Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

suma — pagrindinės giedotinės mišios, laikomos šventadienį vidurdienį. [przypis edytorski]

sumariusz (daw.) — spis, rejestr, wyciąg z dokumentów. [przypis edytorski]

sumariusze — wyciągi, treść sprawy sądowej. [przypis redakcyjny]

Sumariusz — protokół obrad sejmowych; zwany także diariuszem. [przypis redakcyjny]

sumarski król — król Sumary (w oryg. Zumara) na zach. od Barki. [przypis redakcyjny]

„Suma” św. TomaszaSuma teologii (Summa theologiae), główne dzieło Tomasza z Akwinu (1225–1274); w kościele katolickim Tomasza z Akwinu uznano za najwybitniejszego z filozofów, zaś Suma była traktowana jako autorytatywne źródło wiedzy filozoficzno-teologicznej. [przypis edytorski]

Sumatra — należąca do Indonezji wyspa w Azji Południowo-Wschodniej, w Archipelagu Malajskim. [przypis edytorski]

suma — uroczysta msza odprawiana w południe. [przypis edytorski]

sumę, co by to kosztowało — dziś raczej: sumę, którą by to kosztowało. [przypis edytorski]

sumę stu tysięcy piastrów — około 2 000 000 w 1837 r. [przypis autorski]

sumenė (lenk.) — sąžinė. [przypis edytorski]

su merced (hiszp.) — jego łaskawość. [przypis edytorski]

sumienie zachowuje się tak, jakby dostało łapówkę (por. s. 176 w. 25 i n.) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnej stronie znajduje się fragment rozdziału VIII: „Ten moment rzekomej dobrej wiary i przygotowywania sobie zawczasu rzetelnych motywów powtarza się w historiach wielu oszustw. Pozory dobre i złe cudownie splatają się z sobą, a potem u widzów wywołują wręcz przeciwne osądy, dlatego bo tzw. zło zawsze jeszcze ludzie wyobrażają sobie jak akt szczerej decyzji, na sposób Franciszka ze Zbójców, Jagona lub Ryszarda III, zamiast widzieć, jak ono już przy swym urodzeniu się, wiedzione instynktem samozachowawczym, wchodzi w chemiczne połączenia z pierwiastkami »dobra«, od których sobie maski pożycza”. [przypis edytorski]

sumieniowi — dziś popr. forma C.: sumieniu. [przypis edytorski]

sumienny… obowiązek — obowiązek sumienia. [przypis edytorski]

sumieštas —sudrumstas. [przypis edytorski]

sumie — uroczysta, długa msza, odprawiana w południe. [przypis edytorski]

sumiot — zaspa; kupa śniegu nawianego (zmiecionego) przez wiatr. [przypis edytorski]

sumitacje (daw.) — tłumaczenia, usprawiedliwienia. [przypis edytorski]

sumitować się — tłumaczyć się, usprawiedliwiać. [przypis edytorski]

sumitować się (z łac.) — tłumaczyć się, usprawiedliwiać się. [przypis edytorski]

sum (łac.) — jestem. [przypis redakcyjny]

Summae Deus clementiae — Początek hymnu, jaki kościół w poranek niedzielny śpiewa, błagając Boga, ażeby zarzewie w nas grzechu zagasił, a serce nasze zapalił i rozgrzał swoim ogniem świętym. [przypis redakcyjny]

summa levitas (łac.) — największa lekkomyślność. [przypis redakcyjny]

Summanus (mit. rzym.) — bóg nocnych błyskawic, przeciwstawiany Jowiszowi, bogu błyskawic dziennych. [przypis edytorski]

summa proveniens (łac.) — suma należna. [przypis redakcyjny]

summa regiminis in distributiva justitia (łac.) — całość rządów na wymiarze sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]

summariusz (daw., z łac. summa, tj. „całość”) — streszczenie. [przypis edytorski]

summa summarum (łac.) — podsumowując wszystko; wziąwszy wszystko pod uwagę. [przypis edytorski]

summa summarum (łac.) — uwzględniając wszystko razem. [przypis edytorski]

summa summarum (łac.) — wszystko razem, ostatecznie. [przypis redakcyjny]

summo cum dedecore (łac.) — ze straszną hańbą. [przypis redakcyjny]

summo cum opprobrio gentis nostrae (łac.) — z najsroższą niesławą narodu naszego. [przypis redakcyjny]

