Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5510 przypisów.
czeladź (daw.) — służba, tu ogólnie: ludzie niskiego stanu. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba, tu: prości żołnierze. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba u magnatów i szlachty. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba w dworze szlacheckim. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba we dworze. [przypis edytorski]
czeladź — służba; ogół służby zatrudnionej we dworze albo w domu. [przypis edytorski]
czeladź — służba; ogół służby zatrudnionej we dworze a. w domu. [przypis edytorski]
czeladź — służba. [przypis edytorski]
czeladź — służba we dworze. [przypis edytorski]
czeladź — służba wiejska, pracująca w domu lub w gospodarstwie swego pana. [przypis edytorski]
czele — dziś. popr. forma N. lp: czole. [przypis edytorski]
czele (starop. forma) — dziś Msc.lp: (na) czole. [przypis edytorski]
czelnie (daw.) — bezczelnie, zuchwale. [przypis edytorski]
czelnie (daw.) — bezczelnie, zuchwale. [przypis edytorski]
czelniejszy (daw.) — główniejszy. [przypis edytorski]
czelniejszy (daw.) — tu: przodujący. [przypis edytorski]
czelnie — nadmiernie śmiało, bezczelnie. [przypis edytorski]
czelnie — śmiało, zuchwale. [przypis edytorski]
czelny (daw.) — bezczelny, zuchwały. [przypis edytorski]
czelny (daw.) — bezczelny, zuchwały. [przypis edytorski]
czelny (daw.) — tu: przodujący. [przypis edytorski]
czelny (daw.) — tu: przodujący. [przypis edytorski]
czelny — odważny, zuchwały. [przypis edytorski]
czem bohat, tem rad (rus.) — czym bogaty, tym rad; por. czym chata bogata, tym rada. [przypis edytorski]
czem brzydkiem — daw. forma Msc.lp r.n.; dziś popr.: czymś brzydkim. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
Czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś końćówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma zaimka w Msc. i N.lp r.n.; dziś: czym. [przypis edytorski]
czem — dziś popr.: czym. [przypis edytorski]
czem — dziś popr. forma N. lp: czym. [przypis edytorski]
czemem jest — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: czym jestem. [przypis edytorski]
czemem zgrzeszył (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: czem zgrzeszyłem; czymś zgrzeszyłem. [przypis edytorski]
czemerka (z pers. dżamara) — właśc. czamarka a. czamara; daw. ubiór męski, wierzchnia długa suknia zapinana na małe guziki, szamerowana, podobna do kontusza, ale, w odróżnieniu od niego, z długimi, nierozciętymi rękawami; zw. też węgierką. [przypis edytorski]
czemś — daw. forma N. i Msc. lp r.n.; dziś tożsama z r.m.: czymś. [przypis edytorski]
czemś — dziś popr.: czymś. [przypis edytorski]
czem się dzieje (daw.) — jak to się dzieje; czemu, dlaczego. [przypis edytorski]
czem się (…) podniesie — daw. składnia; dziś: dzięki czemu się podniesie. [przypis edytorski]
czem — skrócone „czemu”. [przypis edytorski]
Czem tak zasunął rozigrane oko — dlaczego zasłonił, zamknął czujne, rozbiegane oczy. [przypis edytorski]
czemu dżetattura trafia się prawie wyłącznie na półwyspie włoskim? (…) Wszelkie podania o tych oczach i sposobach odwrócenia ich wpływu rozeszły się pierwotnie z ksiąg etruskich — wiara w złe oko jest faktycznie o wiele starsza i bardziej rozpowszechniona, od starożytnego Sumeru i Babilonu po współczesną Amerykę Południową; takie zabobony funkcjonują jeszcze w Polsce na wsi. [przypis edytorski]
