Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 465 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | austriacki | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | sportowy | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 128020 przypisów.

ony chrześcijany Piotr ś. nazwał kapłaństwem królewskim — 1 P 2, 9. [przypis edytorski]

onychże — tamtych to. [przypis edytorski]

ony (gw.) — oni. [przypis edytorski]

onyks — hebr. שֹׁהַם (szoham): prawdopodobnie onyks, chryzopaz albo malachit. [przypis edytorski]

onyks — kamień półszlachetny o naprzemianległych warstewkach białych i czarnych lub ciemnobrunatnych. [przypis edytorski]

onyks — pasiasty kamień półszlachetny. [przypis edytorski]

onymć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „-ć”; znaczenie: tym właśnie. [przypis edytorski]

ony (starop.) — dziś: one. [przypis edytorski]

ony (starop. forma) — te, one [okręty]. [przypis edytorski]

ony (starop. forma) — te, owe [mowy]. [przypis edytorski]

ony (starop. forma) — te. [przypis edytorski]

ony (starop.) — te, owe. [przypis edytorski]

onże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy on. [przypis edytorski]

Onże stoi — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy on stoi. [przypis edytorski]

Onże to — czy to on. [przypis edytorski]

On z Czehryna prijichaw. Tam Lachiw riżut (ukr.) — On z Czehryna przyjechał. Tam Polaków zabijają. [przypis edytorski]

onze, douze, treize (fr.) — jedenaście, dwanaście, trzynaście. [przypis edytorski]

o odwrócenie kielicha modli się — nawiązanie do Ewangelii, według której Jezus miał tuż przed uwięzieniem, które w efekcie doprowadziło do jego męczeńskiej śmierci, modlić się do Boga tymi słowami („odwróć ode mnie ten kielich”) o uniknięcie okrutnego losu, który przeczuwał. [przypis edytorski]

O odzyskaniu królestwa polskiego przez Kazimierza, który był mnichem — dodatek po przecinku każe wątpić, czy tytuł pochodzi od kronikarza: legenda o tym, że Kazimierz Odnowiciel był najpierw mnichem, zanim wstąpił na tron, szerzy się od połowy XIII w. (wzmiankowana w Żywocie św. Stanisława); Gall Anonim pisze, że Kazimierz był wychowany w klasztorze, ale nie wspomina, że był zakonnikiem. [przypis edytorski]

oolityczna skała a. oolit (geol.) — skała osadowa zbudowana z kulistych ziaren scementowanych spoiwem; z gr. oon: jajo. [przypis edytorski]

Oo, moja dolo nieszczęsna — po com ja syna zrodziła?!Iliada XVII 54, lament Tetydy, która przewiduje, że jej syn, Achilles, zginie w walce. [przypis edytorski]

o onych przodkoch naszych, o co je wężowie ogniści kąsali — Lb 21, 6 (była to kara za szemranie przeciwko Mojżeszowi i Bogu). [przypis edytorski]

o onym nędznym królu, o Achabie, który k'woli żenie dał zabić niewinnego człowieka o własną winnicę jego (…) — Krl, 21–22, 38. [przypis edytorski]

o orle też nie mam mówić, że ten również jest w niebie… — gwiazdozbiór Orzeł wyobraża świętego ptaka Zeusa; władcę bogów przedstawiano jako mężczyznę trzymającego berło z orłem i piorun. [przypis edytorski]

opactwo Saint-Germain-des-Prés — klasztor benedyktyński w Paryżu, ufundowany w 558 przez króla Franków Childeberta I; stanowił pierwszą francuską nekropolę królewską: miejsce pochówku królów z frankijskiej dynastii Merowingów panujących w VI i VII w. [przypis edytorski]

opactwo — tu: opactwo benedyktynów w Tyńcu (dziś: w płd.-zach. części Krakowa), najstarszy z istniejących klasztorów w Polsce, znajdujące się na wapiennym Wzgórzu Klasztornym nad Wisłą, ufundowane przypuszczalnie przez Kazimierza I Odnowiciel w 1044, po kryzysie młodego państwa wywołanym pogańskim buntem i czeskim najazdem. [przypis edytorski]

Opactwo — tu: Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey), wielki gotycki kościół w Londynie, tradycyjne miejsce koronacji i pochówku królów Anglii; jego dwie wieże, w stylu neogotyckim, dobudowano w latach 1722–1745. [przypis edytorski]

Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey; The Collegiate Church of St Peter, Westminster) — kolegiata św. Piotra w Westminsterze, należąca do najważniejszych świątyń anglikańskich, obok katedry w Canterbury i katedry św. Pawła w Londynie; założenie opactwa datuje się na rok 1066 za czasów Wilhelma Zdobywcy; miejsce koronacji i pochówku królów Anglii. [przypis edytorski]

Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey) — wielki gotycki kościół w Londynie, tradycyjne miejsce koronacji i pochówku królów Anglii. [przypis edytorski]

opacznie (daw.) — źle, na odwrót. [przypis edytorski]

opacznie — na opak, na odwrót. [przypis edytorski]

opacznie — na opak, odwrotnie niż było. [przypis edytorski]

opaczność — robienie lub rozumienie na opak, odwrotnie, inaczej niż należy. [przypis edytorski]

opaczny — robiony na opak, odwrotnie, inaczej niż należy. [przypis edytorski]

opaczny — tu: fałszywy. [przypis edytorski]

opadnąć — dziś popr.: opaść. [przypis edytorski]

opak (daw.) — w odwrotną stronę; por.: na opak. [przypis edytorski]

opak (starop.) — na opak, opacznie, odwrotnie. [przypis edytorski]

opałka (gw.) — tu: duża płócienna torba. [przypis edytorski]

opalaczył sia (z ros. ополячиться) — o Rosjaninie: upodobnić się do Polaka, spolaczeć, przesiąknąć polską kulturą. [przypis edytorski]

opal — hebr. לֶשֶׁם (leszem), tłumaczony także jako hiacynt (rodzaj cyrkonii). [przypis edytorski]

opalizacja — efekt, w którym kolor obserwowanego przedmiotu zmienia się wraz ze zmianą miejsca obserwacji. [przypis edytorski]

opalizujący — mieniący się kolorami jak opal. [przypis edytorski]

opal — kamień szlachetny o charakterystycznym, mieniącym się połysku; dziś popr. forma D.lm: opali. [przypis edytorski]

opal — minerał o różnorodnych barwach i mieniącej się, opalizującej powierzchni; opalów — dziś popr. forma D. lm: opali. [przypis edytorski]

opalonych — u Cylkowa:'zwarzonych'; uzasadnienie korekty: uwspółcześnienie i uniknięcie dwuznaczności. [przypis edytorski]

opalowy — lśniący, mieniący się kolorami tęczy jak opal. [przypis edytorski]

opamiętać się — tu: zastanowić się. [przypis edytorski]

opamiętowuje — dziś popr.: opamiętuje. [przypis edytorski]

opamiętywa — dziś: opamiętuje. [przypis edytorski]

opamiętywa się — dziś popr. forma: opamiętuje się. [przypis edytorski]

o panie — dzis popr. forma Msc. lp: o panu. [przypis edytorski]

O Panie, który kazałeś szumowi morskiemu i szelestowi wietrznych pól… — Juliusz Słowacki, Genesis z Ducha. [przypis edytorski]

opanowywa (daw.) — dziś popr.: opanowuje. [przypis edytorski]

opanowywa — dziś: opanowuje. [przypis edytorski]

oparkanionych — ogrodzonych; parkan — ogrodzenie, zwykle drewniane. [przypis edytorski]

opar — para; zapach unoszący się znad rozgrzanej substancji. [przypis edytorski]

oparzel, częściej: oparzelisko a. oparzysko (daw., gw)— bagno, trzęsawisko niezamarzające w czasie zimy. [przypis edytorski]

oparzelisko — bagno, trzęsawisko. [przypis edytorski]

oparzelisko — grząskie, bagniste miejsce, niezamarzające w zimie. [przypis edytorski]

oparzelisko — niezamarzająca w czasie mrozów część torfowiska wysokiego, gdzie rozkład materiału organicznego powoduje wydzielania się ciepła. [przypis edytorski]

Oparzenie — u Cylkowa: opalenizna usunięte ze względu na śmieszność oraz usunięto dodane słowa jeżeli. [przypis edytorski]

oparzysty (daw.) — nabrzmiały, opuchnięty. [przypis edytorski]

opaść — tu: spaść, odpaść. [przypis edytorski]

opasać — tu: otoczyć. [przypis edytorski]

opaska Esmarcha (med.) — opaska uciskowa. [przypis edytorski]

opaska Esmarcha (med.) — opaska uciskowa tętnicy, zakładana na górną część ramienia lub górną część uda, służąca do wywołania przejściowego niedokrwienia kończyny. [przypis edytorski]

opasły — gruby, otyły, tęgi. [przypis edytorski]

opas — tu: upasiony byk. [przypis edytorski]

opasz się — starożytni zapaśnicy i bokserzy przed walką przywdziewali szerokie pasy. [przypis edytorski]

opas — zwierzę pasione specjalnie dla zwiększenia masy ciała, przeznaczone na ubój. [przypis edytorski]

opat Grzegorz — Gregor Johann Mendel (1882–1884), czeski przyrodnik i zakonnik, prekursor badań nad dziedzicznością. [przypis edytorski]

Opatówek — miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim. [przypis edytorski]

opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]

opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]