Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159064 przypisów.
Alkinoos (mit. gr.) — król Feaków mieszkających na wyspie Scherii, ojciec Nauzykai; przyjął w gościnę powracającego spod Troi Odyseusza i wyprawił go na Itakę; na jego dworze Odyseusz opowiadał dzieje swojego powrotu spod Troi, co zajmuje księgi IX–XII Odysei. [przypis edytorski]
Alkmajon a. Alkmeon z Krotony (VI–V w. p.n.e.) — grecki filozof i medyk, uczeń Pitagorasa. [przypis edytorski]
Alkmena (mit. gr.) — żona Amfitriona, króla Teb, uwiedziona przez Zeusa który przybrał postać jej męża urodziła Heraklesa. [przypis edytorski]
Alkmena — w mitologii greckiej matka herosa Heraklesa. [przypis edytorski]
Alkmena — żona Amfitriona, matka Heraklesa (jego ojcem był Zeus, który przybrał postać męża Alkmeny). [przypis edytorski]
Alkmena — zmieniona w kamień. [przypis tłumacza]
Alkmeon (mit. gr.) — syn Amfiaraosa i Eryfili; zgodnie z wolą ojca pomścił jego śmierć, zabijając matkę, za co był ścigany przez boginie zemsty, Erynie. [przypis edytorski]
Alkmeon (mit. gr.) — zabił własną matkę, Eryfilię. [przypis edytorski]
Alkmeon — syn Amfiaraosa i Eryfyli, zabił matkę mszcząc się za to, że wysłała ojca na wyprawę wojenną przeciw Tebom, wiedząc od wyroczni, że on stamtąd nie wróci. [przypis edytorski]
Alkmeon z Krotony, Alkmaíōn (VI–V w. p.n.e.) — wybitny grecki filozof i lekarz; twierdził, że zdrowie zależy od równowagi przeciwieństw w organizmie. [przypis edytorski]
alkówka — zdrobn. od: alkowa; pokój prywatny, sypialnia. [przypis edytorski]
Alkofrybas Nasier — pseudonim używany przez Rabelais'go, jest ścisłym anagramem jego imienia i nazwiska. [przypis tłumacza]
alkoholiczny — przekręcone: melancholiczny (w oryg.: allycholly, zamiast melancholy). [przypis edytorski]
alkohol, ten wielki pocieszyciel, o którym przeczytać można parę nieuprzejmych słów w książce mojej o narkotykach — występuję oczywiście przeciw nałogom. Kto może bez popadania w nałóg urżnąć się nawet parę razy do roku, ten może sobie na to bezwzględnie pozwolić. Nawet dobra jest taka „wstriaska” [z ros. встряска: wstrząs; red. WL]. Ohydnym świństwem jest każdy nałóg, począwszy od niewinnych pozornie „papierosików”, które są jedną z największych klęsk narodów zaciągających się, aż do najwyższej marki jadów tzw. „białych”. [przypis autorski]
alkohol w gardło wlewa… w tej rozpaczy lepiej [mu się] pisze — W. Berent, Pisma, II, s. 122 (Próchno). [przypis autorski]
Alkoran (ar. al-Qur'an) — Koran, święta księga islamu. [przypis edytorski]
Alkoran, dziś Koran — święta księga islamu, przekazująca nauki Mahometa, zawiera nakazy religijne i podstawy prawa obowiązującego muzułmanów. [przypis edytorski]
Alkoran, dziś Koran — święta księga islamu, przekazująca nauki Mahometa, zawiera nakazy religijne i podstawy prawa obowiązującego muzułmanów; tu: biblia, księga święta. [przypis edytorski]
Alkoran, dziś Koran — święta księga islamu, przekazująca nauki Mahometa, zawiera nakazy religijne i podstawy prawa obowiązującego muzułmanów; tu: biblia, księga święta, zbiór praw. [przypis edytorski]
Alkoran, dziś: Koran — święta księga islamu. [przypis edytorski]
Alkoran — Koran, święta księga islamu. [przypis edytorski]
Alkoran — właśc. Koran, święta księga religii muzułmańskiej. [przypis edytorski]
Alkoran własc. Koran — święta księga muzułmanów, zawierająca naukę Mahometa; zbiór podstawowych przepisów rel. i prawnych oraz nakazów moralnych islamu; motyw hurys wyskakujących z gruszki występuje nie w Koranie, ale w baśniach arabskich. [przypis edytorski]
Alkoran (z arab.) — Koran, święta księga muzułmanów. [przypis edytorski]
alkowa — ciemny pokój, sypialnia. [przypis redakcyjny]
alkowa (daw.) — pokój sypialny. [przypis edytorski]
alkowa (daw.) — sypialnia. [przypis edytorski]
alkowa (daw.) — sypialnia. [przypis edytorski]
alkowa (daw.) — wnęka lub pokoik sypialny. [przypis edytorski]
