Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160067 przypisów.
pargamin — dziś: pergamin. [przypis edytorski]
pargamin — dziś popr.: pergamin. [przypis edytorski]
pargamin — dziś popr. pisownia: pergamin. [przypis edytorski]
pargaminowe — pergaminowy. [przypis edytorski]
pargaminowe policzki (przest.) — pergaminowe. [przypis edytorski]
pargaminowy — daw. pergaminowy. [przypis edytorski]
pargaminowy — dziś: pergaminowy. [przypis edytorski]
pargaminowy — pergaminowy, tzn. przypominający kartę księgi, a zarazem czoło starca. [przypis edytorski]
pargamin — pergamin. [przypis edytorski]
pargamin — pergamin; tu przen.: dokument znacznej wagi. [przypis edytorski]
pargamin — własc. pergamin; wyprawiona skóra, służąca dawniej do zapisywania ważnych dokumentów; tu: dokument. [przypis edytorski]
pargod — zasłona. [przypis tłumacza]
par — honorowy tytuł arystokratyczny w niektórych krajach zachodnioeuropejskich, zwykle wiążący się z prawem zasiadania w izbie wyższej parlamentu; członek Izby Lordów, izby wyższej dwuizbowego parlamentu brytyjskiego. [przypis edytorski]
paria a. parias — członek najniższej kasty w Indiach; ogólnie: najbardziej pogardzany i krzywdzony członek społeczeństwa. [przypis edytorski]
paria a. parias — członkini/członek najniższej kasty społecznej. [przypis edytorski]
paria a. parias — członkini najniższej kasty społecznej. [przypis edytorski]
paria a. parias — w daw. Indiach: człowiek należący do najniższej kasty (dźati) lub pozostający poza systemem kastowym, pozbawiony wszelkich praw; dziś na określenie tej grupy zam. tradycyjnego terminu pariasi (a. ćandala: niedotykalni) używa się terminu dalitowie („uciśnieni”); Mahatma Ghandi propagował też określenie haridźan: „ludzie Boga”. [przypis edytorski]
parias — członek najniższej kasty w Indiach; ogólnie: najbardziej pogardzany i krzywdzony członek społeczeństwa. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
parias — członek najniższej kasty w Indiach; ogólnie: najbardziej pogardzany i krzywdzony członek społeczeństwa. [przypis redakcyjny]
parias — członek najniższej kasty w Indiach; przen.: najbardziej pogardzany i krzywdzony członek społeczeństwa. [przypis edytorski]
parias — członek najniższej kasty w Indiach; przen. wyrzutek. [przypis edytorski]
parias — członek najniższej kasty w Indiach. [przypis edytorski]
pariasi — członkowie najniższej klasy społecznej w Indiach; w przenośni: ludzie wzgardzeni, nędzarze. [przypis redakcyjny]
parias — „niedotykalny”, człowiek należący do jednej z niższych kast indyjskich, uważany za nieczystego. [przypis edytorski]
parias — niedotykalny, najniższa kasta w Indiach. [przypis edytorski]
parias — tu ogólnie: osoba należąca do najniższej warstwy społecznej. [przypis edytorski]
paribus curis vestigia figit — z równą uwagą mierząc krok (cytat z Eneidy Wergiliusza, VI, 158). [przypis edytorski]
Paridis (…) duello — Horatius, Epistulae, I, 2, 6. [przypis tłumacza]
parień (ros.) — chłopak, młodzieniec. [przypis edytorski]
pari (fr.) — zakład. [przypis edytorski]
par inconstance (fr.) — z powodu niestałości. [przypis edytorski]
Parini, Giuseppe (1729–1799) — włoski poeta, przedstawiciel oświecenia. [przypis edytorski]
par intermittence (fr.) — z przerwami. [przypis edytorski]
parions (fr.) — załóżmy się. [przypis edytorski]
parions (fr.) — załóżmy się. [przypis redakcyjny]
Parion — staroż. greckie miasto w Myzji, nad Hellespontem. [przypis edytorski]
pari passu ambulat (łac.) — równym krokiem chodzi. [przypis redakcyjny]
Parisiorum-Lutheciae — rzymska nazwa Paryża. [przypis edytorski]
„Paris” lub „Parie” — gra słów: po francusku nazwa Paryża brzmi tak samo, jak liczba mnoga wyrazu oznaczającego zakładanie się, a je parie można przetłumaczyć jako 'zakładam się, obstawiam'. [przypis edytorski]