Summula Statutorum… — Streszczenie statutów wspólnoty […] ustanowionych w celu odkupienia jeńców dla okręgu wschodniego przez najznakomitszego i najdoskonalszego Michała Adolfa hrabiego Althan itp. założyciela Chrześcijańskiej Milicji Niepokalanego Poczęcia, generalnego komendanta obozowego tejże, przełożonego w/w wspólnoty i jej pierwszego wielkiego mistrza, pełnomocnika okręgu wschodniego w sprawie wykupienia więźniów, komisarza skarbu i starosty, [napisane] przez ks. Wojciecha Dembołęckieog z Konojad, doktora sztuk [wyzwolonych] i św. Teologii, zlecone przez generała zakonu konwentualnego Braci Mniejszych Św. Franciszka. — Warszawa 1626 r. w [formacie] kwarto. [przypis edytorski]

Summum ius summa iniuria (łac.) — Najwyższe prawo, najwyższa niesprawiedliwość. [przypis tłumacza]

summum (łac.) — to, co największe a. najlepsze. [przypis edytorski]

Summum (…) optes — Martialis, Epigrammata, X, 47. [przypis tłumacza]

sumnienia (daw. forma) — dziś: sumienia. [przypis edytorski]

sumnienie (daw.) — dziś: sumienie. [przypis edytorski]

sumnienie (daw. forma) — sumienie. [przypis edytorski]

sumnienie (starop. forma) — dziś popr.: sumienie. [przypis edytorski]

sumnieniom (daw. forma) — dziś: sumieniom. [przypis edytorski]

sumnieniowi (daw. forma C) — dziś: sumieniu. [przypis edytorski]

sumować (daw.) — smucić się. [przypis edytorski]

sumpt (daw., z łac.) — koszt. [przypis edytorski]

sumptem królewskim — na koszt króla. [przypis edytorski]

sumpt — koszt, nakład. [przypis redakcyjny]

sumpt (przest.) — koszt. [przypis edytorski]

sumpt (z łac.) — koszt, nakłady finansowe. [przypis edytorski]

sumpt (z łac.) — koszt. [przypis edytorski]

sum qui sum (łac.) — jestem, który jestem (odpowiedź Boga na pytanie zadane przez Mojżesza o jego imię; Wj 3, 14). [przypis edytorski]

sumy neapolitańskie — 430 tysięcy dukatów neapolitańskich pożyczonych przez Bonę królowi hiszpańskiemu i neapolitańskiemu, Filipowi II, i nigdy, mimo stale ponawianych zabiegów, nie odzyskanych; do sprawy zwrotu sum neapolitańskich powracano niejednokrotnie na sejmikach. Ochocki wspomina najbardziej typowe instrukcje poselskie zalecane posłom: „Na sejmikach podpisywano laudum dla posłów — windykowanie sum neapolitańskich przez królową Bonę wywiezionych, nalegania o odkrycie gór olkuskich, prośby o parę beatyfikacji do Rzymu […]. Na koniec popiła się szlachta, porąbała mocniej jeszcze i niejeden do jejmości swej z pohaftowanym policzkiem powrócił”. (J D. Ochocki. Pamiętniki, s. 60). [przypis redakcyjny]

sumy neapolitańskie — zawrotna kwota ok. 430 tys. dukatów w złocie, którą w 1556 królowa Bona wywiozła z Polski, wyjeżdżając po śmierci męża do rodzinnego księstwa Bari we Włoszech, i pożyczyła królowi hiszpańskiemu i neapolitańskiemu Filipowi II Habsburgowi. Po śmierci Bony, mimo trwających 150 lat starań Zygmunta II Augusta, a następnie skarbu Rzeczpospolitej, udało się odzyskać tylko drobną część pożyczonej sumy. [przypis edytorski]

sunąć się — popr. raczej czas. niezwrotny: sunąć a. snuć się, posuwać się itp. [przypis edytorski]

sunął się — dziś popr.: zsunął się. [przypis edytorski]

sund — kręte i rozgałęzione przelewisko między dwoma morzami. [przypis redakcyjny]

sund (szwedz.) — cieśnina. [przypis edytorski]

sunduk (z ros.) — skrzynia. [przypis edytorski]

Sungurow, Nikołaj Pietrowicz (ok. 1803–1838) — przywódca tajnego antyrządowego koła studenckiego zawiązanego w 1831 na Uniwersytecie Moskiewskim; koło zostało wykryte w tym samym roku, a jego członkowie aresztowani; Sungurowa zesłano na Syberię. [przypis edytorski]

sunici — tradycjonaliści mahometańscy w przeciwieństwie do szyitów. [przypis tłumacza]

