Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5214 przypisów.
ręcami (gw.) — rękami. [przypis edytorski]
ręce obciągnięte — tu zapewne: wyprostowane, wyciągnięte wzdłuż ciała. [przypis edytorski]
ręce uzbrajam tą miotełką mojej łaźni — według podania historycznego, zawartego w Kronice tzw. Galla-anonima, Bolesław Chrobry sam karał swoich wielmożów w łaźni rózgami. [przypis redakcyjny]
ręce w małdrzyk, a buzia w ciup — trawestacja kwestii z powieści Sienkiewicza, ujmującej sentencjonalnie pożądaną postawę skromnej i porządnej panny (o Zosi w Panu Wołodyjowskim). [przypis edytorski]
Ręce za lud walczące — istnieje również inna wersja wiersza zaczynająca się wersami: „Gęby za lud krzyczące sam lud w końcu znudzą,/ I twarze lud bawiące na końcu lud znudzą”. [przypis edytorski]
ręce złamać — dziś: załamać ręce. [przypis edytorski]
ręce z wełny — rękawice. [przypis edytorski]
ręczynki (zdr.; forma starop.) — rączki. [przypis redakcyjny]
ręczyny — dziś: rączyny; małe rączki. [przypis edytorski]
rędzinny — przym. od rędzina: gleba powstała na skałach wapiennych, dość dobra, jednak często stosunkowo trudna w uprawie ze względu na skaliste podłoże. [przypis edytorski]
Réflexions — Réflexions sur la violence, dzieło Sorela z 1908 r. [przypis edytorski]
Réflexions sur la violence, Enquête sur la monarchie — Enquête sur la monarchie, dzieło Charles'a Maurrasa, teoretyka francuskiego rojalizmu, duchowego następcy Józefa de Maistre'a. Réflexions sur la violence, dzieło Jerzego Sorela. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
régime (fr.) — tu: rygor. [przypis edytorski]
régime (fr.) — ustrój. [przypis edytorski]
régiment (fr.) — pułk. [przypis edytorski]
Régnier, Henri-François-Joseph de (1864–1936) — poeta i pisarz fr., przedstawiciel symbolizmu; z wykształcenia prawnik, uważany za jednego z najbardziej liczących się poetów francuskich początków XX wieku, członek Akademii Francuskiej (od 1911). [przypis edytorski]
Réjane, Gabrielle (1856–1920) — jedna z najpopularniejszych francuskich aktorek początku XX w. [przypis edytorski]
ręką czynić (daw.) — pojedynkować się. [przypis edytorski]
ręką, krwią niewinną plugawą (starop.) — tzn. ręką splugawioną niewinną krwią; ręką splugawioną przez rozlew niewinnej krwi. [przypis edytorski]
ręka, co przeklęta, była swoja — chodzi tu o zdrajców sprawy narodu w okresie rozbiorów, o sprzedawczyków na żołdzie mocarstw rozbiorowych, zwłaszcza Rosji. [przypis redakcyjny]
rękawek — mufka; sens: w sam raz taki, żeby zmieścił się w mufce i grzał ręce. [przypis edytorski]
rękawiczne (daw.) — odsetki na rękę, rękawicę wypłacone. [przypis redakcyjny]
rękawicznik — rzemieślnik zajmujący się wyrobem rękawiczek. [przypis edytorski]
rękawki — kopca mogilnego. Nazwa wywodzi się od kopca Krakusa. Kopiec ten według legendy lud usypał znosząc ziemię w rękawach. Później nazwa święta ludowego, zapewne pamiątka dawnej uroczystości obchodzonej przez Słowian. [przypis redakcyjny]
rękę ci tylko ściągnąć już po niego — wystarczy, że wyciągniesz po nie rękę. [przypis edytorski]
rękęm i umysł niosła (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: rękę i umysł niosłam. [przypis edytorski]
rękę skinie — dziś raczej: ręką skinie. [przypis edytorski]
ręki ludzkiemi — dziś popr. forma N. lm: rękami ludzkimi. [przypis edytorski]
rękóm — dziś popr. forma C. lm: rękom. [przypis edytorski]
rękoczynny — działający z pomocą rąk, posługujący się rękoma. [przypis edytorski]
rękoczyn — tu: działanie wykonane za pomocą rąk. [przypis edytorski]
rękodajny (daw.) — sługa. [przypis edytorski]
rękodajny (daw.) — szlachcic pozostający na służbie na mocy dobrowolnej umowy. [przypis edytorski]
rękodajny — dworzanin, którego zadaniem było podawać rękę pani czy panu przy wysiadaniu z powozu, wstawaniu itp. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
rękodajny — dworzanin, którego zadaniem było podawać rękę pani czy panu przy wysiadaniu z powozu, wstawaniu itp. [przypis edytorski]
