Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7210 przypisów.

„Bezwzględnie też godne uwagi i zastanowienia są wyniki tzw. „psychicznych badań” i szczególniej wreszcie dzieło Myersa Osoba ludzka. Zdaje się, że trzeba raz na zawsze przestać lekceważyć telepatię i tego rodzaju zjawiska. Rezultat osiągnięty daje przynajmniej jedno: uniemożliwia jakąkolwiek assocjonistyczną, intelektualistyczną, mechaniczną psychologię.

Wzmiankę o Myersie spotkamy jeszcze we wpisie z dnia 3 I w Pamiętniku. [red. WL].

[przypis redakcyjny]

bezwzględny — bezstronny, nie znający szczególnych wzgędów dla nikogo. [przypis edytorski]

bez względu — bez oglądania się na status społeczny czy okoliczności. [przypis edytorski]

bez względu, jak życie nasze sądzą inni — Pisząc te słowa, Molier myślał może i o cenzorach swego własnego życia. Ustęp ten musiał być zresztą dość po myśli Ludwikowi XIV, którego życie było w tej chwili także przedmiotem „obmowy”. [przypis tłumacza]

bezżarne — tu: pozbawione żaru, wypalone. [przypis edytorski]

bezżennik — stary kawaler. [przypis edytorski]

bezzawodnie — dziś: niezawodnie. [przypis edytorski]

bez zbroje (starop. forma) — dziś D.lp. r.ż.: bez zbroi. [przypis edytorski]

bezzębne, Edentata (daw. biol.) — w dawnej klasyfikacji rząd zwierząt obejmujący szczerbaki, łuskowce i mrówniki; pochodzą one jednak od różnych przodków i mimo podobieństw nie są ze sobą spokrewnione. [przypis edytorski]

Bezzenbergier, Kuhn's Zeitschrift 42. str. 163, nie znalazł tamtej etymologii. [przypis autorski]

bez zmian, tak jak były pisane — Materiał polemiczny znajdzie czytelnik na końcu w Przypisach. [przypis autorski]

bez zupełnej opieki — sens: zupełnie bez opieki. [przypis edytorski]

bezzwłocznie zabijać * — gwiazdka oznacza, że rękopis jest w tym miejscu uszkodzony. [przypis tłumacza]

B. Fitzgerald Atkinson, B. Fitzgerald, A Short History of Copyright, The Genie of Information, 2014, s. 57; por. też W. M. Blaisdell, The Economic Aspects of the Compulsory License, „Law Revision Studies” no. 5–6, October 1958, http://www.copyright.gov/history/studies/study6.pdf (dostęp 26.04.2014), s. 110. [przypis autorski]

B. Fitzgerald Atkinson, B. Fitzgerald, A Short History of Copyright, The Genie of Information, 2014, s. 57, [przypis autorski]

B. Giesen, Własnościowy model prawa autorskiego – analiza koncepcji przyjętej w prawie polskim, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i socjologiczny”, LXXVII- zeszyt2 - 2015, s. 71 [przypis autorski]

B. Giesen, Własnościowy model prawa autorskiego - analiza koncepcji przyjętej w prawie polskim, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i socjologiczny”, LXXVII- zeszyt2 - 2015, s. 62. [przypis autorski]

Bṛhadāraṇyaka Upaniṣad — jedna z najważniejszych i najstarszych upaniszad, wedyjskich tekstów religijno-filozoficznych, tworzących święte księgi hinduizmu. [przypis edytorski]

bhang — rodzaj konopi rosnących w Indiach, a używanych jako narkotyk, do żucia lub palenia. [przypis tłumacza]

Bhogovotgita a. Bhagavatgita — indyjski traktat filozoficzny, tekst święty hinduizmu. [przypis edytorski]

Biada Cyteronie! — z Sofoklesa: Król Edyp. Cyteron (Kitajron): góra w Beocji, na której porzucony został okrutnie od losu ścigany Edyp. Pełen żalu, że uratowany został w dzieciństwie, woła w najgłębszym bólu: „Biada Cyteronie!”. Inne myśli z Eurypidesa. [przypis tłumacza]

