop.) — zaledwie, trochę. [przypis redakcyjny]

Mało dbam, że ze Wschodu przybyli pasterze… — poeta wspomina tu o nieudowodnionej dostatecznie hipotezie, że państwo egipskie zostało założone przez potomków biblijnego Chama, którzy przybyli ze wschodu. [przypis redakcyjny]

mało dba o to, aby go zrozumiano, byleby tylko pisał i mówił in forma — satyra Rabnera. [przypis autorski]

mało dotąd niepokojoną — τέως λανθάνουσαν; parum cognitam; das bis dahin unbekannte (?), Clementz; [pominięto tłum. na rosyjski]; mało dotąd niepokojoną Brytanię: A wyprawa Cezara do Brytanii w r. 55 i 54 p.n.e.? Słowa powyższe mogą się stosować do tego ostatniego wedle Swetoniusza Żywota Juliusza Cezara XXV: „Aggressus est et Britannos, ignotos antea” etc. [przypis tłumacza]

małoduszność — Powyżej nie było mowy o tym wzruszeniu. Zob. inne jego określenie niżej w Przyp. do Tw. 57. Cz. IV. [przypis redakcyjny]

mało dziesięć razy — co najmniej dziesięć razy. [przypis edytorski]

Małogoszcz — miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim. [przypis edytorski]

mało karku nie nadkręcił — dziś: mało karku nie skręcił. [przypis edytorski]

Mało małym nie zginął — Priama przed zemstą Heraklesa uratowała siostra Hezjona. [przypis redakcyjny]

mało miał na tem (starop. konstrukcja) — mało mu było tego. [przypis edytorski]

mało miał na tem (starop. konstrukcja) — tego było mu mało. [przypis edytorski]

mało miał na tem (starop.) — mało mu tego było. [przypis edytorski]

Małom jej słuchał — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: mało jej słuchałem. [przypis edytorski]

Małom (…) — Mało mówiłem; przykład ruchomości końcówek fleksyjnych czasowników. [przypis edytorski]

małom nie dostał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: mało nie dostałem. [przypis edytorski]

małom (…) nie złamał — mało nie złamałem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

małomowny — dziś popr.: małomówny. [przypis edytorski]

mało na tym macie (starop. konstrukcja) — mało wam tego. [przypis edytorski]

mało pamięta, co pisał Skrzyneckiemu — Andrzej Towiański, List do Adama Mickiewicza, 27 stycznia 1843 [w:] Współudział Adama Mickiewicza w sprawie Andrzeja Towiańskiego. Listy i przemówienia, Paryż 1877, t. 1, s. 74. [przypis edytorski]

mało rozumieć o sobie — dziś: nie mieć o sobie wygórowanego mniemania; nie być zarozumiałym. [przypis edytorski]

Małorusin (daw.) — Ukrainiec. [przypis edytorski]

małoruski — dotyczący Małorusi (hist.); dziś: ukraiński. [przypis edytorski]

mało słychany (starop.) — rzadko słyszany; o którym rzadko słychać (się słyszy). [przypis edytorski]

mało (starop.) — nieco, trochę. [przypis edytorski]

mało (starop.) — trochę, nieco. [przypis edytorski]

mało (starop.) — trochę, niewiele. [przypis edytorski]

mało (starop.) — trochę; postój mało: poczekaj chwilę. [przypis edytorski]

mało (starop.) — trochę; poznać mało: trochę się dowiedzieć. [przypis edytorski]

mało (starop.) — tu: trochę. [przypis edytorski]

mało tobie po Owidiuszu, po Horacjuszu — jako nie wielce oddany w młodości naukom, nie dziw, że w Horacjuszu nie smakował; wreszcie można to uważać jedynie jako radę dla obywateli wiejskich. [przypis redakcyjny]

mało troszczyłem się o te kradzieże; nie były one pierwszą sprawką tej ręki — znalazłem w jego Elementach muzyki wiele rzeczy zaczerpniętych z tego, co napisałem o tej sztuce dla Encyklopedii i co oddałem w jego ręce na wiele lat przed ogłoszeniem tych Elementów. Nie wiem, jaki miał udział w książce zatytułowanej Słownik sztuk pięknych, ale znalazłem tam artykuły przepisane dosłownie z moich i to na długi czas, zanim też same artykuły ukazały się w Encyklopedii. [przypis autorski]

mało tysiąc razy — więcej niż tysiąc razy. [przypis edytorski]

małoumny (daw.) — niewiele rozumny. [przypis edytorski]

mało weźrzawszy w ziemię (starop.) — krótko popatrzywszy w ziemię. [przypis edytorski]

mało wiela (daw., gw.) — niezbyt wiele; niewiele. [przypis edytorski]

mało wiele (daw., gw.) — niewiele. [przypis edytorski]

mało wiele (daw., gw.) — niewiele, trochę. [przypis edytorski]

małowiele (daw., gw.) — niewiele, trochę. [przypis edytorski]

mało wiele (gw.) — niezbyt wiele, niewiele. [przypis edytorski]