czemum ja (…) nie widział — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: czemu ja nie nie widziałem. [przypis edytorski]
czemum (…) nie prosiła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: czemu nie prosiłam. [przypis edytorski]
Czemum zszedł — konstrukcja z ruchoma końcówką czasownika; inaczej: czemu zszedłem. [przypis edytorski]
czemuście (…) zostali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: czemu zostaliście. [przypis edytorski]
czemu się (…) dwudziestą laty pierwej nie urodził (daw. forma) — czemu się o dwadzieścia lat wcześniej nie urodził. [przypis edytorski]
czemu się tako z rzeczą wciekasz (starop.) — po co tak dociekasz (tej) sprawy. [przypis edytorski]
czemu tak Pan Bóg uczynił ziemi tej, co to za gniew niezmierny jego? — Pwt 29, 24. [przypis edytorski]
czemużem (…) pragła — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czemuż pragnęłam. [przypis edytorski]
czemuż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
Czemuż nie kupią sobie biszkoptów? — bardziej znane w wersji „Niech jedzą ciastka” (fr. Qu'ils mangent de la brioche), przypisywane Marii Antoninie (1775–1793), królowej Francji, żonie Ludwika XVI. [przypis edytorski]
czem wytrzeźwiwszy się — dzięki czemu wytrzeźwiwszy się. [przypis edytorski]
czemże (daw.) — czymże. [przypis edytorski]
czemże — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym, czymże. [przypis edytorski]
czemże — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym, czymże. [przypis edytorski]
czepeczek (daw.) — zdr. czepek; kobiece nakrycie głowy noszone dawniej przez mężatki i wdowy, dzisiaj zachowane w niektórych strojach ludowych. [przypis edytorski]
czepeczkę — dziś: czapeczkę a. czepeczek. [przypis edytorski]
czepiec — daw. nakrycie głowy kobiety zamężnej; czepiec małżeński zakładano pannie młodej podczas weselnego obrzędu oczepin. [przypis edytorski]
czepiec — daw. nakrycie głowy kobiety zamężnej. [przypis edytorski]
czepiec — w dawnych czasach nakrycie głowy zamężnej kobiety; przylegający lub usztywniany dla uzyskania różnorodnych kształtów, zdobiony falbankami lub koronkami. [przypis edytorski]
czepiny — oczepiny, obyczaj weselny, polegający na wiązaniu pannie młodej czepca, stanowiącego symbol stanu małżeńskiego. [przypis edytorski]
czerech — drzewo będące połączeniem czereśni i wiśni. [przypis edytorski]
czerechy — czereśnie. [przypis edytorski]
czereda (daw.) — gromada, liczna grupa. [przypis edytorski]
czereda (daw.) — gromada. [przypis edytorski]
czereda — gromada, grupa. [przypis edytorski]
czereda — gromada ludzi. [przypis edytorski]
czereda — gromada. [przypis edytorski]
czereda — tłum. [przypis edytorski]
czereda (z ukr.) — gromada, grupa; zgraja. [przypis edytorski]
czeredź — dziś popr.: czereda. [przypis edytorski]
czeremcha — krzew lub drzewo z rodziny śliw, o silnie pachnących kwiatach. [przypis edytorski]
czeremcha — rodzaj drzewa, kwitnącego w kwietniu i w maju; drobne białe kwiatki, rosnące nie pojedynczo, ale całymi gronkami, wydzielają bardzo silny, słodki zapach. [przypis edytorski]
Czeremoszski — przym. utworzony od nazwy rzeki Czeremosz, która w latach 1919–1939 stanowiła granicę między Polską a Rumunią. [przypis edytorski]
czerepacha (daw.) — żaba leśna. [przypis edytorski]
czerep — czaszka, głowa. [przypis edytorski]
czerep — czaszka. [przypis edytorski]
czerepek (daw.) — naczynie gliniane kiepskiej jakości a. potłuczone. [przypis edytorski]
