Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161842 przypisów.
skończony — tu: doskonały. [przypis edytorski]
skończ pacierze — oczywiście w znaczeniu: nie przeszkadzaj sobie, dokończ spokojnie pacierzy. [przypis tłumacza]
skończyć — dziś popr.: skończyć się. [przypis edytorski]
skończyć — tu: umrzeć. [przypis edytorski]
skończyła się oświadczeniem pani Daszyńskiej — w „Życiu” nr 46 z 1898 r. [przypis edytorski]
skończyło się na tym, że w każdym narodzie propagowano inny Język Uniwersalny — Sławny filolog Curtius w dziele Janua linguarum aperta proponował między innymi, żeby jako jedyny język porozumiewania się Płazów zaadoptowano łacinę złotego wieku Wergiliusza. »Od nas zależy dzisiaj — wołał — czy łacina, ten język najdoskonalszy, najbogatszy w reguły gramatyczne i najlepiej opracowany pod względem naukowym, stanie się znów żywą i ogólnoświatową mową. Jeśli wykształcona ludzkość nie skorzysta z tej okazji, zróbcie to wy same, Salamandrae, gens maritima. Wybierzcie na wasz język ojczysty eruditam linguam Latinam, jedyny język godny tego, żeby nim mówił orbis terrarum. Nieśmiertelna będzie wasza zasługa, Salamandrae, jeśli wskrzesicie do nowego życia wieczny język bogów i herosów. Bowiem razem z tym językiem, gens Tritonum, przejmiecie kiedyś dziedzictwo panującego nad światem Rzymu«.
Natomiast pewien łotewski telegrafista imieniem Wolteras, razem z pastorem Mendeliusem wynaleźli i opracowali szczególny język dla Płazów, nazwany językiem pontyckim (pontic lang). Wykorzystali w tym celu elementy wszystkich języków świata, zwłaszcza narzeczy afrykańskich. Ów język pontycki rozszerzył się szczególnie w krajach północnych, niestety tylko wśród ludzi. W Uppsali powstała nawet katedra tego języka, ale spośród Płazów, o ile wiadomo, nie mówił tym językiem ani jeden. Prawdę powiedziawszy, najbardziej wśród Salamander przyjął się Basic English, który później stał się oficjalnym językiem Płazów.
[przypis autorski]
skończył się był (daw.) — forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: skończył się wcześniej, uprzednio (przed wydarzeniami a. czynnościami wyrażonymi formą zwykłego czasu przeszłego). [przypis edytorski]
Skończyły orła figurę rysować (…) światłem w niebie świętem — Z tego obrazu orła wnosi poeta, że gwiazda, czyli sfera jowiszowa, według poprzednio rozwiniętego systemu, od Boga nadane ma przeznaczenie, przymiotem swojej siły i swego pośredniego wpływu rozwijać na ziemi sprawiedliwość. [przypis redakcyjny]
Skończywszy. [przypis redakcyjny]
skonał w spoliarium — Spoliarium nazywało się miejsce obok każdego amfiteatru, do którego rzucano konających gladiatorów, z ran odniesionych na arenie. [przypis autorski]
Skona mój łabędź, twe imię śpiewając — sens: twoje imię będzie ostatnią rzeczą, jaka wymówię przed śmiercią. [przypis edytorski]
skon (daw.) — zgon, śmierć. [przypis edytorski]
skon — dziś: zgon. [przypis edytorski]
skonfundować się (z łac.) — zawstydzić się. [przypis edytorski]
skonfundować się — zmieszać się. [przypis redakcyjny]
skonfundować się — zmieszać się; zawstydzić się. [przypis edytorski]
skonfundować — upokorzyć. [przypis redakcyjny]
skonfundować — zbić z tropu, zawstydzić, zmieszać, zszokować. [przypis edytorski]
skonfundować (z łac.) — zbić z tropu, zawstydzić. [przypis edytorski]
skonfundowany (daw.) — zakłopotany, zawstydzony. [przypis edytorski]
