Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159187 przypisów.
sowizdrzał — tu: błazen, żartowniś. [przypis edytorski]
sowizdrzał — tu: wędrowny błazen. [przypis edytorski]
sowizdrzał — żartowniś. [przypis edytorski]
sowsiem (ros.) — zupełnie, całkiem. [przypis edytorski]
Sowy do Aten (nieść) — przysłowie na oznaczenie zbytecznej i niepotrzebnej czynności: w Atenach na pomnikach i monetach pełno było sów, ptaków bogini Ateny, opiekunki miasta. [przypis redakcyjny]
soyez tranquille (fr.) — niech pani będzie spokojna. [przypis edytorski]
Sozjusz — Plutarch (rozdz. 34) mówi o wodzu Antoniusza Sozjuszu, który pomyślnie wojował w Syrii [Gajusz Sozjusz, jeden z głównych współpracowników Antoniusza, w 38 p.n.e. mianowany przez niego zarządcą Syrii, na jego rozkaz zdobył Jerozolimę, obalił żydowskiego króla Antygona, który sprzyjał Partom, i zastąpił go sojusznikiem Rzymu Herodem; red. WL]. [przypis tłumacza]
sozręb — także: sosręb, sosrąb, siestrzan, stragarz; gł. belka w stropie drewnianym, biegnąca poprzecznie w stosunku do pozostałych belek i zwykle mająca większy przekrój; dawniej sosręb często pełnił funkcję ozdobną: umieszczano na nim datę wzniesienia budynku, znak cieśli (gmerk) a. nazwisko właściciela, często ozdabiano ornamentem, sentencjami lub życzeniami. [przypis edytorski]
spać, dziewczyno, chceszli — jeżeli chcesz (spokojnie) spać, dziewczyno. [przypis edytorski]
spać się od nas bierze — odchodzi (zabiera się) od nas, aby udać się spać. [przypis edytorski]
spach — właść. spahis, oddział ciężkiej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spacyfikować (z łac. pacificatio: przywracanie spokoju, od: pax, pacis: pokój) — przywrócić spokój, uspokoić. [przypis edytorski]
spadające wody — Tivoli. [przypis autorski]
spadający księżyc obróci świat w perzynę — Według wierzeń Indian koniec świata nastąpi w wyniku zderzenia Księżyca z Ziemią. [przypis autorski]
spadało — tu: przypadało. [przypis edytorski]
spadał w festonach — opadał, tworząc dekoracyjne sploty. [przypis edytorski]
spada lampa światów — Słońce zachodzi za górę Czatyrdah. [przypis redakcyjny]
spadek głosu — kadencja; obniżenie tonu głosu. [przypis edytorski]
spadek — tu: upadek. [przypis edytorski]
Spadek zacnego imć bękarta… — Piotr Marchant, zwany bękartem de la Barre, jeden z dwunastu sierżantów więzienia królewskiego w Châtelet. [przypis tłumacza]
spadła pani trzy razy z ambony — z ambony, tj. mównicy w kościele ogłaszano przez trzy tygodnie z rzędu zapowiedzi ślubu, wymieniając z nazwiska pannę i kawalera mających zawrzeć związek małżeński. [przypis edytorski]
spadłszy z etatu — utraciwszy stałą posadę. [przypis redakcyjny]
spadł w nocy obfity śnieg — jest to początek grudnia; górzyste części Armenii mają znacznie ostrzejszy klimat niż Polska. [przypis tłumacza]
spadnienie — dziś: spadnięcie; upadek. [przypis edytorski]
spah a. spahis — żołnierz ciężkiej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spahij — jeździec nieregularnej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spahij — żołnierz nieregularnej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spahisi — francuskie oddziały kolonialnej lekkiej kawalerii, werbowane spośród berberyjskich i arabskich mieszkańców francuskich posiadłości w Afryce Północnej. [przypis edytorski]
spah, właśc. spahis — żołnierz ciężkiej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spajać — łączyć. [przypis edytorski]
spakainas (brus., lenk.) — ramus. [przypis edytorski]
Spała — osada letniskowa w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim; w dwudziestoleciu międzywojennym letnia rezydencja prezydentów Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]
