Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8532 przypisów.
milicjant — formacja, która pilnuje porządku w kraju Maciusia, nosi nazwę policji, ale jej funkcjonariuszy autor nazywa często milicjantami. Milicja i policja to wyrazy bliskoznaczne, oba oznaczają zorganizowaną grupę ludzi przygotowanych do walki, których obowiązkiem jest pilnować porządku i zapewniać spokój w społeczności, np. w mieście czy w państwie. Nazwa policja pochodzi od łac. politia i gr. politeia, a te słowa oznaczały pierwotnie sztukę zarządzania miastem, utrzymywania porządku w mieście, zaś milicja wywodzi się od łac. militia, co znaczyło: służba wojskowa. W Polsce przed II wojną światową używano obu tych słów, w latach 1944–1990 stróżów prawa nazywano oficjalnie Milicją Obywatelską, a potem przywrócono nazwę Policja. [przypis edytorski]
Milicja poluje tam na bandytów konno: to dostateczna krytyka bandytów i kraju! — spostrzeżenie to o Sardynii zawdzięczam jednemu z mych przyjaciół bandytów i on ponosi za nie całą odpowiedzialność. Chce przez to wyrazić, iż bandyci, którzy dają się ująć konnym, są niezdary, milicja zaś, która ściga bandytów na koniach, nie ma widoków napotkania ich. [przypis autorski]
milicja — tu: obrona kraju oparta na pospolitym ruszeniu obywateli, którzy obowiązkowo przechodzą przeszkolenie wojskowe. [przypis edytorski]
milicja — tu: obrona kraju zasadzona na pospolitym ruszeniu obywateli, którzy obowiązkowo otrzymują wykształcenie wojskowe; milicją — dziś popr. forma B. lp: milicję. [przypis redakcyjny]
milicja — tu: straż obywatelska, pospolite ruszenie. [przypis edytorski]
milicja (z łac. militia: służba wojskowa, od miles: żołnierz) — tu: uzbrojone oddziały straży ochotniczej. [przypis edytorski]
milieu (fr.) — środowisko, otoczenie. [przypis edytorski]
milieu (fr.) — środowisko. [przypis edytorski]
milieu (fr.) — tu: towarzystwo. [przypis edytorski]
milijonów — dziś: milionów; tu: forma wydłużona dla zachowania rytmu wiersza. [przypis edytorski]
milijonowy — dziś popr.: milionowy. [przypis edytorski]
milijony — dziś: miliony. [przypis edytorski]
milimeter — dziś popr.: milimetr. [przypis edytorski]
miliona — dla zachowania rytmu wiersza, nalemową: milijona. [przypis edytorski]
milionami — ze względu na rytm czytamy na pięć sylab: milijonami. [przypis edytorski]
milion czterykroć sto tysięcy — [milion czterysta;] liczba prawdopodobnie bliska rzeczywistości; na mężczyzn ponad lat 15 wypada, według obecnego stosunku, 1.655 tys. (gdy się przyjmie wyliczoną przez Korzona liczbę ogólną ludności włościańskiej); liczbę tę należy niewątpliwie zmniejszyć, ze względu na gorsze, niż obecnie, warunki higieniczne, powodujące większą śmiertelność przed rokiem piętnastym. [przypis redakcyjny]
Milion — francuska komedia muzyczna z 1931 w reżyserii René Claira. [przypis edytorski]
milionowiec — w gwarze obozowej więzień niedawno przybyły do obozu, z bardzo wysokim numerem. [przypis edytorski]
Miliony zagłodzonych, miliony wymordowanych, miliony torturowanych tam istot ludzkich… — M. Zdziechowski, Walka o duszę młodzieży, s. 30. [przypis autorski]
miliony — ze względu na rytm należy to słowo czytać: mi-li-jo-ny. [przypis edytorski]
militabat pro nobis (łac.) — walczyła za nas. [przypis redakcyjny]
militans (łac.) — walcząca. [przypis redakcyjny]
Milites vero duxerunt Jesum (łac.) — ale żołnierze zabrali Jezusa. [przypis edytorski]
milja — kukurydza. [przypis autorski]
miljon — dziś popr. pisownia: milion. [przypis edytorski]
miljony — dziś popr. pisownia: miliony. [przypis edytorski]
Millbank — dawne więzienie w Londynie; otwarte w 1816, zamknięte w 1890; obecnie jego budynek nie istnieje. [przypis edytorski]
