Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8387 przypisów.
zowąd — stamtąd. [przypis edytorski]
zową — dziś popr. forma 3 os. lm: zwą. [przypis edytorski]
zową — dziś popr. forma: zwą a. zowią. [przypis edytorski]
zową (starop. forma) — zwą; nazywają. [przypis edytorski]
zową — wzywają. [przypis edytorski]
z owego nieśmiertelnego tysiąca, co pod wodzą Garibaldiego zdobywał Sycylię — w maju 1860 Giuseppe Garibaldi na czele tysiąca ochotników wyprawił się przeciwko Królestwu Obojga Sycylii i w ciągu czterech miesięcy obalił rządy Burbonów, co przyczyniło się do zjednoczenia Włoch. [przypis edytorski]
z owemi wysokiemi — formy N.lm zaimka i przymiotnika odnoszących się do rzeczowników niemęskoosobowych (tu: lasy). [przypis edytorski]
zowią (daw.) — dziś popr.: nazywają. [przypis edytorski]
zowie (daw.) — nazywa. [przypis edytorski]
zowiemy (starop. forma) — zwiemy; nazywamy. [przypis edytorski]
zowie się gminnym wyrazem: kiepska — gminnym, tj. pospolitym lub wulgarnym, ponieważ przymiotnik „kiepski” pochodzi od wyrazu „kiep”, oznaczającego głupca: w dawnej polszczyźnie to słowo, oznaczające pierwotnie kobiece genitalia, było poważną obelgą. [przypis edytorski]
zowie się — nazywa się. [przypis edytorski]
zowie (starop. forma) — dziś 3.os.lp: zwie (tj. nazywa). [przypis edytorski]
zowie — tu: wzywa. [przypis edytorski]
z ozdoby — dziś popr. forma N. lm: z ozdobami. [przypis edytorski]
Z pałaców sterczących dumnie (…) Dosyć domku pustelnika — Z Szyllera [swobodny przekład końcowego fragmentu wiersza Friedricha Schillera Der Jungling am Bache (Młodzieniec nad potokiem) spopularyzowanego jako piosenka do muzyki Franza Petera Schuberta; red. WL]. [przypis autorski]
z palcami na pętli rzemiennej — oszczep do rzucania był zaopatrzony w pętlę. [przypis tłumacza]
z Panem Jezusem — tj. z sakramentem. [przypis edytorski]
z panią Ignacową — Baranowską. [przypis redakcyjny]
Z paralipomenów do aktu V (Loeper, wydanie Hompla, XII. 232; Strehlke, Paralipomena do „Fausta” Goethego str. 133 i n.) wynika, że Goethe miał zamiar rzecz tak przedstawić, ażeby diabeł na tamtym jeszcze świecie procesował się o prawo do duszy Fausta, że jednak proces ten przegrał wskutek interwencji Chrystusa, namiestnika państwa. — Sam on zresztą mówi bardzo wyraźnie, że w całym pojęciu końca powodował się wyobrażeniami kościelnymi o Odkupieniu. (Rozmowy z Eckermannem, 6 czerwca 1831). Wiersze: „Od zła ocalon już na wieki/ Cnych duchów świata członek szczery;/ Zbawcze my zawsze mamy leki/ Dla tych, co w górne dążą sfery./ A jeśli jeszcze miłość święta/ Zabierze udział w zbożnym dziele,/ Anielskie przyjmą ich panięta,/ Radosne sprawią im wesele. —” Otóż wiersze te nazywa poeta kluczem do ocalenia Fausta, zupełnie zgodnie z naszymi wyobrażeniami religijnymi, według których „dostąpić możemy zbawienia nie tylko dzięki naszej własnej sile, ale za pośrednictwem łaski bożej». Wynikałoby z tego, że własnego sądu Fausta o tym, co życiu nadaje wartość, nie mamy prawa tak bez niczego uważać za sąd poety: tylko usilna praca nadaje wartość życiu. Wielki badacz Goethe nie mógł zapewne tak przemawiać. W całym życiu i we wszystkich jego czynnościach, w wesołym używaniu i w skrzętnym tworzeniu, w kontemplacji i twórczym czynie spoczywa wartość bytowania ziemskiego. I w życiu Fausta nie można skreślić ani jednego z tych czynników, żadnemu z nich nie można wyłącznej przypisywać wartości, jakkolwiek on sam w każdym momencie życia dopatruje się wartości absolutnej w czynniku, w danej chwili predominującym — jest to przymiotem uczucia w przeciwieństwie do refleksji. [przypis autorski]
