Przypisy

Walkiria (mit. germ.) — jedna z pomniejszych bogiń, dziewic-wojowniczek dosiadających skrzydlatych koni, odprowadzających cienie poległych w boju do Walhalli. Spopularyzowała je opera WagneraWalkiria (1870) Richarda Wagnera, stanowiąca drugą część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga, a szczególnie Cwał Walkirii, wstęp do III aktu tej opery, jeden z najbardziej znanych utworów tego kompozytora. [przypis edytorski]

Walkirie (mit. germ.) — pomniejsze boginie, dziewice-wojowniczki dosiadające skrzydlatych koni, odprowadzające cienie poległych w boju do Walhalli; spopularyzowała je opera Wagnera Walkiria (1870) Richarda Wagnera, stanowiąca drugą część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga, a szczególnie Cwał Walkirii, wstęp do III aktu tej opery, jeden z najbardziej znanych utworów tego kompozytora. [przypis edytorski]

Walkirie (mit. nordycka) — córki Odyna, boginie, dziewice-wojowniczki, jeżdżące na skrzydlatych koniach a. wilkach, zbrojone we włócznie i tarcze; zajmowały się sprowadzaniem dusz najdzielniejszych wojowników z pola bitwy do Walhalli oraz usługiwały podczas odbywających się tam uczt Odynowi i jego gościom. [przypis edytorski]

Walkirie (mit. skand.) — córki boga Odyna, dziewice-wojowniczki, uzbrojone, dosiadające skrzydlatych koni lub wilków, były wysłanniczkami ojca i wychodziły na spotkanie wojownikom, ginącym bohatersko w bitwach. [przypis edytorski]

Wallace, Alfred Russel (1823–1913) — bryt. podróżnik, przyrodnik, antropolog; niezależnie od K. Darwina sformułował teorię ewolucji drogą doboru naturalnego; autor wielu publikacji, m.in. książki Archipelag Malajski (1869). [przypis edytorski]

Wallace, Alfred Russel (1823–1913) — brytyjski przyrodnik i podróżnik, niezależnie od Darwina stworzył teorię ewolucji. [przypis edytorski]

Wallace'ów, Fletcherów, Leblanków, Pitigrillich — Edgar Wallace (1875– 1932): pisarz angielski, autor licznych, bardzo poczytnych powieści awanturniczo-kryminalnych; Joseph Smith Fletcher (1863–1935): pisarz angielski, autor ponad 200 książek, znany przede wszystkim z poczytnych kryminałów; Maurice Leblanc (1864–1941): francuski pisarz i nowelista, autor cyklu powieści kryminalnych, których bohaterem jest Arsène Lupin, dżentelmen-włamywacz; Pitigrilli, właśc. Dino Segre (1893–1975): włoski pisarz, autor skandalizujących książek, uważany za pornografa. [przypis edytorski]

Wallenrod — tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza (1798–1855) Konrad Wallenrod. [przypis edytorski]

Wallenrod — tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod (1823), człowiek, który pozornie służył swoim wrogom, żeby faktycznie im zaszkodzić. [przypis edytorski]

Wallenrod — tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod (1823), człowiek, który pozornie służył swoim wrogom, żeby faktycznie im zaszkodzić. [przypis edytorski]

Wallenstein, Albrecht von (1583–1634) — czeski dowódca i polityk z czasów wojny trzydziestoletniej, walczący po stronie katolickiej. [przypis edytorski]

Wallenstein, Albrecht von (1583–1634) — niemiecki polityk i dowódca pochodzenia czeskiego. Friedrich Schiller poświęcił jego dziejom dramat Trylogia o Wallensteinie i wojnie trzydziestoletniej. [przypis edytorski]

Wallensteinowska — sonata fortepianowa nr 21 C-dur opus 53 Beethovena, znana jako sonata Waldsteinowska (1804), zaczynająca się od serii szybko powtarzających się akordów, granych pianissimo. Dedykowana księciu von Waldstein (niektórzy członkowie tego rodu nosili nazwisko Wallenstein). [przypis edytorski]

Wallensteinplatz — jedna z głównych ulic w dzielnicy Brigittenau. [przypis edytorski]

Wallenstein — potoczna nazwa trylogii dramatycznej Friedricha Schillera z 1799 r.: Obóz Wallensteina (Wallensteins Lager), Piccolomini i Śmierć Wallensteina (Wallensteins Tod). [przypis edytorski]

Wallnerstrasse — historyczna ulica w centrum Wiednia. [przypis edytorski]

Wall Street — ulica w Nowym Jorku, w płd. części Manhattanu, gdzie znajdują się najważniejsze instytucje finansowe USA, w tym siedziba nowojorskiej giełdy. [przypis edytorski]

Walmiki — mędrzec i święty indyjski, któremu przypisywane jest autorstwo sanskryckiego eposu Ramajany, powstałego między II w. p.n.e a II w. n.e. [przypis edytorski]