Millcote a. Milcote — niewielka angielska miejscowość, położona w Warwickshire, w dystrykcie Stratford-on-Avon. [przypis edytorski]
mille asaisonnement — tysiąc odmian. [przypis edytorski]
Mille (…) dedit — Ovidius, Fasti, I, 380. [przypis tłumacza]
Milledious!… Capdedious!… Mordious!… Pocapdedious!… — wykrzyknienia gaskońskie, z charakterystycznym członem Dious, któremu odpowiada fr. Dieu, tj. Bóg. [przypis edytorski]
mille e tre (wł.) — tysiąc i trzy; liczba kobiet, jakie uwiódł w Hiszpanii Don Juan wg jego sługi Leporella w operze Mozarta Don Giovanni (akt I, scena 5). [przypis edytorski]
millefleur (fr.) — tysiąc kwiatów. [przypis edytorski]
mille grazzia właśc. mille grazie (wł.) — stokrotne dzięki. [przypis edytorski]
mille lire (wł.) — tysiąc lirów. [przypis redakcyjny]
millenaryzm — przekonanie o rychłym powtórnym przyjściu Chrystusa i/lub czasów ostatecznych. [przypis edytorski]
Millerand, Alexandre (1859–1943) — francuski polityk, początkowo związany z lewicą; w latach 20. XX wieku premier i prezydent Francji. [przypis edytorski]
Miller — Burchard Müller von der Lühnen (1604–1670), szwedzki wojskowy, generał, uczestnik mi.in. wojny trzydziestoletniej, II wojny północnej i wojny polsko-szwedzkiej. [przypis edytorski]
Miller — Burchard Müller von der Lühnen (1604–1670), szwedzki wojskowy, generał, uczestnik m.in. wojny trzydziestoletniej, II wojny północnej i wojny polsko-szwedzkiej. [przypis edytorski]
Miller, Jan Nepomucen (1890–1977) — poeta, krytyk literacki i teatralny. [przypis edytorski]
Miller, Orest Fiodorowicz (1833–1889) — rosyjski uczony, profesor literatury rosyjskiej. [przypis edytorski]
Miller zdumiał — dziś popr.: zdumiał się. [przypis edytorski]
Mille tendresses, mille amitiés (fr.) — tysiąc czułości, tysiąc pozdrowień. [przypis redakcyjny]
Millikan, Robert (1868–1953) — fizyk amerykański, laureat Nagrody Nobla (1923) za wyznaczenie ładunku elementarnego i prace nad zjawiskiem fotoelektrycznym; w 1925 podjął badania nad odkrytym w 1912 przez austriackiego fizyka Victora Hessa promieniowaniem pozaziemskim, potwierdził, że pochodzi ono z przestrzeni kosmicznej, i nadał mu obecnie przyjętą nazwę „promieniowania kosmicznego”. [przypis edytorski]
Mill, John (1806–1873) — angielski filozof, logik, ekonomista, politolog; zwolennik utylitaryzmu i empiryzmu, autor tzw. kanonów Milla, czyli zasad rozumowania indukcyjnego. Dzieła: Utylitaryzm, System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej, Zasady ekonomii politycznej, Liberalizm. [przypis edytorski]
Mill, John Stuart (1806–1873) — angielski filozof, politolog i ekonomista; jeden z najbardziej wpływowych myślicieli w historii klasycznego liberalizmu, zwolennik utylitaryzmu i empiryzmu. [przypis edytorski]
Mill, John Stuart (1806–1873) — angielski filozof, politolog i ekonomista; jeden z najbardziej wpływowych myślicieli w historii klasycznego liberalizmu, zwolennik utylitaryzmu i empiryzmu, autor tzw. kanonów Milla, czyli zasad rozumowania indukcyjnego. [przypis edytorski]
Milne-Edwards, Henri (1800–1885) — francuski przyrodnik pochodzenia angielskiego, członek francuskiej Akademii Nauk (1835), profesor i dyrektor (od 1864) Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, wykładowca na Sorbonie (od 1843). [przypis edytorski]
Milne-Edwards, Henri (1800–1885) — francuski zoolog, jako pierwszy sformułował prawo fizjologicznego podziału pracy. [przypis edytorski]
Milocardin — środek uspokajający. [przypis edytorski]
