Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7662 przypisów.
Dyćwa nie ciarachy! Nie targajta, bo żgniema, aż będzieta chramać (gw.) — przecież my nie miastowi, nie szarpcie, bo was pchniemy [czymś ostrym], aż będziecie kuleć. [przypis edytorski]
dychać (daw.) — oddychać. [przypis edytorski]
dychać (gw.) — oddychać. [przypis edytorski]
dychanie (daw.) — oddech. [przypis edytorski]
dychawiczna — astmatyczna, dysząca. [przypis edytorski]
dychawiczny (daw.) — chory na astmę. [przypis edytorski]
dychawiczny (daw.) — słaby (dosł. oddychający z wysiłkiem). [przypis edytorski]
dychawiczny — oddychający z trudem; chorobliwy. [przypis edytorski]
dychawiczny — oddychający z trudem; chorobliwy; tu przenośnie. [przypis edytorski]
dychawiczny — oddychający z trudem, słaby, działający źle. [przypis edytorski]
dychogamiczne rośliny — rośliny, u których jeden osobnik wytwarza gamety męskie i żeńskie, lecz w różnym czasie. [przypis edytorski]
dychotomia (z gr.) — podział na dwie wzajemnie wykluczające się części. [przypis edytorski]
dycht (gw., z niem.) — akurat, właśnie, w sam raz. [przypis edytorski]
dycht (gw., z niem. dicht) — zupełnie, całkowicie. [przypis edytorski]
dychtowny — ściśle i mocno opinający. [przypis redakcyjny]
dyciem (gw.) — a przeciem, a tom przecie. [przypis autorski]
dyciem ją widział (daw., gw.) — przecież ją widziałem. [przypis edytorski]
dy (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
dydek a. dydko — diabeł. [przypis edytorski]
dydek (daw.) — drobna moneta. [przypis edytorski]
dydek (daw., gw.) — drobna moneta. [przypis edytorski]
dydelf — rodzaj wszystkożernego, niewielkiego torbacza podobnego do szczura, występujący w Ameryce Środkowej i Płd. [przypis edytorski]
Dydo — królowa kartagińska, opuszczona przez Eneasza, zakończyła samobójstwem. [przypis redakcyjny]
Dydona… Kleopatra — sławne heroiny romansów miłosnych starożytności: Dydona — królowa Kartaginy, ukochana księcia trojańskiego Eneasza, Kleopatra — królowa Egiptu, ukochana wodzów rzymskich, Cezara i Antoniusza, Helena — królowa Sparty, ukochana królewicza trojańskiego Parysa, Hero — ukochana Leandra, Tyzbe — ukochana Pirama. [przypis redakcyjny]
Dydona — królowa kartagińska, opuszczona przez Eneasza, zakończyła samobójstwem. [przypis redakcyjny]
Dydona — królowa Kartaginy, bohaterka Eneidy, uchodziła w średnich wiekach za najwyższe wcielenie powabów niewieścich. [przypis tłumacza]
Dydona — legendarna królewna fenicka, założycielka i królowa Kartaginy; w Eneidzie Wergiliusza zakochana w Eneaszu, trojańskim księciu, który uciekł z płonącej Troi ze swoim ojcem, synem i garstką towarzyszy; chciała oddać mu swą rękę i władzę nad miastem, ale mimo jej próśb posłuszny woli bogów Eneasz porzucił ją i odpłynął do Italii, by założyć tam nowe państwo; zrozpaczona Dydona przeklęła go i popełniła samobójstwo; w ręku z gałązką wierzbową: symbolem żałoby po stracie kochanka. [przypis edytorski]
Dydona (mit. rzym.) — założycielka i królowa Kartaginy, popełniła samobójstwo, aby nie narażać Kartaginy na wojnę i uniknąć niechcianego małżeństwa. Według Eneidy Wergiliusza wzgardzona kochanka Eneasza. [przypis edytorski]
Dydona — postać z Eneidy Wergiliusza, założycielka i królowa Kartaginy. Główny bohater poematu, Eneasz, zakochał się w niej, po czym ją porzucił, by spełnić swoje przeznaczenie, jakim było założenie Rzymu. Dydona z rozpaczy popełniła samobójstwo na stosie. [przypis edytorski]
