Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10286 przypisów.
wynioszszy —dziś popr.: wyniósłszy. [przypis edytorski]
wyniść (daw.) — [tu:] udać się. [przypis redakcyjny]
wyniść (daw.) — udać się. [przypis redakcyjny]
wyniść — dziś popr.: wyjść. [przypis edytorski]
wyniść (przestarz.) — wyjść. [przypis edytorski]
wyniść (starop. forma) — wyjść. [przypis edytorski]
wyniść (starop.) — wyjść. [przypis edytorski]
wyniść — wyjść. [przypis edytorski]
Wynocha, paralusie! — przekleństwo lud.; zwykle: „do paralusa” (lub „do palarusa”): do diabła. Właściwie: paralus: paraliż („Bodaj cie paralus naruszył”). [przypis redakcyjny]
wynorzyć (starop.) — wynurzyć. [przypis edytorski]
wynośliwy (gw.) — wyniosły. [przypis edytorski]
wynosić (tu daw.) — wywyższać, cenić. [przypis edytorski]
wynosiła liczba Hellenów dziesięć tysięcy czterystu hoplitów oraz dwa i pół tysiąca — zatem liczba Hellenów zmalała: część zginęła z rąk barbarzyńców, część padła ofiarą chorób, inni wrócili z Kseniasem i Pasjonem. [przypis tłumacza]
wynosi sto czterdzieści cztery stóp — dziś popr.: wynosi sto czterdzieści cztery stopy. [przypis edytorski]
wynurzać — tu: ujawniać skryte myśli (we współczesnej polszczyźnie używa się rzeczownika „wynurzenia”). [przypis edytorski]
wynurzać — tu: wyznawać (por. wynurzenia). [przypis edytorski]
wynurzać — zwierzać, ujawniać. [przypis edytorski]
wynypać (gw.) — wyszukać, wyszperać. [przypis edytorski]
Wyobraźmy sobie spadkobiercę, który znajduje papiery rodzinne — Człowiek, któremu religia podsuwa swoje dogmaty i dowody na nie. [przypis tłumacza]
wyobraźnią (daw. forma) — dziś B.lp: wyobraźnię. [przypis edytorski]
wyobraźnia, podniesiona przez sztukę do pięknej i rzadkiej godności geniusza — O tożsamości geniusza z wyobraźnią zob. [de la Metrie,] Historia naturalna duszy (rozdz. XII, § 4 O geniuszu). [przypis tłumacza]
Wyobraźnia (…) sadza cię na rączego konia — Bo gdybyś mógł sobie wyroić tam szczęście, krystalizacja przyznałaby twej kochance wyłączny przywilej dania ci tego szczęścia. [przypis autorski]
wyobrażać — przedstawiać coś. [przypis edytorski]
wyobrażać — przedstawiać. [przypis edytorski]
wyogromniać — wyolbrzymiać. [przypis edytorski]
wy-ojczyźniać się (neol.) — czas. utworzony od rzecz. ojczyzna, synonim: wykorzeniać się. [przypis redakcyjny]
Wyolbrzymia niezmiernie trudności, jakie kiedy w ogóle ze strony mężczyzny były robione kobietom dążącym do umysłowego wykształcenia… — Istniało zresztą wielu zgoła nieuczonych wielkich artystów (Burns, Wolfram von Eschenbach), ale nie było żadnej porównanie z nimi wytrzymującej artystki. [przypis autorski]
Wyoming (…) zapewne nieprędko stanem zostanie — Wyoming zostało przyjęte do Unii jako stan w roku 1890. [przypis edytorski]
wyonacyć (reg.) — oszukać. [przypis edytorski]
wyonaczony — wymęczony. [przypis edytorski]
Wyonaczymy (gw.) — wyczyścimy. [przypis autorski]
wyoralim (daw. forma) — wyoraliśmy. [przypis edytorski]
wyostrzywa (starop. forma) — wyostrza; ostrzy. [przypis edytorski]
wyotchłaniać (neol.) — być może: wydobywać z otchłani. [przypis redakcyjny]
wypądźże — wypędź (konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że). [przypis edytorski]
Wypadałoby ci więc jak najwspanialej uczcić Seutesa. Z życzliwości ci to radzę — Tukidydes opowiada, że bez darów nie było można niczego u Traków zyskać; nie dać komuś, gdy prosił, uchodziło za większą hańbę, niż prosić i nie dostać. Królowie traccy woleli zawsze brać niż dawać. [przypis tłumacza]