spałaż — skrócone: spała że; czy spała. [przypis edytorski]
spał pod namioty (starop. forma) — dziś N.lm: (…) pod namiotami. [przypis edytorski]
spaląć — spalą cię (w tym zdaniu -ć jest jednocześnie skróconą od: -ci partykułą wzmacniającą). [przypis edytorski]
Spalato a. Split — miasto w płd.-zach. części Chorwacji. [przypis edytorski]
Spalato — w spisie treści wiersz występuje pod tytułem gorąc. [przypis edytorski]
spalenie pierwszej świątyni — wedle Starożytności X, VIII, 6: „dnia pierwszego piątego miesiąca”, a więc pierwszego sierpnia (Ab), a nie dziesiątego. [przypis tłumacza]
spalenie Reichstagu — Wydarzenie to, do którego doszło 27 lutego 1933 r., posłużyło za pretekst do pełnego przejęcia władzy przez NSDAP. [przypis edytorski]
spaleni — nawiązanie do obrzędu palenia ciał zmarłych na stosie pogrzebowym. [przypis edytorski]
spalił ktoś kościół w Efezie Dianie — mowa o Herostratesie, za swój wyczyn skazanym (nieskutecznie) na wieczne zapomnienie. [przypis redakcyjny]
spalis — minant atsiskiriantis nuo pluošto linų sumedėjusio stiebo šapelis. [przypis edytorski]
Spallanzani, Pasteur — Lazzaro Spallanzani (1729–1799) — włoski przyrodnik, prowadził m.in. badania nad mikroorganizmami, wykazując, że są to żywe organizmy, a nie cząsteczki dające organizmom siłę życiową, oraz odkrył zdolność części z nich do życia w warunkach beztlenowych; Ludwik Pasteur (1822–1895): francuski chemik i twórca podstaw mikrobiologii, wykazał, że procesy fermentacyjne są wywoływane przez drobnoustroje, badał mikroorganizmy występujące w powietrzu, co obaliło ostatecznie teorię samorództwa, wynalazł pasteryzację (niszczenia zawartych w żywności drobnoustrojów przez ogrzewanie); jego badania przyczyniły się do opracowania szczepionki ochronnej dla ludzi przeciwko wściekliźnie. [przypis edytorski]
spalono książkę nie wiem już gdzie — w Paryżu, równocześnie ze Słownikiem filozoficznym Woltera [oraz w Hadze; red. WL]. [przypis tłumacza]
spalono „Lamoignona” — Jako wyraz protestu przeciwko przygotowanym przez ministra Ch. Lamoignon w 1788 r. edyktom ograniczającym m.in. uprawnienia parlamentów i wprowadzającym powszechny podatek gruntowy. [przypis autorski]
spalonych deszczem siarki — tak jak biblijne miasta Sodoma i Gomora, zniszczone deszczem ognia i siarki przez Boga za niegodziwości i złamanie prawa gościnności wobec podróżnych-aniołów. [przypis edytorski]
Spa — miasto uzdrowiskowe w Belgii, w prowincji Liège, znane ze źródeł mineralnych. [przypis edytorski]
spamięcić (neol.) — upamiętnić. [przypis edytorski]
spamiętać się — opamiętać się; powstrzymać się. [przypis edytorski]
spancer właśc. spencer (ang.) — krótki kaftan. [przypis edytorski]
spaniałomyślnej — dziś popr.: wspaniałomyślnej. [przypis edytorski]
spaniałomyślność — dziś: wspaniałomyślność. [przypis edytorski]
spaniały — dziś: wspaniały. [przypis redakcyjny]
spaniale (gw.) — wspaniale. [przypis edytorski]
spaniele king charles — rasa angielskich psów do towarzystwa, nosząca nazwę na cześć króla Karola II Stuarta (1630–1685), który przyczynił się do jej rozpropagowania. [przypis edytorski]
Spanish Town — miasto na Jamajce, w zespole miejskim Kingston. [przypis edytorski]
spanoszony — zachowujący się jak pan sytuacji; po pańsku. [przypis edytorski]
spanoszyć się (daw.) — stać się panem. [przypis edytorski]
spanoszyć się — stać się panem; zyskać bogactwo, władzę, panowanie. [przypis edytorski]
spara (starop.) — szpara. [przypis edytorski]
sparcieć — tu: osłabnąć. [przypis edytorski]
