Przypisy

wirgularia (łac. Virgularia) — ośmiopromienny koralowiec, którego kolonie przypominają wyglądem pióra. [przypis edytorski]

wirkliche — augenblickliche. [przypis edytorski]

wirklich — jetzt. [przypis edytorski]

Wir leben doch (niem.) — Przeżyliśmy. [przypis edytorski]

Wir lieben uns (niem.) — Kochamy się. [przypis edytorski]

Wir lieben uns (niem.) — my się kochamy. [przypis edytorski]

wir Preussen (niem.) — my Prusacy. [przypis edytorski]

Wir sind gewohnt das die Menschen verhöhnen was sie nicht verstehen (niem.) — Jesteśmy przyzwyczajeni do ludzi, którzy kpią z rzeczy, których nie rozumieją (Goethe, Faust, część pierwsza, scena w pracowni). [przypis edytorski]

wir suchten das religiöse Judentum — szukaliśmy religijnych Żydów (religijnego żydostwa). [przypis edytorski]

wirsz — dziś popr.: wiersz. [przypis edytorski]

Wirtembergia — kraina historyczna w płd.-zach. Niemczech, wchodzi w skład kraju związkowego Badenia-Wirtembergia. [przypis edytorski]

Wirtembergia — kraina historyczna w południowo-zachodniej części Niemiec, księstwo od 1495, obecnie część kraju związkowego Badenia-Wirtembergia. [przypis edytorski]

Wirtembergia — wówczas protestanckie państwo w południowo-zachodniej części Niemiec. [przypis edytorski]

Wirtemberg — zamek, obecnie znajdujący się w dzielnicy Stuttgartu. [przypis edytorski]

wirującymi słupy (daw.) — dziś popr. forma N. lm: wirującymi słupami. [przypis edytorski]

Wir wollen uns mit Schnaps berauschen (…) echte Russen sein (niem.) — dosł.: „Chcemy wódką oszałamiać się / Naszymi kobietami wymieniać się,/ Chcemy łojem się smarować,/ W blasku słońca nago spacerować —/ Chcemy prawdziwymi Rosjanami być.” [przypis edytorski]

wirydarz (daw.) — czworoboczny dziedziniec, zwykle z ogrodem. [przypis edytorski]

wirydarz (daw.) — niewielki, cienisty ogród. [przypis edytorski]

wirydarz (daw.) — zadrzewiony, zacieniony ogród. [przypis edytorski]

wirydarz (daw., z łac.) — mały ogród ozdobny, przeznaczony do przechadzek. [przypis edytorski]

wirydarz (daw., z łac.) — ozdobny, ocieniony ogród. [przypis edytorski]

wirydarz (daw., z łac.) — ozdobny, zacieniony ogród. [przypis edytorski]

wirydarz (daw.; z łac. viridarium: ogród, park) — czworoboczny wewnętrzny dziedziniec, otoczony krużgankami (długimi gankami), często z ogrodem lub studnią. [przypis edytorski]

wirydarz (daw.; z łac. viridarium: ogród, park) — wewnętrzny dziedziniec, otoczony krużgankami (długimi gankami), często z ogrodem lub studnią. [przypis edytorski]

wirydarz — dziedziniec klasztorny a. ogród wewnątrz murów budynku, otoczony krużgankami. [przypis edytorski]

wirydarz — kwadratowy ogród na terenie klasztoru. [przypis edytorski]

wirydarz (łac.) — ogródek. [przypis edytorski]

wirydarz — ogród umieszczony w wewnętrznym dziedzińcu budynku, najczęściej klasztornego. [przypis edytorski]

wirydarz — ogród w obrębie murów klasztornych. [przypis edytorski]

wirydarz — ozdobny ogród. [przypis edytorski]

wirydarz — wewnętrzny dziedziniec, otoczony krużgankami (długimi gankami), często z ogrodem lub studnią. [przypis edytorski]

wirydarzyk (starop.) — ogródek. [przypis edytorski]

wirydarzyk (z łac.) — ogródek wewnątrz murów budynku. [przypis edytorski]

wirydarz (z łac. viridarium: ogród, park) — ogród wewnątrz murów klasztornych, zwykle z fontanną a. sadzawką pośrodku. [przypis edytorski]

wirydarz — (z łac. viridis: zielony) niewielki, zacieniony ogród ozdobny. [przypis edytorski]

wiściarz — gracz w wista, wist: daw. gra w karty podobna do brydża, popularna w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]

wiśniak — nalewka wiśniowa, dziś częściej: wiśniówka. [przypis edytorski]

Wiśnicz Mały — wieś w w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, gdzie znajdowało się słynne więzienie. [przypis edytorski]

wiśniowemi drzewy — dziś popr. forma N. lm: wiśniowymi drzewami. [przypis edytorski]

Wiśniowiecka, Gryzelda Konstancja z domu Zamoyska (1623–1672) — księżna, żona księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651), matka przyszłego króla Polski, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecka, Gryzelda Konstancja z domu Zamoyska (1623–1672) — żona Jeremiego Wiśniowieckiego, matka Michała Korybuta Wiśniowieckiego. [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Dymitr Jerzy herbu Korybut (1631–1682) — książę, krewny i wychowanek Jeremiego Wiśniowieckiego (1612–1651), w późniejszych latach wybitny polityk, hetman wielki koronny, wojewoda i kasztelan krakowski, wojewoda bełski, starosta wielu ziem na Ukrainie. [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; odegrał znaczącą rolę w tłumieniu powstania Chmielnickiego; znany z brutalności i stosowania okrutnych represji; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (1612–1651) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z Kozakami; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Jeremi, zwany Jaremą (1612–165) — książę, dowódca wojsk polskich w walkach z kozakami; odegrał znaczącą rolę w tłumieniu powstania Chmielnickiego; znany z brutalności i stosowania okrutnych represji; ojciec późniejszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1640–1673). [przypis edytorski]