Wypadało ich dziesięć [czarownic] na jednego mężczyznę, według kaznodziei wieku XV, Geilera z Kaiserbergu — N. Paulus, Hexenwahn und Hexenprozess, 1910, s. 210. [przypis autorski]
wypada — tu: wyrzuca. [przypis edytorski]
Wypadek Irzykowskiego najżywiej przypomina (…) sprawę stosunku Stendhala do romantyzmu. Takie zestawienie rzucił już A. Potocki — A. Potocki, Polska literatura współczesna, Warszawa 1911, II, s. 278. [przypis autorski]
wypadek — tu: przypadek. [przypis edytorski]
wypadek — tu: wynik. [przypis edytorski]
wypadkach lwowskich zeszłego roku — mowa o krwawo stłumionych zamieszkach antyrządowych we Lwowie w kwietniu 1936, mających początek w spacyfikowaniu przez policję demonstracji bezrobotnych i śmierci jednego z nich; podczas gwałtownych starć dwa dni później, w dniu pogrzebu jednej z ofiar, policja używała szabel i broni palnej, spokój zaprowadzono dopiero po wprowadzeniu na ulice wojska; zginęły dziesiątki ludzi, setki aresztowano; doniesienia prasowe ze Lwowa na temat tych zdarzeń podlegały ścisłej cenzurze rządowej. [przypis edytorski]
wypadkiem (daw.) — przypadkowo. [przypis edytorski]
wypadkiem — dziś: przypadkiem. [przypis edytorski]
wypadkiem — tu: przypadkiem. [przypis edytorski]
wypadki, przypadki — dziś popr. N. lm: wypadkami, przypadkami. [przypis edytorski]
wypadki roku 1809 — chodzi zapewne o wkroczenie księcia Józefa Poniatowskiego do Galicji w czasie wojny Francji z Austrią. [przypis edytorski]
wypadki warszawskie — mowa o tzw. rewolucji 1905 roku. [przypis edytorski]
wypadków majowych z roku 1926 czy marcowych z roku 1927 — mowa o zamachu stanu w Polsce dokonanym w dniach 12–15 maja 1926 w Warszawie przez marsz. Józefa Piłsudskiego oraz zapewne o ogłoszonej 11 marca 1927 delegalizacji Niezależnej Partii Chłopskiej, radykalnie lewicowej partii ludowej. [przypis edytorski]
wypadków zdarzonych — dziś popr.: wypadków, które zdarzyły się. [przypis redakcyjny]
wypadkowo — dziś: przypadkowo. [przypis edytorski]
wypadkowo — przypadkowo. [przypis edytorski]
wypadkowy (daw.) — przygodny, przypadkowy. [przypis edytorski]
wypadły — tu: wynikający. [przypis edytorski]
wypalam cztery pod rząd — dziś popr.: wypalam cztery z rzędu. [przypis edytorski]
wypalone rozżarzonym żelazem czerwone „S” — pierwsza litera angielskiego wyrazu slave, co znaczy „niewolnik”. [przypis tłumacza]
wypaproszyć — dziś raczej: wypatroszyć. [przypis edytorski]
wyparować (daw.) — usunąć (dosł.: wyprząc z zaprzęgu). [przypis edytorski]
wyparować — dosł. wyprząc z zaprzęgu, tu: wyprzeć ze sceny. [przypis edytorski]
wyparować — tu: wyprząc. [przypis edytorski]
wyparować — wypchnąć (dosł.: wyprząc z zaprzęgu). [przypis edytorski]
wyparować — wyprząc z zaprzęgu. [przypis edytorski]
wyparować — wyprzeć, wypędzić. [przypis redakcyjny]
wyparzonej — kłótliwej. [przypis redakcyjny]
wypasać się — tuczyć się. [przypis edytorski]
wypasły — dobrze utrzymany. [przypis edytorski]
wypatrować (daw.) — dziś: wypatrywać. [przypis edytorski]
Wypchany aligator — lub krokodyl stanowił nieodzowny rekwizyt sklepu aptekarza. [przypis redakcyjny]
wypchniony (starop. forma) — wypchnięty. [przypis edytorski]
wypędka — wypędzonego, wygnańca. [przypis edytorski]
wypędzając ze swego państwa Maurów — mimo że akt kapitulacji Grenady (1492) gwarantował miejscowym muzułmanom (Maurom) zachowanie majątków i swobodę wyznania oraz praktykowania swoich obyczajów, to dekret z r. 1501 zobowiązywał wszystkich muzułmanów mieszkających w Kastylii do przyjęcia chrześcijaństwa albo opuszczenia kraju. W królestwie Aragonii, odrębnym prawnie od Kastylii, podobny dekret wydano w 1526. [przypis edytorski]