Biada narodowi grzesznemu, ludowi ociężałemu w złości: opuścili Pana, zbluźnili ś. Boga Izraelskiego… — Iz 1, wersety 4, 7, 8. [przypis edytorski]

biada — odtąd w tekście: αἰαὶ. [przypis tłumacza]

Biada pasterzom, którzy sami siebie karmią, iżali trzody nie od pasterzów mają być karmione — Ezech. 34, 2. [przypis edytorski]

Biada temu, który jest malutkiego serca i ust złośliwych, który dwiema drogami chodzi — Syr 2, 12. [przypis edytorski]

Biada temu, który łupi i wydziera, bo też sam złupiony będzie — Iz 33, 1, cytat skrócony. [przypis edytorski]

Biada tobie, co łupisz, abowiem też ty pewnie złupion będziesz — por. Iz 33, 1. [przypis edytorski]

Biada tym, którzy stawią prawa nieprawe i, pisząc, niesprawiedliwość piszą, aby ucisnęli ubogie na sądach i gwałt czynili w sprawie podłych ludu mego — Iz 10, 1–2. [przypis edytorski]

Biada tym, o których ludzie będą mówili dobrze — Łk 6, 26. [przypis edytorski]

Biada wam, którzyście w oczach waszych mądremi i u siebie roztropnemi… — Iz 5, 21. [przypis edytorski]

Biadaż mnie na cię (starop.) — biada mi z tobą. [przypis redakcyjny]

Biada ze wschodu, biada z zachodu… — w oryginale: Głos ze wschodu, głos z zachodu (φωνὴ ἀπὸ ἀνατολῆς, φωνὴ ἀπὸ δύσεως) etc. [przypis tłumacza]

Biada ziemi, (…) której król dziecię. A na tym ci nic: jeśli laty jest dziecię, czyli obyczajami? — sens: Nieszczęśliwy kraj, którego król jest dziecinny z powodu wieku lub niedojrzałości emocjonalnej. [przypis edytorski]

Biada zwyciężonym — polska forma znanego hasła rzymskiego: Vae victis. Słowa te miał wypowiedzieć Brennus, wódz Galów, po klęsce Rzymian nad rzeką Alią (390 r. p.n.e.). [przypis redakcyjny]

Biagioli u Wittego — (tom I str. 54). [przypis autorski]

białągłową (starop.) — dziś (przestarz.): białogłową; tj. kobietą; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]

białą głową — tu: białogłowę, tj. kobietę. [przypis edytorski]

Biała Cerkiew — miasto w centralnej części Ukrainy, ok. 80 km na płd. od Kijowa. Od 1774 r. do rewolucji bolszewickiej należało do polskiego magnackiego rodu Branickich. [przypis edytorski]

Biała dama w Hofburgu — legendarna Biała Dama strzegąca skarbu w jednej z głębokich piwnic pałacu Hofburg w Wiedniu. [przypis edytorski]

biała głowa (daw.) — kobieta (częściej zapisywane łącznie). [przypis edytorski]

białagłowa (starop.) — dziś: białogłowa; kobieta; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]

Biała Góra — Montalbano (Montauban), zamek we Francji, którego położenie dziś już oznaczyć się nie da. [przypis redakcyjny]

Biała Góra — wzniesienie w pobliżu Pragi, miejsce stoczonej 8 listopada 1620 bitwy, w której siły czeskich protestantów zostały rozbite przez armię austriacką, co pozbawiło Czechy niezależności na kilka wieków. [przypis edytorski]

biała — herbata na pół ze spirytusem. [przypis autorski]

biała i czerwona korona — faraonowie nosili podwójną koronę symbolizującą władzę nad dwoma zjednoczonymi krainami: połączenie wysokiej białej korony Górnego Egiptu oraz niższej czerwonej korony Dolnego Egiptu. [przypis edytorski]

