Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160406 przypisów.

Malega — miasto Malaga w Hiszpanii. [przypis redakcyjny]

male … habuit senatum (łac.) — źle usposobiła senat. [przypis redakcyjny]

Male (…) Impetus — Statius, Thebaid, X, 704. [przypis tłumacza]

maleita — pospolita nazwa malarii. [przypis autorski]

Maleja — dziś: Malia, przylądek na południowym wschodzie Lakonii na Peloponezie, niebezpieczny dla żeglarzy. [przypis edytorski]

male menmale szuma — co moje, to twoje. [przypis autorski]

maleńcy wróblowie — dziś popr. forma M. lm: maleńkie wróble. [przypis edytorski]

Maleńkaja, czornieńkaja, wsiu kołodu woroczaje (białorus.) — malutka, czarniutka, całą kłodę wywraca. [przypis edytorski]

maleńki — rymuje się z ręki stosownie do stałej wymowy Mickiewicza: panięka, skączyłem. [przypis redakcyjny]

maleństwo — βρέφος, infans, Knablein (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. Pape: das Junge (das Kind solange es an der Mutterbrust ist = niemowlę). [przypis tłumacza]

male olentem (łac.) — cuchnące. [przypis redakcyjny]

male parta idzie do czarta — od łac. przysłowia male parta male dilabuntur: co źle nabyte ginie. [przypis edytorski]

male parta (łac.) — źle nabyte. [przypis edytorski]

maleparta — właśc. male parta (łac.): źle nabyte; część łac. przysłowia: male parta male dilabuntur, czyli: źle nabyte marnieje; pol. popularne porzekadło: male parta do czarta. [przypis edytorski]

Malesherbes, Guillaume-Chrétien de Lamoignon (1721–1794) — francuski polityk piastujący funkcję królewskiego cenzora. [przypis edytorski]

Malesherbes, [Guillaume-Chrétien de Lamoignon de] (1721–1794) — jedna z najczystszych i najpiękniejszych postaci XVIII w. Nieskazitelny urzędnik, na stanowisku cenzora sprzyjający wolnej myśli i światłu, później w czasie procesu Ludwika XVI, zakończonego straceniem króla, nieustraszony jego obrońca; sam w czasie terroru znalazł w końcu śmierć na szafocie. [przypis tłumacza]

Malesherbes — zob. przypis w księdze VIII. [przypis edytorski]

maletilla (hiszp.) — początkujący torreador (dalej w wierszu jako zakąska pojawiają się byczki w tomacie). [przypis edytorski]

malevolentia (łac.) — złość. [przypis redakcyjny]

malevoli (łac.) — źli, źle myślący. [przypis redakcyjny]

malevolis consiliis (łac.) — złośliwymi radami. [przypis redakcyjny]

malevolorum conatus (łac.) — źle myślących usiłowania. [przypis redakcyjny]

Malfilâtre, Jacques Clinchamps (1732–1767) — fr. poeta. [przypis edytorski]

mal francese (wł.) — choroba francuska, syfilis. [przypis edytorski]

MalgizMalagigi, brat Wiwiana, syn Bowa, czarodziej. [przypis redakcyjny]

malgré ces (fr.) — bez względu na te. [przypis edytorski]

malgré moi (fr.) — wbrew mojej woli. [przypis edytorski]

malgré tout (fr.) — mimo wszystko. [przypis edytorski]

Malherbe, François (1555–1628) — poeta francuskiego klasycyzmu. [przypis edytorski]

Malherbe, François de (1555–1628) — francuski poeta klasycystyczny. [przypis edytorski]

Malherbe z Balzakiem — poeta Malherbe i prozaik Guez de Balzac, surowi puryści językowi w XVII w. [przypis tłumacza]

Malheur à votre mère qui vous a mis au monde (…) vous-même (fr.) — Przekleństwo twej matce, która cię wydała na świat, przekleństwo mnie, który cię spłodziłem, przekleństwo kobiecie, która cię poślubiła, przekleństwo tobie samemu. [przypis redakcyjny]

malheureuse fille (fr.) — nieszczęsna dziewczyno. [przypis edytorski]

Malheureuse que je suis! (fr.) — Jakaż jestem nieszczęśliwa! [przypis edytorski]

malheur (fr.) — nieszczęście. [przypis edytorski]

Malibran, Maria Felicità (1808–1836) — śpiewaczka operowa (mezzosopran), jedna z najsłynniejszych w XIX w.; jej ojcem był znany śpiewak (tenor) Manuel del Pópulo Vicente García. [przypis edytorski]

Malibranowa — Maria Malibran, wielka śpiewaczka francuska pochodzenia hiszpańskiego. [przypis redakcyjny]

malice (fr.) — złośliwość. [przypis edytorski]

