Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10293 przypisów.
wykrzykać (starop. forma) — wykrzykiwać. [przypis edytorski]
wykrzyka (daw.) — krzyczy. [przypis edytorski]
wykrzyka — dziś popr. forma 3 os. lp cz. ter.: wykrzykuje. [przypis edytorski]
wykrzyka — dziś popr. forma 3.os. lp cz.ter.: wykrzykuje. [przypis edytorski]
wykrzyka — dziś popr. forma czas. l. poj. czas. ter.: wykrzykuje (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]
wykrzyka — dziś popr. forma: wykrzykuje, krzyczy. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wykrzyka — dziś popr. forma: wykrzykuje. [przypis edytorski]
wykrzykasz — wykrzykujesz. [przypis edytorski]
wykrzyka — wykrzykuje. [przypis edytorski]
wykrzyk (daw.) — okrzyk. [przypis edytorski]
wykrzyk — dziś: okrzyk. [przypis edytorski]
wykrzyk — dziś popr.: okrzyk. [przypis edytorski]
wykrzyki — dziś: okrzyki a. wykrzykiwanie. [przypis edytorski]
wykrzyknięcie — tu: odwołanie, protest. [przypis edytorski]
wykrzykować (daw.) — dziś popr.: wykrzykiwać. [przypis edytorski]
wykrzykują — obecnie śpiewa się raczej: „wyśpiewują”. [przypis edytorski]
wykrzywiał się brzydko mamce — w oryginale niem.: schnitt der Amme finstere Gesichter, tj. rzucał mamce posępne (ponure) spojrzenia. [przypis edytorski]
wykształceńszy — dziś popr.: bardziej wykształcony. [przypis edytorski]
wykształcić — tu: uformować. [przypis edytorski]
wykształcone gmachy — pomieszczenia zbudowane zgodnie z wymogami określonej sztuki, tu: plastry miodu. [przypis redakcyjny]
wy, które Pismo bogami zowie — w Ps 81, 6; cytowane w J 10, 34. [przypis edytorski]
wy, którzy wedle powszechnego zdania (…) głębiej myślą patrzycie — wy, tj. poeci. Poeta starożytny jest „mądry”, „uczony”. [przypis tłumacza]
Wy kuda? (ros.) — wy dokąd? [przypis edytorski]
wykudlić — wytargać za włosy. [przypis autorski]
wykusz (archit.) — część budynku kryta osobnym daszkiem. [przypis edytorski]
wykusz — część budynku wystająca z fasady, a zaczynająca się na pewnej wysokości nad ziemią. [przypis edytorski]
wykusz — element budynku wystający ze ściany i zawierający pomieszczenie. [przypis edytorski]
Wykute z brązu 3, 5-metrowe serce lasowiackie można oglądać na rynku w Baranowie Sandomierskim. Stało się ono nie tylko atrakcją turystyczną. Barbara Sroczyńska dodaje komentarz: „A na rynku tutaj w Baranowie Babcia Hania Rzeszutowa [czyli Anna Rzeszut z Zespołu Obrzędowego „Lasowiaczki” z Baranowa Sandomierskiego — przyp. red.] tam ze swoijim kolegą odszukały to w zapiskach gdzieś czy legendach, i na to pamiątke jest na rynku postawiune serce lasowiackie. I młode pary, teraz jak ślub biorą, to sie zdarza, że przychodzo zakładajo kłódke na tym serduszku wieszajo, to na pamiątke, ze zamykajo swoją miłość i chcą być razem do końca życia ji tam robio se zdjęcia. Turyści też, jak przyjeżdżajo, to se robio zdjęcia. Jest legenda w skrócie napisana i można przeczytać”. [przypis edytorski]
wykwint — dziś: wykwintność. [przypis edytorski]
(…) wykwintnego pisarza — Ginguené, Histoire littéraire de l'Italie, t. II, s. 490. [przypis autorski]
„wykwintnisie” — czyli raczej „wybrednisie” (les précieuses) tak powszechnie były nazywane damy hołdujące wybrednemu a przesadnemu wykwintowi w strojach, mowie i układzie, a należące do towarzystwa sławnej margrabiny de Rambouillet, w której salonach zbierała się cała ówczesna rodowa i umysłowa śmietanka. Nazywana przez sławną Ninon de l'Enclos „jansenistkami miłości”, a wyśmiane przez Molièra i Boileau z powodu swej przesady, nie zasługiwały one jednak na to lekceważenie, gdyż bądź co bądź był pałac (Hotel) Rambouillet ogniskiem i kołyską wykwintnego obyczaju. Nie należy zresztą zapominać, że panie de Sevigné i de Lafayette zaliczały się także do wybredniś. [przypis tłumacza]
