Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160406 przypisów.

łeż zadawać (daw.) — oskarżać o kłamstwo. [przypis edytorski]

łgą — dziś popr. forma 3 os. trybu rozkazującego: łżą. [przypis edytorski]

łgą — dziś popr. forma: łżą; łżeć: kłamać. [przypis edytorski]

łgać — kłamać; mówić nieprawdę. [przypis edytorski]

łgać — kłamać; tu: forma 3.os.lp: łżesz. [przypis edytorski]

łgać — zmyślać, kłamać. [przypis edytorski]

łgarstwo zadawać — zarzucać kłamstwo, oskarżać o kłamstwo. [przypis edytorski]

łgę — dziś 1. os. lp cz.ter.: łżę. [przypis edytorski]

łkający ptak wiosny — słowik. [przypis edytorski]

łódką jeździć — dziś raczej: pływać łódką. [przypis edytorski]

Łódź Charona — w mit. gr. Charon przewoził swą łodzią dusze zmarłych przez Styks, rzekę oddzielającą świat żywych od Królestwa Podziemnego, w którym władał bóg Hades; za swą usługę Charon pobierał opłatę — obola i z tego powodu Grecy starożytni swoich zmarłych wyposażali w tę monetę. [przypis edytorski]

łódź płynąc widziała — [daw. forma imiesłowu] zamiast: płynącą. [przypis redakcyjny]

Λογοσ (gr.) — logos; słowo, idea. [przypis edytorski]

łót a. lut (niem. Loth) — część 1/12 funta. [przypis redakcyjny]

łóżku mniej więcej tego kształtu, co łoże Inków i z tego samego metalu — Łoża, krzesła, stoły Inków były ze szczerego złota. [przypis autorski]

Łobaczewski, Nikołaj (1792–1856) — rosyjski matematyk polskiego pochodzenia, twórca (niezależnie od Jánosa Bolyaia) geometrii nieeuklidesowej. [przypis edytorski]

Łoboda, Hryhorij (1557–1596) — hetman kozacki, uczestnik powstania Nalewajki 1595–1596. [przypis edytorski]

Łobodowski, Józef (1909–1988) — poeta, przed wojną tworzący w konwencji katastrofizmu, często odwołujący się do tematyki ukraińskiej, od 1941 na emigracji w Hiszpanii. [przypis edytorski]

łobuzowstwo (neol.) — dziś popr.: łobuzerstwo. [przypis edytorski]

Łobzów — dziś dzielnica Krakowa. [przypis edytorski]

Łobzów — dziś dzielnica Krakowa, wówczas wieś pod miastem. [przypis edytorski]

łoczyga — pospolita roślina z rodziny astrowatych, o języczkowatych, jasnożółtych kwiatach. [przypis edytorski]

łodyżka biała a krucha — konstrukcja z „a” w funkcji spójnika łącznego, dziś: łodyżka biała i krucha. [przypis edytorski]

Łodzią Piotrową sterować — To znaczy: Kościołem. [przypis redakcyjny]

Łodzia, herb — Łódź złota o czterech deskach w polu czerwonym, jakby po krwi nieprzyjacielskiej płynąca, bez żaglów i masztu, na wzór barki zrobiona; w hełmie pawie pióra z wyobrażeniem podobnejże łodzi. Jedni aż do czasów żeglugi po złote runo początek tego herbu chcą odnosić, inni go widzą w użytej na pieniądzach rzymskich łodzi, ci z Czech do Polski ją wprowadzają, owi z Danii; to wszakże pewną jest rzeczą, że do najstarożytniejszych herbów polskich należy, i kiedy w najdawniejszych świątyń murach w Gnieźnie, Krakowie, Trzemesznie, Wrocławiu, dawnym obyczajem na tablicach kamiennych umieszczone herby, snać obecnych dobroczyńców kościoła, wśród jaśniejących Toporów, Jastrzębców i Łodzie spostrzegamy. Szczycili się tym klejnotem, że innych pominę: Baranowscy, Bnińscy, Broccy, Czarnieccy, Górkowie, Górscy, Iwanowscy, Kobylińscy, Kossowscy, Łabęccy, Moszyńscy, Opalińscy, Ordęgowie, Ponińscy, Powodowscy, Rogalińscy, Rzeczyccy, Śmigielscy, Smogorzewscy, Sulkowscy, Tomiccy, Wyganowscy i Zakrzewscy. [przypis redakcyjny]

łodziam (starop.) — daw. forma C. lm r.m.; dziś: łodziom. [przypis edytorski]

łodzia (starop.) — dziś forma M.lp: łódź. [przypis edytorski]

łodzie czernią na wodzie — zam. czernią się. [przypis redakcyjny]

łodzie (starop. forma) — (bez) łodzi. [przypis edytorski]

łogawość — schorzenie koni, kulenie wywołane kostną naroślą na stawie skokowym. [przypis edytorski]

łogosz (starop., z węg. lógós) — koń obok wprzężony; łagoszem spięte cztery jednoroszcze: [wprzęgnięte] wpobocz. [przypis redakcyjny]

łojek — bielidło, maść do twarzy. [przypis redakcyjny]

łojenie (daw.) — smarowanie czegoś łojem. [przypis edytorski]

łojma — demoniczna istota z przedchrześcijańskich wierzeń zach. Białorusi, szkodząca kobietom w ciąży i połogu i podmieniająca niemowlęta na własne potomstwo. [przypis edytorski]

