Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5355 przypisów.
na współkę — dziś popr. wspólnie bądź na spółkę. [przypis edytorski]
na wstręcie było — być na wstręcie czemuś a. komuś: stanowić przeszkodę. [przypis edytorski]
na wszem (daw.) — we wszystkim. [przypis edytorski]
na wszem (daw.) — we wszystkim. [przypis edytorski]
na wszem dobrze wodziło — dziś: we wszystkim dobrze wiodło. [przypis edytorski]
na wszem (starop.) — we wszystkim. [przypis edytorski]
na wszem — we wszystkim. [przypis edytorski]
na wszem zbywa (daw.) — wszystkiego brakuje. [przypis edytorski]
na wszystkim schodzi (daw.) — wszystkiego brakuje. [przypis edytorski]
na w[u]ede (gw.) — na wodę. [przypis edytorski]
na wybranie — do wyboru. [przypis edytorski]
na wychodnym — przy wyjściu, wychodząc. [przypis edytorski]
nawy (daw.) — okręty. [przypis edytorski]
nawy (daw.) — okręty, statki. [przypis edytorski]
nawykły — tu: taki, do którego się przywykło. [przypis edytorski]
nawyknąć — przyzwyczaić się. [przypis edytorski]
nawyknienie (daw.) — nawyk. [przypis edytorski]
nawyknienie — nawyk, przyzwyczajenie. [przypis edytorski]
nawy — okręty; tu zapewne łodzie galilejskie, z którymi Rzymianie walczyli w bitwie na jeziorze Gennezar (zob. III, X, 9), nazwane tutaj na miarę odpowiednią dla przedstawianej wielkiej wojny. [przypis edytorski]
na wyprzódki (daw.) — na wyścigi, jeden przez drugiego. [przypis edytorski]
na wyprzódki (daw.) — na wyścigi, na zmianę. [przypis edytorski]
na wyprzodki (daw.) — na wyścigi, jeden przez drugiego. [przypis edytorski]
na wyrypy (gw.) — tu: w pośpiechu. [przypis edytorski]
na wyskoki (daw.) — na wyścigi, ochoczo. [przypis edytorski]
na wytrwaną (daw.) — kto kogo przetrzyma. [przypis edytorski]
na wytrwaną (daw.) — na przeczekanie. [przypis edytorski]
na wywrót — na lewą stronę. [przypis edytorski]
na wywrot (daw.) — na wywrót, na lewą stronę, podszewką na wierzch. [przypis edytorski]
na wyżyni — na wyżynie, na wzgórzu. [przypis edytorski]
nawzajem — tu w zn. i na odwrót. [przypis edytorski]
naypręcey a. najpręcej (starop. forma) — najprędzej; iako naypręcey: jak najprędzej, jak najszybciej. [przypis edytorski]
naźwisko — dziś popr.: nazwisko (w zapisie uwzględniona wymowa regionalna). [przypis edytorski]
nażąć — ściąć dużą ilość np. trawy, zboża. [przypis edytorski]
na żadnym baczeniu to u niego nie będzie (starop.) — wcale nie będzie o to dbał. [przypis edytorski]
na żal nasz (starop.) — ku naszemu żalowi, ku naszemu rozżaleniu, wywołując u nas żal. [przypis edytorski]
nażenąć (daw.) — nagnać, tu: nagromadzić. [przypis edytorski]
na żołnierzu nie mogącym się składać, tylko z chłopów i mieszczan — na wojsku mogącym się składać tylko z chłopów i mieszczan. [przypis edytorski]
na żorawiu przed grodem (starop.) — na moście zwodzonym pod miastem. [przypis edytorski]
na zachód od niego [Kaswinu] potężny wierzchołek Tronu Salomona (4800 metrów) iskrzy się w bieli śniegów srebrzystych, na wschodzie Sawalan (4400 metrów), jeden z legendowych przytułków arki — autorka pomyliła kierunki: masyw zwany Tronem Salomona, Tacht-e Solejman, w którym znajduje się od drugi co do wysokości szczyt w Iranie (Alam Kuh, 4850 m), znajduje się ok. 90 km na wschód od miasta Kazwin, natomiast Sabalan (4811 m), nieaktywny wulkan w paśmie Małego Kaukazu, ok. 500 km na północny zachód od Kazwinu. [przypis edytorski]
Na zachodzie bez zmian — tytuł powieści Ericha Marii Remarque’a (1898–1970), niemieckiego weterana I wojny światowej. [przypis edytorski]
nazad biec — biec z powrotem, cofnąć się. [przypis edytorski]
nazad (daw., gw.) — wstecz, z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (daw., gw.) — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (daw.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (daw.) — z powrotem, do tyłu. [przypis edytorski]
nazad (daw.) — z powrotem. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
nazad — do tyłu. [przypis edytorski]
nazad (gw.) — wstecz, z powrotem [przypis edytorski]
nazad (gw.) — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (reg.) — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (starop.) — z powrotem, w tył. [przypis edytorski]
nazad — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]
nazad — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad — z powrotem; wstecz; do tyłu. [przypis edytorski]
nazajutrz do dnia (daw.) — jutro przed świtem. [przypis edytorski]
nazajutrz — następnego ranka. [przypis edytorski]
nazajutrz po Gromnicach — po święcie Matki Bożej Gromnicznej. [przypis edytorski]
na zakład — jako zakładników. [przypis edytorski]
na zakupno — dziś: na zakupy. [przypis edytorski]
na zamku (…) czuć żołnierzami — w XIX w. zabudowania wzgórza wawelskiego służyły za koszary wojska austriackiego; przebudowane mury obronne stanowiły część fortyfikacji Twierdzy Kraków. [przypis edytorski]
