Przypisy

paskutinoji — čia: sąžinė, priesaika. [przypis edytorski]

paskwil — dziś popr.: paszkwil; utwór literacki mający na celu zniesławienie kogoś. [przypis edytorski]

paslapti — paslaptinga. [przypis edytorski]

pasleidę — pasileidę. [przypis edytorski]

pas maintenant (fr.) — nie teraz. [przypis edytorski]

pas mal, moi non (fr.) — zupełnie nieźle, ja nie. [przypis edytorski]

Pas mal, pas mal (fr.) — Niezła, niezła. [przypis edytorski]

pas même un projet (fr.) — planu [na przyszłość] również nie. [przypis edytorski]

Pas moyen, mon garçon… (fr.) — Nie da rady, mój chłopcze. Ale szkoda! Nie będę okradała ludzi. Nie jestem ministrem, do licha! Niech pan zabierze swoją sakiewkę. [przypis edytorski]

pasnykas — pasninkas. [przypis edytorski]

pasoga (brus.) — ištekančiai dukteriai, seseriai iš tėvų ūkio seniau duodama dalis pinigais, gyvuliais. [przypis edytorski]

pasogas — kraitis. [przypis edytorski]

pasorzyt — dawna pisownia, pochodząca od słowa „rzyć”, oznaczającego tyłek. [przypis edytorski]

pasorzytny — dziś popr.: pasożytniczy. [przypis edytorski]

pasotrote (hiszp.) — kłus. [przypis edytorski]

pasować się (daw.) — walczyć, zmagać się (por. zapasy). [przypis edytorski]

pasować się — mocować się z kimś, bić się. [przypis edytorski]

pasować się (przestarz.) — walczyć. [przypis edytorski]

pasować się — siłować się. [przypis edytorski]

pasować się — tu: zmagać się. [przypis edytorski]

pasować się — walczyć. [przypis edytorski]

pasować się — walczyć, szarpać się (por. zapasy jako konkurencja sportowa). [przypis edytorski]

pasować się — walczyć z kimś. [przypis edytorski]

pasować się — walczyć, zmagać się; pojedynkować się. [przypis edytorski]

pasować się — walczyć, zmagać się (por.: zapasy). [przypis edytorski]

pasować się — walczyć, zmagać się. [przypis edytorski]

pasować się — walczyć, zmagać się z kimś a. czymś. [przypis edytorski]

pasować się — walczyć, zmierzyć się z kimś a. czymś. [przypis edytorski]

pasować — ustępować. [przypis edytorski]

Pasowałeś do niej jak francuski dukat do dłoni ulicznicy — cytat z dzieła Williama Szekspira (1564–1616) pt. Wszystko dobre, co się kończy dobrze (akt II, scena 2). W tłum. Leona Ulricha tekst brzmi następująco: Przystanie (…) jak francuski talar do nierządnicy w jedwabiach (…). [przypis edytorski]

pasowany — na rycerza. [przypis edytorski]

pasożytne ziele — chwast. [przypis edytorski]

pas patį — čia: pas vyrą. [przypis edytorski]

pasport (daw.) — paszport. [przypis edytorski]

pasport — dziś: paszport. [przypis edytorski]

pas pour moi (fr.) — nie dla mnie. [przypis edytorski]

paspūtęs — pasipūtęs. [przypis edytorski]

Pasquier, Etienne Denis (1767–1862) — francuski polityk, umiarkowany rojalista; w l. 1819–1821 minister spraw zagranicznych. [przypis edytorski]

pasquiluss — paszkwil. [przypis edytorski]

Paßgänger — Pferd, in einer Gangart abgebildet, die sich aus der abwechselnden Bewegung der jeweils rechten oder linken Beine zusammensetzt. [przypis edytorski]

passado — w szermierce: pchnięcie z wypadem. [przypis edytorski]

