Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | polski
Znaleziono 7121 przypisów.
wrywać się (starop.) — tu: wdzierać się. [przypis edytorski]
wrywać się w głosy — przerywać przemówienia, wtrącać się. [przypis edytorski]
wrzący — tu: rozemocjonowany. [przypis edytorski]
w rządzie — dziś popr.: w rzędzie. [przypis edytorski]
wrzaski — dziś popr. forma N. lm: wrzaskami. [przypis edytorski]
wrzasła — dziś popr.: wrzasnęła. [przypis edytorski]
wrzasła (gw.) — dziś popr.: wrzasnęła. [przypis edytorski]
wrzasły (gw.) — dziś popr.: wrzasnęły. [przypis edytorski]
wrzawa — gwar pomieszanych dźwięków. [przypis edytorski]
wrzawy w (…) twym zakonie przeciw tym listom, które Galileusz do Castellego pisał… — gł. list z 21 grudnia 1613, w którym wyraził opinię, że niektóre zdania Biblii rozumiane dosłownie odbiegają od prawdy, ale zostały tak sformułowane, żeby dostosować się do poziomu pospólstwa. W lutym 1615 kopia tego listu została dołączona do pierwszego donosu na Galileusza do inkwizycji, wysłanego przez dominikanina Nicolo Loriniego. [przypis edytorski]
wrzeciądza a. wrzeciądze — brama, wrota. [przypis edytorski]
wrzeciądz — brama, odrzwia. [przypis edytorski]
wrzeciądz — dawne urządzenie do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz. [przypis edytorski]
wrzeciądz (daw.) — urządzenie do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz. [przypis edytorski]
wrzeciądz (daw.) — urządzenie do zamykania drzwi a. bramy od wewnątrz. [przypis edytorski]
wrzeciądz (daw.) — urządzenie służące do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz; zazwyczaj rodzaj żelaznej sztaby czy drąga obracającego się na sworzniu przymocowanym do ościeżnicy albo ściany, którego drugi koniec mógł być umocowywany na drzwiach. [przypis edytorski]
wrzeciądz (daw., zwykle w lm) — urządzenie służące do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz; zazwyczaj rodzaj żelaznej sztaby lub drąga obracającego się na sworzniu przymocowanym do ościeżnicy albo ściany, którego drugi koniec mógł być umocowywany na drzwiach. [przypis edytorski]
wrzeciądze (daw.) — wrota. [przypis edytorski]
wrzeciądze — łańcuchy, sztaby. [przypis edytorski]
wrzeciądze — okucia na drzwiach, służące do zamykania ich od wewnątrz (np. na skoble lub kłódki). [przypis edytorski]
wrzeciądze — rodzaj okucia stanowiącego zamknięcie zewnętrznych drzwi a. bramy. [przypis edytorski]
wrzeciądze — urządzenie do zamykania bramy. [przypis edytorski]
wrzeciądze Wojen — bramy świątyni Janusa, zamykane na czas pokoju. [przypis edytorski]
wrzeciądze — wrota. [przypis edytorski]
wrzeciądze — zamknięcie drzwi a. bramy. [przypis edytorski]
wrzeciądze — zamknięcie drzwi lub bramy; okucie budowlane, element w formie sztaby. [przypis edytorski]
wrzeciądz — okucie budowlane, zamknięcie drzwi lub bramy, element w formie sztaby (a. płaskownika) z otworem, współpracujący ze skoblem i służący wraz z nim do mocowania kłódki. [przypis edytorski]
wrzeciądz — okucie budowlane, zamknięcie drzwi lub bramy, element w formie sztaby (a. płaskownika) z otworem, współpracujący ze skoblem i służący wraz z nim do mocowania kłódki. [przypis edytorski]
wrzeciądz — okucie z otworem przetykane skoblem, służące jako zamknięcie drzwi lub bramy. [przypis edytorski]
wrzeciądz — rodzaj zamknięcia drzwi a. bramy zbudowanego ze sztaby z otworem, przez który przekłada się skobel, niekiedy zaś złożonego z łańcucha i skobla. [przypis edytorski]
wrzeciądz — urządzenie do zamykania drzwi lub bramy. [przypis edytorski]
wrzeciono — narzędzie służące do skręcania włókien z lnu lub wełny, czyli przędzenia; rodzaj sporej, drewnianej igły. Wrzeciono wraz z kądzielą (pękiem włókien umocowanym na specjalnym drążku) stanowi symbol tradycyjnych, domowych prac kobiecych. [przypis edytorski]
