Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156765 przypisów.

prawić (daw., gw.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]

prawić (daw., gw.) — mówić. [przypis edytorski]

prawić (daw., gw.) — mówić, rozmawiać, rozprawiać. [przypis edytorski]

prawić (daw.) — mówić, opowiadać; prawże, konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że: mów, mówże. [przypis edytorski]

prawić (daw.) — opowiadać. [przypis edytorski]

prawić (starop.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]

prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]

prawica (daw.) — virgo intacta, dziewica. [przypis redakcyjny]

prawice (daw. forma) — dziś D. lp r.ż.: prawicy. [przypis edytorski]

prawice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: prawicy; prawej ręki (króla). [przypis edytorski]

PrawiczkaLa Pucelle, długi heroikomiczny poemat Woltera, będący parodią dziejów Joanny d'Arc, cieszył się wówczas we Francji niezmierną poczytnością i rozgłosem. [przypis tłumacza]

prawidła — ogólne przepisy obowiązujące w jakiejś dziedzinie, normujące jakieś czynności. [przypis edytorski]

prawidła — reguły, zasady. [przypis edytorski]

Prawidła życia. Pedagogika dla młodzieży i dorosłych — książka Janusza Korczaka, wydana w 1930 r. (lub faktycznie w 1929 r.) w Wydawnictwie Jakuba Mortkowicza. [przypis edytorski]

prawidła — zasady. [przypis edytorski]

prawidła — zasady, reguły. [przypis edytorski]

prawidło — forma (najczęściej drewniana) o kształcie stopy, służąca do wyrobu, rozciągania bądź utrzymania fasonu obuwia. [przypis edytorski]

prawidło — obowiązująca norma, przepis. [przypis edytorski]

prawidło (tu w lm: prawidła) — reguła, norma; także: forma (najczęściej drewniana) o kształcie stopy wkładana do butów i służąca do wyrobu, rozciągania bądź utrzymania fasonu obuwia. [przypis edytorski]

prawidłowe — tu: regularne. [przypis edytorski]

prawidłowie — dziś popr.: prawidłowo. [przypis edytorski]

prawiechmy (…) wydarli (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; dziś inaczej: prawieśmy wydarli, prawie wydarliśmy. [przypis edytorski]

prawie (daw.) — całkiem. [przypis redakcyjny]

prawie (daw.) — dobrze, skutecznie; tu: szczelnie. [przypis redakcyjny]

prawie (daw., gw.) — prawdziwie, naprawdę, rzeczywiście. [przypis edytorski]

prawie (daw.) — jak należy, w komplecie. [przypis redakcyjny]

prawie (daw.) — naprawdę. [przypis edytorski]

prawie (daw.) — prawdziwie, całkiem. [przypis redakcyjny]

prawie (daw.) — prawdziwie; na pewno. [przypis edytorski]

prawie (daw.) — prawdziwie, naprawdę. [przypis edytorski]

prawie (daw.) — prawdziwie, rzeczywiście, całkiem. [przypis edytorski]

prawie (daw.) — rzeczywiście, naprawdę. [przypis edytorski]

prawie (daw.) — tu: całkiem. [przypis redakcyjny]

prawie (daw.) — tu: prawdziwie, naprawdę, bez wątpienia. [przypis edytorski]

prawie i z imprezą — właśnie z przedsięwzięciem. [przypis redakcyjny]

Prawie nadzmysłowy prototypie Aleksasa — dosłownie „prawie najbardziej absolutny Aleksasie”. Szekspir miał na myśli kategorie Platona, o których musiał mieć pośrednią wiadomość. [przypis tłumacza]

prawie pewni, iż stąd i z Assini prowadzi nowa, nieznana dotąd droga do Timbuktu… — Poświęciłem temu słów kilka w nr 35 „Wędrowca” z 1883 r. [przypis autorski]