par jalousie de métier (fr.) — z zawodowej zazdrości. [przypis edytorski]
Parka Kloto (mit. gr. i rzym.) — jedna z trzech bogiń losu, zwana Prządką, faktycznie zajmowała się snuciem nici życia ludzkiego, a nie jej przecinaniem, które stanowiło zadanie jej siostry Atropos. [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — bogini przeznaczenia; odpowiedniczka jednej z Mojr w mit. gr.: Kloto, Lachesis i Antropos, które przędły i przecinały nić ludzkiego życia. [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — bogini przeznaczenia. [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — jedna z trzech bogiń przędących i przecinających nić ludzkiego losu; w mit. gr. ich odpowiednikami były Mojry, córki Zeusa i Temidy. [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — jedna z trzech bogiń przędących i przecinających nić ludzkiego losu; w mit. gr. ich odpowiednikami były Mojry. [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — jedna z trzech bogiń przeznaczenia, przędących i przecinających nić ludzkiego losu; były to: Nona, która przędła nić życia ludzkiego, Decima, która czuwała nad nicią, oraz Morta, która nić przecinała; w mit. gr. ich odpowiednikami były Mojry. [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — prządka losu, jedna z trzech bogiń przeznaczenia, zajmujących się nicią ludzkiego życia; pierwsza przędła nić, druga nad nią czuwała, najstarsza z nich przecinała ją ostatecznie; w mit. gr. ich odpowiednikami były Mojry. [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — prządka losu; odpowiedniczka Mojry w mit. gr. (były trzy siostry Mojry, córki Zeusa i Temidy, bogini sprawiedliwości: Kloto, która przędła nić życia ludzkiego, Lachesis, która czuwała nad nicią, oraz Atropos, która nić przecinała). [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — prządka losu; odpowiedniczka Mojry w mit. gr. (były trzy siostry Mojry, córki Zeusa i Temidy, bogini sprawiedliwości; Kloto, która przędła nić życia ludzkiego, Lachesis, która czuwała nad nicią oraz Atropos, która nić przecinała). [przypis edytorski]
Parka (mit. rzym.) — tu: bogini losu. [przypis edytorski]
Parkany — miasto na lewym brzegu Dunaju, naprzeciw Ostrzyhoma. [przypis redakcyjny]
parkany — rodzaj sieci. [przypis redakcyjny]
parkany — tu: sieci. [przypis edytorski]
Parka — prządka losu w mit. rzym.; w mit. gr. Mojra; były trzy siostry, córki Zeusa i Temidy, bogini sprawiedliwości: Kloto, która przędła nić życia ludzkiego, Lachesis, która czuwała nad nicią oraz Atropos, która nić przecinała; tu: chodzi zapewne o ostatnią z wymienionych. [przypis edytorski]
Parki a. Mojry (mit. gr.) — uosabiające przeznaczenie trzy córki Nocy; dwie młodsze, Kloto i Lachezis, przędły nić ludzkiego życia, którą w godzinie śmierci przecinała najstarsza z nich, Atropos. [przypis redakcyjny]
Parki — boginie losu (trzy siostry) przędące nić życia i ucinające ją w chwili śmierci. [przypis redakcyjny]
Parki — boginie („prządki”) losu ludzkiego; tu również: strzegące tajemnicy wyroków tegoż losu. [przypis edytorski]
Parki (mit. gr.) — boginie przeznaczenia: Kloto, Lachesis i Antropos, przędły i przecinały nić ludzkiego życia. [przypis edytorski]
Parki (mit. gr.) — trzy boginie przeznaczenia: Kloto, Lachesis i Antropos, przędły i przecinały nić ludzkiego życia. [przypis edytorski]
