Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3769 przypisów.
linia demarkacyjna — linia oddzielająca walczące ze sobą wojska, ustalona na czas rozejmu; tu przen.: granica. [przypis edytorski]
linia — drobna miara długości (1/12 cala). [przypis edytorski]
linia — dziś: linijka, przyrząd do kreślenia linii prostych i pomiaru krótkich odcinków. [przypis edytorski]
linia — dziś: linijka. W polskiej szkole jeszcze do II wojny światowej nauczyciele bili uczniów linijką po rękach, ponieważ wierzono, że kary i zastraszanie mogą być skuteczne w nauczaniu. Obecnie wiadomo, że takie podejście jest szkodliwe. [przypis edytorski]
linia helikoidalna (gr.) — linia spiralna, przypominająca gwint śruby. [przypis edytorski]
linia — linijka; przyrząd do wykreślania linii prostych. [przypis edytorski]
linia Maginota, fr. Ligne Maginot — francuskie fortyfikacje na granicach z Niemcami i Luksemburgiem, zbudowane w latach 1929–1934 i wzmacniane do 1939 roku. [przypis edytorski]
linia pałaców Pod Lipami — chodzi o zabudowania wzdłuż alei Unter den Linden (dosł. „pod lipami”), głównego bulwaru starego Berlina, obsadzonego lipami jeszcze w XVII w.; wzdłuż alei tej, prowadzącej od siedziby elektorów do bramy miasta (tzw. bramy brandenburskiej) mieściły się najważniejsze budowle reprezentacyjne i najbardziej okazałe pałace oraz np. Ogród Zoologiczny (Tiergarten). [przypis edytorski]
linia — tu daw.: linijka. [przypis edytorski]
linia — tu: daw. niewielka miara długości, zwykle równa 1/12 cala, tj. ok. 2 mm. [przypis edytorski]
linia — tu: duża linijka do kreślenia. [przypis edytorski]
linia — tu: linijka. [przypis edytorski]
linia wodna a. wodnica — teoretyczna linia przecięcia zewnętrznej powierzchni kadłuba statku poziomą płaszczyzną spokojnej wody przy typowym zanurzeniu jednostki. [przypis edytorski]
linieć, lenieć (pot.) — o zwierzętach: tracić część sierści lub piór. [przypis edytorski]
liniją — linią; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
linij — dziś częściej używana forma D. lm: linii; linia — tu: linijka. [przypis edytorski]
linij — dziś popr. forma D. lm: linii. [przypis edytorski]
liniję — linię; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
liniji — linii; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
linijka — jednokonny pojazd o wąskim podłużnym siedzeniu. [przypis edytorski]
linijka — rodzaj konnego wózka z długim, wąskim siedzeniem, na którym siedzi się okrakiem. [przypis edytorski]
Links, zwei, drei, vier! Mützen ab (niem.) — W lewo, dwa, trzy cztery! Ściągać czapki! [przypis edytorski]
Linné, Carl von, pol. Karol Linneusz (1707–1778) — szwedzki przyrodnik i lekarz; sformalizował współczesny, dwuczłonowy system nazewnictwa gatunków, stworzył nowy, uporządkowany i przejrzysty system klasyfikacji organizmów. [przypis edytorski]
Linnean Society, Towarzystwo Linneuszowskie — londyńskie stowarzyszenie naukowe poświęcone przyrodoznawstwu. [przypis edytorski]
Linneusz, właśc. Carl von Linné (1707–1778) — szwedzki przyrodnik i lekarz; sformalizował współczesny, dwuczłonowy system nazewnictwa gatunków, stworzył nowy, uporządkowany i przejrzysty system klasyfikacji organizmów. [przypis edytorski]
Linneusz, właśc. Carl von Linné (1707–1778) — szw. przyrodnik, profesor Uniwersytetu w Uppsali, twórca systemu klasyfikacji organizmów żywych, zastosowanego w jego dziełach opisujących system natury oraz gatunki (gł. roślin): Systema Naturae (1735–1770), Genera Plantarum (1737) i Species Plantarum (1753). [przypis edytorski]
Linneusz zwiedziony zewnętrznym pozorem umieścił rzeczywiście owada równoskrzydłego pomiędzy motylami — chodzi o pluskwiaka Aleyrodes proletella zaklasyfikowanego przez Linneusza jako Phaleana (Tinea) proletella. [przypis edytorski]