Spargapizes, syn królowej Tomirys (…) — Herodot, Dzieje, I, 213. [przypis tłumacza]
Sparkasa (z niem.) — kasa oszczędnościowa. [przypis edytorski]
sparks (ang.) — iskry. [przypis edytorski]
sparła (daw.) — przyparła, wywołała popęd seksualny. [przypis edytorski]
sparła się — ścisnęła się, stłoczyła się. [przypis edytorski]
sparła się — zaparła się. [przypis edytorski]
sparł (daw.) — oparł. [przypis edytorski]
sparło (gw.) — ukłuło. [przypis edytorski]
sparł — oparł. [przypis edytorski]
sparł się — dziś: wsparł się, oparł się. [przypis edytorski]
sparłszy (daw.) — oparłszy, położywszy. [przypis edytorski]
sparłszy — dziś: wsparłszy. [przypis edytorski]
sparły się wojska — wojska oparły się o siebie, tj. zderzyły się, starły się. [przypis edytorski]
sparli się — tu: stłoczyli się, zebrali się. [przypis edytorski]
sparnia — upał. [przypis autorski]
sparowanie — tu: połączenie w pary. [przypis edytorski]
sparsim (łac.) — osobno, oddzielnie. [przypis redakcyjny]
sparsim (łac.) — osobno. [przypis redakcyjny]
sparszeć — nabawić się grzybicy głowy, zwanej parchem. [przypis edytorski]
Sparta kroczy ku wielkości i chwale; z taką nieomylnością w swoich instytucjach, iż nie można było nic dokonać przeciw niej, wygrywając bitwy, gdyby jej nie zdołano odebrać formy rządu — Filopoemen zmusił Lacedemończyków, aby porzucili swój sposób wychowywania dzieci, wiedząc, iż o ile to nie nastąpi, zawsze będą mieli duszę wzniosłą i serce harde (Plutarch, Życie Filopoemena. Patrz Tyt. Liwiusz, Ks. XXXVIII). [przypis autorski]
Spartakus (ok.103–71 p.n.e.) — niewolnik, gladiator rzymski, przywódca największego i najgroźniejszego w historii Rzymu powstania niewolników (73–71 p.n.e.). [przypis edytorski]
Spartakus (zm. 71 p.n.e.) — niewolnik i gladiator rzymski,przywódca największego powstania niewolników w Rzymie. [przypis edytorski]
Spartakus (zm. 71 p.n.e.) — niewolnik rzymski, gladiator, przywódca krwawo stłumionego powstania niewolników. [przypis edytorski]
Spartanin — mieszkaniec starożytnego miasta Sparta; Spartaninie słynęli z surowego trybu życia. [przypis edytorski]
Spartanka — mieszkanka starożytnego miasta Sparta; Spartanie i Spartanki słynęli z surowego trybu życia. [przypis edytorski]
Spartanki — mieszkanki starożytnej Sparty; stały się symbolem surowych obyczajów, niezłomności i hartu. [przypis redakcyjny]
Spartan nie mniej poległo w bitwie pod Leuktrami, niż zostało przy życiu — z 700 Spartan padło 400. [przypis tłumacza]
Sparta, Slavia — tu: nazwy klubów sportowych. [przypis edytorski]
sparta — tu: wydział, praca. [przypis redakcyjny]
Sparta upadła — pod ciosami Epaminondasa. [przypis tłumacza]
Sparta zamierza prowadzić wojnę z Tissafernesem — w obronie niepodległości miast greckich w Azji, obawiających się Tissafernesa, który po Cyrusie objął jego satrapię. [przypis tłumacza]
sparteni, właśc. sparteini (łac.) — sparteina, substancja roślinna stosowana przy chorobach serca. [przypis edytorski]
Spartiata — pełnoprawny obywatel Sparty; zwalisty Spartiata, który zna tylko styl meldunków wojskowych: obawa buntu znacznie liczniejszej od nich ludności podbitej powodowała, że Spartiaci od dzieciństwa byli szkoleni do służby wojskowej, uczono ich również zwięzłego i treściwego wyrażania się. [przypis edytorski]
sparty (daw.) — oparty, wsparty. [przypis edytorski]
sparty (daw.) — oparty, wsparty; tu: leżący lub siedzący wygodnie. [przypis edytorski]
sparty (daw.) — tu: oparty. [przypis edytorski]
sparty — dziś: uparty. [przypis edytorski]
sparty — dziś: wsparty. [przypis edytorski]
sparva — giliantis ir kraują čiulpiantis, į musę panašus vabzdys. [przypis edytorski]
