Wolne Lektury utrzymują się z dobrowolnych darowizn i dotacji.
Na stałe wspiera nas 375 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 1000 regularnych darczyńców.
Dołącz do darczyńców! Przyjaciele Wolnych Lektur zyskują wcześniejszy dostęp do nowych publikacji!
Potrzebujemy Twojej pomocy!
Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hebrajski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie
By language: all | Deutsch | polski
5489 footnotes found
W 1686 pomiędzy Francją i Hiszpanią wybuchła wojna o Flandrię — częścią posiadłości królów Hiszpanii były wówczas Niderlandy Południowe, tereny obecnej Belgii. [przypis edytorski]
w 1789 roku — tzn. podczas Wielkiej Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
W 1821 stracił ojca — tak naprawdę był to rok 1819. [przypis edytorski]
w 1825 roku w spisek grudniowy — nieudane powstanie wszczęte w grudniu 1825 przez tzw. dekabrystów, rewolucjonistów szlacheckich dążących do obalenia jedynowładztwa i zmiany ustroju. [przypis edytorski]
w 1830 — mowa o tzw. Rewolucji Lipcowej, która uniemożliwiła wprowadzenie we Francji monarchii absolutnej. [przypis edytorski]
w 23 lat przed — dziś popr.: (na) 23 lata przed. [przypis edytorski]
wądół — dolina o podmokłym dnie. [przypis edytorski]
wądół — dolinka z płaskim dnem i stromymi zboczami. [przypis edytorski]
wądół — podmokła dolina. [przypis edytorski]
wądół — rozpadlina, mały wąwóz. [przypis edytorski]
wądół — rozpadlina, niewielki wąwóz. [przypis edytorski]
wądół — wąska głęboka dolina. [przypis edytorski]
wądół — wąwóz, parów. [przypis edytorski]
wądół — wąwóz. [przypis edytorski]
wądolec — forma augmentatywna (zgrubienie) od: wądół; niewielka dolinka, zagłębienie terenu. [przypis edytorski]
wąs augustowski — wąs zgodny z modą z czasów saskich, dokładnie czasów panowania drugiego z zasiadających na tronie Polski królów z saskiej dynastii Wettynów, Augusta III, którego rządy przypadają na lata 1733–1763. [przypis edytorski]
wąsonogi (biol.) — gromada skorupiaków morskich, jedyna grupa obejmująca stawonogi prowadzące osiadły tryb życia. [przypis edytorski]
wąsonogi — gromada skorupiaków wyłącznie morskich, zamieszkujących przeważnie płytkie, przybrzeżne wody. [przypis edytorski]
wątek — tu: sens, konsekwencja. [przypis edytorski]
wątka — dziś popr. forma D.lp: wątku. [przypis edytorski]
wątlić (daw.) — czynić wątłym, osłabiać. [przypis edytorski]
wątor (daw.) — tu: przejście. [przypis edytorski]
wątor — rowek pozwalający na osadzenie dna beczki. [przypis edytorski]
wątpia (daw., gw.) — wnętrzności; mieć coś na wątpiach — pot.: mieć coś na wątrobie; martwić się czymś, nie ujawniając. [przypis edytorski]
wątpia (daw., gw.) — wnętrzności. [przypis edytorski]
wątpia (daw.) — wnętrzności. [przypis edytorski]
wątpia (starop.) — trzewia, wnętrzności. [przypis edytorski]
wątpie (daw., gw.) — wnętrzności. [przypis edytorski]
wątpliwej kości — niepewnego losu. [przypis edytorski]
wątpliwe twierdził (starop. konstrukcja) — utwierdzał wątpiących. [przypis edytorski]
wątpliwe zamysły (starop.) — wątpliwości. [przypis edytorski]
wątpliwie — tu raczej: z powątpiewaniem. [przypis edytorski]
wątpliwy (starop. forma) — tu: pełen wątpliwości. [przypis edytorski]
wątpliwy (starop.) — niepewny, pełen wątpliwości. [przypis edytorski]
wątpliwy (starop.) — pełen zwątpienia, wątpliwości. [przypis edytorski]
wątpliwy (starop.) — tu: błędny. [przypis edytorski]
wątpliwy (starop.) — tu: pełen wątpliwości, pełen zwątpienia. [przypis edytorski]
wątpliwy (starop.) — tu: wątpiący, pełen wątpliwości; myśl wątpliwa: myśl pełna wahania. [przypis edytorski]
wątpliwy (starop.) — wątpiący, pełen wątpliwości. [przypis edytorski]
wątpliwy (starop.) — wątpiący, pełen zwątpienia, pełen wątpliwości. [przypis edytorski]
wątrobiarz — mężczyzna z chorą wątrobą. [przypis edytorski]
wątrobowce, Jungermannia (biol.) — gromada drobnych roślin, daw. uznawana za klasę w gromadzie mszaków. [przypis edytorski]
wąż diamentowy, Morelia spilota (biol.) — średniej wielkości pyton z płd.-wsch. Australii, mający na ciemnym ciele liczne żółtawe plamki, stąd nazwa. [przypis edytorski]