linoleum — tkanina jutowa pokryta warstwą masy podobnej do gumy, używana jako wykładzina podłogowa. [przypis edytorski]
linon (fr.) — batyst, cienka tkanina z bawełny lub z lnu. [przypis edytorski]
linoskok — dziś popr.: linoskoczek; artysta cyrkowy posiadający umiejętność chodzenia po linie. [przypis edytorski]
linotyp — dawne urządzenie do składania i odlewania całych wierszy tekstu, używane od końca XIX w. do lat 80. XX w. [przypis edytorski]
Linowski, Rupert — podporucznik korpusu artylerii koronnej, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej. [przypis edytorski]
linowy (daw.) — batystowy. [przypis edytorski]
Linro — anagram nazwiska Rolin (Rollin), Charlesa Rollina (1661–1741), francuskiego historyka i pedagoga, który często używał wyrażenia „dusza i serce” w popularnym dziele Traite des Etudes (1726–1728), z czego Wolter żartował w swoich powiastkach filozoficznych. [przypis edytorski]
Linsmayer, Max (1907–1940) — Standartenfuhrer SA w Gdańsku, po roku 1935 pełnił podobne funkcje w różnych regionach Niemiec. [przypis edytorski]
Linu — prawdop. zniekształcone Linn., oznaczające uwzględnienie nazwy gatunkowej w atlasach Karola Linneusza. [przypis edytorski]
li panu — tylko panu. [przypis edytorski]
Lipari — sycylijska miejscowość w regionie Mesyna. [przypis edytorski]
li — partykuła pytająca; czyż. [przypis edytorski]
li — partykuła pytająca, znaczenie: czy, czyż (wymusza charakterystyczny szyk, występując po rzeczowniku, do którego się odnosi). [przypis edytorski]
li — partykuła pytajna (czy). [przypis edytorski]
li — partykuła pytajna. [przypis edytorski]
li — partykuła użyta tu w funkcji wzmacniającej wymowę zdania; znaczenie: tylko, wyłącznie. [przypis edytorski]
lipa (slang) — byle jaki. [przypis edytorski]
lipiec — tu: miód lipowy. [przypis edytorski]
lipiec — tu: miód z kwiatu lipy. [przypis edytorski]
lipiec — tu: napój. [przypis edytorski]
lipiec — tu: rodzaj miodu pitnego. [przypis edytorski]
lipień — słodkowodna, zimnolubna ryba, zamieszkująca czyste rzeki. [przypis edytorski]
lipki — lepki. [przypis edytorski]
lipoidy — lipidy, grupa naturalnych związków organicznych służących gł. do magazynowania energii lub jako składnik budulcowy komórek i tkanek, obejmująca m.in. tłuszcze i woski. [przypis edytorski]
Lipps, Theodor (1851–1914) — niemiecki filozof, starał się zredukować filozofię do psychologii. [przypis edytorski]
Lipska, Ewa (ur. 1945) — poetka i felietonistka. [przypis edytorski]
Lipski, Jan Józef (1926–1991) — historyk literatury, publicysta i krytyk, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, przewodniczący Polskiej Partii Socjalistycznej. [przypis edytorski]
Lipsk — miasto powiatowe w niemieckiej Saksonii. [przypis edytorski]
Lipsk — miasto w Niemczech. W Lipsku wydane zostały niektóre z dzieł Norwida, a także utwory innych polskich autorów, które ze względu na cenzurę nie mogły ukazać się w kraju. [przypis edytorski]
lipsze (z gw. ukr.) — lepiej. [przypis edytorski]
Liptów — właśc. Liptowski Mikułasz nad Wagiem, obecnie na Słowacji. [przypis edytorski]
liptowska — Liptów to kraina historyczna i region, dawniej na Węgrzech, a obecnie na Słowacji, w dorzeczu górnego Wagu. [przypis edytorski]
Liquefacto tempora plumbo… (łac.) — [i w głowę wroga] miecąc roztopiony ołów,/ Rozbił czaszkę. Ów runął na piaski spłowiałe (Wergiliusz, Eneida IX 588–589, tłum. T. Karyłowski; opis strzału Mezencjusza z procy w syna Arcensa). [przypis edytorski]
lira — instrument muzyczny szarpany. [przypis edytorski]
lira — instrument strunowy; z uwagi na ludowy charakter kolędy można przypuszczać, iż chodzi tu o lirę korbową. [przypis edytorski]
