Przypisy

Young, Bringham (1801–1877) — amerykański przywódca religijny i polityk; drugi prezydent Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (tzw. mormonów); w 1846–47 poprowadził ich ze stanu Illinois na zachód do Doliny Jeziora Słonego, gdzie założyli nowe miasto, Salt Lake City; w 1850 został pierwszym gubernatorem utworzonego na wniosek mormonów Terytorium Utah ze stolicą w Salt Lake City, należącego do Stanów Zjednoczonych; w latach 1861–1868 większość Terytorium Utah przyłączono do Terytoriów Nevady, Kolorado, Nebraski i Wyoming; mimo ponawianych petycji Utah przyjęto do Unii jako stan dopiero w 1896. [przypis edytorski]

Young, Bringham (1801–1877) — drugi prorok (przywódca) mormońskiego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych Dnia Ostatniego; po śmierci Josepha Smitha pod jego przywództwem mormoni przebyli Wielkie Równiny i osiedlili się w Dolinie Wielkiego Jeziora Słonego, gdzie w 1847 założyli miasto Salt Lake City. [przypis edytorski]

Young, Edward (1681–1765) — poeta angielski, autor poematów białym wierszem Night-Thoughts, zawierających rozważania na temat życia, śmierci i nieśmiertelności. [przypis edytorski]

You're a swine (ang.) — Świnia pan jest. [przypis edytorski]

your father (ang.) — twój ojciec. [przypis edytorski]

Your name? (ang.) — twoje nazwisko? [przypis edytorski]

…yourself, ye son of a bitch (ang.) — …się, sukinsynu (ciężkie przekleństwo). [przypis edytorski]

ypata — asmuo. [przypis edytorski]

ypataasmuo. [przypis edytorski]

ypatiškasis — ypatingas, neįprastas. [przypis edytorski]

ypatus — skirtingas, ypatingas. [przypis edytorski]

Ypres — miasto w Belgii, w Zachodniej Flandrii; to tutaj w czasie I wojny światowej zastosowano po raz pierwszy bojowy gaz musztardowy, od nazwy miasta nazywany iperytem. [przypis edytorski]

'yr — trump.: yra [przypis edytorski]

y tam y sam (starop.) — tu i tam. [przypis edytorski]

Yvonne (fr.) — Iwona. [przypis edytorski]

Y wydarł z ręki mnie katowi — patrz informacje biograficzne zawarte w załączonym na końcu tekście Od tłumacza Tadeusza Boya-Zeleńskiego. [przypis edytorski]

žabangai — pinklės, spąstai. [przypis edytorski]

žabų tvora — tvora padaryta iš šakelių. [przypis edytorski]

žaginė — rąstas neapkapotomis šakomis. [przypis edytorski]

žagrė — arklas. [przypis edytorski]

žalibarščiai — šaltibarščiai. [przypis edytorski]

žalktienė — žaltienė, žalčio patelė. [przypis edytorski]

žalktyčios — žaltyčios, žalčio duktės. [przypis edytorski]

žalnierius — kareivis, kareivėlis. [przypis edytorski]

žaltvykšlė — klaidžiojanti ugnelė. [przypis edytorski]

žambis — medinis arklas, žagrė. [przypis edytorski]

žandiniai — žandų plaukai. [przypis edytorski]

žardas — ilgas kartis. [przypis edytorski]

žardynas — vieta, kur stovi žardas, kluoniena. [przypis edytorski]

žavėjimas — užkeikimas, burtažodis. [przypis edytorski]

źdrzejemy (starop.) — dojrzewamy. [przypis edytorski]

źdźbło — tu: okruch, odrobina. [przypis edytorski]

źdźblić się (neol. od rzecz. źdźbło) — pojawiać się w drobnych fragmentach, w smużkach, źdźbłach. [przypis edytorski]

ździebko (gw.) — trochę. [przypis edytorski]

ździebko (pot.) — trochę. [przypis edytorski]

ździebła — częstsza jest forma „źdźbła”. [przypis edytorski]

ździebło — dziś częściej: źdźbło; ani ździebło mniej: ani trochę mniej, tak samo. [przypis edytorski]

žėbriai — stumbrai. [przypis edytorski]

žėglis (vok.) — laivo burė su stiebu. [przypis edytorski]

žėkas — mokinys. [przypis edytorski]

žeidimas — užgavimas. [przypis edytorski]