Wąż Laokoński (mit. gr.) — Laokoon, kapłan Apollina w Troi, rzucił włócznią w konia trojańskiego, aby pokazać rodakom, że koń jest pusty w środku. Z morza wyszły wielkie węże, które zabiły Laokoona i jego synów. Była to kara za złamanie przez Laokoona celibatu, ale Trojańczycy odczytali to jako wolę bogów i wprowadzili drewnianego konia do miasta, co stało się przyczyną ich klęski. [przypis edytorski]
wąż latający — wężolot (Chrysopelea ornata), gatunek węży z płd. Azji, które potrafią rzucić się z drzewa i szybować lotem ślizgowym, szeroko rozszerzając żebra, dzięki czemu powierzchnia brzucha staje się wklęsła; jad wężolotów jest niegroźny dla ludzi. [przypis edytorski]
wąż z Genezy — Szatan pod postacią węża, który kusił Ewę w Raju, co opisane jest w Księdze Rodzaju (Genesis). [przypis edytorski]
wązki — dziś popr. pisownia: wąski. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
waadi — z ar. wādī, dziś popr. pisownia: wadi: dolina a. suche koryto rzeczne na obszarach pustynnych, wypełniające się wodą w czasie ulewnych deszczów; tu: rzeczka płynąca taką doliną. [przypis edytorski]
Wabasz — dziś popr.: Wabash; dopływ rzeki Ohio. [przypis edytorski]
w Abbotsholme — w rzeczywistości Abbotsholme to nazwa szkoły, która znajduje się nieopodal Rochester w hrabstwie Staffordshire w Anglii. [przypis edytorski]
wab — dziś raczej: wabik, przynęta. [przypis edytorski]
wabność (daw.) — powab, ponętność. [przypis edytorski]
wabny (daw.) — dziś: powabny, pociągający. [przypis edytorski]
wabny — dziś: powabny a. wabiący. [przypis edytorski]
wabny — dziś: wabiący. [przypis edytorski]
wabny — powabny, kuszący, pociągający. [przypis edytorski]
wabny — tu: wabiący. [przypis edytorski]
w abstrakcji — tu w znaczeniu dosł.: w oderwaniu od czegoś; poza czymś. [przypis edytorski]
waćpan (daw.) — forma skrócona od „waszmość pan”. [przypis edytorski]
waćpan — daw. skrót od zwrotu grzecznościowego: waszmość pan. [przypis edytorski]
waćpan — forma skrócona zwrotu grzecznościowego: waszmość pan. [przypis edytorski]
wać — skrót od: wasza miłość. [przypis edytorski]
wacan — daw. skrót od zwrotu grzecznościowego: waszmość pan. [przypis edytorski]
wacek (daw.) — mieszek, worek. [przypis edytorski]
wacha — straż, wartownia; tu: brama prowadząca do getta. [przypis edytorski]
wacha (z niem.) — brama prowadząca do getta. [przypis edytorski]
wacha (z niem.) — wartownia; straż, warta, szyldwach; tu: brama prowadząca do getta. [przypis edytorski]
Wachmeister — wachmistrz. [przypis edytorski]
Wacht am Rhein (niem.) — „Straż nad Renem”, niemiecka pieśń patriotyczna ze słowami Maxa Schneckenburgera i melodią Karla Wilhelma, wyrosła z historycznej wrogości niemiecko-francuskiej. Jej pierwsze publiczne wykonanie miało miejsce w 1854. Ze względu na swoją wymowę zyskała sławę podczas wojny francusko-pruskiej (1870–1871) i cieszyła się popularnością podczas obu wojen światowych. [przypis edytorski]
Wacht am Rhein (niem.) — Straż nad Renem, niem. pieśń patriotyczna ze słowami Maxa Schneckenburgera i melodią Karla Wilhelma, wyrosła z historycznej wrogości niemiecko-francuskiej, której pierwsze publiczne wykonanie miało miejsce w 1854. Ze względu na swoją wymowę zyskała sławę podczas wojny francusko-pruskiej (1870–1871) i cieszyła się popularnością podczas obu wojen światowych. [przypis edytorski]
wachta — okres (zwykle 4 godz.), podczas którego pełni służbę jedna zmiana załogi statku; także: część załogi, która pełni służbę w określonym czasie. [przypis edytorski]
Wacław Dunin-Karwicki ps. „Luty” (1918–1944) — harcerz, podchorąży AK, w powstaniu dowódca kompanii w batalionie „Parasol”. [przypis edytorski]
Wacław Gluth-Nowowiejski ps. „Wacek” (1926– ) — żołnierz AK, w powstaniu w stopniu kaprala podchorążego dowódca drużyny w Zgrupowaniu „Żmija” walczącym na Żoliborzu, po wojnie w latach 1948–1953 więziony przez władze komunistyczne, pracował jako dziennikarz. [przypis edytorski]
Wacław IV Luksemburski (1361–1419) — król niemiecki 1378–1400 i czeski 1378–1419, nazywany tu „rzymskim” przez wzgląd na tradycję Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. [przypis edytorski]
Wacław IV Luksemburski — (1361–1419), król niemiecki i czeski, książę Luksemburga. [przypis edytorski]