wypędzenie i wytępienie (…) Żydów z Hiszpanii — 31 marca 1492, trzy miesiące po zdobyciu Granady, ostatniego muzułmańskiego punktu oporu na Płw. Iberyjskim, Izabela I Kastylijska i Ferdynand II Aragoński wydali edykt nakazujący wszystkim Żydom przyjęcie chrześcijaństwa lub opuszczenie Hiszpanii z zakazem powrotu pod karą śmierci. Większość hiszpańskich Żydów przeszła na chrześcijaństwo wcześniej, w wyniku kolejnych fal prześladowań religijnych. Edykt został formalnie odwołany przez rząd Hiszpanii w roku 1968. [przypis edytorski]
wypędzono jezuitów — w 1759 Portugalia wygnała jezuitów ze swego kraju i wszystkich swoich kolonii. Ogromne długi zaciągnięte przez przełożonego francuskiej misji jezuitów na Martynice i odmowa spłaty należności przez zakon spowodowały w 1760 wyrok sądowy nakazujący zwrot sumy pod rygorem zajęcia mienia. Jezuici odwołali się do parlamentu paryskiego, który w maju 1761 wydał orzeczenie na ich niekorzyść; zbadano nauczanie zakonu począwszy od XVI wieku i oceniono jako szkodliwe. W kwietniu 1763 zamknięto kolegia jezuickie, w listopadzie 1764 król podpisał edykt o wygnaniu zakonników z kraju. W 1767 wygnała jezuitów Hiszpania, w 1768 Parma, w 1773 papież Klemens XIV rozwiązał zakon. [przypis edytorski]
wypętać — tu: otrzymać coś podstępem. [przypis edytorski]
wypełnijże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
wypełzły (daw.) — wyblakły, odbarwiony. [przypis edytorski]
wypełzły — łysy. [przypis edytorski]
wypełzły — wyblakłymi. [przypis edytorski]
wypełzły — wyblakły. [przypis edytorski]
wypełzły — wypłowiały, wytarty. [przypis edytorski]
wypełzywać — dziś popr. forma: wypełzać. [przypis edytorski]
wyperswadować — wytłumaczyć. [przypis edytorski]
wypiastować — wychować. [przypis edytorski]
wypić — być aresztowanym. [przypis edytorski]
wypierzchały — dostawały wyprysków. [przypis redakcyjny]
wypisał (…) promocją (daw.) — dziś: wypisał promocję. [przypis edytorski]
wypisane jest w piątych Mojżeszowych księgach tymi słowy — 5. Mojż 19, 4-5. [przypis edytorski]
wypjem i zakusim (ros. выпьем и закусим) — wypijemy i zakąsimy. [przypis edytorski]
Wypłać żołd boską zapłatą, którym glina skleja rany — sens: wypłać żołd tym żołnierzom, którzy mają rany posklejane gliną. (W oryginale ta strofa brzmi: „Mais aux morts, qui ont tous été/ Couchés dans la glaise et le sable/ Donnez le repos ineffable,/ Seigneur! ils l'ont bien mérité.”). [przypis edytorski]
wypławić (daw.) — [tu:] zahartować za pomocą pławienia w wodzie. [przypis redakcyjny]
wypławione [karaceny] — zahartowane za pomocą pławienia w wodzie. [przypis redakcyjny]
wypławne żelazo — żelazo zahartowane za pomocą pławienia w wodzie. [przypis redakcyjny]
wypłosz — pustak [lekkoduch]. [przypis autorski]
Wypłynął — była na twarzy zgryzota… — Juliusz Słowacki, Arab. [przypis edytorski]
wypłynął z flotą (…) by wedle sił swych wyrządzać szkody barbarzyńcy — po bitwie pod Mantineją; zob. rozdz. II. [przypis tłumacza]
wyplątają — dziś popr.: wyplączą. [przypis edytorski]
wyplemić — wyniszczyć całe plemię. [przypis edytorski]
wypleni (gw., daw.) — wypleń. [przypis autorski]
wypluwka (biol.) — zlepek niestrawionych części pokarmu, np. kości, sierści, resztek roślinnych, wydalany przez otwór gębowy przez wiele gatunków ptaków, np. sowy i mewy. [przypis edytorski]
wypocznienie — dziś: wypoczęcie. [przypis edytorski]