rękodajny — dworzanin, którego zadaniem było podawać rękę pani czy panu przy wysiadaniu z powozu, wstawaniu itp. [przypis redakcyjny]
rękodajny — dworzanin, którego zadaniem było podawać rękę pani czy panu przy wysiadaniu z powozu, wstawaniu itp. [przypis edytorski]
rękodajny — dworzanin wyznaczony do asystowania pani domu i prowadzenia jej za rękę, gdy gdzieś szła. [przypis autorski]
rękodajny — w dawnej Polsce: dworzanin szlacheckiego pochodzenia pełniący służbę na dworze magnackim; w oryginale: yeoman, termin oznaczający w średniowieczu średniej rangi członka świty króla lub wielmoży, poświadczony od XIV w. [przypis edytorski]
rękodzieło — tu: zakład przetwórstwa. [przypis edytorski]
rękodzielnia (daw.) — manufaktura, zakład produkcyjny bazujący na pracy ręcznej. [przypis edytorski]
rękojemstwo (daw.) — poręczenie. [przypis edytorski]
rękojemstwo — dziś: rękojmia, poręczenie. [przypis edytorski]
rękojeść — uchwyt narzędzia zakończonego ostrą częścią, np. miecza. [przypis edytorski]
rękojmia (daw.) — gwarancja. [przypis edytorski]
rękojmia (daw.) — poręczenie, gwarancja. [przypis edytorski]
rękojmia — gwarancja. [przypis edytorski]
rękojmia — gwarancja. [przypis edytorski]
rękojmia — poręczenie, gwarancja. [przypis edytorski]
rękojmia — poręczenie, zagwarantowanie czegoś, zapewnienie o czymś. [przypis edytorski]
rękojmia — poświadczenie, zapewnienie. [przypis edytorski]
rękopis (…) lub raczej skrypt teatralny — K. Ehrenberg, który równocześnie był krytykiem w „Głosie Narodu” mówił mi, że i on, i Starzewski mieli do rozporządzenia nie rękopis, ale skrypt teatralny, który istnieje. [przypis autorski]
rękopism — dziś popr.: rękopis. [przypis edytorski]
rękopism — dziś: rękopis. [przypis edytorski]
rękopis starego wierszyka, idiotycznego zresztą, który znacie ze Słówek: Ludmiła — w tym miejscu w publikacji źródłowej zamieszczono reprodukcję austriackiego formularza, a obok rękopis wiersza Ludmiła; podpis pod reprodukcją: Znaleziony rękopis utworu Boya, lekarza kolejowego. [przypis edytorski]
Rękopisy (oznaczenia) — Z = rkps bibl. hr. Zamojskich w Warszawie; P = rkps bibl. Poturzyckiej hr. Dzieduszyckich we Lwowie; J = rkps bibl. Jagiellońskiej, w Krakowie; C = rkps bibl. ks. Czartoryskich w Krakowie; D = rkps bibl. hr. Tarnowskich w Dzikowie; S = rkps miejskiej t. z. Szersznikowskiej (Scherschnicksche Stadtbibliothek) w Cieszynie; B = rkps bibl. hr. Baworowskich we Lwowie; W = rkps bibl. uniwersyteckiej w Warszawie. [przypis edytorski]
Rękopisy — Z = rkps bibl. hr. Zamojskich w Warszawie; P = rkps bibl. Poturzyckiej hr. Dzieduszyckich we Lwowie; J = rkps bibl. Jagiellońskiej, w Krakowie; C = rkps bibl. ks. Czartoryskich w Krakowie; D = rkps bibl. hr. Tarnowskich w Dzikowie; S = rkps miejskiej t. z. Szersznikowskiej (Scherschnicksche Stadtbibliothek) w Cieszynie; B = rkps bibl. hr. Baworowskich we Lwowie; W = rkps bibl. uniwersyteckiej w Warszawie. Wszystkim zarządom powyższych bibliotek za chętne użyczenie rękopisów, i to na czas dłuższy, przez co to pierwsze krytyczne wydanie stało się możliwym, składam najszczersze podziękowanie. [przypis redakcyjny]
ręku (daw. forma) — dziś D.lp: (z) ręki. [przypis edytorski]
ręku — dziś: rąk. [przypis edytorski]
ręku (starop. forma) — daw. forma liczby podwójnej; dziś D.lm: (z) rąk. [przypis edytorski]
ręku (starop. forma) — dziś D.lp: (z) ręki. [przypis edytorski]
rêl — przekręcone z ang. railway: kolej. [przypis redakcyjny]
Rémusat, Claire Élisabeth Jeanne Gravier de Vergennes de (1780–1821) — francuska pisarka i pamiętnikarka, dama dworu cesarzowej Józefiny. [przypis edytorski]
Rénan, Ernest (1823–1892) — fr. pisarz, historyk, filolog, orientalista, filozof, historyk religii; najsławniejszą jego książką był Żywot Jezusa (1863, wyd. pol. 1904), stanowiący pierwszą część Historii początków chrześcijaństwa (1863–1883), wśród odbiorców sensację i ożywienie spowodowało sceptyczne, demitologizujące i całkowicie świeckie podejście do poruszanego tematu. Rénan wydał również wspomnienia (Souvenirs d'enfance et de jeunesse 1883), wątpliwe jednak, aby do nich odnosiła się wzmianka bohaterki Pamiętnika pani Hanki. [przypis edytorski]