łojówka — świeca łojowa. [przypis edytorski]

łokciowe litery — przen.: litery bardzo dużej wielkości, jak odmierzane łokciami (daw. miara długości, licząca ok. 55–60 cm). [przypis edytorski]

łokciowe towary (przestarz.) — tkaniny, wstążki itp. sprzedawane w sklepiku na łokcie, tj. odwijane z beli i przycinane do długości pożądanej przez klienta. [przypis edytorski]

łokciowy (daw.) — długi. [przypis edytorski]

łokciowy — tu: długi. [przypis edytorski]

łokciowy — tu: ogromny (od łokcia, dawnej miary długości). [przypis edytorski]

łokieć — daw. jednostka długości, ok. 57–67 cm.; tu przen. na łokcie przedawał: sprzedawał jak rzeczy, a kupujący wybierał gwardzistów według wzrostu i urody. [przypis edytorski]

łokieć — daw. jednostka miary długości, dzieląca się na 2 stopy a. 24 cale i wynosząca (przy znacznych różnicach regionalnych) ok. 60 cm. [przypis edytorski]

łokieć — daw. jednostka miary długości, równa ok. 60 cm; łokieć dzielił się na dwie stopy a. 24 cale. [przypis edytorski]

łokieć — daw. jednostka miary, ok. 60 cm; 20 łokci: ok. 12 m. [przypis edytorski]

łokieć — daw. jednostka miary, równa 2 stopom i wynosząca ok. 60 cm; służyła do odmierzania np. sukna i innych materiałów; symbol kupców. [przypis edytorski]

łokieć — daw. miara długości, licząca w różnych miejscach i w różnych czasach od 52 do 114 cm, najczęściej ok. 60 cm. [przypis edytorski]

łokieć — daw. miara długości, ok. 0,6 m. [przypis edytorski]

łokieć — daw. miara długości, równa ok. 60 cm. [przypis edytorski]

łokieć — daw. miara długości, tu w znaczeniu miarki. [przypis edytorski]

łokieć — dawna jednostka miary, związana z długością ludzkiego przedramienia, używana już w starożytności; w zależności od czasu i regionu liczyła od 52 cm nawet do 114 cm. [przypis edytorski]

łokieć — dawna jednostka miary, zwykle ok. 55-75 cm. [przypis edytorski]

łokieć — dawna miara długości, łokieć warszawski — ok. 58 cm. [przypis redakcyjny]

łokieć — dawna miara długości, w przybliżeniu odległość od stawu łokciowego do dłoni, ok. 55-77 cm. [przypis edytorski]

łokieć — dawna miara długości, wynosząca zazwyczaj ok. 50–60 cm. [przypis edytorski]

łokieć — jednostka miary długości, obejmująca 2 stopy a. 24 cale i równa ok. 60 cm. [przypis edytorski]

łokieć — jednostka miary długości. [przypis edytorski]

łokieć — tu: dawna miara długości; ok. 57–59 cm. [przypis edytorski]

łokieć — tu: dawna miara długości. [przypis edytorski]

łokieć — tu: miarka używana przez kupców do odmierzania długości sukna itp.; przedmiot symbolizujący stan mieszczański, podobnie jak szabla symbolizować ma stan szlachecki. [przypis edytorski]

łokieć — tu: miarka używana przez kupców do odmierzania długości sukna itp. [przypis edytorski]

łokszyna — łazanki; rodzaj makaronu podawanego w szabas. [przypis edytorski]

Łoktek (daw. forma) — Łokietek. [przypis edytorski]

łoktuszka (daw.) — kobieta owinięta w łoktusę tj. w płachtę. [przypis edytorski]

łomać źrebięcia — por. II 50: każdy „łamie” przed czasem źrebię, nim dorośnie (przysłowie). [przypis redakcyjny]

łomki — łamliwy, mało wytrzymały. [przypis edytorski]

łomliwy — łamliwy, kruchy. [przypis edytorski]

Łomnica — drugi co do wysokości szczyt Tatr, znajdujący się na Słowacji. [przypis edytorski]

Łomnica — szczyt należący do Wielkiej Korony Tatr, położony w słowackiej części Tatr Wysokich; liczący 2633 m n.p.m., drugi co do wysokości po Gerlachu (2655 m). [przypis edytorski]

Łomnica — szczyt tatrzański, obecnie na Słowacji. [przypis edytorski]

łomota — dziś popr.: łomocze. [przypis edytorski]

łom — tu: obszar leśny z dużą ilością wiatrołomów, poprzewracanych drzew. [przypis edytorski]

łom — tu: połamane gałęzie, chrust. [przypis edytorski]

łom — tu: połamane gałęzie. [przypis edytorski]

łomy — wyłomy. [przypis edytorski]

łoński (daw., gw.) — ubiegłoroczny; o roku: zeszły. [przypis edytorski]

łoński (daw., gw.) — zeszłoroczny. [przypis edytorski]

łońskiego roku (gw.) — zeszłego roku. [przypis edytorski]

łoński (gw.) — ubiegłoroczny; tu: tegoroczny. [przypis edytorski]

łoński (gw.) — zeszłoroczny, przeszły. [przypis edytorski]

łoński rok (gw.) — tamten rok, poprzedni rok. [przypis edytorski]

łoński (starop.) — przeszłoroczny. [przypis redakcyjny]

łoński — zeszłoroczny. [przypis edytorski]