Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 117203 przypisów.

kiejś — kiedyś. [przypis edytorski]

kiejsi (gw.) — kiedyś tam. [przypis edytorski]

Kiejstut Giedyminowicz (ok. 1309–1382) — książę trocki, współrządził Litwą od 1345 r., wielki książę litewski w latach 1381–1382; ojciec Witolda i stryj Władysława Jagiełły; tu mowa o jego rodzie. [przypis edytorski]

Kiejstut — książę trocki, syn Giedymina, brat Olgierda, z którym współrządził Litwą od 1345 r., wielki książę litewski w latach 1381–1382. [przypis edytorski]

Kiejstutówna — córka Kiejstuta (ok. 1310–1382): księcia trockiego, wielkiego księcia litewskiego w ostatnich latach życia, skonfliktowanego z Władysławem Jagiełłą i uwięzionego przez niego w Krewie, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

Kiejstut (ok. 1308/1310–1382) — książę trocki, syn Giedymina; rządził Litwą wspólnie z bratem Olgierdem od 1345; wielki książę litewski 1381–1382. W 1381 r. popadł w konflikt ze swoim bratankiem, Władysławem Jagiełłą, który uwięził stryja w Krewie, a następnie najprawdopodobniej kazał zgładzić. Z małżeństwa z Birutą, która wcześniej była kapłanką Praurimy w Połądze, Kiejstut miał synów Witolda i Zygmunta oraz córki Danutę Annę i Ryngałłę. [przypis edytorski]

Kiejstut (ok. 1310–1382) — książę trocki, wielki książę litewski w ostatnich latach życia, skonfliktowany z Władysławem Jagiełłą i uwięziony przez niego w Krewie, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

Kiejstutu — dziś popr. forma C.: Kiejstutowi. [przypis edytorski]

kiejzar (z łac. i niem.) — Kajzer, cesarz; władca. [przypis edytorski]

Kiejzar (z łac. i niem.) — Kajzer, cesarz; władca. [przypis edytorski]

kiełb — gatunek drobnej ryby z rodziny karpiowatych. [przypis edytorski]

kiełb — gatunek niewielkiej ryby, przen.: coś nieznaczącego. [przypis edytorski]

kiełb — rodzaj słodkowodnej ryby. [przypis edytorski]

kiełb — rodzaj słodkowodnej ryby; tu daw. forma kiełby, dziś B.lm: kiełbie. [przypis edytorski]

kiełb — ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych. [przypis edytorski]

kiełzać a. kiełznać — dosł. zakładać koniowi uzdę lub wędzidło; tu: pohamować, poskromić, powściągnąć, ukrócić; por. okiełznać. [przypis edytorski]

kiełzać — kiełznać, zmuszać konia do spokoju i uległości (za pomocą wkładanego w pysk metalowego wędzidła). [przypis edytorski]

kiełzać — nakładać koniowi wędzidło lub uzdę, przen. ograniczać. [przypis edytorski]

kiełznać — wkładać do pyska końskiego kiełzno, element uprzęży służący do kierowania koniem. [przypis edytorski]

kiela (gw.) — ile. [przypis edytorski]

kielce — kły (forma augmentatywna). [przypis edytorski]

kielce — kły. [przypis edytorski]

Kielce — miasto powiatowe w województwie świętokrzyskim. [przypis edytorski]

Kielce — powiatowe miasto w płd.-wsch. Polsce, stolica województwa świętokrzyskiego. [przypis edytorski]

kielce — zgrubienie do: kły; wielkie kły, wielkie zęby. [przypis edytorski]

kielczak (gw.) — mieszkaniec Kielc; tu: przybysz spod Kielc. [przypis edytorski]

Kielecki Korpus AK „Jodła” (2 i 7 Dywizja Piechoty AK oraz 75 i 25 Pułk piechoty) — Kielecki Korpus Armii Krajowej powstał 17 lipca 1944 roku. Jego dowódcą był płk Jan Zientarski ps. „Mieczysław”. [przypis edytorski]

kiele (gw.) — koło, przy; tu: pod. [przypis edytorski]

kielichowiec (Calycanthus) — krzew o silnie pachnących kwiatach, zaliczany do kladu magnoliowych. [przypis edytorski]