na zamry (daw.) — ryzykując zamęczenie konia. [przypis edytorski]
nazarejczycy — nazwa nadana pierwszym chrześcijanom w Dziejach Apostolskich (Dz 24, 5). [przypis edytorski]
nazareńczycy — tu: chrześcijanie; wyznawcy nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
Nazareńczyk — Jezus z Nazaretu. [przypis edytorski]
nazareńczyk — tu: chrześcijanin a. sam Jezus z Nazaretu. [przypis edytorski]
Nazareńczyk — tu przen.: Jezus z Nazaretu (czyli chrześcijaństwo). [przypis edytorski]
nazareński — tu: chrześcijański. [przypis edytorski]
nazaren a. nazareńczyk — tu: chrześcijanin; wyznawca nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
nazareni a. nazareńczycy — tu: chrześcijanie; wyznawcy nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
nazareni — tu: chrześcijanie; wyznawcy nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
Nazaretka — tu: chrześcijanka; wyznawczyni nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
Nazaret — tu: chrześcijanie. [przypis edytorski]
nazarianie (w oryg. fr.: Nasariens) — nusajryci, dziś częściej: alawici, grupa etniczno-religijna wywodząca się z szyickiego islamu, powstała w IX w., zamieszkująca głównie Syrię, a także Liban i płd. Turcję; utrzymywali szczegóły swoich wierzeń i praktyk religijnych w tajemnicy przed obcymi i nie w pełni wtajemniczonymi, co prowadziło do różnych plotek na ich temat. [przypis edytorski]
na zasadzie — tu: na podstawie. [przypis edytorski]
na zboczy — dziś popr. r.m.: na zboczu. [przypis edytorski]
na zdar (czes.) — niech żyje! [przypis edytorski]
na zdar — czes. pozdrowienie, oznaczające pierwotnie życzenia pomyślności, powodzenia. [przypis edytorski]
Nazdar! — czes. pozdrowienie, oznaczające życzenia pomyślności, powodzenia. [przypis edytorski]
Nazdar! (czes.) — pozdrowienie, oznaczające życzenia pomyślności, powodzenia. [przypis edytorski]
na ziem (daw., gw.) — na ziemię. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
na ziemią (daw. forma) — dziś: na ziemię. [przypis edytorski]
nazierkiem (starop.) — także: w nazierki, nazircem: na zwiady; patrząc z boku, z ukosa. [przypis edytorski]
nazimniejszy (starop. forma) — najzimniejszy. [przypis edytorski]
nazistowski obóz śmierci, oficjalna nazwa SS-Sonderkommando Treblinka, zwyczajowo Treblinka II (dla odróżnienia od obozu pracy przymusowej Treblinka I). Powstał jako element planu całkowitej zagłady ludności żydowskiej w lipcu 1942 r. i funkcjonował do listopada 1943 r. na terenie gminy Kosów w powiecie sokołowskim, przy linii kolejowej Siedlce-Sokołów Podlaski-Małkinia, nieopodal wsi i stacji Treblinka, od których pochodzi jego nazwa.
Do obozu naziści kierowali transporty z gett w okupowanej Polsce, w tym z getta warszawskiego, a także z innych części Europy (Żydzi austriaccy, czescy, greccy, jugosłowiańscy, niemieccy i słowaccy oraz Romowie i Sinti). Ofiary mordowano w komorach gazowych, ich liczba sięga ok. 800 tys. osób. Był to zatem największy ośrodek zagłady w Generalnym Gubernatorstwie, drugi po Auschwitz-Birkenau w okupowanej Europie.
W obozie miały miejsce różne akty oporu, a 2 sierpnia 1943 roku wybuchło powstanie, dzięki któremu około 400 więźniów zdołało uciec (blisko siedemdziesięcioro z nich przeżyło wojnę).
[przypis edytorski]
nazi — zwolennik nazizmu, doktryny niemieckiej partii narodowosocjalistycznej (NSDAP). [przypis edytorski]
na złamanie łba — dziś: na złamanie karku. [przypis edytorski]
na złe nasze godzi (starop.) — dąży do tego, aby nas spotkało coś złego. [przypis edytorski]
na złe swoje (starop.) — na swoją szkodę; na swoją niekorzyść. [przypis edytorski]
naznaczże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
na zniszczenie — dziś popr.: do zniszczenia. [przypis edytorski]
Nazon a. Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e. – 17 lub 18 n.e.) — wybitny poeta rzymski, autor m.in. poematu Sztuka kochania; w 8 roku n.e. na osobisty rozkaz cesarza Augusta wygnany z Rzymu do Tomis przy ujściu Dunaju (ob. Konstanca w Rumunii). [przypis edytorski]
nazować (daw.) — nazywać. [przypis edytorski]
nazowasz — dziś: nazywasz. [przypis edytorski]
nazwać (z ros.) — tu: wymienić z nazwiska. [przypis edytorski]
Nazwała go Józefem, ponieważ ma pstrą szatę — Józef był ulubionym synem biblijnego patriarchy Jakuba, bracia zazdrościli mu, że ojciec go faworyzuje, czego widoczny znak stanowiła piękna, wielokolorowa szata, prezent od ojca (Rdz 37, 3). [przypis edytorski]
Nazwał kolegę głupcem — Profesor zwraca się do Lekarza w formie grzecznościowej per kolega, mając na myśli: nazwał pana głupcem. [przypis edytorski]
Nazwali ją Calineczką, gdyż była maluchna (…) — imię pochodzi od anglosaskiej miary długości: tzw. cal odpowiadał początkowo potrójnej długości ziarna jęczmienia średniej wielkości; cal stanowi 1/12 stopy i w przeliczeniu ma ok. 2,5 centymetra. [przypis edytorski]
