Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114953 przypisów.
piędź — daw. miara długości, ok. 20 cm. [przypis edytorski]
piędź — daw. miara długości, określana jako odległość między końcami kciuka i palca środkowego (lub małego) rozwartej dłoni, licząca ok. 20 cm. [przypis edytorski]
piędź — daw. miara długości, określana przez odległość między opuszkiem kciuka i małego palca rozwartej dłoni; równa ok. 20 cm. [przypis edytorski]
piędź — dawna jednostka długości równa ok. 20 cm; pierwotnie odległość między końcem kciuka i małego palca rozwartej dłoni. [przypis edytorski]
piędź — dawna jednostka długości równa ok. 20 cm; pierwotnie odległość między końcem kciuka i małego palca rozwartej dłoni; tu: najmniejszy nawet skrawek ziemi. [przypis edytorski]
piędź — dawna jednostka długości równa około ośmiu calom, tj. ok. 20 cm; pierwotnie odległość, jaką może objąć między kciukiem a palcem wskazującym przeciętna męska dłoń. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości a. powierzchni. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości, odległość między końcami kciuka a środkowego palca. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości, odpowiadająca szerokości rozpostartej dłoni. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości, ok. 18-22 cm. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości, ok. 20 cm. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości, ok. 20 cm; tu: małymi krokami; powoli i z trudem. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości, ok. 20 cm; tu: najmniejszy nawet skrawek ziemi. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości. [przypis edytorski]
piędź — dawna miara długości równa ok. 20 cm; pierwotnie odległość między końcem kciuka i małego palca rozwartej dłoni. [przypis edytorski]
piędzią nigdziej nie chodziła (starop.) — ani na piędź nigdzie nie wychodziła; ani na krok nigdzie nie wychodziła; piędź: daw. miara długości, równa ok. 20 cm. [przypis edytorski]
piędzią wyniść (starop.) — wyjść na piędź; wyjść na krok. [przypis edytorski]
piędzie — dziś M.lm: piędzi; piędź: daw. antropometryczna miara długości równa odległości między końcem kciuka a końcem małego palca rozwartej dłoni dorosłego mężczyzny i równa ok. 20 cm. [przypis edytorski]
Piękna Emino (…) nadzieją bliskiego szczęścia — w innym wyd. fragment kończący dzień szósty brzmi: — Piękna Emino — odpowiedziałem — i wy zechciejcie mi przebaczyć. Jeżeli ma to być jeszcze jedna próba, na jaką wystawiacie moją cnotę, to lękam się, że tym razem nie zdoła wyjść cało.
— Nie obawiaj się — przerwała piękna Mauretanka i wziąwszy moją rękę, położyła ją sobie na biodrze. Wyczułem pod palcami pas, który nie miał nic wspólnego z boginią Wenus, choć przywoził na myśl rzemiosło jej małżonka. Kuzynki moje nie miały kluczyka od zatrzasku, w każdym razie utrzymywały, że go nie mają.
Osłaniając samo centrum, nie odmówiono mi na szczęście dostępu do innych rejonów. Zibelda przypomniała sobie rolę kochanki, którą niegdyś ćwiczyła ze swoją siostrą. Emina ujrzała we mnie przedmiot swych ówczesnych miłosnych uniesień i wszystkimi zmysłami oddała się temu słodkiemu wyobrażeniu; jej młodsza siostra, zwinna, żywa, pełna ognia, chłonęła mnie swymi pieszczotami. Chwile nasze wypełniało ponadto coś bardziej nieokreślonego — zamiary, o których ledwie napomykaliśmy, i cała ta słodka paplanina, która u młodych ludzi stanowi intermezzo pomiędzy świeżym wspomnieniem a nadzieją bliskiego szczęścia.
