Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5590 przypisów.

bezokole (neol.) — miejsce lub stan poza czasem, poza wszelkimi okolicznościami, jak w terminie gramatycznym bezokolicznik. [przypis edytorski]

bez omieszki — nie omieszkając; natychmiast. [przypis edytorski]

bez one potępieńce (daw.) — przez tych potępieńców. [przypis edytorski]

bez opasek — rozporządzenie Generalnego Gubernatora Hansa Franka od 1 stycznia 1940 roku zmuszało Żydów do noszenia na ramieniu białych opasek z Gwiazdą Dawida. [przypis edytorski]

bez opłat ślub — w staroż. Grecji przyszły mąż oddawał rodzicom dary za narzeczoną. [przypis edytorski]

bez pardonu — bez wybaczenia, bez litości; tu: bez zważania na cokolwiek. [przypis edytorski]

Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem — powołana po zamachu majowym partia, mająca za zadanie walczyć z „partyjniactwem” i konsolidować społeczeństwo wokół obozu sanacji. [przypis edytorski]

bezpięty — diabeł; według wierzeń ludowych diabeł miał kopyta zamiast ludzkich stóp, a zatem nie miał pięty. [przypis edytorski]

Bezpieczne wycinając mu drogi, szli przed nim synowie Hefajstosa — tj. cieśle z siekierami; Hefajstos był patronem rzemiosł. [przypis edytorski]

bezpiecznie — tu: nie mając pieczy; niedbale. [przypis edytorski]

bezpieczność — dziś: bezpieczeństwo. [przypis edytorski]

bezpieczny — tu: pewien. [przypis edytorski]

bezplenny — bezowocny. [przypis edytorski]

bez pół (daw.) — w połowie. [przypis edytorski]

bez pół (gw.) — przez pół, w połowie; w pasie. [przypis edytorski]

bez pół się zginać (gw.) — kłaniać się nisko; bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]

bez pochyby — ani chybi, niechybnie; na pewno. [przypis edytorski]

bez pochyby (daw.) — na pewno. [przypis edytorski]

bez pochyby (daw.) — niewątpliwie. [przypis edytorski]

bez pomocy oczu — tj. nie patrząc przed siebie. [przypis edytorski]

Bezpośrednią przyczyną wojny rzymsko-żydowskiej było też niedopuszczenie pomnika Cezara do Świątyni w Jerozolimie — bezpośrednią przyczyną buntu przeciw władzy Rzymian, który przekształcił się w wojnę, była reakcja rzymskiego namiestnika na prowokację religijną jednego z miejscowych Greków przed budynkiem synagogi w mieście Cezarei, gdzie Grecy i Żydzi od dawna byli skonfliktowani, oraz zabranie przez namiestnika dużej kwoty ze skarbca świątynnego w Jerozolimie, rzekomo na potrzeby cesarza (Józef Flawiusz, Wojna żydowska II 14). [przypis edytorski]

bezpośrednio — w oryg. niem. unvermittelt: znienacka, nagle. [przypis edytorski]

bezpośrednio — w oryg. niem. unvermittelt: znienacka,nagle. [przypis edytorski]

bez postanku — nieustannie. [przypis edytorski]

bezprawa — dziś raczej: bezprawna. [przypis edytorski]

bez pretensji — tu: bezpretensjonalnie, skromnie, prosto. [przypis edytorski]

bezprizorni (z ros. lp: беспризорный, biesprizorny) — potoczne określenie bezdomnych dzieci żyjących na ulicy w Rosji, najczęściej pozostających w konflikcie z prawem. [przypis edytorski]

Bez przestanku — bezustannie. [przypis edytorski]

bez przestanku (daw.) — bez przerwy. [przypis edytorski]

bezprzestannie — bez ustanku. [przypis edytorski]

bezprzestannie (daw.) — nieustannie. [przypis edytorski]

bezprzestannie — dziś: nieustannie. [przypis edytorski]

bez przygany (starop.) — nienagannie. [przypis edytorski]

bez rachunku (daw.) — bez przemyślenia. [przypis edytorski]

bezrdzenny — tu: bezsensowny, bezproduktywny, bezużyteczny. [przypis edytorski]

bezrówny (daw.) — niemający nikogo a. niczego równego sobie; niezrównany. [przypis edytorski]

bezruchy (neol.) — nieruchomy; pozostający bez ruchu. [przypis edytorski]

bezrządny (daw.) — anarchiczny; nieporządny; nierządny. [przypis edytorski]

bezśledny — taki, w którym nie można kogoś wyśledzić. [przypis edytorski]

bezsensowy — dziś popr.: bezsensowny. [przypis edytorski]

bezsilném — dziś popr. forma N. lp: bezsilnym. [przypis edytorski]

bezsłowy — dziś popr. bezsłowny a. milczący. [przypis edytorski]

bez sprawy (daw.) — bez przygotowania. [przypis edytorski]

bez sprosu (ros. biez sprosa) — bez pozwolenia. [przypis edytorski]

bezsumienny (neol.) — pozbawiony sumienia. [przypis edytorski]

bezsumienny — nie mający sumienia; nieetyczny w postępowaniu. [przypis edytorski]

bez ten cas (gw.) — przez ten czas. [przypis edytorski]

bez to (gw.) — tu: przez to; z tego powodu. [przypis edytorski]

bez tom chciała (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; przez to chciałam. [przypis edytorski]

bez tom (gw.) — przez tę. [przypis edytorski]

bez toście tu (gw.) — przez to [jeste]ście tu. [przypis edytorski]

beztroskliwe (przestarz.) — lekkomyślne. [przypis edytorski]

bez (tu gw.) — przez; bez noc — przez noc, w ciągu nocy. [przypis edytorski]