Kielland, Alexander (1849–1906) — norweski powieściopisarz, nowelista i komediopisarz. [przypis edytorski]

kielnia — narzędzie do rozprowadzania zaprawy murarskiej, stanowiące też jeden z symboli masonerii. [przypis edytorski]

kielnia — narzędzie pomocne przy murowaniu i tynkowaniu. [przypis edytorski]

Kielo Dejwas a. Kielo Dewas (mit. litew.) — bóg podróżnych. [przypis edytorski]

kiep — człowiek głupi, nierozgarnięty. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — głupek. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — głupi człowiek. [przypis edytorski]

kiep (daw.) — wulgarna nazwa kobiecych genitaliów. [przypis edytorski]

kiepeła (z jidisz) — głowa. [przypis edytorski]

kiepełe (jidysz) — głowa; także: rozum, spryt. [przypis edytorski]

Kiepura, Jan (1902–1966) — polski śpiewak operowy, występował także z wielkim powodzeniem w Niemczech oraz w filmach niemieckich, m.in. Das Lied einer Nacht (Pieśń nocy, 1932). [przypis edytorski]

Kiepura, Jan (1902–1966) — śpiewak operowy i aktor, bardzo popularny w przedwojennej Polsce. [przypis edytorski]

kiep — w dawnej polszczyźnie to słowo, oznaczające kobiece genitalia, było poważną obelgą. [przypis edytorski]

kierat — dawniej urządzenie poruszane przez konie lub woły, chodzące w koło; powtarzający się, monotonny obowiązek. [przypis edytorski]

kierat — mechanizm pozwalający z pomocą konia wyciągać wodę ze studni. [przypis edytorski]

kierbce — dziś popr.: kierpce, lekkie chodaki szyte ręcznie, przeważnie z jednego kawałka skóry, noszone przez górali. [przypis edytorski]

kier — chodzi o kry lodowe. [przypis edytorski]

kierdasz (daw.) — druh, towarzysz (z tatarskiego). [przypis edytorski]

kierdel (reg.) — stado owiec w górach. [przypis edytorski]

kiereja (daw.) — płaszcz ocieplany futrem. [przypis edytorski]

kiereja (z tur. kereke) — opończa, szuba, luźny płaszcz męski noszony w Polsce przez szlachtę w XVI-XVIII w. [przypis edytorski]

kierejka (daw.) — strój wierzchni tureckiego kroju, płaszcz podbity futrem. [przypis edytorski]

Kiereński, Aleksander (1881–1970) — socjalista rosyjski, w roku 1917 przewodniczący Rządu Tymczasowego, obalonego przez przewrót bolszewicki. [przypis edytorski]

Kiereński, Aleksandr Fiodorowicz (1881–1970) — rosyjski polityk, parlamentarzysta i prawnik; jeden z przywódców umiarkowanych socjalistów; od 20 lipca do 8 listopada 1917 przewodniczący liberalnego Rządu Tymczasowego w Rosji po rewolucji lutowej, obalonego przez rewolucję październikową. [przypis edytorski]

Kiereński, Aleksandr Fiodorowicz (1881–1970) — rosyjski polityk, parlamentarzysta i prawnik; jeden z przywódców umiarkowanych socjalistów; od 20 lipca do 8 listopada 1917 przewodniczący liberalnego Rządu Tymczasowego w Rosji po rewolucji lutowej, obalonego przez rewolucję październikową; było to w maju, kiedy prowizoryczny rząd Kiereńskiego: od 15 marca do 20 lipca 1917 funkcjonował Rząd Tymczasowy Gieorgija Lwowa, w którym Kiereński był początkowo ministrem sprawiedliwości, a później ministrem wojny i marynarki. [przypis edytorski]

kiereńszczyzna — określenie liberalnych rządów demokratycznych, których słabość ułatwia rewolucję i objęcie władzy przez komunistów; od nazwiska Aleksandra Kiereńskiego, ros. polityka, socjalisty, premiera Rządu Tymczasowego w Rosji po rewolucji lutowej, obalonego przez rewolucję październikową. [przypis edytorski]

kiereszunek — pokiereszowanie, uszkodzenie, zranienie. [przypis edytorski]

kierezja — bogato wyszywana sukmana krakowska z obszernym, trójkątnym, haftowanym kołnierzem wykładanym na plecy. [przypis edytorski]

kierezja — długie ubranie sukienne, sukmana. [przypis edytorski]

kierezje — wyzywana sukmana krakowska. [przypis edytorski]

kierezyja, dziś kierezja (z ang. kersey) — daw. wyszywany strój z grubego sukna wełnianego; od nazwy materiału wełnianego produkowanego w Kersey w Anglii. [przypis edytorski]

