Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160311 przypisów.

śmigły — szybki, zwinny; smukły i wysoki. [przypis edytorski]

śmigły — (zazwyczaj o drzewie) wysoki, smukły. [przypis edytorski]

śmigownica — armatka mniejszego kalibru. [przypis edytorski]

śmigownica — działo o długiej lufie, używane w Europie głównie w XVI-XVII w. [przypis edytorski]

śmigownica — falkonet a. sokolik, działo polowe piechoty, ładowane od przodu, używane w XVI-XVIII w., rodzaj kolubryny o kalibrze 55-70 mm, stosowana także w bitwach morskich do abordażu. [przypis edytorski]

śmigownica — rodzaj działka ustawianego na burcie okrętu; sokolik, falkonet. [przypis edytorski]

śmirci (starop. forma) — śmierci. [przypis edytorski]

šmotas — daugybė. [przypis edytorski]

šmotas (lenk.) — gabalas. [przypis edytorski]

šmotelis — gabalėlis. [przypis edytorski]

šmyčiolu — šmičėlas, griežiklis, strykas (smuiko). [przypis edytorski]

śniącego (…) prześcieradła — por. Cyceron, O wróżeniu, II, 69. [przypis tłumacza]

śniadać (daw.) — zjeść śniadanie. [przypis edytorski]

śniadać — dziś: jeść śniadanie. [przypis edytorski]

śniadamy — jemy śniadanie. [przypis edytorski]

Śniadecki, Jan (1756–1830) — matematyk, astronom, geograf, filozof; profesor i rektor Uniwersytetu Wileńskiego, zwolennik empiryzmu i zdecydowany krytyk romantyzmu, twórca polskiej terminologii matematycznej i astronomicznej. [przypis edytorski]

Śniadecki, Jędrzej (1768–1838) — chemik, lekarz, filozof; profesor Uniwersytetu Wileńskiego i Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie; twórca i propagator polskiej terminologii chemicznej, autor pierwszego polskiego podręcznika do chemii. [przypis edytorski]

śniady — o ciemnej karnacji, opalony. [przypis edytorski]

śniady — o ciemnej skórze. [przypis edytorski]

śniady — opalony a. o naturalnie ciemnej karnacji. [przypis edytorski]

śniady — opalony, o ciemniejszej skórze. [przypis edytorski]

śniat (daw.) — pień drzewa; pniak, kłoda. [przypis edytorski]

śniat (daw.) — pień. [przypis edytorski]

śnić — choroba kłosów powodująca, że nie rośnie w nich ziarno i pozostają puste. [przypis edytorski]

śnicie (daw.) — dziś popr.: śnienie, przeżywanie snu. [przypis edytorski]

śnicie (daw., rzecz.) — śnienie; marzenie senne. [przypis edytorski]

śnicie — dziś popr.: śnienie. [przypis edytorski]

śnicie — dziś popr.: śnienie. [przypis edytorski]

śnięż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy śnię. [przypis edytorski]

śnieć — choroba roślin spowodowana przez grzyba. [przypis edytorski]

śniecić (daw.) — być pustym, zepsutym; por. śnieć zepsuty, pusty kłos zboża. [przypis edytorski]

śniedź — jasnozielony nalot na powierzchni przedmiotów z miedzi i jej stopów, powstający wraz z upływem czasu. [przypis edytorski]

śniedziejący — pokrywający się śniedzią (patyną, grynszpanem), jasnozielonym nalotem, będącym produktem korozji miedzi; tu ogólnie o metalu: pokrywający się nalotem będącym wynikiem jakiejś reakcji chemicznej. [przypis edytorski]

śnieg firnowy a. firn — rodzaj śniegu, forma przejściowa między śniegiem i lodem. [przypis edytorski]

śniegi są ale bielutkie (gw.) — śniegi są bardzo bielutkie. [przypis edytorski]

śnieg na górach (…) Gdy tchnie słowacki wiatr, nagle twardnieje — Wiatr wiejący z północy, od ziem słowackich ku półwyspowi apenińskiemu. [przypis redakcyjny]