résumé (fr.) — streszczenie. [przypis edytorski]
rętszy (daw.) — bardziej rączy; szybszy. [przypis edytorski]
rętszy (daw.) — bardziej rączy, szybszy. [przypis redakcyjny]
rêves à la Suisse — W Discours sur le bonheur rozwodzi się szczegółowo de la Mettrie nad tym stanem i nad jego związkiem z twórczością poetycką. [przypis tłumacza]
Reade, William Winwood, (1838–1875) — brytyjski historyk, powieściopisarz i filozof; autor m.in. historii powszechnej pt. Martyrdom of Man (Męczeństwo człowieka, 1872). [przypis edytorski]
reading room (ang.) — czytelnia. [przypis edytorski]
ready (ang.) — gotowy, gotowi. [przypis edytorski]
Ready? Ready. (ang.) — Gotowe? Gotowe. [przypis tłumacza]
reakcji arystokratycznej w roku 403 — podczas rządów tzw. trzydziestu tyranów, oligarchicznej komisji narzuconej przez Spartę Atenom po ich klęsce w wojnie peloponeskiej w 404 p.n.e.; komisja wprowadziła rządy terroru, po 8 miesiącach została obalona przez oddziały złożone z prodemokratycznych wygnańców. [przypis edytorski]
reakcjonista — przeciwnik wszelkich zmian społeczno-politycznych. [przypis edytorski]
real champaign (ang.) — popr.: real champagne. [przypis edytorski]
real estate business (ang.) — biznes nieruchomości. [przypis edytorski]
realista — człowiek nazywający rzeczy po imieniu, weredyk. [przypis redakcyjny]
realiter (łac.) — naprawdę, rzeczywiście. [przypis edytorski]
reality TV — typ programów telewizyjnych, zwykle w postaci konkursu, mający z założenia pokazywać nieinscenizowane sceny z prawdziwego życia, w których występują osoby niezwiązane zawodowo z telewizją; istotą reality TV jest postawienie widza w roli podglądacza. [przypis edytorski]
realizm naiwny — naturalny pogląd, który wyznaje każdy człowiek przed wszelką refleksją filozoficzną. [przypis edytorski]
realizm pojęciowy — pogląd filozoficzny, przypisujący realne istnienie pojęciom ogólnym. [przypis edytorski]
Realizm (…) zupełne. — fragment z wydania późniejszego: Wilhelm Feldman, Współczesna literatura polska, Kraków 1924, wyd. VII, s. 82–83. [przypis edytorski]
realność (daw.) — tu: posiadłość ziemska a. nieruchomość. [przypis edytorski]
realność (przest.) — posiadłość, nieruchomość. [przypis edytorski]
realność — tu: nieruchomość; własność w postaci budynków itp. [przypis edytorski]
realność — tu wpływ, dochód. [przypis edytorski]
real — srebrna moneta hiszpańska lub portugalska. [przypis edytorski]
real — srebrna moneta hiszpańska. [przypis edytorski]
Rea (mit. gr.) — siostra i żona Kronosa, pramatka bóstw olimpijskich. [przypis edytorski]
reasekuracja — sytuacja, gdy firma ubezpieczeniowa ubezpiecza się od ryzyka w innej takiej firmie. [przypis edytorski]
reasmupcyja — reasumpcja; wznowienie czynności. [przypis edytorski]
reasumowanie — podsumowanie. [przypis edytorski]
reasumpcją — [daw. forma B.lp r.ż.] ponowne otwarcie. [przypis redakcyjny]
reasumpcja — ponowne otwarcie. [przypis redakcyjny]
Re (…) auro (łac.) — „Zaprawdę nieodstępne troski, postrach ludzi./ Nie boją się ni zbroi, ni poświstu grotów/ I śmiało między króle pchają się, mocarzów/ Za nic mając, ani też baczą na blask złota” (Lucretius, De rerum natura, II, 47; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
rebej chasydzki — duchowy przywódca chasydów. [przypis tłumacza]
rebe (jid.) — nauczyciel. [przypis edytorski]
Rebeka — córka Batuela ben Nachora; żona Izaaka, matka bliźniąt Ezawa i Jakuba (Rdz 25, 24–26). Młodszy, Jakub, podstępem zdobył ojcowskie błogosławieństwo pierworództwa (Rdz 25, 29-34). [przypis edytorski]
Rebeka — polskie tango skomponowane w 1933 do słów Andrzeja Własta z muzyką Zygmunta Białostockiego. [przypis edytorski]
Rebeka — postać biblijna, żona Izaaka, matka Ezawa i Jakuba; opisana scena stanowi nawiązanie do starotestamentowej opowieści. [przypis edytorski]
