Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 451 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116720 przypisów.
jeden — tu: sam. [przypis edytorski]
jeden tylko — Chrystus. [przypis edytorski]
Jedenże się obrał Lacedemończyk, który mu powiedał (…) — był to Demaratos, pozbawiony tronu król Sparty, który schronił się na perskim dworze Dariusza, poprzednika Kserksesa; rozmowę opisuje Herodot (Dzieje VII 101 i nast.). [przypis edytorski]
Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego — dewiza bohaterów powieści przygodowej Trzej muszkieterowie Aleksandra Dumasa, podkreślająca solidarność i współodpowiedzialność członków grupy. [przypis edytorski]
jeden z członków Rady nie więcej wykroczył jak to, że poszedł mimo wiedzy Rady do tych panów, którzy byli aresztowani — był to adwokat Michał Wulfers, w Pamiętniku Kilińskiego wspomniany jako Balfers. [przypis edytorski]
jeden z francuskich królów, który się narodził z czterema zębami — dwaj królowie francuscy urodzili się z tzw. zębami noworodkowymi: Ludwik XIV (1638–1715) i Ludwik XVI (1754–1793). [przypis edytorski]
Jeden z moich najstarszych przyjaciół — prawdopodobnie chodzi o Józefa Bohdana Zaleskiego (1802–1886), poetę romantycznego i kolegę szkolnego autora. [przypis edytorski]
jeden z najsławniejszych mówców Izby — uznawany za wybitnego mówcę generał napoleoński Maximilien Sebastien Foy (1775–1825), jeden z przywódców opozycji w okresie Restauracji. [przypis edytorski]
jeden z nich jest tak wielki — zapewne chodzi o Czarny Staw Gąsienicowy. [przypis edytorski]
jeden z tych czterech dni w roku, w których czas prawdziwy pokrywa się z czasem średnim — prawdziwy czas słoneczny, wynikający bezpośrednio z pozycji Słońca na niebie, jest czasem płynącym niejednostajnie, gdyż Ziemia porusza się po elipsie w płaszczyźnie nachylonej względem swojej osi obrotu. W zegarkach mechanicznych i w życiu codziennym używa się jednostajnie płynącego czasu średniego. Różnica pomiędzy tymi dwoma czasami wynosi do kilkunastu minut i jest zerowa cztery razy w roku: 15 kwietnia, 13 czerwca, 1 września i 25 grudnia. [przypis edytorski]
Jeden z wybitnych matematyków (…) zaczął pisać na czymś czarnym, co stało na ulicy — był to znany z nadzwyczajnego roztargnienia francuski matematyk i fizyk André Ampère (1775–1836). [przypis edytorski]
jedła — dziś popr. forma D.lp: jadła. [przypis edytorski]
jedle — dziś: jadle, jedzeniu. [przypis edytorski]
jedle — dziś: jodły a. jedlinę. [przypis edytorski]
jedle — jodły (a. ogólnie: drzewa iglaste; choina). [przypis edytorski]
jedle — pale z drewna jodłowego. [przypis edytorski]
Jedlicz, Józef — Józef Jedlicz, właśc. Józef Kapuścieński (ur. 20 marca 1878 we Wróblówce k. Czarnego Dunajca, zm. 20 lutego 1955 w Warszawie) polski poeta, pisarz i tłumacz (m.in. opowiadań E.T.A. Hoffmana), pochodził z rodziny chłopskiej z Podhala. [przypis edytorski]
jedliczka — młoda jodła. [przypis edytorski]
jedli — dziś popr. forma D.lp: jodły. [przypis edytorski]
jedlina — gałązki jodły. [przypis edytorski]
jedlina — jodła. [przypis edytorski]
jedlina — zagajnik jodłowy; gałęzie jodły. [przypis edytorski]
jedli rdzeń palm — z młodego, rosnącego pnia niektórych gatunków palm, po usunięciu kory, zdrewniałej warstwy podkorowej oraz włókna, uzyskuje się jadalny rdzeń, jako jarzyna zwany sercem palmy. [przypis edytorski]
jedną razą — dziś popr.: jednym razem; pewnego razu. [przypis edytorski]
jedną rzecz mam prawo strzec: swej godności — dziś popr.: jednej rzeczy mam prawo strzec: swej godności. [przypis edytorski]