Kierim Giraj a. Krym Girej (1699–1769) — chan tatarski, panował w latach 1758–1764 i 1768–1769, sojusznik konfederatów barskich, przeciwnik Rosji i Stanisława Augusta Poniatowskiego. Za jego panowania doszło do ostatniego wielkiego najazdu Tatarów na Ukrainę polską i rosyjską. Ostatni wielki i wybitny wódz oraz wojownik tatarski. [przypis edytorski]

Kierkegaard, Søren (1813–1855) — duński filozof i teolog. [przypis edytorski]

Kierkegaard, Søren Aabye (1813–1855) — duński filozof, poeta romantyczny i teolog. [przypis edytorski]

Kierkegaard, Søren Aabye (1813–1855) — duński filozof, poeta, teolog; prekursor filozofii egzystencjalnej w chrześcijańskiej odmianie, kontynuował niektóre myśli zaczerpnięte z św. Augustyna, Pascala i Schellinga. Dzieła: Bojaźń i drżenie, Albo-albo, Okruchy filozoficzne. [przypis edytorski]

kiermas — właśc. kiermasz, odpust. [przypis edytorski]

kiermasz (daw.) — uroczyste obchody rocznicy poświęcenia kościoła połączone z odpustem i najczęściej również z jarmarkiem. [przypis edytorski]

Kiernów (litew. Kernavė) — miasteczko na Litwie, położone ok. 40 km na płn. zachód od Wilna, uważane za najdawniejszą stolicę Litwinów, w średniowieczu ważny ośrodek pogańskiego kultu bogów litewskich. [przypis edytorski]

kiernowski — związany z Kiernowem; Kiernów (litew. Kernavė) — miasteczko na Litwie, położone ok. 40 km na płn. zachód od Wilna, uważane za najdawniejszą stolicę Litwinów, w średniowieczu ważny ośrodek pogańskiego kultu bogów litewskich. [przypis edytorski]

Kiernozia — wieś w woj. łódzkim, ok. 20 km od Łowicza. [przypis edytorski]

kiernoz — samiec świni domowej, knur. [przypis edytorski]

kierownik (daw.) — dyrektor szkoły. [przypis edytorski]

kierownik — tu daw.: dyrektor szkoły. [przypis edytorski]

kierownik — tu: dyrektor szkoły. [przypis edytorski]

kierownik wiedeńskiego INO, Goldstejn, urządza w Sofii wybuch — mowa o krwawym zamachu bombowym w cerkwi Sweta Nedela w Sofii, przeprowadzonym 16 kwietnia 1925 przez radykalnych działaczy Bułgarskiej Partii Komunistycznej, którego celem był car Borys III oraz wojskowe i polityczne elity kraju; zamach przygotowano z powodu brutalnych represji i egzekucji przeprowadzanych przez siły rządowe po stłumieniu powstania wrześniowego (1923), które wybuchło w odpowiedzi na prawicowy wojskowy zamach stanu, oraz delegalizacji BPK (1924); plan zamachu przedstawiono bułgarskim członkom kierownictwa Międzynarodówki Komunistycznej, którzy go odrzucili; wysuwano przypuszczenia o związkach zamachowców ze służbami Rosji Radzieckiej, jednak nie znajdują one żadnego potwierdzenia. [przypis edytorski]

kierpce — lekkie chodaki, ręcznie szyte zazwyczaj z jednego kawałka skóry; tradycyjne obuwie skórzane noszone przez górali i mieszkańców łuku karpackiego. [przypis edytorski]

kierunek — tu: kierownictwo, dowództwo. [przypis edytorski]

kierzanka (gw.) — drewniane naczynie do ubijania śmietany na masło. [przypis edytorski]