Przypisy

na baczeniu (daw.) — na uwadze. [przypis edytorski]

na bałykach a. na bałyku (daw.) — na czworaka (tj. na kolanach, podpierając się rękoma); por. daw. bałykować: raczkować (o dziecku), chodzić na czworaka. [przypis edytorski]

na bałyku (daw.) — na czworakach. [przypis edytorski]

na borg (daw.) — na kredyt. [przypis edytorski]

na borg (daw.) — na kredyt; z umówionym opóźnieniem płatności. [przypis edytorski]

na borg (daw., z niem.) — na kredyt. [przypis edytorski]

nachodzić (daw.) — znajdować, odnajdywać. [przypis edytorski]

nachodzić się (daw.) — znajdować się. [przypis edytorski]

nachylić (daw.) — przekonać. [przypis edytorski]

na cię (daw.) — dziś popr.: na ciebie. [przypis edytorski]

na cię (daw.) — dziś por.: na ciebie. [przypis edytorski]

na co (daw.) — po co, w jakim celu. [przypis edytorski]

na czas (daw.) — czasami, niekiedy. [przypis edytorski]

na czas (daw.) — czasami. [przypis edytorski]

na czas (daw.) — czasem, niekiedy. [przypis edytorski]

na czas (daw.) — na pewien czas, tymczasowo. [przypis edytorski]

na czas (daw.) — niekiedy. [przypis edytorski]

na czas (daw.) — tymczasowo, chwilowo, przelotnie, czasowo. [przypis edytorski]

nacz (daw.) — na co. [przypis edytorski]

na czymem stanął (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika, inaczej: na czym stanąłem. [przypis edytorski]

naczynie (daw.) — narzędzie. [przypis edytorski]

naczynie (daw.) — narzędzie. [przypis edytorski]

naczynie (daw.) — narzędzie, tu: wyposażenie. [przypis edytorski]

naczynie (daw.) — tu: narzędzie. [przypis edytorski]

naczże (daw.) — na cóż; na co że. [przypis edytorski]

naczże to rozkazano (daw.) — na co (dlaczego) to zostało nakazane. [przypis edytorski]

nadać (daw.) — tu: obdarować. [przypis edytorski]

nadbiegła (daw.) — tu: forma imiesłowowa: ta, która nadbiegła. [przypis edytorski]

naddziad (daw.) — pradziad, przodek. [przypis edytorski]

nademdlony (daw.) — nadwątlony, osłabiony. [przypis edytorski]

nademdlony (daw.) — nadwątlony. [przypis edytorski]

na despekt (daw.) — na złość, na przekór. [przypis edytorski]

na deszczce (daw.) — na deseczce. [przypis edytorski]

nadeszły (daw.) — tu: forma imiesłowowa: ten, który nadszedł. [przypis edytorski]

nadgradzać (daw.) — nagradzać. [przypis edytorski]

nadgroda (daw.) — dziś: nagroda. [przypis edytorski]

nadgroda (daw.) — dziś popr.: nagroda. [przypis edytorski]

nadgroda (daw., gw.) — nagroda. [przypis edytorski]

nadgroda (daw., gw.) — nagroda; tu: odszkodowanie. [przypis edytorski]

nadgroda (daw.) — nagroda. [przypis edytorski]

nadgrodzić (daw.) — nagrodzić. [przypis edytorski]

nadleśny (daw.) — dziś popr.: nadleśniczy, starszy leśniczy. [przypis edytorski]

na dobie (daw.) — teraz, niedługo. [przypis edytorski]

na dobie (daw.) — teraz. [przypis edytorski]

na dobie (daw.) — tu: niedawno. [przypis edytorski]

na dobie (daw.) — w odpowiednim momencie. [przypis edytorski]

na dobie (daw.) — w porę. [przypis edytorski]

na dobie (daw.) — w porę, tu: potrzebny w tym właśnie momencie. [przypis edytorski]

na dobie (daw.) — w tym momencie. [przypis edytorski]

nadobnie (daw.) — ładnie, pięknie. [przypis edytorski]

nadobniś (daw.) — człowiek nadobny, pełen powabu, wdzięku. [przypis edytorski]