Biała Niedziela — przedostatnia niedziela przed Wielkanocą. [przypis redakcyjny]

biała płeć (daw.) — płeć piękna, żeńska; kobiety. [przypis edytorski]

biała płeć (starop.) — białogłowy; kobiety. [przypis edytorski]

Biała Róża — powieść Żmichowskiej, której korektę w zbiorowym wydaniu Dzieł robiła podówczas Wanda. [przypis redakcyjny]

Biała — rzeka w województwie małopolskim przepływająca przez Tarnów, prawobrzeżny dopływ Dunajca. [przypis edytorski]

Biała Woda — Wisła (niem. Weissel). [przypis redakcyjny]

białéj — daw. forma fleksyjna z tzw. é pochylonym, w wymowie zbliżonym do y. [przypis edytorski]

białe, by lilie — białe niby lilie. [przypis edytorski]

białego wam byka poświęcę — biały byk jako najwspanialsza, rzadka ofiara. [przypis edytorski]

Białe Jeziora — miasto nad jeziorem o tej samej nazwie na wsch. od Petersburga. [przypis redakcyjny]

białejgłowy (starop.) — dziś przestarz.: białogłowy, tj. kobiety; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]

białemigłowami (starop. forma) — dziś (przestarz.) N.lm: (między) białogłowami; tzn. (między) kobietami; daw. obie części składowe słowa odmieniały się (por. np. dzisiejsze: Białystok, do Białegostoku itd.). [przypis edytorski]

białe (…) morze — Morze Bałtyckie, lit. Baltijos jūra oznacza dosł.: białe morze. [przypis edytorski]

białe muły — białe muły mogą uśmiercić człowieka. [przypis tłumacza]

białe ptaszę (…) poda różdżkę — wiadomość o tym, że opadają już wody potopu otrzymali ocaleni na arce Noego dzięki gołębicy (stąd będącej symbolem pokoju), która przyniosła gałązkę oliwną z lądu. [przypis edytorski]

białe rymy — wiersz biały, bezrymowy, oparty na rytmie. [przypis edytorski]

białe szatki — λευκοὺς χιτωνίσκους (widocznie wyrażenie ironiczne), candida tunica, weissen Leibrock (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

białe (żarg. drukarski) — pusta, niepokryta drukiem część wiersza. [przypis edytorski]

Białgród a. Białogród — miasto w Serbii nad Dunajem. [przypis redakcyjny]

Białka — rzeka w województwie małopolskim, prawy dopływ Dunajca. Powstaje w Tatrach z połączenia Rybiego Potoku (to on wypływa z Morskiego Oka, a nie Białka) z Białą Wodą. [przypis edytorski]

Białka — właśc. Białka Tatrzańska, wieś w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim. [przypis edytorski]

białka — zarówno kopia, jak wyd. I i II mają: „białko”. Wyd. III wprowadziło tu poprawkę na l. mn. Kleiner przyjmuje tę wersję wbrew Czubkowi, który poszedł za rękopisem. Wydaje się, że obie formy są prawidłowe. Tekst niniejszy przyjmuje wersję wyd. III i Kleinera. [przypis redakcyjny]

Białkowski, Tadeusz (1888–1961) — aktor. [przypis edytorski]

Białobłocki, Bronisław (ok. 1861–1888) — przedwcześnie zmarły na gruźlicę krytyk literacki, publicysta, pochodził z polskiej drobnoszlacheckiej rodziny kalwińskiej z okolic Mińska, studiował prawo w Petersburgu (1878–1882), gdzie nawiązał kontakty z ros. organizacją Narodnaja Wola; następnie przebywał w Warszawie, współdziałając z kręgiem młodzieży ożywianej ideami socjalistycznymi, skupionym wokół Stanisława Krusińskiego; publikował gł. w „Przeglądzie Tygodniowym” (1883–1885), był jednym z pionierów krytyki socjalistycznej (z tego stanowiska poddawał oglądowi twórczość realistów rosyjskich i polskich, w tym m.in. Konopnickiej i Orzeszkowej), dopominał się o literaturę zaangażowaną społecznie, stającą po stronie uciemiężonych mas ludu, dającą wsparcie dla zaangażowania w walkę o sprawiedliwość społeczną. [przypis edytorski]