Walmiki — staroż. ryszi (mędrzec) i święty indyjski; wg tradycji autor Ramajany oraz wynalazca śloki, najważniejszego metrum poezji sanskryckiej; nie wiadomo nic o jego życiu: podobno był rozbójnikiem, który zakończywszy swój proceder, w ramach pokuty tak długo siedział w bezruchu, aż mrówki pokryły jego ciało. [przypis edytorski]

walnieś się spisał (daw.) — doskonale się spisałeś. [przypis edytorski]

walny (daw.) — decydujący, rozstrzygający. [przypis edytorski]

walny (daw.) — dzielny, chwacki. [przypis edytorski]

walny (daw.) — główny, zasadniczy, rozstrzygający. [przypis edytorski]

walny (daw.) — mający decydujące znaczenie. [przypis edytorski]

walny (daw.) — zasadniczy, decydujący. [przypis edytorski]

walny — decydujący, ostateczny. [przypis edytorski]

walny — główny, zasadniczy. [przypis edytorski]

walny — mający decydujące znaczenie. [przypis edytorski]

walny — poważny, zasadniczy, decydujący. [przypis edytorski]

walny — tu: decydujący. [przypis edytorski]

walny — tu: obfity. [przypis edytorski]

walny — tu: solidny, doskonały; fajny. [przypis edytorski]

walny — tu: wielki. [przypis edytorski]

walny — ważny, decydujący. [przypis edytorski]

walny — zasadniczy, decydujący. [przypis edytorski]

walów, właśc. waleni — walenie (łac. Cetacea): ssaki wodne, głównie oceaniczne, do rzędu których należy wiele gatunków, m.in. delfiny, morświn, kaszalot, płetwal błękitny. [przypis edytorski]

walonki — wysokie, ciepłe obuwie wytwarzane z wojłoku (filcowanej owczej wełny), z gumowymi lub skórzanymi podeszwami albo używane jak skarpety, pod obuwie skórzane lub kalosze; noszone podczas mrozów do chodzenia po suchym śniegu. [przypis edytorski]

walonki (z ros. валенки) — wysokie, ciepłe obuwie wytwarzane z wojłoku (filcowanej owczej wełny), z gumowymi lub skórzanymi podeszwami albo używane jak skarpety, pod obuwie skórzane lub kalosze; noszone podczas mrozów do chodzenia po suchym śniegu. [przypis edytorski]

Walorozę — odmiana właściwa dziś dla nazwisk; imiona zakończone na -o odmieniamy dziś: brata swego Waloroza. Podobnie rzecz się ma z imionami Bulbo, Seriozo i Mrukiozo. [przypis edytorski]

walory (daw.) — tu: papiery wartościowe emitowane przez banki. [przypis edytorski]

Walplatzes — Schlachtfeldes. [przypis edytorski]

Walpurgis — noc Walpurgii; obchodzone nocą z 30 kwietnia na 1 maja święto zmarłych (a także noc złych duchów) u daw. Germanów, patronowała mu surowa bogini nocy i śmierci Hel; później: noc sabatu czarownic na górze Brocken (szczególnie w literaturze romantycznej); nazwa pochodzi od imienia św. Walburgi, która wraz ze św. Bonifacemu brała udział w nawracaniu Germanów na chrześcijaństwo w VIII w. [przypis edytorski]

Walter, Bruno, właśc. Schlesinger (1876–1962) — wybitny niemiecki dyrygent, pianista i kompozytor; w 1933 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]

Walter Map (ok. 1130–ok. 1210) — angielski duchowny i pisarz pochodzenia walijskiego, związany z dworem Henryka II; starofrancuski cykl prozy arturiańskiej z początku XIII w., zwany dziś często Cyklem Wulgaty (tj. wersji powszechnej), podaje, że jego autorem jest Gautier Map, chociaż nie wydaje się to prawdopodobne; cykl ten rozwija treść poematów Roberta de Boron i Chrétiena de Troyes, uzupełniając je o dodatkowe szczegóły i historie poboczne oraz łącząc je w jedną spójną opowieść. [przypis edytorski]

Walter Raleigh (ok. 1554–1618) — ang. odkrywca, który poszukiwał El Dorado na terenie dzisiejszej Gujany i Wenezueli. [przypis edytorski]

Walter Scott (1771–1832) — szkocki autor powieści historycznych (m.in. Ivanhoe, Rob Roy) i poeta, bardzo popularny w swojej epoce. [przypis edytorski]

Walter Scott (1771–1832) — szkocki pisarz, który ukształtował model powieściowy; związek Lilli Wenedy z Panią jeziora polega na występowaniu w obu utworach motywu zemsty, u Słowackiego realizacją jest Roza Weneda, u Schotta Klimalea, która zrodzi syna-mściciela. [przypis edytorski]