Passagiers — Reisende. [przypis edytorski]

pass auf (niem.) — uważaj, uważajcie. [przypis edytorski]

passées (fr.) — tu: używane, stare. [przypis edytorski]

passés contraires (fr.) — pociągnięcia przeciwne, ruchy rąk wykonywane nad ciałem osoby zahipnotyzowanej mające na celu jej obudzenie. [przypis edytorski]

passe (fr.) — w grze: podwojenie stawki. [przypis edytorski]

passe-partout (fr.) — klucz do wszystkiego, wytrych; tu zapewne jakiś rodzaj „dojścia”. [przypis edytorski]

passe-partout (fr.) — tu: klucz uniwersalny, służący do otwierania wielu zamków. [przypis edytorski]

passe partout (fr.) — tu: klucz uniwersalny; stałą wejściówkę. [przypis edytorski]

passe-port (fr.) — tu daw.: zezwolenie na przejście przez bramy miejskie, przepustka. [przypis edytorski]

Passer a. Passirio — rzeka, przepływająca przez Merano. [przypis edytorski]

passer domesticus pietus — naminis žvirblis numargintas. [przypis edytorski]

passerelle (fr.) — najwyższa nadbudówka na statku; mostek kapitański. [przypis edytorski]

Passery — piękna lodowcowa rzeka znana z zawodów slalomowych odbywających się w Merano. [przypis edytorski]

passez (fr.) — przejście od jednej figury tanecznej do drugiej. [przypis edytorski]

Passez l'hiver à Pau, l'été à Aix-les-Bains (fr.) — spędź zimę w Pau, lato w Aix-les-Bains. [przypis edytorski]

passez moi l'expression (fr.) — podajcie mi (właściwe) wyrażenie. [przypis edytorski]

passez moi l'expression grotesque (fr.) — pozwólcie mi na groteskowe wyrażenie. [przypis edytorski]

passiert — gilt, durchgeht. [przypis edytorski]

passiflora — gatunek rośliny ozdobnej o niezwykłych, kolorowych kwiatach; męczennica. [przypis edytorski]

passiflora — in. męczennica, kwiat popularny w ikonografii chrześcijańskiej. W wieku XVII budowa rośliny była interpretowana w nawiązaniu do Męki Pańskiej, stąd jej nazwa utworzona z łacińskiego passio: męka i flos: kwiat. [przypis edytorski]

passim (łac.) — w różnych miejscach; używane gł. przy odesłaniach do książki, w której o danej rzeczy mowa w wielu miejscach. [przypis edytorski]

Passionsbrüderschaft — organisierte Theatergesellschaft, die Passionsspiele und andere geistliche Spiele öffentlich aufführte; 1402 in Paris gegründet. [przypis edytorski]

pass mal auf (niem.) — tylko uważaj. [przypis edytorski]

passować — dziś popr. pisownia: pasować. [przypis edytorski]

passy — ruchy rąk służące wywołaniu hipnozy bądź wywieraniu wpływu na zahipnotyzowaną osobę. [przypis edytorski]

Pasta, Giuditta (1797–1865) — włoska sopranistka, znana z występów w Paryżu; odgrywała m.in. tytułową rolę w operze Tankred. [przypis edytorski]

Pasta, Giuditta (1797–1865) — włoska sopranistka, znana z występów w Paryżu. [przypis edytorski]

pas tant chienne (fr.) — dosł. nie tak „psia”, tj. niebrzydka. [przypis edytorski]

PAST-a — Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna mieściła się w pierwszym warszawskim wysokościowcu wzniesionym w latach 1906–1908 przy ulicy Zielnej 39. W powstaniu jeden z głównych punktów oporu niemieckiego w Śródmieściu Północnym, zdobyty ostatecznie przez żołnierzy polskich po ciężkich walkach w dniu 20 sierpnia 1944. [przypis edytorski]

Pasta (z domu Negri), Giuditta (1797–1865) — włoska śpiewaczka operowa (sopran); uważana za jedną z największych śpiewaczek operowych, do niej porównywano późniejszą Marię Callas. [przypis edytorski]

Pasternak, Borys Leonidowicz (1890–1960) — rosyjski poeta i prozaik; laureat literackiej Nagrody Nobla (1958). [przypis edytorski]

Pasternak, Leon (1909/10–1969) — poeta żydowskiego pochodzenia, członek Komunistycznej Partii Polski. [przypis edytorski]

pasterskie roił ideały — nawiązanie do mody na sielanki, panującej na przełomie XVIII i XIX w. [przypis edytorski]

pasterskie — tu: sielankowe. [przypis edytorski]

pasterski — tu: sielankowy. [przypis edytorski]

pasterzów — dziś popr. forma B. lm: pasterzy [przypis edytorski]

