Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7938 przypisów.

niepodobny (starop.) — tu: nieprawdopodobny. [przypis edytorski]

niepodszyty — pozbawiony podszycia, bez krzewów. [przypis edytorski]

nie po dzierżawnem zjechał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: nie po dzierżawne zjechałem (przyjechałem). [przypis edytorski]

niepogrążonego (starop. forma) — dziś: nie pogrążonego; tylko co już nie pogrążonego: omal nie pogrążonego. [przypis edytorski]

niepogrzebione — dziś: niepogrzebane. [przypis edytorski]

nie pogrzebione — dziś popr.: niepogrzebane. [przypis edytorski]

niepogrzebł (starop. forma) — nie pogrzebał. [przypis edytorski]

niepoimny — tak w źródle; może powinno być: niepomny (niepamiętany); może zaś jest to neol. od imać: chwytać i ma oznaczać: nieuchwytny. [przypis edytorski]

nie pojadę do Wersalu (…) byłabym na torturach przez cały czas przedstawieniaHetmana Bourbon wystawiono po raz drugi w Wersalu 30 grudnia 1775. [przypis tłumacza]

niepojętem — dziś popr.: niepojętym. [przypis edytorski]

niepojętymi barwy — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) barwami. [przypis edytorski]

niepokazował (starop. forma ort.) — dziś popr.: nie pokazywał. [przypis edytorski]

niepokoju, nocą ciągłego czuwania, czy nie słychać kroków policjanta (…) i czy nie spędzą cię brutalnie z legowiska — przepisy policyjne nie pozwalają nocować na ławkach, na dworcu lub „na budowie”. [przypis redakcyjny]

niepoliczone — dziś raczej: niezliczone. [przypis edytorski]

niepolityczny (daw.) — źle wychowany, nieuprzejmy. [przypis edytorski]

niepomału (daw.) — bardzo. [przypis edytorski]

nie pomału (daw.) — niemało; bardzo. [przypis edytorski]

nie pomału (daw.) — niemało; por. konstrukcję: po trochu. [przypis edytorski]

nie po mału (daw.) — niemało. [przypis edytorski]

niepomału (daw.) — niemało. [przypis edytorski]

nie pomału (daw.) — niemało; wiele. [przypis edytorski]

niepomału (daw.) — niemało, znacznie; por. konstrukcję: po trochu. [przypis edytorski]

nie po mału (daw.) — niemało; znacznie. [przypis edytorski]

niepomału (daw.) — niemało; znacznie. [przypis edytorski]

niepomału (daw.) — wielce, bardzo. [przypis edytorski]

nie po mału — niemało (daw. forma; por. po trochu). [przypis edytorski]

nie po mału — niemało; por. formę: po trochu. [przypis edytorski]

nie pomału — nie mało. [przypis edytorski]

niepomałuśmy się zadziwili (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: niemało się zadziwiliśmy. [przypis edytorski]

niepomiarkowany (przest.) — pozbawiony umiaru, niepohamowany, gwałtowny. [przypis edytorski]

nie pomieniałbym — nie zamieniłbym. [przypis edytorski]

nie pominiętoż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie pominięto, czyż nie pominięto. [przypis edytorski]

Nie pomnąc dobrodziejstwa […] stado zwierzone drapają. — J. Kochanowski, Proporzec albo hołd pruski. [przypis autorski]

niepomnożenia — prawdop. błąd druku; winno być: niepomożenia. [przypis edytorski]

Niepomny, jak to gorzko czas zgryzotą liczyć — tj. Niepomny, że Maria czas jego nieobecności „liczyła zgryzotą”. [przypis redakcyjny]

niepomny — niepamiętający, lub nieprzywiązujący do czegoś wagi. [przypis edytorski]

niepomny — niepamiętający o czymś, niezwracający uwagi na coś. [przypis edytorski]

Niepomny, że przeze mnie jego syn ocalał, Gdy go nieznośną pracą Eurystej przywalał — mowa o Heraklesie, synu Zeusa. [przypis edytorski]

niepomyślalny — dziś popr.: nie do pomyślenia. [przypis edytorski]

niepomyślalny — dziś raczej: nie do pomyślenia. [przypis edytorski]

nie po ojcu dzieci — dzieci nie są podobne do ojca, tj. dzisiejsi Ukraińcy nie są godni swoich walecznych przodków. [przypis edytorski]