Sunie się towarzystwo, i w szeregach wiaratowarzystwo: towarzysze pancerni, szlachta; wiara: żołnierze. [przypis redakcyjny]

Sunion — przylądek w Grecji, najdalej wysunięty na płd.-wsch. punkt Attyki, odległy o ok. 70 km od Aten. [przypis edytorski]

Sunnu — egipskie Sunet, gr. Syene, dziś Asuan, miasto przy I katarakcie, przy granicy Egiptu z Nubią, w 1. nomie Górnego Egiptu. Ok. 660 km na południe od Memfis, 180 km na południe od Teb. [przypis edytorski]

Sunnu — Sunet, gr. Syene, dziś Asuan, miasto w pobliżu I katarakty, w starożytności najdalej wysunięte na południe miasto Egiptu, na granicy z Nubią, w 1. nomie Górnego Egiptu. Znajduje się ok. 660 km na południe od Memfis, 180 km na południe od Teb. [przypis edytorski]

sunny side up (ang.) — dosł.: słoneczną stroną do góry; o jajkach: sadzone. [przypis edytorski]

Sunt (…) confidunt (łac.) — „Są ludzie, którzy tylko to pochwalają, co, jak sądzą, sami potrafią” (Cicero, Pro Lucio Cornelio Balbo oratio ad iudices, 7; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

sunt lacrimae rerum et mentem mortalia tangunt (łac.) — istnieją łzy (wypłakane przez) rzeczy a cierpienia ludzkie wstrząsają sercem. [przypis redakcyjny]

sunt lacrimae rerum (łac.) — łzy są skutkiem czynów. [przypis redakcyjny]

Sunt lacrimae rerum — Rzeczom także zdarza się płakać (dosł.: są łzy rzeczy); Wergiliusz, Eneida (ks. I, w. 462). [przypis redakcyjny]

superarbiter — przewodniczący sądu polubownego. [przypis redakcyjny]

Super aspicum et basiliscum — właściwie: super aspicon (lub aspicem) et basiliscum (ambulabis), cytat z średniowiecznego hymnu łacińskiego znaczy: „(będziesz się przechadzał) na żmii i bazyliszku”. [przypis redakcyjny]

superata — nadwyżka w kasie; sytuacja, kiedy utarg jest wyższy, niż wskazuje ewidencja sprzedanych towarów; oznacza to, że ilość towarów uległa zmniejszeniu bez zarejestrowanej sprzedaży; sytuacja przeciwna nosi nazwę manko. [przypis edytorski]

superatki — zniekszt.: separatki. [przypis edytorski]

superbe (fr.) — wspaniały; znakomity. [przypis edytorski]

superficies solo cedit (łac.) — dosł.: „to, co jest na powierzchni, przypada gruntowi”; zasada prawa rzym. stanowiąca o tym, że budynki, drzewa i inne elementy trwale związane z gruntem stanowią własność właściciela tegoż gruntu. [przypis edytorski]

Super flumina Babylonis (łac.) — „Nad rzekami Babilonu”, pierwsze słowa łac. wersji biblijnego Psalmu 137, lamentu Żydów przebywających na wygnaniu w tzw. niewoli babilońskiej, wyrażającego żal za utraconą Jerozolimą; także tytuł kilku utworów muzycznych wykorzystujących ten psalm. [przypis edytorski]

super flumina Babylonis (łac.) — nad rzekami Babilonu. [przypis edytorski]

superintendencje — urzędy naczelników komory celnej. [przypis redakcyjny]

superioris et inferioris Hungariae (łac.) — górnych i dolnych Węgier. [przypis redakcyjny]

superior (łac.: wyższy) — przełożony w zakonie, np. opat, przeor. [przypis edytorski]

superior (z łac.) — przełożony w zakonie. [przypis edytorski]

superlatyw — najwyższy stopień przymiotnika; przenośnie: najwyższa pochwała. [przypis redakcyjny]

superlatyw — pochwała (dosł., z łac.: najwyższy stopień przymiotnika). [przypis edytorski]

supernaturalizmy (z łac.) — rzeczy nadnaturalne. [przypis redakcyjny]

super non revelationem (łac.) — o niewydawanie. [przypis redakcyjny]

supero, superare (łac.) — zwyciężyć, pokonać, przewyższyć; tu: 3. os. lp cz.przesz. superavit: przewyższył. [przypis edytorski]