Parki (mit. gr.) — według wierzeń w starożytnej Grecji, boginie odpowiedzialne za los człowieka. [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym.) — boginie snujące nić ludzkiego losu. [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym.) — personifikacja przeznaczenia, trzy boginie, które przędły i przecinały nić ludzkiego losu, odpowiednik Mojr w mit. gr. [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym) — personifikacje przeznaczenia: Nona, Decima i Morta; odpowiedniczki Mojr z mit. gr., córek Zeusa i Temidy, prządek wątku życia ludzkiego: Kloto (Prządka) miała wysnuwać nić, Lachezis (Obdarzająca) snuła wątek dalej, zaś Atropos (Nieubłagana a. Nieodwracalna) przecinała go nożycami. [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym.) — trzy boginie, a zarazem personifikacje przeznaczenia: Nona, Decima i Morta; odpowiadały Mojrom, prządkom losu ludzkiego z mit. gr. (Klotho, Lachesis i Atropos). [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym.) — trzy boginie przędące i przecinające nić ludzkiego losu; w mit. gr. ich odpowiednikami były Mojry, córki Zeusa i Temidy. [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym.) — trzy boginie przeznaczenia, przędące i przecinające nić ludzkiego losu. [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym.) — trzy boginie przeznaczenia, przędące nić ludzkiego życia, odpowiednik greckich Mojr. [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym.) — trzy boginie przeznaczenia, zajmujące się nicią ludzkiego życia; najstarsza z nich przecinała ją ostatecznie; w mit. gr. ich odpowiednikami były Mojry. [przypis edytorski]
Parki (mit. rzym.) — trzy prządki snujące nić ludzkiego życia; jedna z nich, najstarsza, przecinała ją ostatecznie. [przypis redakcyjny]
Parki — w mit. rzym. boginie władające losem i przeznaczeniem ludzi. Wyobrażane jako prządki: pierwsza z nich rozpoczynała snuć nić życia, druga ją odmierzała, a trzecia przecinała. Utożsamiane z gr. Mojrami. [przypis edytorski]
Park Lane — główna ulica Westminsteru, londyńskiej dzielnicy o statusie miasta, na której terenie znajduje się m.in. Pałac Westminsterski — siedziba parlamentu brytyjskiego. [przypis edytorski]
Park, Mungo (1771–1806) — szkocki podróżnik, badacz kontynentu afrykańskiego. [przypis edytorski]
parkotnia (łow.) — okres godowy zajęcy; parkoty. [przypis edytorski]
Park Stryjski — park im. Jana Kilińskiego we Lwowie, założony w 1877 r. [przypis edytorski]
par (łac.) — równy. [przypis redakcyjny]
parlamentariusz — poseł wojenny, który z białą flagą symbolizującą pokojowe zamiary idzie do wrogów, aby w imieniu swoich towarzyszy broni zaproponować rozmowy. Według prawa wojennego nie wolno go zabijać. [przypis edytorski]
parlamentariusz — tu: parlamentarzysta, członek parlamentu. [przypis edytorski]
parlamentarz — dziś: parlamentariusz, posłaniec wojenny, który z białą flagą symbolizującą pokojowe zamiary idzie do dowództwa wrogich wojsk, aby omówić możliwości zawieszenia broni lub kapitulacji jednej ze stron. [przypis edytorski]
parlament (daw.) — [tu:] sąd cesarski. [przypis redakcyjny]
parlamentować (daw.) — prowadzić rokowania; prowadzić rozmowy jako parlamentariusz. [przypis edytorski]
parlamentować (daw.) — wypełniać obowiązki parlamentariusza, prowadzić rokowania. [przypis edytorski]
parlamentowy — dziś: parlamentarny. [przypis edytorski]
Parlament paryski usunięto do miasteczka Pontoise — książę Filip Orleański toczył, przez cały czas swej regencji, spory z Parlamentem, który wreszcie wygnał do Pontoise za to, iż nie chciał w całej pełni aprobować opłakanego systemu finansowego Lawa. [przypis tłumacza]
parlament — pochodzi od średniołacińskiego wyrazu parliamentum. [przypis redakcyjny]
Parlament sądził w ostatniej instancji niemal o wszystkich sprawach królestwa. Wprzód sądził tylko te, które były między diukami, hrabiami, baronami, biskupami, opatami, lub między królem a jego wasalami — W innych sprawach rozstrzygały zwykłe trybunały. [przypis redakcyjny]