wykwitują — dziś popr. forma: wykwitają. [przypis edytorski]
wyłączniej — tu: przeważnie, najczęściej. [przypis edytorski]
wyłabudać się (daw.) — wydostać się, wyzwolić się. [przypis edytorski]
wyładowywa — dziś popr.: wyładowuje. [przypis edytorski]
wyładzić (daw.) — przygotować. [przypis edytorski]
wyłajać — ostro kogoś zganić. [przypis edytorski]
wyłajać — skrzyczeć. [przypis edytorski]
wyłajać — skrzyczeć. [przypis edytorski]
Wyłamawszy zamku bramy, Twardowski błądził wśród gmachów — fragment utworu A. Mickiewicza Dziady. Widowisko, część I. Patrz: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/dziady-dziady-widowisko-czesc-i.html#f230. [przypis edytorski]
wyłatać — tu: zbić. [przypis redakcyjny]
wyłażą takie historie o pochodzeniu (…) — nie wiem, czy Zofia Stryjeńska, ta wielka humorystka, na żarty czy na serio pisze, że zmarły dyplomata Aleksander Skrzyński był jej przodkiem. Dobry kawał. [przypis autorski]
wył — domyślnie: w piekle. [przypis edytorski]
wyłóg — wywinięta i obszyta innym materiałem klapa marynarki. [przypis edytorski]
wyłogi — wywinięta klapa ubrania, dla ozdoby pokryta innym materiałem. [przypis edytorski]
wyłożony (daw.) — o koniu: ze zdjętą uprzeżą. [przypis edytorski]
wyłożyć (daw.) — tu: wyprzęgać, zdejmować uprząż z konia. [przypis edytorski]
wyłożyć — tu: wyjaśnić. [przypis edytorski]
wyłożymy najprzód pojecie przestrzeni (…) — w pierwszym wydaniu: „najprzód rozważymy przestrzeń”. Co następuje: „Rozumiem zaś” — do „a priori” jest dodatkiem wydania drugiego. [przypis tłumacza]
wyłudzanie podziwu, zbijanie z tropu, wyprowadzanie w pole — w oryginale: Imponiren, Verdutzen, Mystificiren. [przypis tłumacza]
wyłupał (starop. forma) — złupił; tu: okradł. [przypis edytorski]
wyłupywać się (gw.) — wyróżniać się. [przypis edytorski]
wyłuszczyć (daw.) — wyjaśnić, wytłumaczyć. [przypis edytorski]
wylądowuje — dziś: ląduje. [przypis edytorski]
wylać się — wypowiedzieć (szeroko), wynurzyć, zwierzyć. [przypis edytorski]
wylane wzajem dla siebie — chodzi o wylewność uczucia. [przypis edytorski]
wylanie (przestarz.) — wylewność, żywiołowa szczerość, serdeczność. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wylan na — wylany na coś, podatny na coś. [przypis edytorski]
wylany (daw.) — dziś: wylewny. [przypis edytorski]
wylany (daw.) — dziś: wylewny, skłonny do objawiania swoich uczuć. [przypis edytorski]
wylany (daw.) — ofiarny, życzliwy, serdeczny. [przypis edytorski]
wylany (daw.) — wylewny, ochoczy, serdeczny. [przypis edytorski]
wylany (daw.) — wylewny, serdeczny. [przypis edytorski]
wylany — dziś popr.: wylewny. [przypis edytorski]
wylany — dziś raczej: wylewny; otwarty na działanie czegoś. [przypis edytorski]
wylany — dziś: wylewny. [przypis edytorski]
wylany na zbrodnie (daw.) — podatny na zbrodnie. [przypis edytorski]
wylany — tu: hojny. [przypis edytorski]
wylatać (rzad.) — wylatywać. [przypis edytorski]
wylata (daw. forma) — dziś: wylatuje. [przypis edytorski]
wylata — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: wylatuje. [przypis edytorski]
wylata — dziś popr: wylatuje. [przypis edytorski]
wylata — dziś popr.: wylatuje. [przypis edytorski]
wylatał — dziś popr. forma: wylatywał. [przypis edytorski]
wylawszy na mnie zlewek swej niegodziwości — często praktykowaną w Grecji formą obrazy było wylewanie komuś na głowę naczynia nocnego. [przypis tłumacza]
wylazła — w innych wydaniach drukowano w klamrze słowo „łysnęła”; zmieniono za wydaniem: J. Słowacki, Dzieła wszystkie, red. Juliusz Kleiner, Wrocław 1960, t. XII, cz. 1, s. 259. [przypis edytorski]
