Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5298 przypisów.
dzieciństwach — dziś: dziecinadach. [przypis edytorski]
dzieciństwa (daw.) — dziecinady, rzeczy dziecinne. [przypis edytorski]
dzieciństwo (daw.) — coś dziecinnego. [przypis edytorski]
dzieciństwo (daw.) — dziecinada. [przypis edytorski]
dzieciństwo (daw.) — dziecinada, rzecz dziecinna. [przypis edytorski]
dzieciństwo (daw.) — dziecinada, rzecz dziecinna; właściwa dzieciom, a nie dojrzałym ludziom. [przypis edytorski]
dzieciństwo (daw.) — dziś: dziecinada; postępowanie dziecinne, właściwe dzieciom, a nie dojrzałym ludziom. [przypis edytorski]
dzieciństwo (daw.) — dziś: dziecinada; postępowanie dziecinne, właściwe dzieciom, a nie dojrzałym ludziom. [przypis edytorski]
dzieciństwo (daw.) — dziś: dziecinada; postępowanie dziecinne, właściwe dzieciom, a nie dojrzałym ludziom. [przypis edytorski]
Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
dzieciństwo (daw.) — tu: dziecinne zachowanie. [przypis edytorski]
dzieciństwo — tu: coś dziecinnego. [przypis edytorski]
dzieciństwo — tu daw.: dziecinada, infantylność. [przypis edytorski]
dzieciństwo — tu: nic poważnego, głupstwo; nic, czym należy się przejmować. [przypis edytorski]
dzieciństwo — tu ogólnie: wczesny okres. [przypis edytorski]
dzieciństwo — tu: rzecz dziecinna; właściwa dzieciom, a nie dojrzałym ludziom. [przypis edytorski]
dzieci naturalne — daw. określenie dzieci zrodzonych w związkach pozamałżeńskich. [przypis edytorski]
dzieciniałem — dziś: dziecinniałem. [przypis edytorski]
dziecinna żona — w oryg. nie tyle w znaczeniu „dziecinnie zachowująca się żona”, ile „dziecko-żona”: child-wife. [przypis edytorski]
dziecinny — dziś w tym znaczeniu: dziecięcy (właściwy dziecku). [przypis edytorski]
dziecinny entuzjazm, z jakim mnie Kraków powitał — por.: Tadeusz Boy-Żeleński, Ludzie żywi; tegoż, Znaszli ten kraj; Adolf Nowaczyński Przybysz („ABC Literacko-Artystyczne” r. 1933, nr 40), tegoż Pamflety (Wyspiander, Ruysbröck admirabilis); Stanisław Helsztyński, Przyjazd Przybyszewskiego do Krakowa („Twórczość” r. 1958, nr 2). [przypis edytorski]
dziecióm — dziś popr. forma C. lm: dzieciom. [przypis edytorski]
Dzieci Solimy — Żydzi. Kozacy w czasie swoich buntów mordowali również Żydów; czasem jako makabryczny symbol wieszali na jednym drzewie szlachcica, Żyda i psa. [przypis edytorski]
dzieci Szatana — tu: aluzja do tytułu książki Przybyszewskiego wydanej po raz pierwszy po niemiecku w Monachium w r. 1897 pt. Satanskinder, przetłumaczonej przez autora na jęz. polski pt. Dzieci Szatana (Lwów 1901). [przypis edytorski]
Dzieci Szatana — tytuł powieści Stanisława Przybyszewskiego (1868–1927), pol. pisarza, poety i dramaturga okresu Młodej Polski, skandalisty, przedstawiciela cyganerii krakowskiej i nurtu pol. dekadentyzmu. [przypis edytorski]
Dzieci szkolne — dzieci ze strajku we Wrześni z 1906 r. przeciw germanizacji szkół, głównie przeciw przymusowi modlitwy i nauce religii w j. niemieckim. [przypis edytorski]
dziecka (gw.) — dzieci. [przypis edytorski]
dziecki (daw.) — urzędnik, pomagający księciu w obowiązkach sądowniczych; egzekutor, komornik. [przypis edytorski]
dziecki (daw.) — urzędnik, pomagający księciu w obowiązkach sądowniczych. [przypis edytorski]
dzieckiem bawił się — jako dziecko bawił się. [przypis edytorski]
dzieckiem (daw.) — tu: dzieckiem będąc, w dzieciństwie. [przypis edytorski]
Dzieckiem jeszcze — będąc jeszcze dzieckiem. [przypis edytorski]
dzieckiem — tu: będąc dzieckiem, jako dziecko. [przypis edytorski]
dzieckiem — tu: będąc dzieckiem; jako dziecko. [przypis edytorski]