Bezugschein (niem.) — talon, bon. [przypis edytorski]

bez uroku — daw. formułka zastrzegająca, mająca zapobiec złemu urokowi, tzn. wykorzystaniu wypowiadanych słów przez siłę magiczną, która mogłaby złośliwie zrealizować coś, o czymś się wspomina. [przypis edytorski]

bezwargi (neol.) — niemający warg, pozbawiony warg. [przypis edytorski]

bezwarunkowie — dziś: bezwarunkowo. [przypis edytorski]

bezwędzidlny — od: bez wędzidła; bez pręta, do którego mocuje się lejce; nieograniczony uzdą. [przypis edytorski]

bezwiedny — tu: nieświadomy. [przypis edytorski]

bez wielkich przyczyn — bez istotnych (ważnych itp.) przyczyn. [przypis edytorski]

bezwładność — tu: niemoc, bezsilność. [przypis edytorski]

bez wstrętu (starop.) — bez przeszkód. [przypis edytorski]

bezwyrazy (neol.) — pozbawiony wyrazu. [przypis edytorski]

bezwzględny — bezstronny, nie znający szczególnych wzgędów dla nikogo. [przypis edytorski]

bez względu — bez oglądania się na status społeczny czy okoliczności. [przypis edytorski]

bezżarne — tu: pozbawione żaru, wypalone. [przypis edytorski]

bezżennik — stary kawaler. [przypis edytorski]

bezzawodnie — dziś: niezawodnie. [przypis edytorski]

bez zbroje (starop. forma) — dziś D.lp. r.ż.: bez zbroi. [przypis edytorski]

bezzębne, Edentata (daw. biol.) — w dawnej klasyfikacji rząd zwierząt obejmujący szczerbaki, łuskowce i mrówniki; pochodzą one jednak od różnych przodków i mimo podobieństw nie są ze sobą spokrewnione. [przypis edytorski]

bez zupełnej opieki — sens: zupełnie bez opieki. [przypis edytorski]

Bṛhadāraṇyaka Upaniṣad — jedna z najważniejszych i najstarszych upaniszad, wedyjskich tekstów religijno-filozoficznych, tworzących święte księgi hinduizmu. [przypis edytorski]

Bhogovotgita a. Bhagavatgita — indyjski traktat filozoficzny, tekst święty hinduizmu. [przypis edytorski]

Biada narodowi grzesznemu, ludowi ociężałemu w złości: opuścili Pana, zbluźnili ś. Boga Izraelskiego… — Iz 1, wersety 4, 7, 8. [przypis edytorski]

Biada pasterzom, którzy sami siebie karmią, iżali trzody nie od pasterzów mają być karmione — Ezech. 34, 2. [przypis edytorski]

Biada temu, który jest malutkiego serca i ust złośliwych, który dwiema drogami chodzi — Syr 2, 12. [przypis edytorski]

Biada temu, który łupi i wydziera, bo też sam złupiony będzie — Iz 33, 1, cytat skrócony. [przypis edytorski]

Biada tobie, co łupisz, abowiem też ty pewnie złupion będziesz — por. Iz 33, 1. [przypis edytorski]

Biada tym, którzy stawią prawa nieprawe i, pisząc, niesprawiedliwość piszą, aby ucisnęli ubogie na sądach i gwałt czynili w sprawie podłych ludu mego — Iz 10, 1–2. [przypis edytorski]

Biada tym, o których ludzie będą mówili dobrze — Łk 6, 26. [przypis edytorski]

Biada wam, którzyście w oczach waszych mądremi i u siebie roztropnemi… — Iz 5, 21. [przypis edytorski]

Biada ziemi, (…) której król dziecię. A na tym ci nic: jeśli laty jest dziecię, czyli obyczajami? — sens: Nieszczęśliwy kraj, którego król jest dziecinny z powodu wieku lub niedojrzałości emocjonalnej. [przypis edytorski]

białągłową (starop.) — dziś (przestarz.): białogłową; tj. kobietą; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]

białą głową — tu: białogłowę, tj. kobietę. [przypis edytorski]

Biała Cerkiew — miasto w centralnej części Ukrainy, ok. 80 km na płd. od Kijowa. Od 1774 r. do rewolucji bolszewickiej należało do polskiego magnackiego rodu Branickich. [przypis edytorski]