czerep — głowa, czaszka; „czerep rubaszny” stanowi metaforyczną aluzję do stylu bycia polskiej szlachty: rubasznego, a więc bezceremonialnego, prostego (czy wręcz prostackiego), swobodnego i poufale żartobliwego, niepoważnego. [przypis edytorski]
czerep — głowa, czaszka. [przypis edytorski]
czerep — skorupa stłuczonego naczynia. [przypis edytorski]
czerep — tu: gliniana skorupa. [przypis edytorski]
czerep — tu: gliniana skorupa; w staroż. Grecji jako materiału piśmienniczego do sporządzania krótkich notatek używano skorupek naczyń ceramicznych. [przypis edytorski]
czerep — tu: skorupa. [przypis edytorski]
czerep — tu: skorupy rozbitego garnka (w innym znaczeniu: pot. łeb, głowa). [przypis edytorski]
czerepy — tu: skorupy, kawałki potłuczonych naczyń. [przypis edytorski]
czeresien (poet.) — czereśni. [przypis edytorski]
czerezwyczajka (pot., z ros.) — potoczna nazwa policji politycznej w Rosji Radzieckiej w latach 1917–1922, utworzona od części oficjalnej nazwy: Wsierossijskaja czriezwyczajnaja komissija po bor'bie s kontrriewolucyjej i sabotażom (Ogólnorosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem). [przypis edytorski]
czerezwyczajka — rozwinięcie ros. akronimu CzeKa: Czriezwyczajnaja Komisja, tzn. komisja nadzwyczajna (pełna nazwa: Wsierossijskaja czriezwyczajnaja komissija po bor'bie s kontrriewolucyjej i sabotażom, czyli: Wszechrosyjska Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem); był to organ władzy w Związku Radzieckim powołany, by chronić bezpieczeństwo państwa, w istocie odpowiedzialny za represje polityczne i zbrodnie rządu bolszewickiego. Czerezwyczajka brutalnie zwalczała przeciwników politycznych określanych mianem „wrogów ludu”, przedstawicieli ziemiaństwa i przemysłowców (osoby „obce klasowo”) oraz duchowieństwo. W latach 1917–1926 na czele CzeKa stał Feliks Dzierżyński (1877–1926), odpowiedzialny za szczególnie krwawy terror. [przypis edytorski]
czerezwyczajka (z ros.) — policja polityczna w Związku Radzieckim. [przypis edytorski]
czerezwyczajkowy — w stylu właściwym radzieckiej policji politycznej; przymiotnik od: czerezwyczajka, pot. rozwinięcie ros. akronimu CzeKa: Czriezwyczajnaja Komisja, tzn. komisja nadzwyczajna (pełna nazwa: Wsierossijskaja czriezwyczajnaja komissija po bor'bie s kontrriewolucyjej i sabotażom, czyli: Wszechrosyjska Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem); był to organ władzy w Związku Radzieckim powołany, by chronić bezpieczeństwo państwa, w istocie odpowiedzialny za represje polityczne i zbrodnie rządu bolszewickiego. Czerezwyczajka brutalnie zwalczała przeciwników politycznych określanych mianem „wrogów ludu”, przedstawicieli ziemiaństwa i przemysłowców (osoby „obce klasowo”) oraz duchowieństwo. W latach 1917–1926 na czele CzeKa stał Feliks Dzierżyński (1877–1926), odpowiedzialny za szczególnie krwawy terror. [przypis edytorski]
Czerkasski, Władimir Aleksiejewicz (1824–1787) — rosyjski działacz państwowy, w 1858–60 członek komisji badającej sytuację chłopów w związku z przygotowywaniem do reformy uwłaszczeniowej w Rosji; w 1863–66 dyrektor naczelny Rządowej Komisji Spraw Wewnętrznych w Królestwie Polskim, uczestniczył w opracowaniu przepisów uwłaszczeniowych. [przypis edytorski]
Czerkasy — miasto nad Dnieprem, ok. 200 km na płd. wschód od Kijowa. [przypis edytorski]
Czerkasy — miasto nad Dnieprem, ok. 200 km na płd. wsch. od Kijowa. [przypis edytorski]