dzieckiem — tu: będąc dzieckiem; w dzieciństwie. [przypis edytorski]
dzieckiem — tu: jako dziecko, będąc dzieckiem. [przypis edytorski]
Dzieduszycki nie miał jednej kréski od brzegów Dźwiny po hordy Nogajca — tj. Dzieduszycki był bardzo niepopularny, nie popierał go żaden szlachcic na Litwie i na Ukrainie; kreska — tu: głos popierający na sejmiku. [przypis edytorski]
Dzieduszycki — pierwowzorem tej postaci był Tadeusz Gerwazy Dzieduszycki (1724–1777), magnat i dowódca wojskowy, cześnik wielki koronny i regimentarz wojsk polskich na Podolu, stronnik króla Stanisława Augusta, przeciwnik konfederatów barskich; był oskarżany o okrutne rozprawianie się z konfederatami, jednak nie zginął z ich rąk, jak pisze Słowacki. W 1770 r. został odznaczony Orderem Świętego Stanisława, uhonorowany tytułem tajnego radcy dworu oraz awansowany do rangi generała. Od 1751 r. był żonaty; miał trzech synów. [przypis edytorski]
Dzieduszycki, Wojciech (1848–1909) — polski polityk, eseista, historyk sztuki, filozof i pisarz, prof. UJ; nosił tytuł hrabiowski; od 1876 poseł do Sejmu Krajowego Galicji, poseł do parlamentu austriackiego w l. 1879–1885 (VI kadencja), 1886–1887 (VII kadencja, z I kurii w okręgu wyborczym Stanisławów-Bohorodczany-Tłumacz-Buczacz) i ponownie od 1895, jeden z przywódców Koła Polskiego, od 17 listopada 1904 do 1906 jego regimentarz (prezes); zwolennik zasady decentralizacji i praw narodów monarchii austro-węgierskiej. W 1898 r., kiedy Ignacy Daszyński w swej mowie parlamentarnej przeciw rządom szlacheckim w Galicji i skandalicznym nadużyciom administracji przedstawił obraz nędzy ekonomicznej i kulturalnej kraju, wskazując, że odpowiedzialność za to ponosi rządząca wszechwładnie i niepodzielnie szlachta, jako „kasta wyzyskiwaczy, (…) która ojczyznę w gruzy rozbiła i sprzedała”, hr. Dzieduszycki wyzwał go na pojedynek; Daszyński odrzucił pojedynek, oświadczając, że uważa go „dla socjalisty za nonsens, a dla hrabiego katolika za zbrodnię”. [przypis edytorski]
Dziedzic, Irena (ur. 1925) — dziennikarka i prezenterka telewizyjna. [przypis edytorski]
Dziedzic Redcliffe'u — The Heir of Redclyffe (1853), powieść romantyczna autorstwa Charlotte Mary Yonge, niezwykle popularna w drugiej połowie XIX w. [przypis edytorski]
dziedzic — spadkobierca. [przypis edytorski]
Dziedziczny grzechu nasz! — klątwa ciążąca na rodzie Atrydów zaczęła się od Pelopsa, syna Tantala. Jako dziecko został zabity przez ojca i podany na uczcie bogów, a następnie, na polecenie Zeusa, wskrzeszony przez Hermesa. Pelops zakochał się w Hippodamii, córce króla Ojnomaosa, który wymagał od ubiegających się o rękę dziewczyny, by wygrali z nim w wyścigu rydwanów, zaś w razie przegranej obcinał im głowy. Uczciwa wygrana była niemożliwa, gdyż rydwan Onomajosa ciągnęły nadzwyczajne rumaki podarowane mu przez Aresa. Pelops przekupił królewskiego woźnicę Myrtilosa obietnicą odstąpienia mu nocy poślubnej. Wygrawszy jednak wyścig i zdobywszy Hippodamię, zepchnął Myrtilosa do morza, by nie dać mu przyobiecanej nagrody. Tuż przed śmiercią Myrtilos przeklął cały ród Pelopsa. [przypis edytorski]
dziedzieńcu — dziś: dziedzińcu. [przypis edytorski]
dziedzina (daw.) — tu: siedziba rodzinna. [przypis edytorski]
dziedzina (daw.) — ziemia, gospodarstwo, dziedzictwo, coś, co się dziedziczy. [przypis edytorski]
dziedzina — dziedzictwo. [przypis edytorski]
dziedzina — tu: kraina. [przypis edytorski]
dziedzina — tu: ziemia, którą ma odziedziczyć. [przypis edytorski]
Dziedziniec Lwów — wewnętrzny dziedziniec pałacu w Alhambrze, z fontanną wspartą na rzeźbach 12 lwów. [przypis edytorski]