wylęgać — kierować procesem wylęgania się jakiejś nowej istoty; doprowadzać do wylęgu. [przypis edytorski]
wylęgnione — wylęgnięte; te, które się wylęgły. [przypis edytorski]
wylęże — dziś popr.: wylęgnie. [przypis edytorski]
wyleci jak kruk — chodzi tu o generała Jana Krukowieckiego (1772–1850), odznaczonego Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari, Orderem Obojga Sycylii, Komandora Legii Honorowej. Rozpoczynał karierę w wojsku austr., a kontynuował w armii fr. i armii Księstwa Warszawskiego, brał udział w kampaniach napoleońskich (został ranny pod Smoleńskiem), po Kongresie Wiedeńskim pozostał w wojsku Królestwa Polskiego. Po wybuchu powstania listopadowego dowodził wojskami powstańczymi m.in. w zwycięskiej bitwie pod Białołęką, jednakże jego niesubordynacja wobec rozkazów gen. Chłopickiego w rozgrywającej się tego samego dnia (25 II 1831) bitwie pod Olszynką Grochowską przesądziła prawdopodobnie o klęsce Polaków. Następnie Krukowiecki został gubernatorem Warszawy, a pod koniec powstania przewodniczył Rządowi Narodowemu, a faktycznie również był wodzem wojsk powstańczych. Konserwatysta (ideowo zajmował stanowisko przeciwstawne wobec poglądów np. Lelewela czy Mochnackiego), był przeciwny prowadzeniu dalszej walki z Rosją, zajął się raczej pertraktacjami z Paskiewiczem dotyczącymi warunków kapitulacji, nie przygotował właściwie obrony Warszawy. Krukowiecki nie opuścił jednak, jak sugerują słowa dramatu „rycerzy ginących”. Po kapitulacji Warszawy pozostał w mieście, a po upadku powstania przebywał na zesłaniu w Jarosławiu i Wołogdzie do 1834 r. Następnie powrócił do Królestwa, by do końca życia zajmować się już tylko gospodarowaniem w majątku żony. [przypis edytorski]
wyleczył cały lud z ukąszenia małych wężów, jedynie ukazując się na na końcu laski — podczas wędrówki przez pustynię na polecenie Boga Mojżesz wykonał miedzianego węża i umieścił go na drzewcu, a każdy ukąszony Izraelita, który spojrzał na niego, nie umierał od jadu (Lb 21, 8–9). [przypis edytorski]
wylegać — wychodzić. [przypis edytorski]
wylega się — dziś: wyleguje się. [przypis edytorski]
wylekujcie — wyleczcie. [przypis edytorski]
wyleli — dziś popr. forma 3 os. lm cz.przesz.: wylali. [przypis edytorski]
wyleniać się (gw.) — wyłaniać się. [przypis edytorski]
wylewanie się energii artystycznej (…) skojarzone z poszukiwaniem „duchowej przygody” — J. Zagórski, Szkice, Kraków 1958, s. 61. [przypis autorski]
wylewny — demonstracyjnie okazujący uczucia. [przypis edytorski]
wylewny — okazujący uczucia w wyrazisty sposób. [przypis edytorski]
wylew — przen.: zwierzanie się z uczuć. [przypis edytorski]
wyleżeć się (starop.) — wyleczyć się. [przypis redakcyjny]
wyleżeć się z ran (starop. forma) — wyleczyć się. [przypis redakcyjny]
wylicy-sie — wyleczy się. [przypis redakcyjny]
wylina — pusta skóra pozostała po linieniu węża. [przypis edytorski]
wylina — wylinka; stara skóra, którą zrzucił np. wąż. [przypis edytorski]
wylizie (gw.) — wylezie (pot.). [przypis edytorski]
wylosowywano którąś z nich i ta — centuria w ten sposób wylosowana zwała się praerogativa, ponieważ była pierwszą, którą pytano o jej głos, i stąd to pochodzi wyraz prerogatywa. [przypis autorski]
wylot (daw.) — rękaw kontusza (staropolskiego wierzchniego stroju męskiego) rozcięty po wewnętrznej stronie. [przypis edytorski]
wyloty (daw.) — szerokie, rozcięte rękawy kontusza (staropolskiego wierzchniego stroju męskiego). [przypis edytorski]
wyloty — rękawy kontusza, rozcięte i zwisające luźno lub zarzucane na plecy. [przypis edytorski]