prawie połowę drogi uszli Franki. Już wiadomo, że w tamtą stronę czytać znaki, w które lwy ryte patrzą, w którą lecą ptaki… — hieroglificzne pismo egipskie nie miało ustalonego kierunku pisania. Hieroglify zapisywano albo w kolumnach od góry do dołu, albo w rzędach od prawej do lewej bądź odwrotnie. Stosownie do tego każdy znak posiadał dwa lustrzane warianty; zapis czytano od strony, w którą skierowane były postacie przedstawione przez znaki. Prawidłowość tę odkrył w 1797 duński badacz starożytności Georg Zoëga. W 1822 francuski językoznawca i orientalista Jean-François Champollion jako pierwszy odczytał egipskie hieroglify, posługując się inskrypcjami z kamienia z Rosetty. Udowodnił, że hieroglify opierały się na zasadzie zapisu fonetycznego: zapisywano spółgłoskowy szkielet wyrazów, opatrując dodatkowymi znakami, pozwalającymi na rozróżnianie słów o tych samych spółgłoskach, wskazującymi grupę rodzajową wyrazu, określającymi kategorię gramatyczną itp. [przypis edytorski]

prawieś (…) tu przyszedł pożądany (starop.) — przyszedłeś tu prawdziwie pożądany. [przypis edytorski]

prawie (starop.) — prawdziwie, naprawdę; rzeczywiście. [przypis edytorski]

prawie (starop.) — prawdziwie; tu: dokładnie, akurat. [przypis edytorski]

prawie (starop.) — tu: akurat, właśnie. [przypis edytorski]

prawie (starop.) — tu: akurat, właśnie, zgoła. [przypis edytorski]

prawie tak jak nie daje się wykryć prawdziwa wiara — Lessing, Natan mędrzec, akt III, scena 7 (rozmowa Natana z Saladynem). [przypis edytorski]

prawie (tu daw.) — naprawdę. [przypis edytorski]

prawie — tu: naprawdę. [przypis edytorski]

prawie — tu przysłów.: prawdziwie. [przypis redakcyjny]

prawie — właśnie, dobrze. [przypis redakcyjny]

Prawie wszyscy filozofowie starożytni przypuszczali, że materia niestworzona, wieczna i niepodległa zniszczeniu, mieszając się tylko w różnych stosunkach i przybierając coraz inne kształty, dawała początek różnym tworom i zjawiskom w przyrodzeniu.

Solidissimae materiae
Corpora perpetuo volitare invicta per aevum.

Lucietius, De rerum natura, liber [tj. księga] I, gdzie ta hipoteza w całej wykłada się obszerności. Przytoczone wyżej Trembeckiego wiersze, zdają się być naśladowane z Owidiusza (ob. Metamorphoses. XV, 254):

Nec perit in tanio quidquam, mihi credite, mundo,
Sed variat, faciemique novat.

Następnie poeta nasz wykłada pokrótce sławny w starożytności systemat atomów, wynaleziony przez Leucypa, rozwiniony przez Demokryta i Epikura, którzy uważali materią jako złożoną z najdrobniejszych i niepodzielnych atomów, a śledząc i własności, i ruchy tych ostatecznych cząstek, chcieli materialnie wytłumaczyć początek świata, rozmaite na nim zjawiska, a nawet istotę duszy ludzkiej, jej własności i działania. Wykład cały warto porównać z bardzo podobnym rozumowaniem Lukrecjusza: De rerum natura, ks. II, ku końcowi.

[przypis redakcyjny]

Prawie wszystkie małe państwa, zarówno republiki, jak monarchie, kwitną tylko dzięki temu, że są małe… — por. w Umowie społecznej 11, 8: „Tak, jak natura zakreśliła granice dla wzrostu dobrze zbudowanego człowieka i przekraczając te granice, tworzy już tylko olbrzymy lub karły, tak samo istnieją ze względu na najlepszą konstytucję państwa granice obszaru, jaki to państwo mieć może, tak by nie było ani zbyt rozległe na to, aby można nim dobrze rządzić, ani zbyt małe na to, by mogło się samo przez siebie utrzymać. W każdym ciele politycznym istnieje maksimum siły, którego nie powinno się przekraczać i od którego często się oddala, właśnie przez powiększanie się. Im szerzej rozciąga się więź społeczna, tym bardziej się rozluźnia; i na ogół małe państwo jest stosunkowo silniejsze niż państwo wielkie”… [przypis redakcyjny]