Śniegocka, Cecylia (1862–1934) — polska nauczycielka, organizatorka tajnej oświaty, działaczka feministyczna; z domu Więckowska, w 1882 w związku małżeńskim z inż. Kazimierzem Śniegockim, od 1883 r. zaangażowana w tajne nauczanie, począwszy od Kobiecego Koła Oświaty Ludowej zw. z PPS i zorganizowanego w Warszawie wraz z koleżankami Towarzystwa Tajnego Nauczania (1894–1906), którego szkoły przejęła następnie Macierz Szkolna. [przypis edytorski]

śniegułka — kwitnąca wczesną wiosną roślina o białych kwiatach i wąskich liściach; przebiśnieg, śnieżyczka. [przypis edytorski]

śnieg upadł — dziś popr.: śnieg spadł. [przypis edytorski]

śniegu sromotę działały (starop.) — przynosiły wstyd śniegowi. [przypis redakcyjny]

Śnieg (…) wysszej łokcia leżał — warstwa śniegu była grubsza niż na łokieć, tj. ok. 60 cm. [przypis edytorski]

śnieżna kiść — płatek. [przypis redakcyjny]

śnieżna Paros — wyspa Paros, „śnieżna” od białej barwy marmuru, który tam wydobywano. [przypis edytorski]

śnig, mliko (gw.) — śnieg, mleko. [przypis edytorski]

ś nim (gw.) — z nim. [przypis edytorski]

śnit (gw.) — miejsce przecięte przez piłę. [przypis edytorski]

šniūras (sl.) — plona virvutė. [przypis edytorski]

šniūrelka — trumpa, be rankovių moteriška liemenė. [przypis edytorski]

śniwula (neol. od czas. śnić a. wyśniwać) — kwiat ze snu. [przypis edytorski]

śnor (gw.) — sznur. [przypis edytorski]

šoblė (lenk.) — kalavijas. [przypis edytorski]

Šoko ant laužo ir dūmuos išnyko. — Myris Lietavoro yra išmislytas [išmislytas — išgalvotas. red. WL.], pritaikant prie papročių ano laiko. Lietuviai sunkioj ligoje arba didelių nelaimių metu, buvo pratę leist save sudeginti. Pirmutinis jų karalius ir kunigų kunigas Veidavutis ir jo įpėdiniai paprastai saunoriai mirė ant laužo. Pagal senovės numanymą tokia putžudystė [patžudystė — savižudybė. red. WL.] buvo labai gorbiama. [przypis autorski]

šoks pagal mano muziką — dabar: pagal mano dudelę. [przypis edytorski]

śpas a. szpas — zabawna sytuacja. [przypis edytorski]

śpiące — dziś popr. forma B. lm r.m-os.: śpiących. [przypis edytorski]

Śpiący Booz — fr. Booz endormi, poemat Wiktora Hugo z tomu La Légende des siècles (Legenda wieków), oparty na historii biblijnej z Księgi Rut. [przypis edytorski]

śpiący rycerz — nawiązanie do tatrzańskiej legendy o Śpiących Rycerzach, wedle której pod Giewontem śpią rycerze, którzy mają się obudzić, kiedy Polska znajdzie się w wielkim zagrożeniu. [przypis edytorski]

śpiączka — w ostatnich czasach przekonano się, że chorobę tę szczepi ludziom przez ukąszenie ta sama mucha tse-tse, która zabija woły i konie. Jednakże ukąszenie jej sprowadza śpiączkę, tylko w pewnych okolicach. Za czasów powstania Mahdiego przyczyna choroby nie była jeszcze znana. [przypis autorski]

śpichlerz — dziś popr.: spichlerz. [przypis edytorski]

śpichrz (daw.) — spichlerz. [przypis edytorski]

śpichrz — spichlerz; budynek a. pomieszczenie przeznaczone do przechowywania ziarna zbóż. [przypis edytorski]

śpichrz — spichlerz, miejsce magazynowania zboża. [przypis edytorski]

śpiéwa — (daw.; wym.: śpiwa) — obecność é tzw. pochylonego zmienia brzmienie wyrazu, przez co rymuje się on z użytym wcześniej słowem: spoczywa. [przypis edytorski]