[przypis edytorski]
Piękna Helena — operetka francuskiego kompozytora Jacques'a Offenbacha (1819–1880). [przypis edytorski]
Piękna Helena — operetka Jacquesa Offenbacha (1864). [przypis edytorski]
Piękna Helena — operetka Jacques'a Offenbacha z 1864. [przypis edytorski]
pięknaż (…), potężnaż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
pięknej nieprzyjaciółki — w oryginale: disposer, które w tym kontekście trudno zinterpretować, bywa różnie rozumiane lub traktowane jako forma błędnie zapisana. [przypis edytorski]
Pięknie zaprawdę i Paweł zaleciwszy rozmaite dary, którymi członki jednego ciała ozdobione są, a przystosowawszy je do ciała rzeczypospolitej albo kościoła św. rozkazuje, żeby każdy to sobie rozmyślał, jako mu wiele Bóg dał — 1 Kor 12, 2. [przypis edytorski]
piękno, dobro, prawda — naczelne idee (wieczne i doskonałe byty, których rzeczywistość materialna jest tylko odbiciem) u staroż. gr. filozofa, Platona (427–347 p.n.e.). [przypis edytorski]
Piękności ze snu zaledwie zbudzonej — fragment z Brytanika (Akt II, sc. 2) autorstwa Jeana Racine'a. [przypis edytorski]
piękny czas — tu (z fr. beau temps): ładna pogoda. [przypis edytorski]
piękny i dobry — gr. kalos k'agathos, staroż. greckie określenie idealnego człowieka, łączącego piękno ciała ze szlachetnością duszy; rzeczownik określający takie harmonijne połączenie to kalokagatia. [przypis edytorski]
piękny i dobry (gr. kalos k'agathos) — starożytne greckie określenie idealnego człowieka, łączącego piękno ciała ze szlachetnością duszy; rzeczownik określający takie harmonijne połączenie to kalokagatia. [przypis edytorski]
piękny Maj — w innej wersji: „Trzeci Maj!” [przypis edytorski]
pięknym i prostym byłoby — dziś popr.: piękne i proste byłoby. [przypis edytorski]
Piérwsi wstydem zlane bracia mu dumne karki uchylili — jego bracia jako pierwsi ukłonili mu się, schylili przed nim swoje karki spocone od wstydu. [przypis edytorski]
Piérwszym cię słowy złemi nie znieważył (daw.) — nie znieważyłem cię jako pierwszy złymi słowami. [przypis edytorski]
pięśćmi — dziś popr. forma N.lm: pięściami. [przypis edytorski]
pięścią cisnął — zacisnął pięść. [przypis edytorski]
pięście (daw., gw.) — pięści (B.lm). [przypis edytorski]
pięście — dziś poprawnie: pięści. [przypis edytorski]
pięście — dziś popr. forma lm: pięści. [przypis edytorski]
pięście — dziś popr. forma M. i B. lm: pięści. [przypis edytorski]
pięście — dziś popr.: pięści. [przypis edytorski]
pięstuki (neol.) — pięści, kułaki. [przypis edytorski]
pięta do zranienia — tu: pięta Achillesowa; słaby punkt, wrażliwy na zranienie i umożliwiający pokonanie dzielnego skądinąd wojownika. [przypis edytorski]
piętak — piątak, zapewne: pięć groszy. [przypis edytorski]
Piętak, Stanisław (1909–1964) — poeta i prozaik, związany z awangardą a zarazem poruszający w swojej twórczości wątki wiejskie. [przypis edytorski]
piętka — element pługa, stalowa płytka na końcu płozu, zabezpieczająca go przed ścieraniem. [przypis edytorski]
piętnaście ad sta — piętnaście procent. [przypis edytorski]
piętnaście tysięcy marek przedwojennych — chodzi o marki niemieckie sprzed pierwszej wojny światowej (przekład z objaśnieniami tłumacza wydano w roku 1921). [przypis edytorski]
Piętnastoletni kapitan — powieść przygodowa z 1878 roku pióra Juliusza Verne'a. Opowiada o przygodach Dicka Sanda, piętnastoletniego chłopca, który po śmierci kapitana i reszty załogi, przejmuje dowodzenie statku „Pilgrim” (w polskim przekładzie „Wędrowiec”). [przypis edytorski]
piętno — tu: znak, herb. [przypis edytorski]
piętno — tu: znak, naznaczenie. [przypis edytorski]
piętno — tu: znak. [przypis edytorski]
piętnowan (daw.) — skrócona forma r.m.; dziś: piętnowany. [przypis edytorski]
piętr — dziś popr.: pięter. [przypis edytorski]
piętr — dziś raczej: pięter. [przypis edytorski]
Piechal, Marian (1905–1989) — poeta, eseista i wydawca. [przypis edytorski]
piechota łanowa — wojsko zaciężne narodowego autoramentu, złożone z chłopów z dóbr królewskich, szlacheckich i kościelnych, powoływanych po jednym z każdych 15 łanów, tj. z ok. 200 ha. [przypis edytorski]
piechotnik (daw.) — piechur. [przypis edytorski]
