Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 4835 przypisów.
Dies irae (łac.) — dosł.: dzień gniewu; incipit łacińskiego średniowiecznego hymnu kościelnego o Sądzie Ostatecznym. [przypis edytorski]
Dies irae (łac.) — dosł.: dzień gniewu, tj. dzień Sądu Ostatecznego; początkowe słowa, a zarazem tytuł średniowiecznej pieśni religijnej o nadejściu kary bożej za grzechy w dniu Sądu Ostatecznego; określenie występujące także np. w łac. pieśni modlitewnej za zmarłych. [przypis edytorski]
Dies irae (łac.) — dosł. dzień gniewu, tj. dzień Sądu Ostatecznego; tytuł średniowiecznej pieśni religijnej autorstwa wł. poety Tomasza z Celano (1190–1260), jej gł. przesłanie stanowi zapowiedź nadejścia dnia kary bożej za grzechy; do dzisiaj Dies Irae wchodzi w skład Requiem, czyli utworu wykonywanego z okazji uroczystości pogrzebowych. [przypis edytorski]
differentia specifica (łac.) — różnica gatunkowa, zespół cech odróżniających definiowane pojęcie od innych pojęć należących wraz z nim do tego samego rodzaju nadrzędnego. [przypis edytorski]
difficultas (łac.) — trudność, kłopot. [przypis edytorski]
digitalis (łac.) — naparstnica lekarska. [przypis edytorski]
digitalis (łac.) — naparstnica lekarska, roślina z rodziny babkowatych używana jako surowiec zielarski; ziela naparstnicy od XVIII w. używano w leczeniu niewydolności krążenia pochodzenia sercowego, obecnie wyłącznie pod kontrolą lekarza. [przypis edytorski]
dignus est intrare (łac.) — godny jest, by wstąpić. [przypis edytorski]
Dii iniqui (łac.) — bogowie niegodziwi. [przypis edytorski]
Dii, omen avertant (łac.) — bogowie, oddalcie złą wróżbę. [przypis edytorski]
Diis ignotis (łac.) — bogom nieznanym. [przypis edytorski]
dilecta (łac.) — ukochana, wybrana. [przypis edytorski]
Dilexi quoniam exaudiet Dominus (łac.) — Miłuję Pana, albowiem usłyszał; Psalm 116 (incipit cz. 1 psalmu, w Wulgacie: Psalm 114). [przypis edytorski]
directe (łac.) — wprost. [przypis edytorski]
Dirupisti (łac.) — dosł. rozerwałeś; incipit Psalmu 116. [przypis edytorski]
Disce, puer, disce (łac.) — ucz się, chłopcze, ucz. [przypis edytorski]
disce puer (łac.) — ucz się, chłopcze. [przypis edytorski]
disciplina voluntatis (łac.) — dyscyplina woli. [przypis edytorski]
discordia (łac.) — niezgodność. [przypis edytorski]
discordia (z łac.) — niezgoda. [przypis edytorski]
disiecta membra (łac.) — rozdzielone członki. [przypis edytorski]
disiecta membra (łac.) — rozrzucone, rozsiane członki, części. [przypis edytorski]
Disputationes Tusculanae (łac.) — Rozmowy tuskulańskie, tytuł jednego z dzieł filozoficznych Cicerona. [przypis edytorski]
disputatio solemnis publica (łac.) — uroczysta dyskusja publiczna. [przypis edytorski]
Disquisitiones magicae (łac.) — badania magiczne. [przypis edytorski]
diuk (fr. duc, z łac. dux: wódz) — książę (tytuł wyższy niż markiz). [przypis edytorski]
diva (łac.) — boska; tytuł żony cezara. [przypis edytorski]
Divide et impera (łac.) — dziel i rządź. [przypis edytorski]
divide et impera (łac.) — dziel i rządź; rzym. maksyma streszczająca zasadę zdobywania i utrzymywania władzy przez skłócanie przeciwników i powstrzymywanie ich przed połączeniem sił. [przypis edytorski]
divinatio (łac.) — tu: ubóstwienie. [przypis edytorski]
divinitus (łac.) — z Bożego natchnienia. [przypis edytorski]
Dixi custodiam vias meas (łac.) — Rzekłem: „Będę pilnował dróg moich”; Psalm 39. [przypis edytorski]
dixi (łac.) — dosł.: powiedziałem, rzekłem; słowo używane często na zakończenie dłuższej przemowy wyjaśniającej stanowisko mówcy. [przypis edytorski]