Malich i PitolaosMalich: Μάλιχος , Żyd, nie należy go mieszać z królem arabskim tego imienia; Pitolaos: Πειθόλαος, Żyd. [przypis tłumacza]

Malicka, Maria (1900–1992) — aktorka. [przypis edytorski]

mali (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy ma, czyż ma. [przypis edytorski]

maligna (daw.) — wysoka gorączka. [przypis edytorski]

maligna — gorączka połączona z halucynacjami. [przypis edytorski]

maligna — wysoka gorączka połączona z majaczeniami. [przypis edytorski]

Mali ludzie, powiada Arystoteles mogą być ładni, ale nie piękni — Arystoteles, Etyka nikomachejska, IV, 7. [przypis tłumacza]

Malinowski, Bronisław (1884–1942) — antropolog społeczny i etnolog, współtwórca funkcjonalnej teorii kultury, autor koncepcji obserwacji uczestniczącej; przyjaciel Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego); autor m.in. publikacji dotyczącej genezy wierzeń religijnych Wierzenia pierwotne i formy ustroju społecznego (1915). [przypis edytorski]

Malinowski, Bronisław (1884–1942) — antropolog społeczny i etnolog, współtwórca funkcjonalnej teorii kultury, autor koncepcji „obserwacji uczestniczącej”; przyjaciel S. I. Witkiewicza; jego książka Wierzenia pierwotne i formy ustroju społecznego (1915) dotyczy genezy wierzeń religijnych. [przypis edytorski]

Malinowski, Bronisław (1884–1942) — etnolog, socjolog i religioznawca, autor koncepcji „obserwacji uczestniczącej”. [przypis edytorski]

mali (…) przepuszczać — daw. konstrukcja z partykułą pytającą -li; znaczenie: czy ma przepuszczać. [przypis edytorski]

mali (przestarz.) — jeśli ma; forma 3 os. lp cz. przysz. z partykułą -li. [przypis edytorski]

mali Sabaudczycy — w kulturze fr. często pojawia się motyw małych Sabaudczyków, pochodzących z górzystej Sabaudii sezonowych robotników (zwłaszcza kominiarczyków), wędrownych handlarzy czy muzyków. Często były to dzieci. Sabaudia — kraina historyczna we fr. Alpach, granicząca ze Szwajcarią i Włochami. [przypis edytorski]

mali (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli ma. [przypis edytorski]

mali — tu: konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy ma, czyż ma. [przypis edytorski]

malkontent — człowiek z niczego niezadowolony. [przypis edytorski]

Mallarmé, Stéphane (1842–1898) — francuski poeta, krytyk literacki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli symbolizmu, uważany za prekursora liryki współczesnej. [przypis edytorski]

Mallarmé, Stéphane (1842–1898) — francuski poeta, krytyk literacki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli symbolizmu, uważany za prekursora liryki współczesnej, ze względu na nowatorstwo swej twórczości. [przypis edytorski]

Mallarmé, Stéphane (1842–1898) — poeta fr., krytyk literacki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli symbolizmu, uważany za prekursora liryki współczesnej („poezji czystej”), ze względu na nowatorstwo swej twórczości; autor m.in. Herodiady (oryg. Hérodiade; wyd. 1896; poematu dialogowego), Popołudnia fauna (oryg. L'après-midi d'un faune; wyd. 1876, poematu, do którego muzykę skomponował Claude Debussy); tłumacz E.A. Poe'go. [przypis edytorski]

Mallarmé, Stéphane (1842–1898) — właśc. nosił imię Étienne; fr. poeta, krytyk i teoretyk sztuki; szczególnie istotne były jego wypowiedzi na temat symbolizmu; prekursor wielu gestów i poetyk awangardowych. [przypis edytorski]

Mallarme, Stephane (1842–1898) — modernistyczny poeta i eseista francuski; twórczość jego cechuje cyzelowanie wiersza w kształcie dźwiękowym. [przypis edytorski]

malle-pocztą (fr.) — pocztą listową. [przypis redakcyjny]

malocchio (wł.) — „złe oko”, urok. [przypis edytorski]

malo eventu (łac.) — niepomyślnie. [przypis redakcyjny]

malo me [meae] fortunae (…) pudeat (łac.) — „Raczej wolę skarżyć losy, niż wstydzić się zwycięstwa” (Quintus Curtius, Historiae Alexandri Magni, IV, 13; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

malonuoti — myluoti. [przypis edytorski]

Malo periculosam libertatem quam quietum servitium (łac.) — Przenoszę niebezpieczną wolność nad spokojną niewolę. [przypis tłumacza]