Dydona — założycielka i królowa Kartaginy; na wybrzeże Afryki uciekła z rodzinnego Tyru, gdy jej brat Pigmalion zabił jej męża Acharbasa; po pewnym czasie chciał ją zmusić do małżeństwa (pod groźbą wojny) barbarzyński władca Jarbas (tu:„Ijarba srogi”); postawiona wobec takiego wyboru Dydona, popełniła samobójstwo. Z Eneaszem powiązał losy Dydony Wergiliusz (Maro). [przypis edytorski]
dy, dyć — przecież. [przypis edytorski]
Dydym Aleksandryjski, zwany Ślepym (ok. 313–398) – chrześcijański pisarz kościelny i teolog; w dzieciństwie utracił wzrok, ale poprzez słuchanie czytanych mu tekstów zdobył dużą wiedzę i podyktował szereg prac egzegetycznych i teologicznych; stał na czele aleksandryjskiej szkoły katechetycznej; wbrew sugestii zawartej w tekście był dużo młodszy od Antoniego, którego pierwsza wizyta w Aleksandrii (311) miała miejsce, gdy Dydym był dzieckiem, natomiast spotkali się podczas kolejnej wizyty, w 335. [przypis edytorski]
dyfamacja (z łac.) — zniesławienie. [przypis redakcyjny]
dyferencja (daw.) — tu: spór, różnica zdań. [przypis edytorski]
dyferencja (daw., z łac. differentia: różnica) — spór. [przypis edytorski]
dyferencjał (daw.) — tu: różniczka, pojęcie matematyczne w rachunku różniczkowym i całkowym, oznaczające nieskończenie małą zmianę zmiennej. [przypis edytorski]
dyferencjalna analiza — analiza zwracająca uwagę na różnice. [przypis edytorski]
dyferencja — różnica. [przypis redakcyjny]
dyferencja — różnica, spór. [przypis edytorski]
dyferencja — różnica zdań, spór. [przypis edytorski]
dyferencja — spór. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica, różnica zdań; tu: sprawa sporna. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnica zdań, spór. [przypis edytorski]
dyferencja (z łac.) — różnice. [przypis redakcyjny]
dyferencje (daw.) — tu: różnice, różnice poglądów. [przypis edytorski]
dyfferencyja — różnica. [przypis redakcyjny]
dyfidencja (z łac. diffidentia) — nieufność, niedowierzanie. [przypis redakcyjny]
dyfidencja (z łac.) — nieufność, brak zaufania. [przypis redakcyjny]
dyfteryt a. błonica — groźna bakteryjna choroba zakaźna; dziś w Polsce spotykana rzadko dzięki powszechnym szczepieniom. [przypis edytorski]
dyfterytis — dyfteryt, błonica gardła, niebezpieczna choroba zakaźna, występująca najczęściej u dzieci, prowadząca do ogólnego zatrucia organizmu. [przypis edytorski]
dyftong — połączenie dwóch samogłosek, z których jedna nie jest sylabotwórcza, np. au w wyrazie auto. [przypis edytorski]
dyga (daw., z fr. digue) — grobla nad brzegiem morskim. [przypis edytorski]
dyga (daw., z fr. la digue) — grobla nad brzegiem morskim. [przypis edytorski]
Dygasiński, Adolf (1839–1902) — powieściopisarz i pedagog, a także prywatny nauczyciel. Przedstawiciel naturalizmu polskiego. Autor m.in. noweli Psia dola. [przypis edytorski]
Dygasiński, Adolf (1839–1902) — powieściopisarz i pedagog; pracował także jako prywatny nauczyciel; przedstawiciel naturalizmu polskiego; autor m.in. noweli Psia dola. [przypis edytorski]
Dygasiński, Adolf (1839–1902) — powieściopisarz, jeden z głównych przedstawicieli naturalizmu w literaturze polskiej (Na warszawskim bruku, Zając, Beldonek, Gody życia), a także publicysta, pedagog i encyklopedysta; w l. 1890–1891 jako wysłannik „Kuriera Warszawskiego” przebywał w Brazylii, skąd wysyłał korespondencję dotyczącą losów polskiej emigracji „za chlebem” (druk książkowy Listy z Brazylii 1891). [przypis edytorski]
Dygasiński, Adolf (1839–1902) — powieściopisarz, jeden z głównych przedstawicieli naturalizmu w literaturze polskiej; w latach 1890–1891 jako wysłannik „Kuriera Warszawskiego” przebywał w Brazylii, skąd wysyłał korespondencję dotyczącą losów polskiej emigracji „za chlebem” (wyd. książkowe: Listy z Brazylii, 1891). [przypis edytorski]