dixi (łac.) — rzekłam, rzekłem (zwyczajowo na koniec wypowiedzi wyjaśniającej czyjeś stanowisko). [przypis edytorski]
dixi (łac.) — rzekłem. [przypis edytorski]
dixi (łac.) — rzekłem; wyraz kończący wypowiedź. [przypis edytorski]
Dixit injustus ut delinquat in semet ipso (łac.) — Nieprawość mówi do bezbożnika w głębi jego serca; Psalm 36 (35). [przypis edytorski]
Dixit insipiens in corde suo, non est Deus (łac.) — Mówi głupi w swoim sercu; Psalm 14. [przypis edytorski]
docent (docens, docentis, łac.) — uczony, uczący. [przypis edytorski]
Doctoris Doctorum (łac.) — doktora doktorów (sens: nauczyciela nauczycieli). [przypis edytorski]
Doctoris maximi (łac.) — doktora największego. [przypis edytorski]
Doctor Marianus (łac.) — uczony teolog szczególnie poświęcający się kultowi Marii. [przypis edytorski]
doctor medicinae et chirurgiae (łac.) — doktor medycyny i chirurgii. [przypis edytorski]
doktor Kościoła (z łac. doctor: nauczyciel) — tytuł nadawany przez Kościół katolicki świętym, którzy swoimi pismami wnieśli szczególny wkład do teologii lub doktryny; tu ogólnie o dawnych teologach chrześcijańskich, gdyż Justyn nie jest zaliczany do doktorów. [przypis edytorski]
Dolor ante lucem (łac.) — cierpienie przed świtem; lęk przed światłem. [przypis edytorski]
Dolori et amori sacrum (łac.) — poświęcone bólowi i miłości. [przypis edytorski]
doloris (łac.) — forma D.: bólu, cierpienia. [przypis edytorski]
dolor (łac.) — smutek, nieszczęście. [przypis edytorski]
domestica (z łac. domesticus: domowy) — sprawy domowe, związane z gospodarstwem. [przypis edytorski]
domicilium (łac.) — mieszkanie, siedziba. [przypis edytorski]
domina (łac.) — pani. [przypis edytorski]
Domina Paupertas (łac.) — Pani Ubóstwo. [przypis edytorski]
Domine, ad adiuvandum me festina (łac.) — Panie, ku ratunkowi memu pospiesz. [przypis edytorski]
Domine Dominus noster, admirabile est nomem Tuum in universa terra (łac.) — Panie, nasz Panie, jak przedziwne Twe imię po wszystkiej ziemi; Psalm 8. [przypis edytorski]
Domine, exaudi orationem meam (łac.) — Panie, wysłuchaj modlitwą moją (dalsze słowa psalmu żałobnego). [przypis edytorski]
Domine in virlute tua laetabitur rex (łac.) — Panie, król się weseli z Twojej potęgi; Psalm 21. [przypis edytorski]
Domine (łac.) — panie. [przypis edytorski]
Domine ne in furore Tuo arguas me (łac.) — Nie karć mnie, Panie, w Twoim gniewie; Psalm 38. [przypis edytorski]
Domine, non sum dignus (łac.) — Panie, nie jestem godzien. [przypis edytorski]
Domine, non sum dignus (łac.) — Panie, nie jestem godzien. [przypis edytorski]
Domine! non sum dignus (łac.) — Panie! nie jestem godzien. [przypis edytorski]
Domine quid multiplicati sunt (łac.) — Panie, jakże wielu jest tych (którzy mnie trapią); Psalm 3. [przypis edytorski]
Domine quis habitabit in tabernaculo tuo (łac.) — kto będzie przebywał w Twym przybytku, Panie; Psalm 15 (14). [przypis edytorski]
dominium absolutum a. absolutum dominium (łac.) — nieograniczona władza; termin używany przez szlachtę polską, by piętnować dążenia króla do wzmocnienia władzy monarszej. [przypis edytorski]
Dominus regit me, nihil mihi deerit (łac.) — Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego; Psalm 23 (22). [przypis edytorski]
dominus sol (łac.) — pan słońce. [przypis edytorski]
Dominus vobiscum (łac.) — Pan z tobą; zwyczajowe słowa powitania używane przez osoby duchowne w kościele katolickim. [przypis edytorski]
Dominus vobiscum (łac.) — Pan z wami. [przypis edytorski]
domiseda, lanifica, pia (łac.) — w domu siedząca, przędąca, pobożna; cechy tradycyjnego wzoru kobiety rzymskiej. [przypis edytorski]