dziedziniec — wydzielona, nieprzykryta dachem przestrzeń w obrębie budynku lub zespołu architektonicznego, która spełnia funkcje użytkowo-reprezentacyjne. [przypis edytorski]
dziedziniec — wydzielona, nieprzykryta przestrzeń w obrębie budynku lub zespołu architektonicznego, która spełnia funkcje użytkowo-repezentacyjne. [przypis edytorski]
dziegdzione buty — buty impregnowane dziegciem, lepką, brunatną substancją, wytwarzaną przez suchą destylację kory i drewna brzozowego. [przypis edytorski]
dziegieć — brunatna gęsta ciecz, otrzymywana w procesie destylacji drewna. [przypis edytorski]
dziegieć — brunatna, gęsta ciecz, otrzymywana w procesie destylacji drewna. [przypis edytorski]
dziegieć — ciemnobrązowy płyn o właściwościach bakteriobójczych, wyrabiany przez suchą destylację z kory drzewnej (brzozowej), posiadający charakterystyczny, przykry zapach oraz lepką konsystencję, trudnozmywalny, używany do celów leczniczych oraz impregnacji materiałów, uszczelniania beczek, klejenia. [przypis edytorski]
dziegieć — gęsta, smolista substancja o charakterystycznym, przykrym zapachu, używana do celów leczniczych oraz do impregnacji materiałów, uszczelniania beczek, jako smar, klej itp., wytwarzana dawniej przez węglarzy przez wypalanie węgla drzewnego w kopcach ziemnych. [przypis edytorski]
dziegieć — gęsta, smolista substancja o charakterystycznym, przykrym zapachu, używana do celów leczniczych oraz do impregnacji materiałów, uszczelniania beczek, jako smar, klej itp., wytwarzana dawniej przez węglarzy przez wypalanie węgla drzewnego w kopcach ziemnych. [przypis edytorski]
dziegieć — gęsta, smolista substancja o charakterystycznym, przykrym zapachu, wytwarzana przez suchą destylację kory i drewna, używana do celów leczniczych oraz do impregnacji materiałów, uszczelniania beczek, jako smar, klej itp. [przypis edytorski]
dziegieć — lepka, brunatna substancja, wytwarzana przez suchą destylację kory i drewna, używana jako smar, klej, impregnat, lek przeciw chorobom skóry i in. [przypis edytorski]
dziegieć — lepka ciecz uzyskiwana w wyniku suchej destylacji drewna lub kory, ze względu na swoje właściwości bakteriobójcze stosowana daw. jako lekarstwo, a także jako smar, impregnat i klej. [przypis edytorski]
dziegieć — substancja o lepkiej konsystencji i brunatnej barwie, uzyskiwana przez wytapianie w specjalnych smolarniach z kory drzew (brzozy, buku a. sosny); była wykorzystywana do celów leczniczych oraz np. do impregnacji materiałów czy uszczelniania beczek. [przypis edytorski]
Dzie (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]
dziei — dziś popr. forma D.lm: dziejów. [przypis edytorski]
Dzieje grzechu — powieść Stefana Żaromskiego z 1908 roku, uznawana za skandalizującą. [przypis edytorski]
Dzieje się to tym — dzieje się tak dlatego. [przypis edytorski]
dzieje się to tym — dziś: dzieje się to dlatego. [przypis edytorski]
dziejopis — kronikarz. [przypis edytorski]
Dziej się wola boża, Nie moja wola! — por. Łk 22, 42. [przypis edytorski]
dziekania — urząd w hierarchii kościoła katolickiego piastowany przez dziekana stojącego na czele wikaratu okrągowego. [przypis edytorski]
dziekan — tu: duchowny zarządzający dekanatem lub stojący na czele ciała kolegialnego. [przypis edytorski]
Dziekoński, Albin (1892–1940?) — poeta, autor m. in. poematu Dramat Lucyfera. [przypis edytorski]
Dziekoński, Albin (1892–1940?) — poeta. [przypis edytorski]
dzieła Cezara i Ksenofonta — Caius Iulius Caesar (101–44 p.n.e.) wódz, później cesarz rzym., autor m.in. dzieła historycznego O wojnie gallickiej. Ksenofont (ok. 430–355 p.n.e.), wódz i historyk gr. z Aten, uczeń Sokratesa, autor m.in. Anabazy (tj. Wyprawy Cyrusa) i Apologii (tj. Obrony Sokratesa). [przypis edytorski]