Dygat, Stanisław (1914–1978) — powieściopisarz, felietonista współpracujący z „Kuźnicą”. [przypis edytorski]
dygestii — [forma D.lp od dygestia:] trawienia. [przypis redakcyjny]
dygnąć — ukłonić się, zginając kolana. [przypis edytorski]
dygnitarz (łac. dignitas: godność) — osoba piastująca wysoki urząd. [przypis redakcyjny]
dygnitarz — osoba piastująca ważny urząd, dostojnik. [przypis edytorski]
dygować (gw.) — iść; nosić. [przypis edytorski]
dygować (gw.) — nieść coś z trudem, taszczyć. [przypis edytorski]
dygować (gw.) — nosić. [przypis edytorski]
dygować (gw. środ.) — nieść, dźwigać. [przypis edytorski]
dygować — nieść, dźwigać. [przypis edytorski]
dygować (pot.) — dźwigać. [przypis edytorski]
dygować (pot.) — nieść coś z trudem. [przypis edytorski]
dygować (pot.) — nieść coś z wysiłkiem. [przypis edytorski]
dygować (pot.) — nieść z trudem. [przypis edytorski]
dygresja — zboczenie, odejście od tematu. [przypis redakcyjny]
dyg — ukłon. [przypis edytorski]
dyjademem — dziś popr. forma N.lp.: diademem. [przypis edytorski]
Dyjagoras [dziś popr. Diagoras] — poeta dytyrambiczny, którego wypędzono z Aten za bezbożność: Ksantias ironizuje. [przypis tłumacza]
dyjament (daw.) — dziś: diament. [przypis edytorski]
dyjament — dziś: diament. [przypis edytorski]
dyjamentem — diamentem; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
dyjamentowe goździe — stalowe gwoździe. [przypis redakcyjny]
dyjamentowy — dziś: diamentowy. [przypis edytorski]
dyjamentowy — dziś popr.: diamentowy. [przypis edytorski]
dyjamentu — diamentu; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
Dyjana — Diana; tu: forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
Dyjana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów, odpowiednik gr. Artemidy, mającej świątynię w Efezie. [przypis edytorski]
Dyjana (mit. rzym.) — dziś: Diana, dziewicza bogini łowów i księżyca, odpowiednik gr. Artemidy. [przypis edytorski]
Dyjana (mit. rzym.) — właśc. Diana, dziewicza bogini łowów, przyrody (w szczególności lasów) oraz księżyca, córka Latony i Jowisza, bliźniacza siostra Apollina; jej atrybutami były łuk i kołczan ze strzałami, jej głowę zdobił sierp księżyca w nowiu, często też przedstawiana była z towarzyszącą jej łanią a. jelonkiem; utożsamiana z postacią Artemidy w mit. gr. [przypis edytorski]
Dyjanna — dziś: Diana. [przypis edytorski]
Dyjanna (mit. rzym.) — dziś: Diana; bogini łowów, córka Jowisza i siostra Apollina, jej posąg był popularną ozdobą klasycystycznych ogrodów i pałaców. [przypis edytorski]
Dyjanna (mit. rzym., dziś: Diana) — bogini łowów, córka Jowisza i siostra Apollina, jej posąg był popularną ozdobą klasycystycznych ogrodów i pałaców. [przypis edytorski]
Dyjanna (mit. rzym.) — dziś: Diana; bogini łowów, córka Jowisza i siostra Apollina, tu: natchnienie. [przypis edytorski]
Dyjanna — właśc. Diana, rzym. odpowiedniczka bogini Artemidy w mit. gr.; bliźniaczej siostry Apollina, dziewiczej bogini łowów, lasów, zwierząt i dzikiej przyrody. [przypis edytorski]
Dyjanny — dziś: Diany; bogini Księżyca i łowów (odpowiednik Artemidy z mit. gr.). [przypis edytorski]
dyjasek (daw.) — diabeł. [przypis redakcyjny]
dyjeta — dziś: dieta. [przypis edytorski]
Dyjos, Dios (mit. gr.) — Dzeus, Zeus, najważniejszy z bogów, władca Olimpu, ojciec dziewięciu Muz. [przypis edytorski]
Dyjos — Zeus. [przypis edytorski]
dyką — tuščią. [przypis edytorski]
dyka (sl.) — apleista, nekultuvuota. [przypis edytorski]
dykas — pašėlęs, pasileidęs. [przypis edytorski]