nadobny (daw.) — ładny, pełen powabu. [przypis edytorski]

nadobny (daw.) — piękny. [przypis edytorski]

nad ordynancją (daw.) — ponad wymagania rozkazu. [przypis edytorski]

na doręczu (daw.) — gotowy. [przypis edytorski]

nadpis (daw.) — napis; podpis. [przypis edytorski]

nadpowietrzny (daw.) — dziś: napowietrzny, unoszący się wysoko ponad ziemię. [przypis edytorski]

nad przyrodzenie (daw.) — niezgodnie z naturą. [przypis edytorski]

na drewnie (daw., pot.) — na szubienicy. [przypis edytorski]

nad strasznemi zatoki zwełnionych (daw.) — skłębionych nad strasznymi zatokami. [przypis edytorski]

nad wieczór (daw.) — dziś: pod wieczór. [przypis edytorski]

nadybać (daw.) — schwytać. [przypis edytorski]

nad zakazanie (daw.) — wbrew zakazowi. [przypis edytorski]

nad zamarzłymi bryły (daw.) — dziś: nad zamarzłymi bryłami. [przypis edytorski]

nadziać (daw.) — tu: włożyć, wdziać. [przypis edytorski]

nadziany (daw.) — tu: wdziany. [przypis edytorski]

nadzieje (daw., gw.) — dziś D.lp: nadziei. [przypis edytorski]

nadziewać się (daw.) — dziś: mieć nadzieję. [przypis edytorski]

nadziewać się (daw.) — spodziewać się; por. dziś: mieć nadzieję. [przypis edytorski]

naflażyć (daw.) — napadać: o deszczu ze śniegiem. [przypis edytorski]

na gadzie (daw.) — na piętrze. [przypis edytorski]

naganiać (daw.) — ganić, krytykować. [przypis edytorski]

na gardło (daw.) — na śmierć. [przypis edytorski]

na gardło skazano (daw.) — skazano na śmierć. [przypis edytorski]

na gardło stać (daw.) — starać się o czyjąś śmierć. [przypis edytorski]

nagatywa, popr.: negatywa (daw.) — głos niezgody, przeciwko głosowanej propozycji. [przypis edytorski]

na głowie zejdzie (daw.) — zabraknie głowy. [przypis edytorski]

naglem uderzył (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nagle uderzyłem. [przypis edytorski]

nagodzić (daw.) — przygotować. [przypis edytorski]

na gospodynią (daw.) — dziś: na gospodynię. [przypis edytorski]

na hak przywieść (daw.) — złapać, poskromić, jak psa łańcuchowego. [przypis edytorski]

na hak (…) przywieść (daw.) — złapać, poskromić, jak psa łańcuchowego. [przypis edytorski]

naigrawać się (daw.) — żartować, kpić. [przypis edytorski]

naimać (daw.) — nałapać. [przypis edytorski]

na intencją (daw.) — dziś: na intencję. [przypis edytorski]

na jakiego planetę (daw.) — dziś: na jaką planetę (r.ż.). [przypis edytorski]

najbystrszy (daw.) — dziś: najbardziej bystry. [przypis edytorski]

najcelniejszy (daw.) — najlepszy, najważniejszy. [przypis edytorski]

najcelniejszy (daw.) — najlepszy. [przypis edytorski]

na jedenaście od sta (daw.) — określenie procentu kredytu a. zysku. [przypis edytorski]

najgrawać (daw.) — naigrywać, szydzić, żartować. [przypis edytorski]

najkrzepciej (daw.) — najsilniej, najmocniej; por. krzepki: silny, mocny. [przypis edytorski]

najkrzepciejszy (daw.) — najsilniejszy; por. krzepki. [przypis edytorski]

najludzcejszy (daw.) — najbardziej ludzki. [przypis edytorski]

najostrszy (daw.) — dziś: najbardziej ostry. [przypis edytorski]

najprzedniejszy (daw.) — najlepszy, najwyższej jakości. [przypis edytorski]

najprzedniejszy (daw.) — najlepszy. [przypis edytorski]

najprzód (daw.) — najpierw, przede wszystkim. [przypis edytorski]

najprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]

najprzód (daw.) — najpierw, z początku. [przypis edytorski]