skonfundowany (daw., z łac.) — zbity z tropu, zawstydzony. [przypis edytorski]
skonfundowany (daw., z łac.) — zmieszany, zakłopotany; zawstydzony. [przypis edytorski]
skonfundowany (daw.) — zmieszany, zakłopotany; zawstydzony. [przypis edytorski]
skonfundowany — tu: zawstydzony. [przypis edytorski]
skonfundowany — zakłopotany, zmieszany. [przypis edytorski]
skonfundowany — zbity z tropu, zawstydzony. [przypis edytorski]
skongestionowany (neol., z fr.) — przekrwiony. [przypis edytorski]
skoniurowany (łac.) — sprzysiężony. [przypis redakcyjny]
skonkludowanej — zakończonej, zamkniętej. [przypis redakcyjny]
skon — skonanie. [przypis edytorski]
skonstatować — stwierdzić, dojść do wniosku. [przypis edytorski]
skonstatować — stwierdzić. [przypis edytorski]
skonstatować (z łac.) — stwierdzić. [przypis edytorski]
skonsternowany — zakłopotany. [przypis edytorski]
skonsterowany — zakłopotany. [przypis edytorski]
skonsygnowany (rzad.) — postawiony w stan pogotowia. [przypis edytorski]
skonto — procentowe zmniejszenie sumy należności udzielane nabywcy towaru, jeżeli płaci należność gotówką, zamiast korzystać z oferowanego przez sprzedawcę odroczenia płatności. [przypis edytorski]
skonwinkować (z łac.) — pozyskać. [przypis edytorski]
Skopas (370–330 p.n.e.) — rzeźbiarz i architekt grecki. [przypis edytorski]
Skopas (IV w.p.n.e.) — gr. architekt i rzeźbiarz, autor m.in. rzeźb Afrodyty. [przypis edytorski]
Skopas — słynny rzeźbiarz gr., żyjący na przełomie IV i III w. p.n.e.; mylnie przypisywano mu autorstwo posągu Afrodyty, znalezionego na wyspie Milo (tzw. Wenus z Milo). [przypis redakcyjny]
Skopas z Paros (IV w. p.n.e.) — rzeźbiarz i architekt grecki, rywal Praksytelesa, inicjator stylu charakteryzującego się patosem, dynamiką układu ciała i silną ekspresją twarzy. [przypis edytorski]
skop (daw.) — kastrowany baran. [przypis edytorski]
skopek — dawniej drewniane wiaderko na mleko. [przypis edytorski]
skopek — drewniane naczynie na mleko. [przypis edytorski]
skopek — drewniane wiaderko na mleko lub śmietanę. [przypis edytorski]
skopek — drewniane wiaderko używane daw. na wsi na mleko i śmietanę. [przypis edytorski]
skopek — drewniane wiaderko używane daw. na wsi na mleko i śmietanę. [przypis edytorski]
skopiak — część ubrania z futra skopów, tj. wykastrowanych baranów. [przypis edytorski]
skopiec — wykastrowany baran. [przypis edytorski]
skopka — drewniane wiaderko używane daw. na wsi na mleko i śmietanę. [przypis edytorski]
skop — kastrowany baran a. kozioł. [przypis edytorski]
skop — kozioł kastrat. [przypis edytorski]
Skopos — Σκοπός; Starożytności XI, VIII, 5, Σαφείν; p. dalej V, II, 3, „Patrzący”; Boettger: strażnica (Warte), tak samo Cementz; dziś prawdopodobnie arab. Meszârif (wyżyny); od hebr. słowa cofim, צּוֹפִים. [przypis tłumacza]
skopuła (z wł.) — rafa. [przypis edytorski]
skopuł (daw.) — skała podwodna; por. szkopuł. [przypis edytorski]
skop — wykastrowany baran. [przypis edytorski]
skopycić — włoży na kopyto, drewniany przyrząd, na którym szewc robi buty. [przypis edytorski]
skorą — dziś popr. forma N.lp: skórą. [przypis edytorski]
Skoraszewski — Michał Władysław Skoraszewski. [przypis redakcyjny]
skora — tu: sprzyjająca i nieodległa (sposobność). [przypis edytorski]