śpiéwa — dziś popr. forma D. lp: śpiewu. [przypis edytorski]

śpieg (gw.) — szpieg. [przypis edytorski]

śpieszaj (daw. forma) — dziś: śpiesz; pośpieszaj. [przypis edytorski]

śpieszę — dziś: spieszę się; mam mało czasu. [przypis edytorski]

śpiesznym puczim (rus.) — jak najszybszą drogą. [przypis edytorski]

śpieszyliśmy na szczyt Ornaku — sądząc z opisu, raczej do Przełęczy Pyszniańskiej, znajdującej się pomiędzy Kamienistą i Błyszczem w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]

śpieszy z swoim numerem, aby usłyszał, że przegrał — połowa była przegrywających. [przypis autorski]

śpiewa — autor rymuje to słowo z odzywa, rozrywa i nieszczęśliwa, ponieważ w XIX w. wymawiano jeszcze e pochylone w słowie śpiéwa jako i. [przypis edytorski]

śpiewać twoje czyny — dziś: opiewać twoje czyny. [przypis edytorski]

Śpiewacy norymberscy (Meistersinger) — opera Ryszarda Wagnera (1868). [przypis edytorski]

śpiewaczki mityleńskiej — Safony, lirycznej poetki greckiej (ur. ok. 600 r. p.n.e.); z tej to mogiły — widocznie zapuszczonej czy zrujnowanej. [przypis redakcyjny]

śpiewa — dalej następuje wolny przekład piosenki Ofelii (Hamlet, akt IV, sc. 5). [przypis edytorski]

śpiewa — daw. z tzw. e pochylonym: śpièwa, odpowiadającym dźwiękowi zbliżonemu do i; stąd rym z „bywa”. [przypis edytorski]

Śpiewa go moje tragiczne poemaEneida wspomina o Eurypilu. Dante według swej teorii o stylach: tragicznym, komicznym i elegijnym, nazywa Eneidę tragedią. [przypis redakcyjny]

śpiewając dobro — Niektórzy komentatorzy pod wyrazem „dobro” rozumieją samego Boga. Inni, cesarską powszechną monarchię, która według opinii politycznej Dantego postanowiona jest od Boga dla powszechnego pokoju świata. Ponieważ błogosławione światła, jak zobaczymy niżej, wyobrażają symbol orła, symbol cesarstwa, to ostatnie przypuszczenie najwięcej ma ze sobą prawdopodobieństwa. [przypis redakcyjny]

śpiewając — obecnie śpiewa się „śpiewaniem”, powtarzając ten wyraz trzykrotnie. [przypis edytorski]

śpiewając — w oryginale poeta śpiewa o Lalage, kochance tutaj wspomnianej dopiero w ostatniej strofie. [przypis edytorski]

śpiewający — dziś: śpiewająco, tj. doskonale, biegle. [przypis edytorski]

śpiewają i tańczą, jakby mieli codziennie uprawiać ziemię — W Peru uprawiano ziemię wspólnie, a dni tej pracy były świętami. [przypis autorski]

Śpiewaj nam Matroszę, lub Nataszę, radost' naszę, sułtàn, parkét, szpory — poeta wyśmiewa zarzucony obecnie w pieśniarstwie rosyjskim zwyczaj opiewania miłostek, kit huzarskich, posadzkowych popisów, brzęku ostróg itp. [przypis redakcyjny]

Śpiewak Edy z fińskich skał — Baratyński w Edzie [poemat z 1825 o młodej Fince; red. WL] opisał zimę finlandzką. [przypis autorski]

śpiewak Giaura i Juana — Byron, autor poematów Giaur (1813) i Don Juan (1818–1824). [przypis edytorski]

…śpiewał piewca Mignony — znana piosnka Mignony w Wilhelmie Meistrze Goethego: «Kennst du das Land wo die Citronen blühen?/ … … … … … …/ Dahin! dahin/ Möcht ich mit dir, o mein Geliebter, ziehn!» [przypis tłumacza]