Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5388 przypisów.
raźny — energiczny. [przypis edytorski]
raźny — żywy, pełen energii. [przypis edytorski]
rażon rąk ich ciosy — dziś: rażony rąk ich ciosami. [przypis edytorski]
rażon — skrócona forma przymiotnika: rażony. [przypis edytorski]
razbaininkas (lenk.) — plėšikas, žmogžudys. [przypis edytorski]
raz bratem, drugi raz przyjacielem — „przyjacielem” w liście można było tytułować jedynie mieszczanina, kupca; szlachcicowi należał się tytuł „pana brata”, stąd obraza Paska i dotkliwa odprawa, jaka z jego strony spotkała Żeromskiego. Listy pisywali u zamożniejszej szlachty zwykle osobni pisarze, zwani manualistami, a tylko ostatni zwrot listu dopisywał własnoręcznie korespondent, i tym się tłumaczy tytuł „pana brata”, dany Paskowi zgodnie ze zwyczajem przez samego Żeromskiego przy zakończeniu listu. [przypis redakcyjny]
raz — cios (por. razić, otrzymywać razy). [przypis redakcyjny]
raz — cios. [przypis edytorski]
raz — cios, uderzenie. [przypis edytorski]
raz (daw.) — cios. [przypis edytorski]
raz (daw.) — cios, uderzenie. [przypis edytorski]
razem 46; po 8 po obu węższych bokach, a po 17 po szerszych — 2×8 + 2×17 = 50. Krańcowe kolumny, na czterech rogach świątyni, zaliczyć można było tak do węższych, jak i do szerszych boków, ogólna zatem liczba kolumn wynosiła tylko 46. [przypis autorski]
raz'em był (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: raz byłem. [przypis edytorski]
razem (daw.) — dziś: jednocześnie, zarazem. [przypis edytorski]
razem (daw.) — dziś: jednocześnie, zarazem. [przypis redakcyjny]
razem (daw.) — jednocześnie. [przypis edytorski]
razem (daw.) — jednocześnie, zarazem. [przypis edytorski]
razem (daw.) — nagle. [przypis redakcyjny]
razem (daw.) — naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem (daw.) — tu: naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem (daw.) — tu: zarazem, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem (daw.) — zarazem; jednocześnie. [przypis edytorski]
razem (daw.) — zarazem, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem (daw.) — zarazem, zarówno. [przypis edytorski]
razem — dziś: naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem — dziś: zarazem, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem — jednocześnie. [przypis edytorski]
Razem miejmy nadzieję (…) kto kocha, co inny porzucił — Jest to wzięte z Owidiusza, Amores II, 19, 4 i 5 z przestawieniem wierszy. Meijer, zastanowiwszy się nad tym, że są to słowa kochanka do męża swej kochanki, skłaniające go do nieodtrącania jej, sądzi, że są one całkiem nieodpowiednie tutaj na cytatę i usiłuje zrozumienie ich przystosować (w 2 wyd. swego przekładu podaje nową próbę). Baensch (287) podziela zdanie co do nieodpowiedniości, ale uznaje próby Meijera za daremne i nie widzi możności objaśnienia tych wierszy w myśl przykładu dla powyższej zasady. Appuhn (685) odrzuca wykładnię Meijera i podaje swoją, dla Francuza charakterystyczną. Wszystkie te wysiłki są próżne, bo de Spinoza nie liczy się oczywiście wcale z myślami okolicznymi poety, lecz wyjmuje tylko słowa jego dla ich własnej treści, nawołującej do solidarności emocjonalnej ludzi, a przecież i poeta ostatecznie to samo ma na myśli („żelazne” wyraża potępienie). [przypis redakcyjny]