lira — jednostka monetarna w Wenecji. [przypis edytorski]
Lir a. Ler — bóg morza w mitologii irlandzkiej. [przypis edytorski]
lira — strunowy instrument muzyczny. [przypis edytorski]
lir — dawna waluta włoska. [przypis edytorski]
lirische Dummheiten (niem.) — głupstwa liryczne [przypis edytorski]
Lirnes i Pedaz — miasta w pobliżu Troi, które Achilles podbił. [przypis edytorski]
Lirnessos — miasto w Myzji, położone niedaleko Troi. [przypis edytorski]
lirogony (biol.) — rodzina ptaków z rzędu wróblowych, żyjących w Australii, mających charakterystyczny długi, ozdobny ogon i potrafiących naśladować różne dźwięki. [przypis edytorski]
lir — waluta włoska. [przypis edytorski]
lir, właśc. lira (wł.) — dawna waluta włoska. [przypis edytorski]
liść bobkowy — liść laurowy. [przypis edytorski]
liść bobkowy — liść laurowy, używany jako przyprawa do zup, sosów itp. [przypis edytorski]
liściami — dziś N.lm: liśćmi. [przypis edytorski]
liściami — dziś popr. forma: liśćmi. [przypis edytorski]
liściami — dziś popr. forma N. lm: liśćmi. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
liściami — dziś popr.: liśćmi. [przypis edytorski]
liściami — dziś popr. N.lm: liśćmi. [przypis edytorski]
liściami — dziś popr. N. lm: liśćmi. [przypis edytorski]
liściech — dziś popr. forma Msc.lm: listach. [przypis edytorski]
liście (daw.) — r.n. [tj. to liście; dziś: M. lp ten liść, M. lm te liście; M. lp to listowie]. [przypis edytorski]
liście (daw.) — tu: listowie. [przypis edytorski]
liście mnie (…) zasłoniło — tu: listowie. [przypis edytorski]
liście (tu daw.) — listowie. [przypis edytorski]
liście — tu: listowie. [przypis edytorski]
liście — tu lp, r.n.; jak dziś: listowie. [przypis edytorski]
liście wawrzynu — wawrzyn, nazywany także laurem, drzewem laurowym, to rodzaj drzew i krzewów z rodziny wawrzynowatych, które rosną m.in. w basenie Morza Śródziemnego. W starożytności w Grecji i Rzymie z liści wawrzynu wito wieniec laurowy będący symbolem zwycięstwa, chwały, tryumfu, otrzymywali go m.in. zwycięzcy zawodów olimpijskich. Przystrajał nim głowę także Juliusz Cezar, a po nim inni rzymscy cesarze. [przypis edytorski]
Liście żółkniało (daw.) — liście żółkły. [przypis edytorski]
liściów (daw.) — dziś popr. D. lm: liści. [przypis edytorski]
Lisia Góra — wieś w powiecie tarnowskim. [przypis edytorski]
lisięty — dziś popr. forma N. lm: lisiętami. [przypis edytorski]
Lisiecka, Alicja (ur. 1931) — krytyczka literacka. [przypis edytorski]
lisiura (daw.) — futro z lisa, okrycie wierzchnie podbite futrem lisa lub czapka męska z lisiego futra. [przypis edytorski]
lisiura — dawne określenie na futro z lisa, okrycie wierzchnie podbite futrem lisa lub czapkę męską, najczęściej z lisiego futra. [przypis edytorski]
lisiura (daw.) — płaszcz podbity lisim futrem. [przypis edytorski]
lisiurka (daw.) — płaszcz podbity lisim futrem. [przypis edytorski]
Lis i winogrona — staroż. bajka Ezopa, opracowana również przez La Fontaine'a i in. bajkopisarzy, opowiadająca o lisie, który będąc głodny, spostrzegł winogrona; wydały mu się apetyczne i próbował je dosięgnąć; kiedy mu się to jednak nie udało, pocieszał się twierdząc, że na pewno winogrona są kwaśne i niesmaczne. [przypis edytorski]
Lisowczycy — najemna ochotnicza formacja lekkiej jazdy polskiej powstała na początku XVII w. [przypis edytorski]
lisowczycy — najemne oddziały lekkiej jazdy, zorganizowane przez Aleksandra Lisowskiego w latach 1607–1611, w okresie jego służby u Dymitra II Samozwańca, pretendenta do tronu carskiego; wsławiły się brawurą w walkach z Rosjanami, Turkami, Węgrami i in., ale także okrucieństwami i grabieżami na bronionych terenach. [przypis edytorski]