dzieła (daw.) — dla. [przypis edytorski]
dzieła Schillera, Goethego, lorda Byrona, Waltera Scotta, Jean-Paula, Berzeliusa, Davy'ego, Cuviera, Lamartine'a — Friedrich Schiller (1759–1805): niemiecki poeta i filozof okresu romantyzmu; Johann Wolfgang Goethe (1749–1832): najwybitniejszy niemiecki poeta i pisarz okresu „burzy i naporu”; George Gordon Byron (1788–1824): poeta, czołowy przedstawiciel angielskiego romantyzmu; Walter Scott (1771–1832): szkocki autor powieści historycznych i poeta, bardzo popularny w swojej epoce; Jean Paul Richter (1763–1825): pisarz niemiecki, jeden z głównych prekursorów romantyzmu w lit. niemieckiej; Jöns Jacob Berzelius (1779–1848): szwedzki chemik, jeden z założycieli nowoczesnej chemii, autor 8-tomowego podręcznika fizyki, chemii i mineralogii; Humphry Davy (1778–1829): brytyjski chemik, jako pierwszy wyodrębnił szereg pierwiastków, odkrył chlor i jod; Georges Cuvier (1769–1832): wybitny francuski zoolog i paleontolog, współtwórca anatomii porównawczej; Alphonse de Lamartine (1790–1869): polityk i pisarz francuski, uznawany za twórcę francuskiego romantyzmu. [przypis edytorski]
dzieła specjalnie-medyczne — tj. dzieła specjalistyczne z dziedziny medycyny. [przypis edytorski]
dzieła — tu: interesy, działalność. [przypis edytorski]
dzieło — litewski regionalizm oznaczający pańszczyznę. [przypis edytorski]
Dzieło to jest owocem dwuletniego stanu nadzwyczajnej egzaltacji i myśli (…) i pamięć późną pisarza obroni — jest to druga z czterech redakcji przedmowy do Genesis z Ducha. [przypis edytorski]
dzieło (z ros.) — sprawa. [przypis edytorski]
dzieły — dziś forma N.lm: dziełami. [przypis edytorski]
dzieły — dziś N.lm: dziełami. [przypis edytorski]
dzieły — dziś popr.: dziełami. [przypis edytorski]
dzieły — dziś popr. forma N.lm: dziełami. [przypis edytorski]
dzieły (starop. forma) — dziś N.lm: dziełami. [przypis edytorski]
dzielić — tu: obdzielać. [przypis edytorski]
dzielne konie uwiodła (…) nim Troi paszę jadły i Ksantu nurt piły — nawiązanie do przepowiedni, że Grecy zdobędą Troję, jeśli konie Rezosa nie zażyją popasu pod Troją i nie napiją się wody z trojańskiej rzeki. [przypis edytorski]
dzielne syny — dziś popr. forma B. lm.: dzielnych synów. [przypis edytorski]
Dzielnica Łacińska (fr. Quartier latin) — dzielnica uniwersytecka Paryża, położona na lewym brzegu Sekwany; nazwa pochodzi od łaciny, języka używanego powszechnie na uniwersytetach aż do czasów Rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
dzielnica niemiecka w Krakowie — zbudowane w czasie okupacji osiedle przy ul. Królewskiej, w którym mogli zamieszkiwać jedynie Niemcy. [przypis edytorski]
dzielnica Saint-Germain — właśc. Saint-Germain-des-Prés, lewobrzeżna dzielnica Paryża, od poł. XVIII w. zamieszkiwana przez arystokrację. [przypis edytorski]
dzielnica żółkiewska — Dzielnica III Przedmieście Żółkiewskie, dawna dzielnica Lwowa; obecnie jej obszar należy po części do rejonu szewczenkowskiego i łyczakowskiego. [przypis edytorski]
dzielniejszy — tu: silniejszy, skuteczniejszy. [przypis edytorski]
dzielność — tu: aktywność; skuteczność. [przypis edytorski]
dzielność — tu: czynność, aktywność; skuteczność; działalność. [przypis edytorski]
dzielność — tu: czynność, aktywność; skuteczność. [przypis edytorski]
dzielność — tu: działanie, aktywność; skuteczność. [przypis edytorski]
dzielność — tu: siłę, skuteczność. [przypis edytorski]
dzielność — tu: skuteczność. [przypis edytorski]
dzielny (daw.) — mocny, skuteczny. [przypis edytorski]