Wiśniowiecki, Michał (zm. 1616) — starosta owrucki, polski magnat; poślubiony z Rainą Mohylanką, ojciec Jeremiego Wiśniowieckiego. [przypis edytorski]

Wiśniowiecki reżet i ja budu; on wiszajet i ja budu (z ukr.) — Wiśniowiecki zabija i ja będę; on wiesza i ja będę. [przypis edytorski]

Wiśniowiec — miasto w zach. części Ukrainy, rezydencja Wiśniowieckich. [przypis edytorski]

Wiśniowski, Sygurd (1841–1892) — polski pisarz, reportażysta, tłumacz, felietonista, podróżnik; w 1862 udał się do Australii, gdzie spędził 10 lat, odwiedzając w tym czasie również Nową Zelandię i Fidżi; w 1873 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie spędził kolejne 10 lat; jego reportaże z podróży do Australii i Ameryki należą do klasyki reporterskiej. [przypis edytorski]

wiśny (daw.) — gibki, giętki, uginający się, elastyczny. [przypis edytorski]

wisać (starop.) — tu: zwisać. [przypis edytorski]

Wis (gw.) — wiesz; mazurzenie i podwyższenie artykulacji głoski e. [przypis edytorski]

wis (gw.) — wiesz. [przypis edytorski]

wisieć — tu: zależeć. [przypis edytorski]

wi sie (gw.) — wie się; rozumie się. [przypis edytorski]

wisielczy humor — bardzo zły humor; zdolność żartowania w dramatycznych sytuacjach. [przypis edytorski]

Wisielec — karta tarota, przedstawiająca człowieka powieszonego głową do dołu, ze skrzyżowanymi nogami. [przypis edytorski]

wisielec — karta tarota, przedstawiająca człowieka powieszonego głową do dołu, ze skrzyżowanymi nogami. [przypis edytorski]

wisielec — tu: osoba, która zasługuje na śmierć przez powieszenie. [przypis edytorski]

wisień — dziś popr. forma D. lm: wiśni. [przypis edytorski]

wisien (poet.) — wiśni. [przypis edytorski]

wiskać — prawdopodobnie od iskać, drapać. [przypis edytorski]

wisk (daw.) — wist, gra w karty dla dwóch par, protoplasta brydża. [przypis edytorski]

wiskozymetr — lepkościomierz, przyrząd do pomiaru lepkości cieczy. [przypis edytorski]

Wiskus — prawdopodobnie chodzi o przyjaciela Horacego, również poetę rzymskiego. [przypis edytorski]

wisk — wist, gra karciana, poprzedniczka brydża. [przypis edytorski]

Wisła — najdłuższa polska rzeka (1047 km). [przypis edytorski]

Wisła —najdłuższa polska rzeka; miasto w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim. [przypis edytorski]

Wisła — najdłuższa rzeka Polski. [przypis edytorski]

Wisła — najdłuższa rzeka w Polsce. [przypis edytorski]

w islamie — tu: w krajach muzułmańskich. [przypis edytorski]

Wisna — właśc. Wisznu, jeden z aspektów Boga w hinduizmie. [przypis edytorski]

Wisnowska, Maria (1861–1890) — polska aktorka teatralna, zastrzelona w Warszawie przez kochanka, oficera gwardii carskiej. Na kanwie tej historii powstało wiele utworów literackich. [przypis edytorski]

wisny (daw.) — elastyczny, giętki, ciągnący się. [przypis edytorski]

Wissmann, Herman von (1853–1905) — niemiecki odkrywca i administrator w Afryce; od 1881 współpracownik Niemieckiej Spółki Wschodnioafrykańskiej, latach 1883–1885 w służbie belgijskiego króla Leopolda II, dla którego badał Afrykę Centralną; w 1888 mianowany komisarzem Rzeszy na obszar Niemieckiej Afryki Wschodniej z zadaniem stłumienia antyniemieckiego powstania lokalnej ludności, a następnie gubernatorem (1895–1896) tej kolonii. [przypis edytorski]

wist — daw. gra w karty podobna do brydża, popularna w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]

wist — dawna gra w karty podobna do brydża, popularna w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]

wist — gra karciana dla czterech osób grających w dwóch parach, wywodząca się z Anglii, niezwykle popularna w XVIII i XIX w.; protoplasta brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana dla czterech osób, popularna w XVIII i XIX w., poprzednik brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana dla czterech osób, popularna w XVIII i XIX w., poprzednik brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana, poprzednik brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana, prekursor brydża. [przypis edytorski]

wist — gra karciana. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób, grające przeciw sobie. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób grające przeciw sobie. [przypis edytorski]

wist — gra pełną talią kart, w której uczestniczą dwie pary osób, grające przeciw sobie; tu: forma przym.: wistowy. [przypis edytorski]

wisus — dawne słowo określające urwisa, psotnika. [przypis edytorski]

wisus (daw.) — urwis. [przypis edytorski]

wisus — urwis. [przypis edytorski]

wiszącemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wiszącymi. [przypis edytorski]

wiszajut (z ukr.) — wieszają. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — nawis skalny. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — skała, urwisko. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko, skała. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — urwisko; także: roślina czepna; gęste, splątane, zwieszające się zarośle. [przypis edytorski]

wiszar (daw.) — zarośnięte urwisko górskie. [przypis edytorski]

wiszar — kożuch roślin (czyli pło), trzcin i paproci, porastających torfowisko położone na stromym zboczu; torfowisko wiszące. [przypis edytorski]

wiszar (poet.) — urwisko, przepaść. [przypis edytorski]