alkowa — mały pokoik bez okien, przylegający do większego pokoju, przeznaczony na sypialnię. [przypis edytorski]
alkowa — mały pokoik bez okien, przylegający do większego pokoju; przeznaczony na sypialnię. [przypis edytorski]
alkowa — pokoik, sypialnia. [przypis edytorski]
alkowa — pomieszczenie narożne; tu: sypialnia. [przypis edytorski]
alkowa — sypialnia bez okien łącząca się z drugim pokojem. [przypis redakcyjny]
alkowa — sypialnia. [przypis edytorski]
alkowa — ustronna izba; sypialnia. [przypis edytorski]
alkowa — wnęka sypialniana bez okna. [przypis edytorski]
alkr (port.) — miara powierzchni stosowana w Brazylii: około 2,5 hektara. [przypis edytorski]
Alla bella e soave signora Polacca (wł.) — do pięknej i delikatnej Polki. [przypis edytorski]
Allach a. Allach-Untermenzing — okręg administracyjny Monachium, w kraju związkowym Bawaria; w 1943 r. powstał tutaj obóz koncentracyjny Monachium-Allach, założony przez SS. [przypis edytorski]
Allach akbar! — okrzyk ten znaczy tylko: „Bóg jest wielki”, ale Arabowie wydają go w chwilach trwogi, wzywając ratunku. [przypis autorski]
Allach Kerim — Bóg jest miłosierny. [przypis edytorski]
Allach — podobóz w obozie koncentracyjnym w Dachau. [przypis edytorski]
alla fortuna della guerra (wł.) — na los wojny. [przypis edytorski]
Allah Akbar — Bóg jest największy. [przypis redakcyjny]
Allahas — arabų ž. — Taip mahometonai vadina Dievą. [przypis tłumacza]
Alla Madonna del Monte, signora? (wł.) — Do Madonny del Monte, pani? [przypis edytorski]
alla Madonna del Monte (wł.) — do Madonny dell Monte. [przypis edytorski]
Allan, częściej Alan — anglosaskie imię męskie. [przypis edytorski]
Alla nostra casa ben venuto, molto honorato, signor Petruchio (wł.) — witam w naszym domu, wielce dostojny panie Petruchio. [przypis edytorski]
alla polacca (wł.) — po polsku, na sposób polski. [przypis edytorski]
Alla stoccata — włoski termin zaczerpnięty z szermierki: pchnięcie. [przypis redakcyjny]
All devils! (ang.) — do wszystkich diabłów! [przypis edytorski]
alle, alle Menschen weg nach Madagaskar (niem.) — wszyscy, wszyscy ludzie precz, na Madagaskar. [przypis edytorski]
Alle diese Gebiete (…) jeder wirtschaftlichen Möglichkeit ausgedehnt — Te wszystkie obszary, które zostały wówczas wcielone do Polski, zawdzięczają swój rozwój wyłącznie niemieckiej energii, niemieckiej pracowitości i niemieckiemu twórczemu działaniu… Polska, która powstała z ofiar i krwi niezliczonych niemieckich pułków, rozprzestrzeniła się kosztem starych niemieckich obszarów osiedleńczych, a stało się to wbrew wszelkiemu rozsądkowi i wbrew jakimkolwiek jej możliwościom gospodarczym. [przypis autorski]
Allegheny — pasmo górskie w zach. części Appalachów. [przypis edytorski]
allegować — przytaczać. [przypis redakcyjny]
allegretto (muz; z wł.) — tempo wykonywania utworu w muzyce: ruchliwie, nieco wolniej niż w tempie allegro. [przypis edytorski]
allegro cantabile (muz.; wł.) — sposób wykonywania utworu w muzyce: żwawo i śpiewnie. [przypis edytorski]
allegro furioso alla polacca (muz.; wł.) — sposób wykonywania utworu w muzyce: energicznie, z pasją (z furią) na sposób polski. [przypis edytorski]
allegro ma non troppo (muz.; wł.) — sposób wykonywania utworu w muzyce: żwawo, ale nie zanadto. [przypis edytorski]
allegro (muz., wł.: radośnie) — tempo wykonywania utworu w muzyce: wesoło, żywo. [przypis edytorski]
allegro (muz., wł.: radośnie) — tempo wykonywania utworu w muzyce: wesoło, żywo; także utwór w takim tempie. [przypis edytorski]
allegro (muz.; wł.: radośnie) — tempo wykonywania utworu w muzyce: żwawo, energicznie. [przypis edytorski]
allegro sostenuto (muz.; wł.) — sposób wykonywania utworu w muzyce: żwawo, przedłużając. [przypis edytorski]
allegro — utwór muzyczny w szybkim tempie. [przypis edytorski]
allegro vivace (muz.) — w tempie bardzo szybkim. [przypis edytorski]