žekė — puskojinė arba kojinė. [przypis edytorski]

žemčiūgais — perlais. [przypis edytorski]

žemybė — menkystė, dvasinis nuopuolis. [przypis edytorski]

ženybos — vedybos. [przypis edytorski]

źgać — dźgać; kłuć. [przypis edytorski]

žičyti — linkėti. [przypis edytorski]

žieduotinė — sužadėtine. [przypis edytorski]

žiemė — mėlynai žydinti darželių gėlė. [przypis edytorski]

žiemys — dab.:žiemiai, šiaurės vėjas. [przypis edytorski]

žiemys (tarm.) — šiaurys, šiaurės vėjas. [przypis edytorski]

žilvietis — gluosnis. [przypis edytorski]

žilvitis — gluosnis. [przypis edytorski]

žilvitis — guosių šeimos medis. [przypis edytorski]

žinginė — ėjimas ar jojimas žingsniu. [przypis edytorski]

žinūnas — žinovas. [przypis edytorski]

žinyčia — lietuvių pagonių šventovė. [przypis edytorski]

žiogris — statinė tvora, nupinta iš medžio šakų. [przypis edytorski]

žiogris — statinė tvora. [przypis edytorski]

žioklė — čia: chaosas. [przypis edytorski]

žirblis — žvirblis. [przypis edytorski]

žiūrė — avižinis kisielius. [przypis edytorski]

žiurstas — prijuostė. [przypis edytorski]

žiurstas (vok.) — prijuostė, prikyštė. [przypis edytorski]

žiužis — susuktas skarinys mušti. [przypis edytorski]

žiužis — susuktas skarinys mušti (žaidžiant). [przypis edytorski]

žižilpa — žiežirba. [przypis edytorski]

žlėbčioti — iš lėto ėsti; čepsėti. [przypis edytorski]

Źle jest człowiekowi być samemu — słowa z biblijnej Księgi Rodzaju (Rdz 2, 18), którymi Bóg po stworzeniu mężczyzny w rajskim ogrodzie Eden tłumaczy stworzenie kobiety. [przypis edytorski]

Źle jest człowiekowi-mężczyźnie być na świecie samemu — słowa z biblijnej Księgi Rodzaju (Rdz 2, 18), którymi Bóg po stworzeniu mężczyzny w rajskim ogrodzie Eden tłumaczy stworzenie kobiety. [przypis edytorski]

źlejszy — dziś popr.: gorszy. [przypis edytorski]

źle mu być tak samemu, trzeba mu jakiego podpomożenia — Rdz 2, 18. [przypis edytorski]

Źle, o, źle się bawicie, wam to zabawa, nam idzie o ży­cie — nawiązanie do bajki Józefa Ignacego Krasickiego Dzieci i żaby, w której chłopców rzucających w żaby kamieniami dla zabawy jedna z nich powstrzymuje słowami „Chłopcy, przestańcie, bo się źle bawicie! Dla was to jest igraszką, nam idzie o życie”. [przypis edytorski]

źleś zrozumiał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: źle zrozumiałeś. [przypis edytorski]

źle się uiścił z (…) obowiązku — dziś popr.: źle się wywiązał z obowiązku. [przypis edytorski]

źle uprzedzony do kogo — z góry źle nastawiony do kogo. [przypis edytorski]

žliaugti — smarkiai tekėti, srūti. [przypis edytorski]

źlić się (daw.) — złościć się, gniewać. [przypis edytorski]

žnektelėti — atsitrenkti nukritus. [przypis edytorski]

ζωή αιώνιος (gr.) — życie wieczne. [przypis edytorski]

ζῷον πολιτικόν (gr.) — zwierzę polityczne; określenie człowieka podane przez Arystotelesa, wskazujące, że ludzie z natury realizują się dzięki uczestnictwu w życiu wspólnoty ludzkiej. [przypis edytorski]

źrą — dziś popr.: żrą. [przypis edytorski]

źrał a. źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źrałe — dojrzałe. [przypis edytorski]

źrałość (daw.) — dojrzałość, dorosłość. [przypis edytorski]

źrałość — dojrzałość. [przypis edytorski]

źrałość — dziś popr.: dojrzałość. [przypis edytorski]

źrały a. źrzały (daw., gw.) — dojrzały. [przypis edytorski]

źrały a. źrzały (starop.) — dojrzały. [przypis edytorski]