Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 6594 przypisów.

zadać łgarstwo — zarzucić kłamstwo. [przypis edytorski]

zadać — tu zapewne: dać komuś coś do zjedzenia lub wypicia, żeby wywołać określone skutki. [przypis edytorski]

zadać zdradę — zarzucić zdradę. [przypis edytorski]

zada corny kawy z czytryną (gw.) — tu: nałoży zwiększony podatek. [przypis edytorski]

zadaczki (ros.) — zadania. [przypis edytorski]

zadacznik — zbiór zadań, od zadaczki (ros.), czyli zadania. [przypis edytorski]

zadacznik (z ros.) — zbiór zadań. [przypis edytorski]

zadana turecką szablą na twarzy obraza — mowa o cięciach widocznych na obrazie Matki Boskiej Częstochowskiej. [przypis edytorski]

zadanie (daw.) — urok, zły czar. [przypis edytorski]

zadatki — tu ogólnie: zapłata. [przypis edytorski]

zadawać łża — zadawać kłam; oskarżać o kłamstwo; por. łżeć: kłamać. [przypis edytorski]

zadawa (daw.) — dziś popr. forma 3 os. lp: zadaje. [przypis edytorski]

zadawałli — konstrukcja z partykułą -li o funkcji pytajnej; znaczenie: czy zadawał. [przypis edytorski]

zadawalać — dziś popr.: zadowalać. [przypis edytorski]

zadawalał — dziś popr. forma 3 os. lp cz.przesz.: zadowalał. [przypis edytorski]

zadawalniać (daw.) — dziś: zadowalać. [przypis edytorski]

zadawalniać (daw.) — zadowalać. [przypis edytorski]

zadawalniać się — dziś popr.: zadowalać się. [przypis edytorski]

zadawalniać się — dziś: zadowalać się. [przypis edytorski]

zadawalnia (daw.) — dziś popr.: zadowala. [przypis edytorski]

zadawalniająco (daw.) — dziś popr.: zadowalająco. [przypis edytorski]

zadawalniany — dziś popr.: zadowalający. [przypis edytorski]

zadekretować (daw., z łac.) — rozstrzygnąć, orzec. [przypis edytorski]

zadenuncjować — donieść władzy na kogoś, kto postąpił niezgodnie z prawem. [przypis edytorski]

zadenuncjować — poinformować władze o czyimś niezgodnym z prawem postępowaniu. [przypis edytorski]

zadenuncjować — złożyć na kogoś donos, potajemnie poinformować władze o czyimś niezgodnym z prawem postępowaniu. [przypis edytorski]

zadenuncjować — złożyć władzom poufne doniesienie o działaniu niezgodnym z prawem. [przypis edytorski]

zadławić — tu: udusić. [przypis edytorski]

zadma — wydma. [przypis edytorski]

Zadnieprze — Ukraina Lewobrzeżna; kraina hist. leżąca na lewym brzegu Dniepru. [przypis edytorski]

zadokumentować — udowodnić coś, potwierdzić coś dokumentem. [przypis edytorski]

zadość — u Cylkowa: zadosyć, uwspółcześnienie. [przypis edytorski]

zadosyć (daw.) — dziś: zadość (czynić komu a. czemu). [przypis edytorski]

zadosyć (daw.) — dziś: zadość; czynić zadość czyjejś woli: wypełniać czyjąś wolę (całkowicie, w pełni). [przypis edytorski]

zadosyć (daw.) — dziś: zadość. [przypis edytorski]

zadosyć — dziś popr. zadość. [przypis edytorski]

zadosyćuczynienie (daw.) — zadośćuczynienie. [przypis edytorski]

zadosyć uczynieniu — zadośćuczynieniu. [przypis edytorski]

zadowalnia — dziś popr.: zadowala. [przypis edytorski]

zadowalniająco (daw.) — dziś popr.: zadowalająco. [przypis edytorski]

zadowalniająco — dziś: zadowalająco. [przypis edytorski]

zadowolnić (daw.) — zadowolić. [przypis edytorski]

zadowolnić — dziś popr.: zadowolić. [przypis edytorski]

zadowolni — dziś: zadowoli. [przypis edytorski]

zadowolnienie (daw.) — dziś popr.: zadowolenie. [przypis edytorski]

zadowolnienie (daw.) — dziś: zadowolenie. [przypis edytorski]

zadowolniony (daw. forma) — tu: zaspokojony. [przypis edytorski]

zadowolniony — dziś: zadowolony. [przypis edytorski]

zadowoloną była — dziś zwykle: zadowolona była. [przypis edytorski]

zadrgną (daw.) — dziś: zadrgają. [przypis edytorski]

zadrgną — dziś: zadrgają. [przypis edytorski]

zadrgnął (daw. forma) — dziś: zadrgał. [przypis edytorski]

zadrgnął — dziś popr.: zadrgał a. drgnął. [przypis edytorski]