z partesa stąpać — stąpać wyniośle, uroczyście. [przypis edytorski]
z Paru (…) kamień — marmur paryjski; wysoko ceniony w Grecji i Rzymie. [przypis edytorski]
Z pasma zjawisk nie wydobywa się i nie utwierdza pojedynczych punktów (…) lecz pasmo rozwija się bez żadnych przerw — S. Przybyszewski, Zur Psychologie des Individuums, Berlin 1892, II, s. 45. [przypis autorski]
z Pauzylipu lochów — Pauzylippo, góra pod Neapolem, w lochach której ma się znajdować grób Wergiliusza. [przypis redakcyjny]
z pełnym rogiem — nawiązanie do mitycznego rogu obfitości, stale napełniającego się pożywieniem. [przypis edytorski]
z Peleja synem — z Achillesem. [przypis edytorski]
z percept i ekspens — z dochodów i rozchodów. [przypis redakcyjny]
z pergamskiego zamku — Pergamon to historyczna kraina w Azji Mniejszej, gdzie znajdowała się Troja. [przypis edytorski]
z Peskaryej […] Alfons — mąż poetki Wiktorii Kolonna. [przypis redakcyjny]
z Peskaryej zaraz ukazuje / Alfonsa […] Sforca Murzyn sztucznie go przywodzi / Pod sieć napiętą […] strzałą żartką upada przeszyty — niewolnik Murzyn, znajdujący się w francuskim wojsku, przekupiony przez Alfonsa z Peskary, przyrzekł zamek Castel Nuovo (w Neapolu) wydać Hiszpanom; żeby jednak więcej zarobić, zdradził za pieniądze cały plan Francuzom i „żartką strzałą” zadał Alfonsowi śmiertelną ranę. Z „łotra Murzyna” (il rio Ethiopo) zrobił nasz tłumacz Sforzę z przydomkiem „il Moro” („Murzyn” u Kochanowskiego). [przypis redakcyjny]
Z Petrarki — utwór należy do cyklu sonetów powstałych pod bezpośrednim wpływem Petrarki, stanowiących albo poetycką parafrazę utworu poety renesansowego (jak w tym przypadku), albo rozwinięcie przejętego od włoskiego mistrza motywu. [przypis redakcyjny]
z pewna — na pewno. [przypis edytorski]
z pewnego cudownego wydarzenia, które miało miejsce w Bretanii (…) — Istotnie francuscy kronikarze opowiadają o takiej walnej bitwie srok i szpaków, stoczonej na kilka dni przed bitwą w r. 1488. [przypis tłumacza]
z pewnego czasu — od pewnego czasu. [przypis edytorski]
z pewnym niebezpieczeństwem przebywane lasy i pola piechotą — kiedy jako emisariuszka przekradała się w r. 1846 do Galicji. [przypis redakcyjny]
z pewnym stanem umysłowym wnet stowarzysza się zwykle jakiś stan wprost przeciwny (np. s. 133) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnej stronie znajduje się akapit z rozdziału VII zaczynający się od słów: „Mimo opisanego powyżej procesu zobojętniania się przykrych składników życiowych (…)”. [przypis edytorski]
z piany morskiej zrodzonej — w mit. gr. bogini miłości i piękna Afrodyta zrodziła się z piany morskiej. [przypis edytorski]
z pięciozębnymi widły — mowa o narzędziu do wyjmowania mięsa z ognia, prototypie dzisiejszego widelca. [przypis edytorski]