wrzeciono — proste narzędzie do ręcznego przędzenia nici. [przypis edytorski]
wrzeciono — proste narzędzie do ręcznego przędzenia, w formie wałka zaostrzonego na obu końcach. [przypis edytorski]
wrzeciono — proste narzędzie przeznaczone do ręcznego przędzenia nici. [przypis edytorski]
wrzeciono — przyrząd do przędzenia ręcznego. [przypis edytorski]
wrzeciono — przyrząd do przędzenia ręcznego w formie wałka zaostrzonego na obu końcach. [przypis edytorski]
wrzeciono — przyrząd służący do przędzenia. [przypis edytorski]
w rzeczy (daw.) — naprawdę. [przypis edytorski]
w rzeczy (daw.) — pozornie. [przypis edytorski]
w rzeczy (daw.) — rzeczywiście, w istocie; naprawdę. [przypis edytorski]
w rzeczy (daw.) — w istocie. [przypis edytorski]
w rzeczy (daw.) — w rzeczywistości, faktycznie. [przypis edytorski]
w rzeczy (daw.) — w rzeczywistości. [przypis edytorski]
w rzeczy (daw.) — w rzeczywistości. [przypis edytorski]
w rzeczy (daw.) — w rzeczywistości, rzeczywiście. [przypis edytorski]
w rzeczy — rzeczywiście, istotnie. [przypis edytorski]
w rzeczy — skrócone: w rzeczy samej, rzeczywiście. [przypis edytorski]
w rzeczy — w rzeczywistości. [przypis edytorski]
wrzekomoś zdrów (starop.) — rzekomo jesteś zdrów. [przypis edytorski]
wrzekomo (starop.) — rzekomo, pozornie. [przypis edytorski]
wrzekomo (starop.) — rzekomo. [przypis edytorski]
wrzekomy (daw.) — dziś: rzekomy. [przypis edytorski]
Września — chodzi o strajk przeciw germanizacji prowadzony w l. 1901–1902 przez dzieci w Katolickiej Szkole Ludowej we Wrześni (w Poznańskiem) pod wpływem ks. Jana Laskowskiego (gł. przeciw modlitwie i nauce religii po niemiecku) oraz towarzyszący protest rodziców przeciw fizycznej przemocy wobec dzieci stosowanej przez pruskie władze szkolne; w konsekwencji uczestnikom wytoczono w Gnieźnie proces, wyroki wynosiły od 2 miesięcy do 2,5 roku. [przypis edytorski]
Września i Gniezno — chodzi o strajk przeciw germanizacji prowadzony w l. 1901–1902 przez dzieci w Katolickiej Szkole Ludowej we Wrześni (w Poznańskiem) pod wpływem ks. Jana Laskowskiego (gł. przeciw modlitwie i nauce religii po niemiecku) oraz towarzyszący protest rodziców przeciw fizycznej przemocy wobec dzieci stosowanej przez pruskie władze szkolne; w konsekwencji uczestnikom wytoczono w Gnieźnie proces, wyroki wynosiły od 2 miesięcy do 2,5 roku. [przypis edytorski]
wrzescy (gw.) — wrzeszczy. [przypis edytorski]
wrzesień 1793 — 25 IX 1783 to data podpisania traktatu rozbiorowego między Polską a Królestwem Prus. [przypis edytorski]
Wrzesień — kampania wrześniowa, obrona terytorium Polski przed agresją wojsk niemieckich w 1939 roku. [przypis edytorski]
wrzesina — zarośla wrzosowe; wrzosy. [przypis edytorski]
wrzeszcz (gw.) — krzykacz, człowiek krzykliwy. [przypis edytorski]
wrzkomo (daw.) — rzekomo, jakoby. [przypis edytorski]
wrzkomo (daw.) — rzekomo, na niby. [przypis edytorski]
wrzkomo (daw.) — rzekomo. [przypis edytorski]
wrzkomo — rzekomo. [przypis edytorski]
wrzkomo (starop.) — rzekomo; niby. [przypis edytorski]
wrzkomo (starop.) — rzekomo, podobno. [przypis edytorski]
wrzkomo (starop.) — rzekomo; podobno. [przypis edytorski]
wrzód (starop.) — choroba. [przypis edytorski]
wrzod a. wrzód (starop.) — choroba. [przypis edytorski]
W Rzymie, będącym kiedyś głową świata, a dziś jego ogonem — aluzja do okresu (1309–1377) wyludnienia i upadku miasta po przeniesieniu stolicy papieskiej z Rzymu do Awinionu we Francji. [przypis edytorski]
w Rzymie byłby Brutusem, w Grecji Peryklesem, a u nas nie oficerem huzarskim — dwa końcowe wersy z czterowiersza Puszkina pt. Na portret Czaadajewa, ze zmienioną końcówką (w oryginale: a tutaj on [jest] oficerem huzarskim). [przypis edytorski]