razem — naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem — naraz. [przypis edytorski]
razem niezłożonym — cięciem, przed którym się nie można obronić. [przypis redakcyjny]
razem płynąć po Dunajcu — w Ludzimierzu, gdzie Wanda spędzała lato. [przypis redakcyjny]
Razem — Pola z Gabrjelą wykrzykują w tym samym momencie. [przypis edytorski]
razem (starop.) — tu: zarazem. [przypis edytorski]
razem — tu: jednocześnie; nagle. [przypis edytorski]
razem — tu: jednocześnie. [przypis edytorski]
razem — tu: nagle, naraz. [przypis edytorski]
razem — tu: nagle. [przypis edytorski]
razem — tu: naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem — tu: zarazem, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem — tu: zarazem, naraz. [przypis edytorski]
razem — tu: zarazem. [przypis edytorski]
razem witam i (…) żegnam — zarazem witam i żegnam. [przypis redakcyjny]
razem — zarazem, naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]
razem — zaraz. [przypis redakcyjny]
razem z laską sędziowską i kuponem — przy wejściu otrzymywał sędzia kupon; za okazaniem go wypłacano w kasie państwowej honorarium sędziowskie; wynosiło ono w tych czasach około 96 centymów dziennie [dieta sędziowska wprowadzona przez Peryklesa wynosiła dwa obole, później podniesiono ją do trzech oboli; red. WL]. [przypis tłumacza]
razem z nim odpłynąć — czas jego urzędowania kończył się i miał odjechać. Urząd admirała, wyposażony w ogromną władzę, stworzyli Lacedemończycy podczas wojny peloponeskiej. Czas urzędowania wynosił jeden rok, co roku mianowano nowego admirała. [przypis tłumacza]
razem z przyrodzenia i z światem nachylisz — (dzięki rozumowi) poradzisz sobie z (siłami) natury i (wpływami) świata. [przypis edytorski]
Razias, właśc. Razis — postać biblijna (2Mch 14:37–46). [przypis edytorski]
razić (daw.) — uderzać. [przypis edytorski]
raziech — dziś popr. forma N.lp: razach; tu w znaczeniu: sytuacjach. [przypis edytorski]
raziech (starop. forma) — dziś Msc.lm: (w) razach. [przypis edytorski]
raziech (starop. forma) — dziś Msc. lm: (w) razach; w najgorszych raziech: w najgorszych przypadkach, w najgorszych okolicznościach. [przypis edytorski]
raziech (starop. forma) — dziś popr. N.lm: (po) razach; tj. ciosach. [przypis edytorski]
razionale (wł.) — racjonalny. [przypis edytorski]
razi — uderza boleśnie, bije, zabija. [przypis redakcyjny]
Raz jeszcze powtarzam: tak stoją rzeczy bynajmniej nie w młodzieńczych tylko utworach Wyspiańskiego. Polski dorobek dziejowy, polska, ukształtowana przez historię i niewolę psychika jako wystarczająca sobie całość — oto co stanowi sensorium naszych artystów, podstawę myślową naszych metafizyków, jądro rozumowań naszych politycznych doktrynerów. Swobodę niewyrzekania się tego stanu rzeczy, bronienie go wszelkimi sofizmatami — ma się na myśli dziś, gdy się mówi u nas o swobodzie tworzenia. Swobodą tą nazywa się możność pozostania wiernym własnej bierności wbrew wymaganiom własnej duszy i myśli. Swobody tworzenia się bronią ci, którzy nigdy żadnego okrucha nowej psychiki nie stworzyli; poprzestali na tworzeniu nowych wykrętów dla własnego bezwładu. [przypis redakcyjny]
raz jeszcze — w poprzednich wyd. BN: „jeszcze raz”. [przypis redakcyjny]
Razjeżżaja — ulica w Piotrogradzie. [przypis autorski]