Walter-Skot — Walter Scott (1771–1832) ogromnie popularny w XIX w. powieściopisarz, twórca stylu powieści historycznej, w której fakty wymieszane były z legendami, ludowymi wierzeniami i wątkami fabularnymi; jego nazwisko pojawia się tu w zdeformowanej, wygodnie spolszczonej formie. Nie wiadomo o jaką przepowiednię Waltera Scotta chodziło tu tłumaczowi. [przypis edytorski]

Walterskot, właśc. Walter Scott (1771–1832) — szkocki adwokat, powieściopisarz i poeta; jego powieści (m.in. Waverley, Rob Roy, Ivanhoe, Narzeczona z Lammermoor, Kenilworth), mające historyczne tło akcji i starające się oddać przede wszystkim koloryt epoki oraz miejsca wywarły ogromny wpływ na romantyzm europejski. [przypis edytorski]

Walter z Hamburga — chodzi o Waltera Dunninga, niemieckiego boksera i kapo w Auschwitz. [przypis edytorski]

Waltham Cross — miasto 20 km na północ od centralnego Londynu, zalicza się do londyńskiego obszaru metropolitalnego. [przypis edytorski]

wama (gw.) — wam. [przypis edytorski]

w ambarasie — w zakłopotaniu.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

Wam czewo? (ros.) — czego pan sobie życzy? [przypis edytorski]

wam gwoli (daw.) — dla was, ze względu na was. [przypis edytorski]

wampir z Düsseldorfu — Peter Kürten, niemiecki seryjny morderca, skazany w 1931 roku. [przypis edytorski]

wańczos — drewno przygotowane do wyrobu mebli. [przypis edytorski]

wańczos — z grubsza obrobiona, częściowo okorowana belka. [przypis edytorski]

Wańkowicz, Melchior (1892–1974) — pisarz, dziennikarz i reportażysta, przed II wojną światową inicjator stworzenia wydawnictwa „Rój”, autor m. in. bitwy o Monte Cassino. [przypis edytorski]

Wańkowicz, Melchior (1892–1974) — pisarz, dziennikarz, reportażysta i publicysta polski; w międzywojniu znany jako autor tomów reportaży i wspomnień W kościołach Meksyku, Szczenięce lata, Opierzona rewolucja; do przewrotu majowego w 1926 r. pracował w administracji państwowej (jako kierownik Wydziału Prasowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, potem naczelnik Wydziału Prasowego i Widowiskowego tamże), potem został współzałożycielem i współwłaścicielem Towarzystwa Wydawniczego „Rój”, które opublikowało m.in. powieść Kariera Nikodema Dyzmy Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. [przypis edytorski]

wanczosy a. wańczosy — obrobione drewno dębowe, służące do wyrobu mebli i beczek. [przypis edytorski]

Wanda —chodzi o legendarną księżniczkę Wandę, córkę Kraka, znaną z kroniki Wincentego Kadłubka i kroniki wielkopolskiej. [przypis edytorski]

Wanda Felicja Lurie (1911–1989) — pracownik służby zdrowia i nauczycielka, żona przemysłowca Bolesława Lurie, mieszkanka Woli, w czasie powstania cudem ocalała z egzekucji. [przypis edytorski]

wandal — niszczyciel, szkodnik, barbarzyńca; nazwa pochodzi od jednego z germańskich plemion, które w 455 r. n.e. zdobyło i splądrowało Rzym. [przypis edytorski]

Wandalowie — grupa plemion wschodniogermańskich, zamieszkująca przed wielką wędrówką ludów Europę Środkową. [przypis edytorski]

Wandalowie — grupa staroż. plemion germańskich; w 406 wdarli się na tereny państwa rzymskiego, spustoszyli Galię, dotarli do rzymskiej Północnej Afryki, podbili ją i założyli tam własne państwo; podczas wypadu w 455 zajęli Rzym, który systematycznie i całkowicie ograbili; królestwo Wandalów zostało podbite przez Cesarstwo Bizantyńskie w połowie VI w. [przypis edytorski]

Wandea — fr. Vendée, departament i kraina historyczna we Francji. [przypis edytorski]

Wanderbewegung als erotische Erscheinung, właśc. Die Wandervogelbewegung als erotisches Phänomen (niem.) — Fenomeny erotyczne w „Ruchu Wędrownych Ptaków”; praca Hansa Blühera z 1912 r. [przypis edytorski]

Wandervogel (niem.) — wędrowny ptak, nazwa stowarzyszenia młodzieży niemieckiej, założonego w 1901 r. Propagowało ono rozwój patriotyzmu, m.in. przez wycieczki po kraju i głosiło romantyczny bunt w imię „wspólnoty ludowej” Niemców. [przypis edytorski]

Wandsworth, Battersea — dzielnice w południowo-zachodniej części Londynu. [przypis edytorski]

Wandurski, Witold (1891–1934) — poeta, dramaturg, komunista, od 1929 na emigracji w ZSRR. [przypis edytorski]

wandyckowską — [przypis edytorski]