Prawie wszystkie prawa Sylli mieściły jedynie zakaz wody i ognia. Cezar dodał do tego konfiskatę dóbrPoenat facinarum auxit, cum locupletes eo facilius scelere se obligarent, quod integris patrimonis exularent. Swetoniusz, in Julio Caesare. [przypis autorski]

prawie z rozpaczą — w oryg. niem. halb in Verzweiflung: na wpół ze zwątpieniem, z pewnym zwątpieniem. [przypis edytorski]

prawiów — rybaków, właścicieli łodzi. [przypis autorski]

praw li, krzyw li (starop.) — czy to sprawiedliwy, czy to niesprawiedliwy. [przypis redakcyjny]

prawnictwem — użyciem sztuczek prawnych. [przypis redakcyjny]

prawnictwo — dziś: prawo. [przypis edytorski]

prawnie — w oryginale: juridisch. [przypis tłumacza]

Prawnik z Akorso — Franciszek z Akorso, nauczyciel prawa we Florencji, sławny jurysta. [przypis redakcyjny]

prawność — tu: zgodność roszczeń z obowiązującym prawem. [przypis edytorski]

Prawnuk Piastów… — aluzja do manii wywodzenia przez szlachtę fantazyjnych genealogii, zwłaszcza od władców obcych, głównie starożytnych, i polskich. [przypis redakcyjny]

prawo acilijskie — Winni podlegali grzywnie; tracili prawo zasiadania w rzędzie senatorów i piastowania jakiegokolwiek urzędu. Dion, Ks. XXXVI. [przypis autorski]

prawo ateńskie dawało żonie, zarówno jak mężowi, możność odtrącenia — Było to prawo Solona. [przypis autorski]

Prawo ateńskie nakazywało dzieciom żywić ojców swoich popadłych w niedostatek — Pod infamią, nie pod karą więzienia. [przypis redakcyjny]

prawo broni naszym książętom wina, oni zaś posuwają się do wybryków opilstwa spychających ich poniżej godności ludzkiej — Szach Soliman (zm. 1694) oraz Szach Hussein, panujący w Persji w chwili powstania tej książki, hołdowali nałogowi pijaństwa. [przypis tłumacza]

prawo budowania synagogi zwykle udzielał za pewną opłatą biskup wileński, pod warunkami (…) — widzieliśmy także pozwolenie Karaimom na zbudowanie synagogi w miasteczku Nowém Mieście wydane przez biskupa wileńskiego Ignacego Massalskiego w 1765 roku. [przypis autorski]

Prawo, czyli wola powszechna Narodu tylko o całym narodzie stanowi — tak samo Rousseau, Umowa Społeczna II 4; por. Deklaracja Praw Człowieka, art. 6: „prawo winno być jedno dla wszystkich”. [przypis redakcyjny]

prawodawca, który nie może użyć ani siły, ani argumentów — ponieważ prawodawca nie posiada władzy wywierania przymusu, a trudno mu jest przemówić do rozumu ludzi stojących na niskim stopniu rozwoju umysłowego. [przypis tłumacza]

Prawodawca — Mojżesz. [przypis tłumacza]

Prawodawca nasz kary za nią wyznaczył — takiego przepisu nie ma w Zakonie Mojżeszowym; Flawiusz najwidoczniej powołuje się na jakieś prawo zwyczajowe. Zresztą w wielu miejscach dzieła niniejszego niejednego samobójcę przedstawia jako bohatera [z drugiej strony por. zachowanie obrońców Masady w IX, IX, 1, którzy wybrali zbiorową śmierć, organizując to tak, żeby tylko ostatni z nich popełnił samobójstwo; red. WL]. [przypis tłumacza]

prawodawcy genewscy — nawiązanie do Deklaracji Praw Dziecka, zwanej Deklaracją genewską, uchwalonej w 1923 r. [przypis edytorski]

prawodawcy rzymscy (…) pozwolili oskarżonym udać się na wygnanie przed wyrokiem — Dobrze to wyłożono w mowie Cycerona pro Coecinna, pod koniec. Było to prawo ateńskie, jak okazuje się z Demostenesa. Sokrates nie chciał z niego korzystać. [przypis autorski]