raz maty rodyła (ukr.) — raz matka rodziła; pierwsza część powiedzenia „Raz matka rodziła i raz się umiera”. [przypis redakcyjny]
raz maty rodyła (ukr.) — raz matka rodziła. [przypis edytorski]
raz na dwa tygodnie wolno mu ją odwiedzić — kiedy obrażona Metylda zabroniła mu nawet pisywać do siebie, wówczas Stendhal, nie mogąc sobie dać rady z nadmiarem swych uczuć, zaczął pisać powieść, nie przeznaczoną do druku, tylko dla niej jedynej. Powieści tej, która jest jego pierwszą powieścią w ogóle, napisał tylko kilka kartek. Siebie odmalował tam pod postacią Polaka, oficera napoleońskiego, nazwiskiem Poloski; jako „czarny charakter” zapowiada się zaborcza przyjaciółka, margrabina Traversi, zakochana w Metyldzie i zazdrosna o nią. [przypis autorski]
raz niewytrzymany (starop.) — cios nie do wytrzymania. [przypis edytorski]
raznych win jużnawo bieriega (ros.) — różnych win z południowego brzegu. [przypis edytorski]
raz po razu (daw.) — dziś: raz po raz. [przypis edytorski]
raz po razu — dziś popr.: raz po razie. [przypis edytorski]
raz po razu — dziś popr.: raz po raz. [przypis edytorski]
raz po razu — dziś: raz po razie a. raz po raz. [przypis edytorski]
raz po razu — dziś: raz po razie. [przypis edytorski]
raz po razu — dziś: raz po raz. [przypis edytorski]
raz (starop.) — cios; nie strzymać razu: nie wytrzymać ciosu. [przypis edytorski]
raz (starop.) — cios. [przypis edytorski]
raz — tu: uderzenie. [przypis edytorski]
raz tylko jest u Seklucjana cytowany (…) a mianowicie — wydanie Celichowskiego w Bibliotece Pisarzów Polskich, nr 9, str. 63. [przypis tłumacza]
razu — cios, uderzenie. [przypis edytorski]
raz — uderzenie lub sytuacja, wypadek. [przypis edytorski]
Razu pewnego podejmował go ucztą (…) i począł się w głos modlić, aby mu dane było po rychłej śmierci Tyberiusza powitać go jako władcę całego świata — wedle Starożytości XVIII, VI, 5 działo się to w innych okolicznościch. [przypis tłumacza]
razura (daw.) — zakład fryzjerski. [przypis edytorski]
raz w kielo czas (gw.) — raz co jakiś czas. [przypis edytorski]
raz w raz — dziś w znaczeniu: raz za razem. [przypis edytorski]
raz wraz — raz po raz; często. [przypis edytorski]
raz wraz — raz po raz. [przypis edytorski]
raz w raz — raz po raz, raz za razem. [przypis edytorski]
Raz w raz — raz po raz, tu: stale. [przypis redakcyjny]
raz w raz — raz za razem; co chwila. [przypis edytorski]
raz w raz — raz za razem. [przypis edytorski]
raz wtóry — tu: na drugi raz; następnym razem. [przypis edytorski]
Raz wzbiera we mnie nadzieja, raz jestem niespokojna (…) coś przyjdzie: miłość lub wojna… — w maju 1939 roku istniały poważne obawy, że Polska może stać się celem agresji ze strony nazistowskich Niemiec. Od czasu dojścia Hitlera do władzy w 1933 r. Niemcy naruszały traktaty i granice ustalone po zakończeniu I wojny światowej. Dokonały aneksji Austrii w roku 1938 (tzw. Anschluss) i części Czechosłowacji (okupacja Sudetów), co wywołało obawy co do możliwości dalszych ekspansji terytorialnych. Niemcy podważały także niezależność Wolnego Miasta Gdańska, które od zakończenia I wojny światowej na mocy traktatu wersalskiego miało odrębny status i podlegało zarządowi Ligi Narodów. Hitler uważał Gdańsk za niemieckie miasto i dążył do przyłączenia go do Rzeszy.