domus transitoria (łac.) — dom przechodni, nazwa pałacu Nerona. [przypis edytorski]
donacja (z łac.) — darowizna. [przypis edytorski]
dona nobis pacem (łac.) — obdarz nas pokojem. [przypis edytorski]
Donec felix eris, multos numerabis amicos; tempora si fuerint nubila, solus eris. (łac.) — słowa Owidiusza, wypowiedziane na wygnaniu: „Dopóki będziesz szczęśliwy, będziesz miał wielu przyjaciół, gdy nastanie czas zły — zostaniesz sam”. [przypis edytorski]
Dorotea, właśc. Dorothea (gr., łac., niem.) — Dorota. [przypis edytorski]
do ut des (łac.) — daję byś ty mi dał; maksyma streszczająca zasadę wzajemności, zasada prawa rzymskiego obowiązująca przy zawieraniu układów. [przypis edytorski]
dramatis personae (łac.) — osoby dramatu. [przypis edytorski]
dubitować (z łac.) — tu: rozważać. [przypis edytorski]
dubium eventum (łac.) — wątpliwe zdarzenie. [przypis edytorski]
dulce cum utili (łac.) — przyjemne z pożytecznym. [przypis edytorski]
dum Capitolium (łac.) — dopóki Kapitol (Horacy, Pieśni III, 30). [przypis edytorski]
Dum torqueretur beata Agata in mamilla graviter, dixit ad judicem: Impie, crudelis et dire tyranne, non es confusus amputare in femina quod ipse in matre suxisti? Ego habeo mamillas integras intus in anima quas Domino consecravi (łac.) — Kiedy świętą Agatę wydano na tortury i szarpano jej piersi, powiedziała ona do sędziego: bezbożny, okrutny i ohydny tyranie, czy nie zawstydza cię odcinanie kobiecie tego, co ssałeś u własnej matki? Ja mam piersi całe w mojej duszy, poświęcone Panu Bogu. [przypis edytorski]
dura lex, sed lex (łac.) — twarde prawo, lecz prawo; zwrot podkreślający konieczność podporządkowania się obowiązującemu prawu, nawet gdy jest ono surowe, uciążliwe. [przypis edytorski]
dura necessitas (łac.) — twarda konieczność (wyrażenie z Horacego, Pieśni III 24). [przypis edytorski]
dux (łac.) — wódz. [przypis edytorski]
dyferencja (daw., z łac. differentia: różnica) — spór. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica, różnica zdań; tu: sprawa sporna. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica zdań, spór. [przypis edytorski]
dykteryjka (z łac. dicterium: żart) — zabawne, krótkie opowiadanie, anegdota. [przypis edytorski]
dykteryjka (z łac.) — zabawne, krótkie opowiadanie, anegdota. [przypis edytorski]
dylacja (z łac.) — odroczenie. [przypis edytorski]
dylacja (z łac.) — zwłoka; odroczenie sprawy sądowej z uzasadnionych powodów. [przypis edytorski]
dyliżans (z fr. diligence: pośpiech, z łac. diligentia: dokładność, skwapliwość) — kołowy pojazd konny używany od poł. XVI w. do poł. XIX w. do przewozu pasażerów i przesyłek pocztowych na stałych trasach obsługiwanych według ustalonego rozkładu jazdy; jako dyliżanse używano dużych, zamkniętych pojazdów o wagonach mieszczących do kilkunastu osób, z tyłu i na dachu umieszczano przesyłki oraz bagaże, z przodu, na tzw. na koźle siedział woźnica kierujący powozem oraz konduktor kontrolujący opłaty itp. [przypis edytorski]
dymensja (z łac.) — wymiar. [przypis edytorski]
dyscypuł (daw., z łac.) — uczeń. [przypis edytorski]
dysekcja (z łac.) — operacja rozcięcia ciała w celu zbadania jego budowy; sekcja. [przypis edytorski]
dysekować (z łac.) — przeprowadzać sekcję, rozcinać ciało w celach badawczych; przen.: badać drobiazgowo. [przypis edytorski]
dysekować (z łac.) — robić dysekcję, przeprowadzać sekcję, rozcinać ciało w celach badawczych; badać drobiazgowo. [przypis edytorski]
dysertacja (z łac. dissertatio) — daw. rozumowanie, dyskusja, roztrząsanie jakiegoś problemu, badanie; dziś: rozprawa naukowa. [przypis edytorski]
dysjunkcja (z łac.) — rozłączenie. [przypis edytorski]