„Zadruga” — czasopismo nacjonalistów polskich (zgodnie z deklaracją w podtytule miesięcznika) wydawane w l. 1937–1939, stawiające sobie za cel walkę o „czystość etniczną” słowiańskiej Polski, łączące antysemityzm z antykatolicyzmem. Jeden z głównych ideologów Zadrugi (ruchu powstałego wokół periodyku), Jan Stachniuk, pseud. Stoigniew (1905–1963), w książce Dzieje bez dziejów wskazywał jako przyczynę upadku Polski katolicyzm, w szczególności zaś kontrreformację i działalność jezuitów. Nazwa Zadruga nawiązywała do terminu określającego typ starosłowiańskiej wspólnoty plemiennej; zadrużanie mitologizowali dawnych Słowian, wywodzili ich bezpośrednio od staroż. Greków, przeciwstawiali się zarówno endecji i porządkowi kapitalistycznemu, jak i wpływom chrześcijaństwa, w tym krytykowali przechodzenie na katolicyzm i w ogóle asymilację Żydów w Polsce. Hasłem Zadrugi było „Odkatoliczyć, unarodowić, dowartościować Polaka!”. Autor tego sloganu, Antoni Wacyk pseud. Gniewomir (1905–2000), opublikował na łamach pisma m.in. artykuł Mesjonista Adam Mickiewicz („Zadruga” nr. 4–5, kwiecień–maj 1939), dyskredytując romantycznego wieszcza jako Żyda, a jego światopogląd jako semicki. [przypis edytorski]

za drwinki wezmą — potraktują jako drwinę. [przypis edytorski]

zadrzémie — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak y. [przypis edytorski]

zadrzeć — tu: unieść w górę, porwać; przenośnie: upolować. [przypis edytorski]

zadrzemnąć kogoś (neol.) — zanurzyć kogoś w drzemce; spowodować, że ktoś się zdrzemnie. [przypis edytorski]

zadrzy — dziś: zadrży. [przypis edytorski]

zadrzymie (daw., reg.) — dziś popr.: zadrzemie. [przypis edytorski]

zadudniały — dziś popr.: zadudniły. [przypis edytorski]

zadumienie — zdumienie bądź zaduma. [przypis edytorski]

zadumiony — dziś: zadumany (pogrążony w zadumie). [przypis edytorski]

za dumną chlubę — za przechwałki, obnoszenie się ze swoim czynem. [przypis edytorski]

za durno (z ukr.) — za darmo; na próżno. [przypis edytorski]

Zaduszki — święto w kościele katolickim poświęcone pamięci zmarłych, przypadający na 2 listopada. [przypis edytorski]

Zaduszki — święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, obchodzone 2 listopada, wywodzące się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej. [przypis edytorski]

Zaduszki — także: Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych, święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, obchodzone 2 listopada, następnego dnia po święcie Wszystkich Świętych; święto wywodzi się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej, opartych na tym samym przeświadczeniu o obcowaniu dusz zmarłych z żywymi oraz o mocy wstawienniczej żyjących. [przypis edytorski]

Zaduszków — dziś popr.: Zaduszek; Zaduszki (Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych): święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, wywodzące się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej; Po świętej rzece Irawadi pływają lampy w Dzień Zaduszków: mowa o jesiennym święcie ku czci Shin Upagutty (Upagota), powszechnie czczonego w delcie rz. Irawadi buddyjskiego arahanta, który ma zamieszkiwać w pałacu z brązu w oceanie i chronić wiernych przed burzami i powodziami. [przypis edytorski]

zaduszny — czyniony za dusze. [przypis edytorski]

za dużośmy mieli — za dużo mieliśmy. [przypis edytorski]