Z piekła wymodlił duszę (…) Trajana — Legenda, jakiej nie zapisała historia, powiada, że Trajan jadący na wyprawę wojenną, wśród ulicy Rzymu zatrzymanym był przez pewną wdowę z prośbą, ażeby się zemścił śmierci zamordowanego jej syna. Trajan proszącej wdowie tak odpowiedział: że wstrzyma swój pochód wojenny, o ile potrzeba będzie czasu do ukarania mordercy, ażeby jej łzom i sprawiedliwości zadosyć się stało. Święty Tomasz z Akwinu powiada, że Papież Grzegorz Wielki czytając życie Trajana, tak się wzruszył tym rysem łagodności i sprawiedliwości cesarza, że poszedłszy do kościoła i przed ołtarzem uklęknąwszy, gorącą modlitwą wyzwolenie cesarza jako poganina z potępienia u Boga wymodlił. Legenda jeszcze dodaje, że Grzegorz Wielki rzeczywiście Trajana z piekła wymodlił, z tym jednak zastrzeżeniem z nieba, ażeby się odtąd za żadnego niewiernego poganina nie modlił. [przypis redakcyjny]
z piekłów — dziś popr. forma D. lm: z piekieł. [przypis edytorski]
z pierścionkiem — w domyśle: ślubnym. [przypis edytorski]
z piersiami siedmią — z siedmioma piersiami. [przypis edytorski]
z pierwoci (daw.) — od początku. [przypis redakcyjny]
z pierwotka (daw.) — z początku. [przypis redakcyjny]
z pierwszey spuścił co ochoty (starop.) — ochłonął nieco z początkowego zapału. [przypis edytorski]
Z pierwszym brzaskiem wiosennego słońca — w 395 r. przed Chr. [przypis tłumacza]
z pieśni iliackich — na podstawie Iliady. [przypis edytorski]
z Pigmeolów — z Pigmejów, karzełków, z którymi wedle podań greckich żurawie prowadziły wojnę. [przypis redakcyjny]
z pijanym hałasem — fraza ta pojawia się w wierszu Czarny szal Kornela Ujejskiego (1823–1897), napisanym na motywach wiersza Puszkina o tym samym tytule, nie zaś w tłumaczeniu z Puszkina dokonanym przez Odyńca, jak pisze autor. [przypis edytorski]
Z pilnością zachowajcie jedność ducha we związku pokoju. Jednoście ciało i duch jeden… — Ef 4, 3–6. [przypis edytorski]
z pirwotku (starop.) — z początku. [przypis redakcyjny]
z piwnice (starop. forma D., lp, r.ż.) — z piwnicy. [przypis edytorski]
z płaczki swemi — dziś popr. forma N. lm: ze swoimi płaczkami. [przypis edytorski]
z płonącego miasta — chodzi o metodyczne wypalanie części Warszawy, mianowicie terenu getta (obejmującego ponad 300 ha w obrębie miasta) rozpoczęte przez oddziały niemieckie pod dowództwem Jürgena Stroopa w maju 1943 w celu stłumienia powstania, które trwało od 19 kwietnia do 16 maja 1943. [przypis edytorski]
zpląta — dziś popr.: splącze. [przypis edytorski]
Z placu skręcił w jakąś ulicę… — ulicę Rivoli. [przypis redakcyjny]
Z Platona: A ja bym mu zupełnie słusznie odpowiedział… — Platon, Apologia 28; podobnie następny fragment (45). [przypis tłumacza]
Z Platona: Kto ma umysł zdolny do wzniosłego poglądu… — z Platona Rzeczypospolitej [ob. tłum. jako Państwo; red. WL], VI, 486. [przypis tłumacza]
z północą — z zasadami, którymi kieruje się mocarstwo północne, tj. Rosja. [przypis edytorski]
Z pół religijnych, pół na ekonomicznej podstawie opartych świadczeń w naturze między grupami organizacyjnymi wytwarza się powoli owa ciekawa instytucja indywidualnego „potlatschu” — ciekawe jest to, że nie zawsze względy ekonomiczne usprawiedliwiają skomplikowane wymiany płodów i produktów między grupami: klanami czy fratriami. [przypis autorski]