Pasteur, Ludwik (1822–1895) — francuski chemik i mikrobiolog, prekursor mikrobiologii oraz immunologii; odkrywca mechanizmu procesu fermentacji, jako pierwszy opisał rolę, jaką odgrywają w nim mikroorganizmy; wykazał, że drobnoustroje występujące w powietrzu rozwijają z takich samych organizmów, co doprowadziło do ostatecznego obalenia teorii samorództwa; jego badania z zakresu wirusologii i bakteriologii przyczyniły się do opracowania szczepionki przeciwko wściekliźnie. [przypis edytorski]

Pasteur, Ludwik (1822–1895) — francuski uczony, odkrywca mechanizmu procesu fermentacji, jako pierwszy opisał rolę, jaką odgrywają w nim mikroorganizmy. Wynalazca pasteryzacji, czyli sposobu oczyszczenia produktu spożywczego z bakterii bez pozbywania się witamin. Badacz chorób zakaźnych, wobec których ówczesna medycyna była bezradna. Jego badania z zakresu wirusologii i bakteriologii przyczyniły się do opracowania szczepionki ochronnej dla ludzi przeciwko wściekliźnie. [przypis edytorski]

Pasteur, Ludwik (1822–1895) — fr. uczony, odkrywca mechanizmu procesu fermentacji. Wynalazca pasteryzacji, czyli sposobu oczyszczenia produktu spożywczego z bakterii bez pozbywania się witamin. Badacz chorób zakaźnych. [przypis edytorski]

Pasteur utorował drogę nowej teorii budowy związków chemicznych… Prace Pasteura dały podstawę do obecnych zapatrywań na budowę przestrzenną chemicznych związków — cytat pochodzi z książki przywołanej w źródłach: R. Nitsch, Pasteur 1822–1895, Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Obchodu Stulecia L. Pasteura, 1922, s. 22. [przypis edytorski]

pastigęs — pasiilgęs. [przypis edytorski]

pastka (daw.) — pułapka. [przypis edytorski]

pastka — potrzask na zwierzęta, pułapka. [przypis edytorski]

pastka — pułapka. [przypis edytorski]

pastka — pułapka, w którą się wpada, zamaskowany dół, zasadzka na zwierzynę zastawiona przez kłusownika a. myśliwego. [przypis edytorski]

pastka — zdrobn. od: paść: dół zamaskowany i służący jako pułapka przy polowaniu na zwierzęta. [przypis edytorski]

pastofor (z gr. pastophóros) — stróż świętych symboli, kapłan egipski noszący kapliczki z wizerunkiem boga w procesji. [przypis edytorski]

pastorał — długa laska, symbol władzy biskupiej. [przypis edytorski]

pastorał — laska będąca oznaką władzy dostojników kościelnych. [przypis edytorski]

Pastor Corydon formosum (łac.) — piękny pasterz Korydon. [przypis edytorski]

pastor — duchowny protestancki. [przypis edytorski]

pastor — duchowny w kościołach protestanckich. [przypis edytorski]

Pastor fido — Wierny pasterz (1590), sielankowa włoska tragikomedia Battisty Guariniego, słynna i bardzo popularna do końca XVIII w.; zainspirowała wielu kompozytorów, miała ponad sto wydań. [przypis edytorski]

pastorum convenarumque plebs transfuga ex suis populis (łac.) — tłum pasterzy i przybyszów, zbiegów ze swoich plemion. [przypis edytorski]

Pastor — właśc. Il pastor fido, dramat pasterski włoskiego pisarza Battisty Guariniego z w. XVII, który dla tego rodzaju literackiego był szczytem i arcywzorem. [red. WL]. [przypis edytorski]

pastucha — dziś popr.: pasterz. [przypis edytorski]

pastucha (gw.) — pastuch. [przypis edytorski]

pasturka — pasterka. [przypis edytorski]

pastusi — dziś popr. forma M. lm: pastuchy (częściej: pasterze). [przypis edytorski]