Jedną tylko historyjkę o Mycielskim — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Mycielski i Morstin (Karykatura K. Frycza w porze wystawienia Legionu, z aluzją do miesięcznika „Musaion”). [przypis edytorski]
jednać fawory (daw.) — zjednywać łaskę; teć z nieba jedna fawory: te łaski wyprasza ci z nieba. [przypis edytorski]
jednać — zjednywać, przekonywać. [przypis edytorski]
jednać — zjednywać, przyciągać. [przypis edytorski]
jednać — zjednywać, przysparzać. [przypis edytorski]
jednak (daw.) — jednak, ale; spójnik wyrażający przeciwstawienie, kontrast. [przypis edytorski]
jednaki — tu: obojętny. [przypis edytorski]
jednakoż (daw.) — jednakże, jednak. [przypis edytorski]
Jednakże ta ciężarna nieszczęściem chmura miała też swe srebrne obramowanie — nawiązanie do ang. powiedzenia every cloud has a silver lining (każda chmura ma srebrzyste obrzeże), wskazującego pozytywne aspekty trudnych sytuacji. [przypis edytorski]
jedna (…) łączy nas krew (mit. gr.) — Okeanos jest synem Uranosa i Gai, najstarszym z Tytanów. Za matkę Prometeusza uznaje się u Ajschylosa Temidę, która była siostrą Okeanosa: byłby więc on wujem Prometeusza. [przypis edytorski]
jednanie — pojednanie, zgoda, ugoda. [przypis edytorski]
jednanie (starop.) — pojednanie. [przypis edytorski]
jednastu (daw.) — dziś popr.: jedenastu. [przypis edytorski]
jednasty — dziś popr. forma: jedenasty. [przypis edytorski]
jedna — w domyśle: szata modna. [przypis edytorski]
Jedna z iskier (…) a życie winno grzech ten zmazać — cytat z tekstu Mickiewicza Jakub Boehme (w oryg. po fr.). [przypis edytorski]
jedna z najwybitniejszych polskich artystek — chodzi o Jadwigę Stanisławę Mrozowską (1880–1966). [przypis edytorski]
jednę (daw.) — dziś: jedną. [przypis edytorski]
jednę (daw.) — dziś popr. forma B.lp: jedną. [przypis edytorski]
jednę (daw. forma) — dziś: jedną. [przypis edytorski]
jednę — dziś B.lp r.ż.: jedną. [przypis edytorski]
jednę — dziś: jedną. [przypis edytorski]
jednę — dziś popr. forma B.lp: jedną. [przypis edytorski]
jednę — dziś popr. forma B. lp: jedną. [przypis edytorski]
jednę — dziś popr. forma B lp.: jedną. [przypis edytorski]
jednę — dziś popr.: jedną. [przypis edytorski]
jednę familią — dziś popr. forma B. lp: jedną familię. [przypis edytorski]
jednę familią — dziś popr. forma B. lp: jedną familię. [przypis edytorski]
jednę osnowę — tę samą podstawę. [przypis edytorski]
jednę (starop. forma) — jedną. [przypis edytorski]
jednę wspólną (daw.) — dziś popr. forma: jedną wspólną. [przypis edytorski]
jedne — dziś popr.: jedno. [przypis edytorski]
jednego będąc rozumienia z dominikanami — będąc tego samego zdania, co dominikanie; tak samo myśląc, jak dominikanie. [przypis edytorski]
Jednego chleba pożywamy, abyśmy wszyscy jednym chlebem zostawali — por. 1 Kor 10, 17. [przypis edytorski]
jednegociem syna miała — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci oraz przestawną końcówką czasownika; inaczej: jednego ci syna miałam. [przypis edytorski]
Jednego człeka składamy — tworzymy razem (składamy się razem na) jednego człowieka. [przypis edytorski]
Jednego panowanie, dobrymi prawy opatrzone nade wszytko nalepsze; a tam, gdzie ich nie wiele rozkazuje, jest przednie; a gdzie wiele, tam rząd we wszytkim słaby — Skarga cytuje tutaj tekst Platona Państwo za Bellarmina De controversiis. [przypis edytorski]
Jednego panowanie od wojen i zwad wolne bywa — Skarga cytuje tekst Justyna Oratio ad gentes za dziełem Bellarmina De controversiis christianae fidei adversus huius temporis haereticos. [przypis edytorski]