wściągać (starop.) — powściągać; powstrzymywać, zatrzymywać. [przypis edytorski]
Wściągasz — powściągasz. [przypis edytorski]
wściągła (starop. forma) — 3 os.lp r.ż od czas. wściągać; tu: wyciągnęła. [przypis edytorski]
wściągnąć czego (starop.) — powściągnąć co. [przypis edytorski]
wściągnąć kogo (starop.) — powściągnąć, powstrzymać kogo. [przypis edytorski]
wściągnąć (starop.) — powściągnąć, powstrzymać. [przypis edytorski]
wściągnąć (starop.) — powściągnąć; powstrzymać, zatrzymać. [przypis edytorski]
w ścianę, jak gdyby na niej miało się za chwilę ukazać ognistymi zgłoskami wypisane — odniesienie do biblijnej opowieści z Księgi Daniela (5, 1–31): podczas uczty babilońskiego króla Baltazara ukazała się tajemnicza ręka, która wypisała na ścianie słowa: mane, tekel, fares, znaczące: „policzone, zważone, podzielone”, przez zawezwanego proroka Daniela wyjaśnione jako przepowiednia nagłego upadku państwa i jego podziału pomiędzy zdobywców, co spełniło się tej samej nocy. [przypis edytorski]
wściba (rzad.) — osoba wścibska, ciekawska. [przypis edytorski]
wścieczony — rozwścieczony, wściekły. [przypis edytorski]
Wścieklem się dwakroć rzucał na psich synów — wściekle się dwa razy rzucałem na psich synów (wrogów). [przypis edytorski]
wściórności, częściej: wciórności (gw.) — przekleństwo: diabli! [przypis edytorski]
wściubski (daw.) — wścibski. [przypis edytorski]
wściubski — wścibski; taki, który się wściubia, tj. pcha się wszędzie nieproszony. [przypis edytorski]
wślizgło — dziś popr. forma: wślizgnęło. [przypis edytorski]
w śluby małżeńskie — mowa o ślubie Parysa z porwaną Heleną. [przypis edytorski]
w śnie — dziś popr.: we śnie. [przypis edytorski]
wśpierać — dziś popr. pisownia: wspierać. [przypis edytorski]
Wśród nocnej ciszy — kolęda często śpiewana na rozpoczęcie Pasterki, czyli mszy odprawianej o północy 24 XII. [przypis edytorski]
Wśród ogólnej zawieruchy wojen napoleońskich wygnana z Portugalii dynastia orleańska schroniła się do Brazylii — w 1807 Portugalia została zajęta przez wojska napoleońskie, a król Jan VI z portugalskiej dynastii Bragança wraz z rodziną został zmuszony do ucieczki z Europy; udał się do Ameryki Płd., gdzie proklamował utworzenie Królestwa Brazylii, a następnie przekształcił podległe mu terytoria w Zjednoczone Królestwo Portugalii, Brazylii i Algarve; żoną Jana VI była hiszpańska księżniczka Karolina Joachima, pochodząca z hiszpańskiej linii Burbonów, a nie z orleańskiej; najstarszym synem Karoliny Joachimy i Jana VI był pierwszy cesarz Brazylii, Piotr I. [przypis edytorski]
wśród pięciudziesiąt lat — w ciągu pięćdziesięciu lat; najazdy mongolskie na Polskę miały miejsce w latach 1240–1241, 1259–1260 i 1287–88. [przypis edytorski]
Wśród pijących czystego nie wynoś też wina nad mieszane — starożytni Grecy pili wino rozcieńczone wodą; wino nierozcieńczone pili tylko barbarzyńcy i pijacy. [przypis edytorski]
wśród rozpusty — w oryg. niem. in dem Bordell: w domu publicznym, w burdelu. [przypis edytorski]
wśród (…) ruchów — w oryg. niem. mit (…) Gesten: gestykulując. [przypis edytorski]
wśród — tu: w środku. [przypis edytorski]
w środku panowania — chodzi o środkowy okres panowania Augusta III Sasa z dynastii Wettynów (1696–1763), króla Polski w latach 1733–1763. [przypis edytorski]
wśrubować się (pot.) — wkręcić się, czyli wejść gdzieś, gdzie nie powinno się być lub gdzie jest trudno się dostać. [przypis edytorski]
wśrzód (daw. a. gw.) — wśród. [przypis edytorski]
wśrzód — dziś popr.: wśród; pisownia charakterystyczna dla Malczewskiego. [przypis edytorski]