Milon z Krotony (VI w. p.n.e.) — zapaśnik grecki słynny ze swojej siły, zwycięzca wielu zawodów; kiedy zobaczył w lesie pień drzewa z wbitymi klinami, próbował go rozerwać, jednak kliny obsunęły się, ręce uwięzły mu w szczelinie i bezbronny Milon zginął rozszarpany przez wilki. [przypis edytorski]
Milon z Krotony (VI w. p.n.e.) — zapaśnik grecki słynny ze swojej siły, zwycięzca wielu zawodów. [przypis edytorski]
milord Chatham — Wilhelm Pitt, hr. Chatham (1708–1778). [przypis tłumacza]
milord marszałek — patrz księga XII. [George Keith (1686–1778), ostatni lord marszałek Szkocji; red. WL]. [przypis tłumacza]
milordo — zitalianizowana wersja angielskiego tytułu grzecznościowego milord. [przypis edytorski]
milord — tytuł grzecznościowy używany przy zwracaniu się do lordów angielskich, z ang. my lord: mój lordzie. [przypis edytorski]
Milowicz, Włodzimierz (1838–1884) — prawnik i publicysta, emisariusz polskiej emigracji przygotowującej powstanie styczniowe (członek Komisji Broni). [przypis edytorski]
milreis — 1 milreis równał się 1 tys. reisów. [przypis edytorski]
milrejs — dawna portugalska lub brazylijska jednostka monetarna. [przypis edytorski]
milrejs (port. milréis) — dawna brazylijska jednostka monetarna, równa 1000 rejsów (réis); na pocz. XX w. 1 milrejs miał wartość ok. 60 kopiejek. [przypis edytorski]
milrejs (port. milréis) — dawna brazylijska jednostka monetarna, równa 1000 rejsów (réis). [przypis edytorski]
milrejsy i rejsy — dawne monety portugalskie używane w Brazylii; 1 milrejs miał wartość 1000 rejsów. [przypis edytorski]
mils (ang. lm) — popr.: mil (z łac. millesimum: tysięczna część), moneta zdawkowa używana na terytorium Brytyjskiego Mandatu Palestyny (1920–1948), mająca wartość 1/1000 funta. [przypis edytorski]
milszać — przymiotnik milsza z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
milsze (…) jak — dziś: milsze niż. [przypis edytorski]
Miltiades (554 p.n.e.–488 p.n.e.) — polityk ateński, dowódca w zwycięskiej bitwie pod Maratonem. [przypis edytorski]
Miltiades (ok. 554–488 p.n.e.) — polityk i wódz ateński, dzięki któremu wojska ateńskie pokonały pod Maratonem ekspedycyjną armię perską. [przypis edytorski]
Miltiades — syn Kimona, potomek wielkiego rodu ateńskiego, który dzierżył jakiś czas księstwo w Tracji, zwycięzca spod Maratonu, po niepowodzeniu na wyspie Paros umiera z rany w więzieniu. [przypis tłumacza]
Milton, John (1608–1674) — angielski pisarz; twórca najsłynniejszego poematu epickiego nowożytnej Anglii: Raj utracony. [przypis edytorski]
Milton, John (1608–1674) — angielski poeta i pisarz. [przypis edytorski]
Milton, John (1608–1674) — pisarz angielski; twórca najsłynniejszego poematu epickiego nowożytnej Anglii: Raju utraconego. [przypis edytorski]
Milton, John (1608–1674) — poeta angielski, autor poematu Raj utracony. [przypis edytorski]
Milton, John (1608–1674) — poeta angielski, po utracie wzroku główny swój utwór, Raj utracony, dyktował żonie i córkom. [przypis redakcyjny]
Milton, John (1608–1674) — poeta i pisarz angielski. [przypis edytorski]
Milton (…) w poezji przynajmniej (…) trzyma się jeszcze starego systemu ptolemejskiego — że jednak w duszy Miltona tak samo jak w większości ówczesnych umysłów toczyła się walka, w której ostatecznie wyższa doskonałość teorii kopernikańskiej zwyciężyć musiała, o tym świadczy kilka ustępów w poemacie, szczególnie w rozmowie Adama z aniołem Rafałem w VIII księdze, gdzie poeta okazuje nie tylko dokładną znajomość systemu kopernikańskiego, ale wyraźną rozumową skłonność do przyjęcia go. Dla wyobraźni poetyckiej jednak widownią wypadków przez cały ciąg poematu pozostaje ptolemejski ustrój świata. [przypis autorski]
milusie i rozkoszne — niem. lieblich und fein: uroczo i wspaniale. [przypis edytorski]