28 kwietnia 1939 r. odbyło się dotyczące tej kwestii spotkanie między ministrem spraw zagranicznych Polski Józefem Beckiem a ministrem spraw zagranicznych III Rzeszy Joachimem von Ribbentropem. Ribbentrop przedstawił żądanie dostępu Niemiec do terytorium Polski przez Korytarz Pomorski. Propozycja zakładała m.in. przyłączenie Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy i budowę eksterytorialnego traktu łączącego Niemcy z Prusami Wschodnimi, co umożliwiłoby bezpośredni dostęp do Morza Bałtyckiego. Józef Beck odrzucił propozycję niemiecką, argumentując, że stanowiłaby ona naruszenie niezawisłości i suwerenności Polski. Spotkanie nie przyniosło żadnego rozwiązania ani porozumienia, a napięcie między Polską a Niemcami nadal wzrastało. W maju 1939 Francja i Wielka Brytania przedstawiły plan wsparcia Polski. Zakładał, że w przypadku konfliktu zbrojnego między Polską a Niemcami Francja i Wielka Brytania udzielą Polsce militarnego wsparcia. Brytyjska Royal Navy miała ochronić polskie szlaki morskie i zapewnić transport wojskowy oraz dostawy zaopatrzenia do Polski. Francja z kolei zobowiązywała się do przeprowadzenia ofensywy na zachodniej granicy Niemiec, w celu odciągnięcia sił niemieckich od Polski.
Ta deklaracja spowodowała przypływ nadziei wśród mieszkańców Polski. Antoni Słonimski opublikował w tym czasie w „Wiadomościach Literackich” wiersz Maj 1939, zaczynający się do słów:
„Gdy chmury płynące z zachodu
Niosły nam piorun ognisty
W tej wiośnie deszczu i chłodu
wypiękniał mój kraj ojczysty”
entuzjastycznie witający braterskie wsparcie Francji i Wielkiej Brytanii. Wiersz Zuzanny Ginczanki opublikowany kilka tygodni później w tym samym piśmie („Wiadomości Literackie” 2 lipca 1939, nr 28, s. 1.) jest swego rodzaju polemiką z tym nastrojem.
[przypis edytorski]
razy (starop.) — ciosy, uderzenia. [przypis edytorski]
razy (starop. forma) — dziś N.lm: razami; ciosami. [przypis edytorski]
razzia (fr. z ar.) — najazd, napaść łupieżcza. [przypis edytorski]
Razzia (niem.) — obława policyjna. [przypis edytorski]
R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 486, przypis 42; D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 80, G. S. Brown, After the fall: the chute of a play, droits d'auteur and literary property in the Old Régime, „FHS”, 22 (1999), s. 487; S. Teilmann, British and French copyright: A historical study of aesthetic implications, Department of Comparative Literature University of Southern Denmark 2004, http://static.sdu.dk/mediafiles/Files/Om_SDU/Institutter/Ilkm/ILKM_files/PhD/StineTeilmann.pdf, (dostęp 13.02.2014), s. 25; M. F. Makeen, From „Communication in Public” to „Communication to the Public”; An Examination of the Authors's Rights of Broadcasting, Cabling, and the Making Available of Works to the Public Under the Copyright Laws of the USA, the UK, and France, King's College 1999, https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/files/2932667/392285.pdf, (dostęp 16.02.2014), s. 34. [przypis autorski]
R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 145, Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 103. [przypis autorski]
R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 137. [przypis autorski]
R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 144. [przypis autorski]
R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 132. [przypis autorski]
R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 161. [przypis autorski]
R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 134. [przypis autorski]
R. Birn, The Profits of Ideas: Privileges en Librairie in Eighteenth-Century France, „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 4, No. 2 (Winter 1970–1971), s. 158; D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 86, L. Pfister, Author and Work in the French Print Privileges System: Some Milestones, [w:]Privilege and Property. Essays on the History of Copyright, red. R. Deazley, M. Kretschmer, L. Bently, s. 132. [przypis autorski]