Nie popełniać wykroczeń seksualnych — jeden z dziesięciu niewłaściwych czynów (sanskr. daśâśubhāh, chiń. shie, jap. jūaku), który stanowi jedno z tzw. pięciu podstawowych wskazań obowiązujących przy przyjęciu Trzech Schronień. Wymienić można dwa rodzaje seksualnych wykroczeń: (A) dotyczące własnego partnera, (B) oraz cudzołóstwo. Odnośnie pierwszego, dzieli się on na cztery części. 1) niewłaściwe miejsce, np. w obecności wizerunków Trzech Skarbów; w miejscu, gdzie mieszkają rodzice; na zewnątrz przy świetle słonecznym lub świetle księżyca; w pobliżu własnego nauczyciela. 2) niewłaściwa pora: w okresie przyjęcia wskazań; w okresie ciąży; podczas miesiąca po urodzeniu się dziecka; w okresie menstruacji. 3) aby chronić dharmę: na przykład, kiedy uprawiamy seks w dniu, kiedy otrzymaliśmy wskazania. 4) zboczony seks: oralny, analny. [przypis tłumacza]

Niepoprawni — tytuł, pod którym opublikowano po raz pierwszy nieukończony dramat Fantazy Juliusza Słowackiego, nadany przez wydawcę, A. Małeckiego. [przypis edytorski]

niepoprawny — nie poprawiający swojego zachowania. [przypis edytorski]

nieporadna godzina (daw.) — kłopot, trudność; coś, z czym sobie trudno poradzić. [przypis edytorski]

nieporadna godzina (daw.) — nieszczęście, kłopot, z którym nie można sobie poradzić. [przypis edytorski]

nieporadne — niestosowne. [przypis autorski]

Nieporento — Nieporęt, wieś nad rz. Długą, o kilka km. od jéj ujścia do Narwi, w dzis. powiecie warszawskim. [przypis autorski]

nie poruszali tego tematu — por. uwagi autora do czytelnika w II części Cierpień młodego Wertera, bezpośrednio przed listem z 12 grudnia. [przypis redakcyjny]

Nie poruszę nogą — Rys ten stanowi dowód uporu, ale i prawości charakteru Alcesta. Wyrasta on tutaj ponad swoje społeczeństwo, w którym nawet najzacniejsi ludzie nie wahali się używać w danym razie wszelkich wpływów, aby przeciągnąć wymiar sprawiedliwości na swoją stronę. Dla współczesnych ten rys Alcęsta musiał być raczej komicznym. [przypis tłumacza]

nie porz (daw.) — nie psuj, nie udaremniaj. [przypis redakcyjny]

Nie porzucaj nadzieje (…) nie zaginie — fragment Pieśni IX z Ksiąg wtórych Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]

niepoścignione (…) skrzydła (starop.) — [skrzydła], których właściciel nie może być poścignięty (doścignięty). [przypis redakcyjny]

niepościgniony (starop.) — niepojęty. [przypis edytorski]

niepośledni — dosł. nieostatni; przen.: nadzwyczajny. [przypis edytorski]

niepoślednio — nie najgorzej. [przypis edytorski]

niepośledni — tu: niemały. [przypis edytorski]

nie poświci (gw.) — nie poświeci, tj. nie ma ani śladu czegoś lub kogoś. [przypis edytorski]

nieposesjonat (daw.) — osoba, która nie jest posesjonatem, nie posiada posiadłości ziemskiej lub nieruchomości miejskiej. [przypis edytorski]

nie posiadać się z radości — bardzo się cieszyć; czuć niepohamowaną radość. [przypis edytorski]

Nie posiadając jeszcze nigdy takiej sumy do rozporządzenia, nasuwały mi się różne pytania, co by można za nie nabyć — błąd logiczny; poprawnie: „Ponieważ nie posiadałem jeszcze nigdy takiej sumy do rozporządzenia, nasuwały mi się różne pytania, co by można za nią nabyć”. [przypis edytorski]

nie posiadał wykształcenia literackiego, nie uległ więc obawie, aby pieniądz stał się zeschłym liściem — motyw przemiany złota w liście występuje w Księdze tysiąca i jednej nocy, w XIX w. pojawiał się m.in. w baśniach braci Grimm, w tekstach Alphonse'a Daudeta, Wilkie Collinsa, Charlesa Dickensa. [przypis edytorski]

nie posiędzie (daw.) — dziś: nie posiądzie. [przypis edytorski]

niepospolitego mówcę (…) szturmującego do umysłu czytelnika i porywającego go polotem wysoce ruchliwej i niespokojnej wyobraźni — Ta cecha stylu de la Mettriego jest niewątpliwie ściśle związana z jego poglądem na wyobraźnię jako najgłówniejszą władzę duchową, utożsamianą przezeń z geniuszem i porównywaną z ptakiem, siedzącym na gałęzi i wciąż gotowym do odlotu (32). W t. VI Słownika historycznego, wydanego w roku 1786 w Caen, gdzie de la Mettrie uczył się niegdyś od jansenistów krasomówstwa, czytamy o dawnym wychowanku miejscowego kolegium, że styl jego cechuje „płomienność i świetność wyobraźni”, ale że brak mu „dokładności, ścisłości i smaku”. [przypis tłumacza]

niepospolity — niezwykły, obdarzony niezwykłymi zaletami. [przypis redakcyjny]