Skoro Ateńczycy dowiedzieli się (…) odpłynęli po trzydziestu dniach — Erasinides złożył raport Wielkiej Radzie. Ta po jednym lub kilku posiedzeniach przedstawiła sprawę wraz z wnioskami Zgromadzeniu Ludowemu. Szczególne trudności przedstawiało zdobycie środków pieniężnych. Musiano przetopić złote i srebrne wotywne dary bogów. W jednym lub w kilku zgromadzeniach uchwalono poczynić odpowiednie kroki. Pobór na podstawie tej uchwały wykonywali strategowie. Musiano się więc bardzo śpieszyć, skoro za miesiąc (było to w połowie lipca 406) wszystko było gotowe. [przypis tłumacza]
Skoro bowiem Bóg rzekł w swoich proroctwach (…) — Jl 2, 28. [przypis tłumacza]
Skoro bowiem jedna figura wyda mu się równą drugiej tylko na mocy jej znaku liczebnego — Istnieją dziś jeszcze ludy, które w braku większej ilości znaków, potrafią liczyć jeno do 20. [przypis autorski]
skoroć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; znaczenie: kiedy, gdy. [przypis edytorski]
Skoro, chłopci, skoro! Diakujem, pane (z ukr.) — Szybko, chłopcy, szybko! Dziękujemy, panie. [przypis redakcyjny]
skorochód — szybki bieg. [przypis redakcyjny]
skorochód — szybkobiegacz. [przypis edytorski]
Skoro człowiek tak pragnął upodobnić się Bogu, lepiej by uczynił (…) — Cyceron, Rozmowy tuskulańskie, I, 26. [przypis tłumacza]
skoro (daw.) — gdy tylko, kiedy. [przypis edytorski]
skoro (daw.) — szybko, prędko. [przypis edytorski]
skoro (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Skoro dom mój uczciło takie lube goście — to goście (gościę?), niby archaizm, dowolnie jednak wymyślony przez poetę. [przypis redakcyjny]
skoro dzień błogi dziewiąta Zorza wniesie — wskazanie na czas trwania (9 dni) wspominkowych obrzędów żałobnych zakończonych igrzyskami. [przypis edytorski]
Skoro Frankowie opuścili swój kraj, kazali ułożyć — Patrzcie wstęp do prawa salickiego. P. de Leibnitz powiada w swoim traktacie o początku Franków, że to prawo sporządzono przed panowaniem Klodwiga, ale to nie mogło być wcześniej, niż Frankowie opuścili Germanię; nie rozumieli wówczas języka łacińskiego. [przypis redakcyjny]
skoro garstka literatów greckich uważała za konieczne zwalczać rosnące wpływy myśli żydowskiej — Flawiusz, Przeciw Apionowi. [przypis tłumacza]
skoro Grekom nie stało już cnoty, podkopały one samą sztukę wojskową: wstępowano w szranki już nie po to, aby się kształtować, ale aby się psuć — …aut libidinosae./ Ledaeas Lacedaemonis palestras,/ Marcjal, lib. IV, epigr. 55. [przypis autorski]
skoro — kiedy tylko. [przypis edytorski]
Skoro mi szczęśliw wrócisz, mą harfę nastroję — Podobnie w Korsarzu (I, 14) Byrona obiecuje Medora Konradowi: «or my guitar, which still thou lov'st to hear, shall soothe or lull. [przypis redakcyjny]
skorom ja cały — inaczej: skoro ja jestem cały; skoro mnie nic się nie stało. [przypis edytorski]
skorom przyjął, iż Bóg stworzył duszę rozumną i że ją złączył z tym ciałem w pewien sposób, który opisałem — Traktat o człowieku. [przypis tłumacza]
skorom tylko zmiarkowała, co mi opowiadasz — w oryginale sztuczny zwrot, stanowiący może parodię jakiegoś, wówczas ogólnie znanego, zwrotu tragicznego: postquam adbibere aures meae tuam oram orationis: „skoro uszy moje, pijąc wciąż twoją mowę, dopiły się jej brzegu”. [przypis tłumacza]
skorom usiadł — inaczej: skoro usiadłem; przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika. [przypis edytorski]
skorom westchnął do (…) ręki — kiedy wspomniałem, że chcę się starać o rękę. [przypis edytorski]
