Tren IV. (Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje...) → ← Tren II. (Jeślim kiedy nad dziećmi piórko miał zabawić...)

Spis treści

Jan KochanowskiTrenyTren III. (Wzgardziłaś mną, dziedziczko moja ucieszona…)[1]

Wzgardziłaś mną, dziedziczko moja ucieszona [2].

Zdałać sie ojca twego barziej [3] uszczuplona [4]

Ojczyzna [5], niżlibyś ty przestać na niej [6] miała [7];

To prawda, żeby była nigdy nie zrownała [8]

Z ranym [9] rozumem twoim, z pięknemi przymioty [10],

Z ktorych sie już znaczyły twoje przyszłe cnoty [11]

O słowa, o zabawo [12], o wdzięczne [13] ukłony,

Jakożem ja dziś po was wielce [14] zasmęcony [15].

A ty, pociecho [16] moja, już mi sie nie wrócisz

Na wieki [17] ani mojej tesknice [18] okrócisz [19].

Nie lza, nie lza, jedno [20] sie za tobą gotować [21],

A stopeczkami twemi ciebie naszladować [22].

Tam [23] cię ujźrzę [24], da Pan Bóg [25], a ty więc z drogiemi

Rzuć sie ojcu do szyje [26] ręczynkami [27] swemi.

Przypisy

[1]

W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

[2]

ucieszony* (starop.) — przynoszący radość, przynoszący pociechę, uciechę. [przypis redakcyjny]

[3]

barziej (starop.) — bardziej. [przypis redakcyjny]

[4]

barziej uszczuplona — zbyt szczupła, szczuplejsza. [przypis redakcyjny]

[5]

ojczyzna* (starop.) — ojcowizna, czyli ziemia odziedziczona po ojcu. [przypis redakcyjny]

[6]

przestać na niej — poprzestać na niej, zadowolić się nią; osiąść na niej. [przypis redakcyjny]

[7]

Zdałać (…) miała — zdała ci się… szczuplejsza niż ta, na której byś ty przestać miała. [przypis redakcyjny]

[8]

żeby była nigdy nie zrownała — zrównać z czymś: dorównać czemuś. [przypis redakcyjny]

[9]

rany* (starop.) — wczesny. [przypis redakcyjny]

[10]

przymioty — cechy, właściwości, oznaki. [przypis redakcyjny]

[11]

Z których sie już znaczyły (…) cnoty — z których dały się przewidzieć (wywnioskować) cnoty, z których poznawaliśmy cnoty. [przypis redakcyjny]

[12]

zabawa* (daw.) — zajęcie, zabawa. [przypis redakcyjny]

[13]

wdzięczny* (starop.) — miły, przyjemny. [przypis redakcyjny]

[14]

wielce (starop.) — bardzo. [przypis redakcyjny]

[15]

zasmęcony — zasmucony (por. smętek: smutek). [przypis redakcyjny]

[16]

pociecho — do dziś określa się dziecko jako pociechę. [przypis redakcyjny]

[17]

na wieki — na zawsze; nie wrócisz na wieki: nie wrócisz nigdy. [przypis redakcyjny]

[18]

tesknica (starop.; tu forma D. lp: tesknice) — ból, boleść, przykrość, męczarnia. [przypis redakcyjny]

[19]

okrócić (starop.) — ukrócić, obłaskawić, poskromić, skrócić, zmniejszyć. [przypis redakcyjny]

[20]

Nie lza, nie lza, jedno… (starop.) — nie można (uczynić) nic innego tylko… [przypis redakcyjny]

[21]

gotować sie* — przygotowywać sie (do drogi); sie za tobą gotować*: przygotowywać się, żeby pójść za tobą. [przypis redakcyjny]

[22]

stopeczkami twemi ciebie naszladować — iść za tobą śladami twoich stóp. [przypis redakcyjny]

[23]

tam — czyli w niebie. [przypis redakcyjny]

[24]

ujźrzę (forma starop.) — ujrzę. [przypis redakcyjny]

[25]

da Pan Bóg (daw.) — oby dał Pan Bóg, jeśli Pan Bóg pozwoli. [przypis redakcyjny]

[26]

do szyje (forma starop.) — do szyi, na szyję. [przypis redakcyjny]

[27]

ręczynki (zdr.; forma starop.) — rączki. [przypis redakcyjny]