piechotnik — dziś: pieszy. [przypis edytorski]
piechotni — żołnierze piesi, piechota. [przypis edytorski]
piechtą (daw.) — na piechotę. [przypis edytorski]
piechta (daw.) — piechur. [przypis edytorski]
piechtami (gw.) — pieszo, na piechotę. [przypis edytorski]
piec niepolewany — piec zbudowany z cegieł lub gliny, bez ozdoby emaliowanych kafli, skromny, ubogi. [przypis edytorski]
piec raki (daw.) — czerwienić się. [przypis edytorski]
piec (starop.) — tu: loch. [przypis edytorski]
piecuch (daw.) — leniuch, próżniak, wygodniś. [przypis edytorski]
piecyk szamotowy — piecyk wykonany z szamoty; szamot a. szamota: ogniotrwała glina, wypalona w wysokiej temperaturze i zmielona, używana jako dodatek przy wytwarzaniu materiałów ogniotrwałych. [przypis edytorski]
piecysko (gw.) — forma augmentatywna od piec; wielki piec. [przypis edytorski]
piecza (daw.) — opieka, kontrola. [przypis edytorski]
piecza (daw.) — opieka. [przypis edytorski]
piecza — opieka a. dozór. [przypis edytorski]
piecza — opieka. [przypis edytorski]
pieczara — chodzi o Jaskinię pod Pisaną. [przypis edytorski]
Pieczara wykuta jest ręką ludzką — w rzeczywistości jest to naturalna grota. [przypis edytorski]
pieczara zbójców — chodzi zapewne o tzw. Okna Zbójnickie Niżne w skałach Organów. [przypis edytorski]
piecza — staranie, troskliwość. [przypis edytorski]
pieczętować się — używać herbu lub swojego znaku rozpoznawczego. [przypis edytorski]
Pieczeń na półmisku, jakby przygotowana na stypę — w oryginale wykorzystano określenie funereal baked meats, użyte także przez Hamleta (Hamlet, akt I, scena 2). [przypis edytorski]
pieczeniarka — kobieta mająca skłonności do żywienia się cudzym kosztem, lubiąca dobrze zjeść na cudzy koszt. [przypis edytorski]
pieczeniarz — człowiek mający zwyczaj żywić się i dobrze żyć cudzym kosztem; darmozjad; także: osoba, która szuka towarzystwa osób możnych i dla zysku schlebia im i usługuje. [przypis edytorski]
pieczeniarz — człowiek nawykły żywić się cudzym kosztem, lubiący wygodnie żyć z cudzej pracy; darmozjad. [przypis edytorski]
pieczeniarz — człowiek wygodnie żyjący na cudzy koszt. [przypis edytorski]
pieczeniarz — człowiek wygodnie żyjący na cudzy koszt. [przypis edytorski]
pieczeniarz — spryciarz, który korzysta z cudzego majątku. [przypis edytorski]
pieczeniarz — ubogi krewny żyjący u zamożnej rodziny szlacheckiej na „łaskawym chlebie”, odwdzięczający się usługami domowymi; także: osoba żyjąca wygodnie na czyjś koszt. [przypis edytorski]
pieczołowanie (daw.) — staranność, dbałość. [przypis edytorski]
pieczołowanie (daw.) — staranność, pieczołowitość, dbałość. [przypis edytorski]
pieczołowanie — opieka nad czymś, staranie o coś. [przypis edytorski]
pieczołowitość — troska, ostrożność, dokładność. [przypis edytorski]
Pieczoryn — bohater powieści Lermontowa Bohater naszych czasów (1837–1840), rozczarowany bezsensem swojego życia indywidualista, który potrafi tylko unieszczęśliwiać innych. [przypis edytorski]
Pieczyngowie — związek plemion, które w VIII–XI w. wędrowały z Azji Środkowej na zachód; walczyli początkowo z Ujgurami, następnie z Madziarami, a po upadku Kaganatu Chazarskiego z Rusią. W XI w. osiedli na zach. wybrzeżach Morza Czarnego i niepokoili Turcję. W następnych wiekach stracili tożsamość kulturową. W wyprawie kijowskiej 1018 r. byli sprzymierzeńcami Bolesława Chrobrego. [przypis edytorski]
Pieczyngowie — związek plemion, które w VIII-XI w. wędrowały z Azji Środkowej na zachód; walczyli początkowo z Ujgurami, następnie z Madziarami, a po upadku Kaganatu Chazarskiego z Rusią. W XI w. osiedli na zach. wybrzeżach Morza Czarnego i niepokoili Turcję. W następnych wiekach stracili tożsamość kulturową. [przypis edytorski]
pieczyste — pieczone mięso. [przypis edytorski]
pieczywo — czyli „to, co upieczone”, tu chodzi o pieczeń z mięsa żubra (dziś pieczywo oznacza chleb i bułki, zaś pieczone mięso to: pieczyste). [przypis edytorski]
piedestał — cokól, postument. [przypis edytorski]
piegża — mały ptak wędrowny. [przypis edytorski]
piegża — mały ptak wędrowny. [przypis edytorski]
pieją (z ros.) — śpiewają. [przypis edytorski]
piej (białorus.) — pij. [przypis edytorski]