allegro (wł.) — dosł.: żywy, wesoły, radosny; muz.: szybkie tempo. [przypis edytorski]
allegro (wł.) — wesoło, żywo. [przypis redakcyjny]
alle Juden raus (niem.) — wszyscy Żydzi wyjść (dosł.: na zewnątrz; wulg.: wynocha). [przypis edytorski]
Allekta a. Alekto (mit. gr.) — jedna z Erynii; bogini nieubłaganego, niepohamowanego gniewu (jej imię znaczy tyle co: „niestrudzona”). [przypis edytorski]
alleluja (hebr. Hallelu Ja) — „chwalcie Boga” (modlitwa). [przypis tłumacza]
Alleluja (rel., hebr. הַלְלוּיָהּ: hallelujah, halelu-Jáh) — chwalcie Pana; zwrot używany w Biblii i w liturgii kościelnej. [przypis edytorski]
alleluja (z hebr.) — chwała Panu; słowo używane w Biblii Starego i Nowego Testamentu oraz modlitwach judaizmu i chrześcijaństwa. [przypis edytorski]
allemańscy sojusznicy — Alemanowie, plemię germańskie. [przypis redakcyjny]
Allemany (niem. Alle Männer: wszyscy mężowie) — właśc. Alemanowie a. Alamanowie, związek plemion germańskich (Semnonów, Hermundurów, Markomanów i in.) utworzony w początkach III w. na obszarze wyznaczonym biegiem rzek: Men, Neckar, Ren i Dunaj; po raz pierwszy najechali zach. prowincje cesarstwa rzym. w 213 r. i zostali pokonani przez Karakallę; z czasem stali się stałym zagrożeniem dla Rzymu. [przypis edytorski]
Allenby, Edmund Henry Hynman (1861–1936) — jeden z najwybitniejszych dowódców armii brytyjskiej, marszałek polny; dowódca Egipskiego Korpusu Ekspedycyjnego w kampanii na płw. Synaj i w Palestynie podczas I wojny światowej, w l. 1917–1918 przeprowadził śmiałą kampanię na Bliskim Wschodzie, łączącą działania piechoty, kawalerii i lotnictwa, uznawany z tego powodu za prekursora taktyki Blitzkriegu (tj. wojny błyskawicznej). [przypis edytorski]
aller causer (fr.) — iść porozmawiać. [przypis edytorski]
Allerdings. Ja. Leider. (niem.) — oczywiście, tak, niestety. [przypis edytorski]
Alles ist schon verloren, verloren (niem.) — Wszystko już stracone, stracone. [przypis edytorski]
alles ist weg (niem.) — wszystko poszło precz. [przypis edytorski]
alles (niem.) — wszyscy. [przypis edytorski]
alles (niem.) — wszystko. [przypis edytorski]
alles (niem.) — wszystko. [przypis edytorski]
Alles Scheisse… Nimm den Dreck weg und schmeiss an die Seite (niem.) — Wszystko to gówno… Zabierz stąd to łajno i rzuć na bok. [przypis edytorski]
Alles verstehen (niem. zniekszt.) — zrozumiano. [przypis edytorski]
Alles war erlaubt (niem.) — Wszystko było dozwolone. [przypis edytorski]
alles wild! (niem.) — wszystko dzikie! [przypis edytorski]
Alles zerschmilzt in grosse Massen (niem.) — Wszystko roztapia się w wielkich masach. [przypis edytorski]
alle Wetter (niem.) — przekleństwo: do stu piorunów. [przypis edytorski]
Allez, allez, vite, vite! (fr.) — naprzód, naprzód, żywo, żywo! [przypis edytorski]
Allez, et dites bien à votre bonhomme… (fr.) — Idź pan i powiedz swojemu przyjacielowi — rozumie mnie pan? — że trzeba przełknąć tę pigułkę. [przypis edytorski]
allez (fr.) — tu: naprzód; wykrzyknik poprzedzający wypicie łyka alkoholu. [przypis redakcyjny]
allez! (fr.) — tu: naprzód; wykrzyknik poprzedzający wypicie łyku alkoholu. [przypis edytorski]
Allez plus vite, plus vite (fr.) — jedź szybciej, szybciej. [przypis edytorski]
Allgemeine Gratulationstheorie — ogólna teoria gratulacyjna. [przypis edytorski]
Allgemeinheit (niem.) — powszechność. [przypis redakcyjny]
Allia — potok wpadający do Tybru 18 km od Rzymu. [przypis edytorski]
alliciebat dulcedo (łac.) — nęciła słodycz. [przypis redakcyjny]
Allighieri — Carducci pisze z rozmysłem bardziej archaicznie: Allighieri. W ogólności zaś nazwisko to w dawnych źródłach brzmi rozmaicie: Alleghieri, Allegieri, Alighieri, Allighieri, Alagherii, Alleghirii, Adegerii. Najstarożytniejszą formą jest: Aldigherius, co Niemcy wywodzą od (longobardzkiego, staroniemieckiego, gockiego) Adalgêr, Altgêr i t. p. (Porównaj F. X. Kraus: Dante str. 24–25). [przypis autorski]