Malory, Thomas (ok. 1400–ok. 1470) — pisarz angielski, autor napisanego w 1470 i wydanego w 1485 romansu rycerskiego Śmierć Artura (Le Morte d'Arthur), stanowiącego uporządkowaną i zmodyfikowaną kompilację legend o królu Arturze pochodzących z różnych źródeł francuskich i angielskich, uważanego za jedno z najwybitniejszych dzieł angielskiej literatury średniowiecznej; większość z tego, co o nim wiadomo, pochodzi z kolofonu opublikowanej książki oraz z odkrytego w 1934 rękopisu jego dzieła, w którym w zakończeniach ksiąg używa wobec siebie określeń „Sir Thomas Malleorre, rycerz” oraz „więzień rycerz Thomas Malleorre” i modlitw o uwolnienie, co świadczy o tym, że swój utwór pisał w więzieniu; od XIX w. Le Morte d'Arthur należy do najbardziej znanych dzieł literatury arturiańskiej, przez różnych autorów używanych jako główne źródło. [przypis edytorski]

malowana na gniado — tj. farbowana na ciemno rudy, kasztanowy kolor (określenie od typu umaszczenia konia). [przypis edytorski]

malowanemi pióry — dziś popr. forma N. lm: malowanymi piórami. [przypis edytorski]

Malowane Plemię, własc. Piktowie (łac. Picti: malowani) — grupa plemion zamieszkujących w czasach rzymskich i wczesnośredniowiecznych tereny dzisiejszej Szkocji; nazwa pochodziła od malunków i tatuaży, którymi ozdabiali swoje ciała piktyjscy wojownicy. Plemiona te powstały prawdopodobnie w wyniku zmieszania się celtyckich przybyszy ze środkowej lub wschodniej Europy z wcześniejszymi mieszkańcami wysp, pochodzenia przedindoeuropejskiego. [przypis edytorski]

malowania na szybach — witraże. [przypis edytorski]

malowanie (daw.) — obraz. [przypis edytorski]

malowanki Częstochowskie — banalne, odpustowe reprodukcje „obrazów świętych”; por. określenie „rymy częstochowskie”, wiersze prymitywne. [przypis redakcyjny]

malowanych zbożem rozmaitem — Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, ks. I, w. 17. [przypis edytorski]

malowany — tu: pozorny, udawany. [przypis edytorski]

malowidły — dziś popr. forma N. lm: malowidłami. [przypis edytorski]

Malpertuggio — nazwa neapolitańskiej dzielnicy portowej; mal pertuggio oznacza „zła dziura”. [przypis edytorski]

Malpighiaceae (biol.) — malpigiowate, rodzina roślin ze strefy tropikalnej i subtropikalnej. [przypis edytorski]

Malpighiacea, pol.: malpigiowate (biol.) — rodzina pnączy i drzew strefy tropikalnej i subtropikalnej. [przypis edytorski]

Malraux, Andre (1901–1976) — francuski pisarz i eseista, zainteresowany Orientem, pełnił urząd ministra kultury. [przypis edytorski]

Malström — silny prąd morski, któremu towarzyszą wiry wodne, występujący na Morzu Norweskim u wejścia do fiordów i cieśnin. [przypis edytorski]

Malström — silny prąd morski, obfitujący w wiry, wywoływany pływami w fiordach północnej Norwegii. [przypis edytorski]

malström — tu: zdradliwy prąd, wir; od: Malstrom (oryg. Malström): silny prąd morski, któremu towarzyszą wiry wodne, występujący na Morzu Norweskim u wejścia do fiordów i cieśnin, powstający wskutek przypływów i odpływów morskich. [przypis edytorski]

Malstrom (norw. Moskstraumen, tu przen.) — prąd morski, obfitujący w wiry, wywoływany pływami w fiordach północnej Norwegii. Opisywany w średniowiecznych islandzkich Eddach, a także m.in. w utworach Juliusza Verne'a i E. A. Poego. [przypis edytorski]

malstrom, właśc. Malström — silny prąd u wybrzeży Norwegii. [przypis edytorski]

malszonka — żart. zniekształcone: małżonka. [przypis redakcyjny]

Malsztrem, właśc. Malström — silny prąd morski, obfitujący w wiry, wywoływany pływami w fiordach północnej Norwegii. [przypis edytorski]

malteńskie pieski — pieski z Malty, odmiana pinczerków. [przypis edytorski]

Malthus, Thomas (1766–1834) — duchowny i ekonomista angielski, jako pierwszy rozważał kwestię przeludnienia. [przypis edytorski]

Malthus, Thomas (1766–1834) — ekonomista angielski i duchowny anglikański. [przypis edytorski]

Malthus, Thomas Robert (1766–1834) — angielski ekonomista i socjolog. [przypis edytorski]