z półtora soroka — około sześćdziesięciu; por. ros. sorok: czterdzieści. [przypis edytorski]
z pól myceńskich — z grobu Agamemnona, znajdującego się w Mykenach. [przypis redakcyjny]
z późniejszym rozwojem myśli ludzkiej, którą on wyprzedzał… — Lutoslawski, Zadania prac nad Słowackim (Eleusis, t. V). [przypis autorski]
z pociechą — tu: ku uciesze. [przypis edytorski]
Z początku Apollo nawet mi nie odpowiedział — dowód, że czuł się obrażony ową próbą i niedowierzaniem. [przypis tłumacza]
z początku naszych badań p. Curie i ja wydobyliśmy gaz z blendy smolistej przez jej ogrzewanie (…) — [por.] „Rapports au Congrés de Physique”, 1900. [przypis autorski]
z podatnej sy — błąd w wyd. źródłowym trudny do zinterpretowania. [przypis edytorski]
(…) z podchłopia wyrwała — przyszła od innego mężczyzny lub podchłopię jako młodzieniec, wyrostek. [przypis edytorski]
z pod — dziś popr. forma ubezdźwięczniona, pisownia łączna: spod. [przypis edytorski]
z pod — dziś popr. pisownia łączna, z ubezdźwięcznieniem: spod. [przypis edytorski]
z pod — dziś popr. pisownia łączna z ubezdźwięcznieniem: spod. [przypis edytorski]
zpod — dziś popr. pisownia: spod. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zpod — dziś ubezdźwięcznione: spod. [przypis edytorski]
z pode — dziś popr. pisownia: spode. [przypis edytorski]
zpode — dziś popr. pisownia: spode. [przypis edytorski]
z podniesioną twarzą rzekł — Zwykły obyczaj ślepych w chwili, kiedy mają do kogoś mówić. [przypis redakcyjny]
z pod (starop. forma ort.) — dziś popr.: spod. [przypis edytorski]
z pod (starop.) — spod. [przypis edytorski]
Z „pod wiechy” -– z gospody. [przypis autorski]
z podziemu — dziś popr.: z podziemia. [przypis edytorski]
…z podziwem o niej mówili — J. Ch. Wolf, Mulierum graecorum fragmenta. [przypis autorski]
z podziwem — tu: ze zdziwieniem. [przypis edytorski]
z podziwieniem — dziś: z podziwem. [przypis edytorski]
z pogany — dziś popr. forma N. lm: z poganami. [przypis edytorski]
z pogany (starop. forma) — dziś N.lm: z poganami. [przypis edytorski]
z pogardą wychodzi — tj. wychodzi Sędzina, a Sędzia krzyczy za wychodzącą. [przypis redakcyjny]
z pojszrodka — ze środka. [przypis edytorski]
z południa — dziś: po południu. [przypis edytorski]
z Polaki (daw. forma N.) — dziś: z Polakami. [przypis edytorski]
z pola — tu: z pola walki. [przypis edytorski]
z pomiarą (starop.) — [z] umiarkowaniem. [przypis redakcyjny]
z pomyślnymi losy (daw. forma) — dziś N.lm: (…) losami. [przypis edytorski]
zponad — dziś popr. pisownia: sponad. [przypis edytorski]
z popiołów powstają mściciele — parafraza wersu z poematu Eneida: „Powstanie kiedyś z kości naszych mściciel” (przedśmiertne przekleństwo Dydony rzucone na potomków Eneasza). [przypis edytorski]
Z Porajami lub Pomiany — mowa o herbach. [przypis edytorski]
z porania — rankiem. [przypis edytorski]
z portfelu — dziś popr.: z portfela. [przypis edytorski]
z pośrodka (daw.) — spomiędzy. [przypis edytorski]
z pośrodka — dziś: spośród. [przypis edytorski]
zpośrodka — spomiędzy, spośród. [przypis edytorski]