Parlamentsadvokat — avocat du roi au parlement; königlicher Amtsträger, der am höchsten Gericht Frankreichs die juristischen Interessen des Königs vertrat. [przypis edytorski]
parlament wersalski — parlament fr., który w czasie oblężenia Paryża obradował w Bordeaux, przeniósł się 20 marca 1871 do Wersalu. [przypis redakcyjny]
parlamenty — we Francji królewskiej: regionalne najwyższe sądy, które m.in. zapisywały w oficjalnych rejestrach edykty i zarządzenia królewskie; przed rejestracją parlamenty dokonywały sprawdzenia zgodności wydanego aktu prawnego z zasadami obowiązującego prawa, przywilejami i zwyczajami prowincji i w razie niezgodności odsyłały dokument do króla wraz z uzasadnieniem i prośbą o ponowne zbadanie; początkowo stanowiło to formę porady dokonywanej na prośbę królewską, później przekształciło się w prawo parlamentów do remonstracji, tj. odmowy zarejestrowania niezgodnego z prawem aktu; za panowania Ludwika XIV i Ludwika XV parlamenty wykorzystywały je jako prawo weta ograniczające absolutną władzę królewską, w odpowiedzi na co królowie usiłowali ograniczać prawo parlamentów do sprzeciwu, nakazując bezzwłoczne i automatyczne wpisywanie edyktów do rejestrów. [przypis edytorski]
parlamenty — we Francji królewskiej: regionalne najwyższe sądy, które m.in. zapisywały w oficjalnych rejestrach edykty i zarządzenia królewskie; przed rejestracją parlamenty dokonywały sprawdzenia zgodności wydanego aktu prawnego z zasadami obowiązującego prawa, przywilejami i zwyczajami prowincji i w razie niezgodności odsyłały dokument do króla wraz z uzasadnieniem i prośbą o ponowne zbadanie; początkowo stanowiło to formę porady, dokonywanej na prośbę królewską, później przekształciło się w prawo parlamentów do remonstracji, tj. odmowy zarejestrowania niezgodnego z prawem aktu; za panowania Ludwika XIV i Ludwika XV parlamenty wykorzystywały je jako prawo weta, ograniczające absolutną władzę królewską, w odpowiedzi na co królowie usiłowali ograniczać prawo parlamentów do sprzeciwu, nakazując bezzwłoczne i automatyczne wpisywanie edyktów do rejestrów. [przypis edytorski]
parlando (muz., z wł.) — recytatyw, śpiew zbliżony do deklamacji. [przypis edytorski]
parlando (wł., muz.) — rodzaj melodeklamacji, wykonanie utworu zbliżone do mowy z zachowaniem wysokości określonych w kompozycji dźwięków. [przypis edytorski]
parlare italiano, utrapiare polono, wymyślare androno, nulla niente di buono — żartobliwa stylizacja na język włoski: mówić po włosku, dokazywać po polsku, wymyślać androny (bzdury), nic dobrego (niegrzeczne dzieci). [przypis edytorski]
parlare italiano (wł.) — mówić po włosku. [przypis edytorski]
parlatorium — rozmównica, pomieszczenie w klasztorze przeznaczone do rozmów z gośćmi. [przypis edytorski]
parlatorium — rozmównica, pomieszczenie w klasztorze przeznaczone do rozmów z gośćmi. [przypis edytorski]
par la volonté générale; volonté particulière (fr.) — przez wolę ogólną; wola poszczególna [przypis edytorski]
par l'éducation (fr.) — poprzez edukację. [przypis edytorski]
Parle-moi (…) rispondero Io — wypowiedź w kilku językach, po francusku, niemiecku, angielsku oraz hiszpańsku (właśc. caballeros) i włosku: „Mów więc do mnie po francusku, biedny kapucynie! Ja mogłem w wielkim świecie zapomnieć łacinę, ale ty, jako święty, powinieneś mieć dar języków. Może mówisz po niemiecku? Co tam trwożnie mamroczesz? Co to jest? Panowie, ja odpowiem”. [przypis edytorski]
parler français (fr.) — mówić po francusku. [przypis edytorski]
par les merveilles de Sofiówka (fr.) — cudami Sofiówki (Sofiówka: założony pod koniec XVIII w., opiewany m.in. w poemacie Stanisława Trembeckiego park krajobrazowy w daw. posiadłościach rodziny Potockich w Ukrainie). [przypis edytorski]