Wacław Król (1915–1991) — polski pilot wojskowy, służbę w WP rozpoczął w 1935 r., w czasie II wojny światowej latając w PSP zestrzelił 9 nieprzyjacielskich samolotów. W 1947 r. powrócił do Polski, w latach 1957–1971 w Ludowym Wojsku Polskim, autor licznych książek o tematyce lotnictwa wojskowego. [przypis edytorski]
Wacław Rolicz-Lieder (1866–1912) — poeta, tłumacz Kwiatów zła Charlesa Baudelaire'a. [przypis edytorski]
Wacław Szymborski (1866–1932) — aktor. [przypis edytorski]
wacpan, wacpanna (daw.) — waćpan, waćpanna. [przypis edytorski]
wadium — kwota składana do rąk osoby rozpisującej przetarg lub wpłacana do depozytu sądowego jako gwarancja, że oferent nie zmieni ani nie wycofa złożonej oferty. [przypis edytorski]
wadium — kwota stanowiąca zabezpieczenie transakcji, zwracana po jej dokonaniu. [przypis edytorski]
wad osobliwszych, które ią uderzyły w oczy, dom móy oglądaiąc — jest to jeden z przykładów niepoprawności składniowej, częstej u M. D. Krajewskiego, jak również w piśmiennictwie epoki: między zdaniami zachodzi niezgodność podmiotów. [przypis edytorski]
wadzić (daw.) — przeszkadzać. [przypis edytorski]
wadzić (daw.) — tu: poróżnić, skonfliktować. [przypis edytorski]
wadzić (daw.) — zawadzać, przeszkadzać. [przypis edytorski]
wadzić — przeszkadzać. [przypis edytorski]
wadzić się (daw. a. gw.) — kłócić się, wchodzić w spór. [przypis edytorski]
Wär' nicht das Auge sonnenhaft… (niem.) — Gdyby oko nie było słoneczne,/ Jak moglibyśmy widzieć słońce;/ Gdyby nie było w nas siły Bożej,/ Jak moglibyśmy zachwycać się tym, co boskie? (Goethe). [przypis edytorski]
Wärterinnen — Kinderfrauen. [przypis edytorski]
wagabunda (przestarz., z łac.) — włóczęga, obieżyświat. [przypis edytorski]
wagabunda (z łac.) — włóczęga a. wędrowny śpiewak. [przypis edytorski]
wagabundów — włóczęgów. [przypis edytorski]
wagant — śrdw. kleryk lub żak, żyjący w sposób prowokacyjnie swobodny, często zajmujący się twórczością poetycką bądź aktorstwem. [przypis edytorski]
wagi — obciążniki, element konstrukcji występujący w pewnego typu zegarach wahadłowych. Ciężar wag wykorzystywany był do napędzania mechanizmu zegara. Wagi wykonywane były z metalu, często stylizowane w kształt szyszek jodłowych. [przypis edytorski]
Wagner — postać z dramatu Goethego Faust, część druga: dawny zaufany sługa tytułowego bohatera, który jako stary uczony stwarza w procesie alchemicznym homunkulusa, małego człowieczka. [przypis edytorski]
Wagner, Richard (1813–1883) — niemiecki kompozytor i reformator teatru, autor licznych oper. [przypis edytorski]
Wagner, Richard (1813–1883) — niem. kompozytor, dyrygent i teoretyk muzyki; reformator muzyki operowej, wprowadził nowy rodzaj dzieła muzyczno-scenicznego: dramat sceniczny (Lohengrin, Tristan i Izolda, tetralogia Pierścień Nibelunga), w którym muzyka i słowa zostały podporządkowane przebiegowi akcji. Posługiwał się ciągłą melodią z tzw. motywami przewodnimi, w przeciwieństwie do używanej przez Verdiego tradycyjnej formy podziału na zamknięte arie, duety i recytatywy. [przypis edytorski]
Wagner, Richard (1813–1883) — niem. kompozytor, dyrygent i teoretyk muzyki; reformator muzyki operowej, wprowadził nowy rodzaj dzieła muzyczno-scenicznego: dramat sceniczny (poprzez swoje dzieła tj. Lohengrin, Tristan i Izolda, tetralogia Pierścień Nibelungów), w którym muzyka i słowa zostały podporządkowane przebiegowi akcji. Posługiwał się ciągłą melodią z tzw. motywami przewodnimi, w przeciwieństwie do używanej przez wcześniejszych twórców operowych tradycyjnej formy podziału na zamknięte arie, duety i recytatywy. [przypis edytorski]
wagnerzy — tu: osoby dążące do syntezy różnych poglądów filozoficznych i naukowych; określenie pochodzi od metody twórczej Richarda Wagnera (1813–1883), który w pisanych przez siebie operach dążył do synkretyzmu wszystkich elementów dzieła: warstwy słownej, muzycznej i plastycznej. [przypis edytorski]
wagonowa lektura a. wagonowa literatura (pot.) — szablonowa proza na niskim poziomie, skierowana do niewymagających odbiorców czytających książki dla zabicia czasu np. w podróży. [przypis edytorski]
Loading