Białocerkiew a. Biała Cerkiew — miasto w centralnej części Ukrainy, ok. 80 km na południe od Kijowa. [przypis edytorski]

białocerkiewskie — przerwana bitwa pod Białocerkwią 21 września 1651. [przypis redakcyjny]

białogłówka (daw.) — zdrobn. od: białogłowa; młoda kobieta, dziewczyna. [przypis edytorski]

Białogłówka — marka dawnej wódki produkowanej w Grodnie, od koloru kapsli do butelek. [przypis edytorski]

białogłowa (daw.) — kobieta; nazwa od nakrycia głowy, białego czepca, pod którym zgodnie ze daw. zwyczajami kobiety zamężne były zobowiązane chować włosy. [przypis edytorski]

białogłowa — kobieta, niewiasta. [przypis redakcyjny]

białogłowski (daw.) — kobiecy, damski. [przypis edytorski]

białogłowskie (daw.) — kobiece. [przypis edytorski]

białogłowski (starop.) — kobiecy. [przypis edytorski]

Białogród a. Akerman (dziś ukr.: Biłhorod-Dnistrowskij) — miasto nad limanem Dniestru, na terytorium płd.-zach. Ukrainy. [przypis edytorski]

Białogród — miasto nad limanem Dniestru, dziś Biłgorod-Dnistrovśkyj na terytorium płd.-zach. Ukrainy; w starożytności kolonia grecka i rzymska, potem miasto bizantyjskie, w XIII w. tatarskie. [przypis edytorski]

Białogród własc. Białogród Kijowski — miasto położone ok. 25 km na zachód od centrum Kijowa, w średniowieczu stanowiło pierwszą linię obrony Kijowa od zachodu; dziś wieś Biłohorodka. [przypis redakcyjny]

Białogród — w oryg. łac. Cum Boleslavus ad urbem regiam et egregiam Albam nomine pervenisset; Białogard nad Parsętą w województwie zachodniopomorskim. [przypis edytorski]

białogrodzka orda — Tatarzy mieszkający w Białogrodzie; Białogród a. Akerman (dziś ukr.: Biłhorod-Dnistrowskij) — miasto położone nad limanem Dniestru, ok. 20 km od Morza Czarnego, na terenie dzisiejszej płd. Ukrainy, ok. 50 km na płd. zach. od Odessy, założone w VI w. p.n.e. jako kolonia grecka, w XVII i XVIII w. w rękach tatarskich. [przypis redakcyjny]

białogrodzka orda — Tatarzy, mieszkający w Białogrodzie; Białogród a. Akerman (dziś ukr.: Biłhorod-Dnistrowskij) — miasto położone nad limanem Dniestru, ok. 20 km od Morza Czarnego, na terenie dzisiejszej płd. Ukrainy, ok. 50 km na płd. zach. od Odessy, założone w VI w. p.n.e. jako kolonia grecka, w XVII i XVIII w. w rękach tatarskich. [przypis redakcyjny]

białogwardziejski — dziś popr.: białogwardyjski. [przypis edytorski]

białokamienna stolica — stały epitet nadawany Moskwie w poezji rosyjskiej. [przypis redakcyjny]

białokapturni posłowie — dominikanie. [przypis redakcyjny]

Białolenka — Białołęka, wieś w dzis. powiecie warszawskim (gmina Brudno, parafia Tarchomin). [przypis autorski]

białopienne — tu: o białej pianie, niosące ze sobą białą pianę itd. [przypis edytorski]

białoskórnik — rzemieślnik garbujący skóry na rękawiczki i odzież. [przypis edytorski]