milusińscy — pieszczotliwie o małych dzieciach. [przypis edytorski]
Milutin, Nikołaj Aleksiejewicz (1818–1872) — rosyjski działacz państwowy, główny autor wielkich reform liberalnych za panowania Aleksandra II: uwłaszczenia chłopów i wprowadzenia samorządów gminnych w Imperium Rosyjskim w 1861; od 1864 sekretarz stanu do spraw Królestwa Polskiego oraz członek (faktyczny współprzewodniczący) Komitetu Urządzającego w Królestwie Polskim, w ramach którego opracował reformę uwłaszczeniową; opowiadał się za zaniesieniem odrębności Królestwa przez likwidację autonomicznych instytucji i rusyfikację administracji. [przypis edytorski]
Mimalonidy — nazwa Bachanek w Macedonii. [przypis tłumacza]
Mimant — obecnie Karaburun, szczyt górski na wschodnim wybrzeżu Azji Mniejszej, w pobliżu wyspy Chios. Staroż. nazwa pochodzi od imienia jednego z mitycznych gigantów. [przypis edytorski]
mima (z gr.) — mim, aktor występujący w mimie czyli skeczu, farsie, komicznej scence. [przypis edytorski]
mimetycznie — tu: naśladowczo, z zamiarem odzwierciedlania rzeczywistości. [przypis edytorski]
mimetyczny — tu: naśladowczy, odzwierciedlający rzeczywistość. [przypis edytorski]
mimetyczny — upodabniający się kształtem lub barwą do otaczającego środowiska. [przypis edytorski]
mimetyzm — naśladownictwo. [przypis edytorski]
mimetyzm (z gr.) — naśladownictwo. [przypis edytorski]
mimetyzm (z gr.) — naśladownictwo; w teorii literatury słowo używane zwykle w kontekście literatury naśladującej rzeczywistość. [przypis edytorski]
mim — gatunek starożytnej greckiej (później także rzymskiej) farsy ludowej, na którą składały się proste scenki z codziennego życia, z ożywioną mimiką, gestykulacją i improwizowanym dialogiem; także powstały z niego gatunek literacki (krótki dialog). [przypis edytorski]
mimicry (ang.) — mimikra. [przypis edytorski]
mimikra (biol.) — przystosowanie polegające na upodobnieniu się do innego, zdolnego do obrony gatunku zwierzęcia. [przypis edytorski]
mimów Sofrona i Ksenarcha i rozmów sokratycznych, jako też (…) w trymetrach… — Syrakuzańczyk Sofron (ok. 420 p.n.e.) i syn jego Ksenarchos, wsławili się „mimami”, tj. dialogami pisanymi prozą, wystawiającymi sceny z życia codziennego i poważniejsze, i komiczne; odznaczały się one ruchliwością i trafną charakterystyką osób. Platon przywiózł utwory te podobno pierwszy do Aten, zachwycony ich pięknością, a skorzystał z nich później w pismach swoich, w których scenerią żywą i dzisiaj jeszcze podziwiamy. Przez rozmowy sokratyczne nie rozumie tu Arystoteles dialogów o treści ściśle umiejętnej, ale pisma w rodzaju Biesiady Ksenofonta, mające przeważnie wartość estetyczną. Twórcą ich był nieznany nam poza tym Aleksamenos z Teos. Nazwę swoją miały stąd, że naśladowano w nich rozmowy prowadzone przez Sokratesa. Arystoteles, mówiąc o trymetrach, ma na myśli wiersze satyryczne Archilocha (ok. 650 p.n.e.) i jego następców. [przypis tłumacza]
mimoć — przyimek mimo z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
mimo całe zróżnicowanie — mimo z rzecz. w B.; dziś z D.: mimo całego zróżnicowania. [przypis edytorski]
mimo cały swój konserwatyzm — dziś popr. z D.: mimo całego swego konserwatyzmu. [przypis edytorski]
mimochcąc — dziś: mimowolnie. [przypis edytorski]
mimochcąc — mimowolnie, niechcący. [przypis edytorski]
mimochętnie — wbrew chęci. [przypis edytorski]
mimo (daw.) — obok. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
mimo (daw.) — tu: obok. [przypis edytorski]
mimo dobrobyt, mimo wiedzę, mimo wolność i prawa (daw.) — mimo z rzecz. w B.; dziś z D.: mimo dobrobytu itd. [przypis edytorski]