Nie postarasz się sędziów nastroić łaskawie — Z tej i z poprzedniej aluzji widzimy, że Alcest ma jakiś proces. Otóż w owej epoce przychylne nastrajanie sędziów za pomocą osobistych odwiedzin, wszelakich wpływów, a nawet podarków było nie tylko przyjęte, ale obowiązkowe; pominięcie tych dróg zakrawało wręcz na lekceważenie i obrazę władzy. Ten stan sądownictwa, będący od Rabelais'go i wcześniej nawet, przedmiotem satyry, przetrwa aż do Rewolucji francuskiej; ostatnim ciosem wymierzonym weń są słynne Memoriały Beaumarchais'go oraz Wesele Figara tegoż pisarza. Replika ta Filinta w odpowiedzi na poprzedni wiersz świadczy, iż Filint dość sceptycznie patrzał na bezstronność sędziów. [przypis tłumacza]

Niepostrzeżenie — w spisie treści wiersz figuruje jako pora pomidorów. [przypis edytorski]

nie po swoich plecu — nie na swoje siły. [przypis redakcyjny]

nie poszczęściło się — Paska zgorszył ten wjazd dlatego, że się odbył już w trzecim dniu adwentu, kiedy to wesela i wszelkie zabawy publiczne i huczne są przez Kościół zakazane. [przypis redakcyjny]

nie poszedłeś w ślady Eliezera — Eliezer był sługą Abrahama, który zastał Rebekę przy studni. Kiedy ta dała mu się napić i napoiła również jego wielbłądy, Eliezer wręczył jej prezent. [przypis tłumacza]

nie poszło — [tu:] nie udało się. [przypis redakcyjny]

nie poszły pod p. Machowskiego regiment — pod dowództwo Machowskiego. Machowski, porucznik hetmański (Stanisława Potockiego Rewery), w bitwie z Kozakami i Tatarami pod Brahiłowem (10 listopada 1666) poniósł zupełną klęskę, przy czym sam dostał się do niewoli. [przypis redakcyjny]

nie poszlibyśmyż — czy nie poszlibyśmy; może poszlibyśmy. [przypis edytorski]

nie po szwie się pruło (daw., przysł.) — nie szło według planów. [przypis edytorski]

nie potrafi on się postawić w tym słowie (daw.) — nie może dotrzymać słowa. [przypis edytorski]

nie potrzać było (…) brać — nie potrzeba ci było brać; nie powinieneś był brać. [przypis edytorski]

Nie potrzeba nam ani praetora, ani laski… — zwykły obrzęd wyzwolenia. [przypis autorski]

nie potrzeba — tu w znaczeniu: nic mi już więcej nie potrzeba do szczęścia. [przypis redakcyjny]

nie potwarzaj — czasownik od: potwarz; chodzi o rzucanie fałszywych i obraźliwych oskarżeń. [przypis edytorski]

nie powiedząż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie powiedzą, czyż nie powiedzą. [przypis edytorski]

Nie powiedziałem wszystkiego, przekonacie się — W XI Prowincjałce Pascal pisze: „Czy nie znajdujecie, moi ojcowie, że ten ustęp jest, odnośnie do was, bardzo słuszny? Że listy, które napisałem dotąd, są jedynie igraszką przed prawdziwą walką? Dotąd dopiero igrałem sobie, i raczej pokazałem rany, które wam można zadać niż je wam zadałem”. [przypis tłumacza]

nie powiedział: „Jak piękne jest to drzewo” — bogobojny Żyd zajęty rozmyślaniem o Torze, uważa delektowanie się pięknem natury za grzech. [przypis tłumacza]

nie powiedział mi pan, jak go przyjmowano w Strasburgu — legia korsykańska, której pan de Guibert był komendantom, stała wówczas garnizonem w Strasburgu. [przypis tłumacza]

Nie powiem o co, zgadniecie to sami — można się domyślać, że propozycja złożona przez gościa była jednoznacznie erotyczna. [przypis edytorski]

nie powinienem był — nie powinienem wcześniej. [przypis edytorski]

Nie powinieneś (…) czekać ran nowych z oczu dziewczyny lub z jej ust różowych — Napomknienie dość ironiczne o Gentuce, młodej dziewczynie, którą poeta był zajęty podczas pobytu swego w Lukce. [przypis redakcyjny]

nie powinienże —konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy nie powinien. [przypis edytorski]