Skoro nie mamy pewności (…) złego ducha — Zarzut ten stawia sobie Kartezjuesz. [przypis tłumacza]
skoro obydwa przypuszczenia nie dadzą się z sobą pogodzić — naród potężny, który byłby zupełnie uległy. [przypis tłumacza]
Skoro pierwsza mnie miłość przez zgon tak zawiodła — pierwszy mąż Dydony, Sychej, został zabity; jego zgon zawiódł w ten sposób miłość młodej żony, że utraciła obiekt swej miłości. [przypis edytorski]
skoropis (daw.) — pisarz, sekretarz zapisujący pismem skróconym żywą mowę. [przypis edytorski]
skoro raz posiadłem, pani, twe łaskawe zezwolenie — apostrofa do Małgorzaty, królowej Nawarry, której rozdział ten był poświęcony. [przypis tłumacza]
Skoro ryba zwana jaszcz połknie haczyk (…) — ten i następne przykłady z Plutarcha, Które zwierzęta są zmyślniejsze, lądowe czy wodne. [przypis tłumacza]
skoro Rzym przemówił — Bulla Aleksandra VII potępiająca Janseniusza (1657). [przypis tłumacza]
Skoro świat zestarzał się w swoich cielesnych błędach — I Kor. X, 11. [przypis tłumacza]
skoro się Abisynia tak Włochom podoba, że na skręcenie karku do niej lecą — w 1882 port morski w Asab w Erytrei przeszedł pod kontrolę rządu włoskiego, co zapoczątkowało włoską kolonię w tym regionie. W 1885 Włosi zajęli port w Massawie i posuwali się w głąb terenów, do których rościła sobie prawa Abisynia. Wywołało to niewypowiedzianą wojnę w latach 1887–1889, w której wojska abisyńskie odniosły szereg zwycięstw. Kiedy abisyński cesarz Jan IV zginął w bitwie przeciw mahdystom, Włosi wykorzystali sytuację i zajęli wyżyny wzdłuż wybrzeża Erytrei. Nowy cesarz, Menelik II, podpisał 2 maja 1889 kompromisowy traktat w Uccialli, odstępujący Włochom nowe nabytki i ustalający przebieg granicy; jeden z punktów w obu wersjach dokumentu sformułowano odmiennie: w wersji włoskiej oznaczał on, że Abisynia w sprawach międzypaństwowych jest reprezentowana przez Włochy, co druga strona odkryła dopiero, kiedy 2 października 1889 roku został oficjalnie ogłoszony przez Włochy ich protektorat nad Abisynią. W styczniu 1890 rząd włoski proklamował powstanie włoskiej kolonii Erytrea i zaczął kolonizację wybrzeża somalijskiego. Menelik przez dłuższy czas bezskutecznie usiłował negocjować z Włochami rozwiązanie kryzysu i ostatecznie w 1893 wypowiedział traktat. Doprowadziło to do inwazji włoskiej i pierwszej wojny włosko-abisyńskiej (1894–1896). [przypis edytorski]
skoro (starop.) — szybko, pospiesznie. [przypis edytorski]
skoro sztuka była zawsze symboliczna, przez to zaś osiągała trudną do określenia wieloznaczność — to rozróżnienie doskonale sformułował Conrad w liście do H. Clarka: „Dzieło sztuki bardzo rzadko jest ograniczone do jednego wyłącznego sensu i niekoniecznie zmierza do określonej konkluzji. A to dlatego, że im bardziej zbliża się do sztuki, tym więcej nabiera charakteru symbolicznego… Wszystkie wielkie kreacje literatury były symboliczne i w ten sposób zyskiwały na złożoności, potędze, głębi i pięknie”. Pisząc to, dorzuca Conrad, że nie ma na myśli „współczesnej szkoły symbolistów, która oznacza tylko pewną literacką procedurę”. (J. Ujejski, O Konradzie Korzeniowskim, Warszawa 1936, s. 208). [przypis autorski]
skoro — szybko. [przypis edytorski]
skoro — szybko; tu: skwapliwie a. pochopnie. [przypis edytorski]
skoro — szybko, wkrótce. [przypis edytorski]
skoro (tu daw.) — szybko, pospiesznie, energicznie. [przypis edytorski]
skoro — tu: gdy tylko, kiedy. [przypis edytorski]