jednego Piotra i jego potomka — tj. apostoła Piotra, pierwszego biskupa Rzymu, oraz jego następców, papieży. [przypis edytorski]
jednej twarzy (starop.) — samej twarzy; tylko twarzy. [przypis edytorski]
jednej tylko siostry, nieco starszej — siostra Elizy, Klementyna, była od niej starsza o trzy lata. [przypis edytorski]
jednem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników, imiesłowów przym. i liczebników r.n.; dziś tożsama z r.m.: jednym. [przypis edytorski]
jednemu (…) konsulowi — ustrój republiki rzymskiej przewidywał jednoczesne sprawowanie władzy przez dwóch konsulów, żeby uniknąć jednoosobowego sprawowania najwyższego urzędu w państwie, co było cechą panującej wcześniej monarchii. [przypis edytorski]
jednem, zapadłem — dziś popr. formy N. lp r.n.: jednym, zapadłym. [przypis edytorski]
jedni — tu: osamotnieni. [przypis edytorski]
Jedni u siedmiobramnych Teb, w Kadma ziemicy, padli ścierając oręż o Edypa trzody — podczas tzw. wyprawy siedmiu przeciw Tebom. Po śmierci Edypa jego syn Eteokles wygnał z miasta brata Polinika i ogłosił się królem. W obronie praw do tronu Polinika została zorganizowana wyprawa siedmiu wodzów. Podczas szturmu Teb zginęli wszyscy prócz jednego uczestnicy wyprawy, a bracia pozabijali się w pojedynku. Wyprawa siedmiu przeciw Tebom miała mieć miejsce pokolenie przed wojną trojańską. [przypis edytorski]
Jedni z nich z nieba i ze świata niewidzialnego wszystko na ziemię ściągają (…) określają ciało i istnienie jako jedno i to samo… — twórca atomizmu Leukippos z Miletu (V w. p.n.e.), jego uczeń Demokryt z Abdery (ok. 460–ok. 370 p.n.e.) i ich następcy byli materialistami, uznawali tylko istnienie atomów i próżni; uważali, że świat składa się z obdarzonych odwiecznym ruchem, drobnych, niezmiennych i niepodzielnych cząstek, które popychając się w otaczającej je próżni, rozłączając się i łącząc, tworzą różnorodne substancje i rzeczy. [przypis edytorski]
jedno a. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno a. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno bierz na rozum sobie (starop.) — tylko rozważ (to) sobie. [przypis edytorski]
jednobrzmienny (neol.) — mający jedno, to samo brzmienie; jednogłośny. [przypis edytorski]
jednochmy (…) zadrzemali — tylko my zadrzemaliśmy (tzn. przegapiliśmy). [przypis edytorski]
jedno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tu: jedynie, tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tu: tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko; jedynie. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno — dziś: jedynie, tylko. [przypis edytorski]
jedno-form — chodzi o uniform, jednolity ubiór dla jakiejś grupy ludzi; mundur. [przypis edytorski]
jednokonka — powóz zaprzężony w jednego konia. [przypis edytorski]
jednolatek — tu: rówieśnik. [przypis edytorski]
jednoli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli jedno. [przypis edytorski]
jednomyślnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: jednomyślnym. [przypis edytorski]
jedno nie wszczepił (daw.) — tylko nie wszczepiłeś. [przypis edytorski]
jednoplanowy — tu z łac.: umieszczony na jednej płaszczyźnie. [przypis edytorski]
jednorożec — mityczne zwierzę, często pojawiające się w legendach średniowiecznych, podobne do konia, z jednym wyrastającym z czoła rogiem. [przypis edytorski]
jedność kresek — jednomyślność w głosowaniu. [przypis edytorski]
jednoś — tylko. [przypis edytorski]
jednostajne — tu: jednakowe. [przypis edytorski]
jednostajnie (daw.) — jednakowo. [przypis edytorski]