Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 461 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7902 przypisów.
nascy (gw.) — nasi. [przypis edytorski]
na (…) scy z Rzymu uciekają — w wydaniu źródłowym brak dwóch stron tekstu pomiędzy fragmentami „stojącego we drzwiach, na” a „scy z Rzymu uciekają”. [przypis edytorski]
nas dla (starop.) — dla nas. [przypis edytorski]
na, sehen Sie (niem.) — zobaczymy. [przypis edytorski]
na sejmiech — dziś popr. forma Msc.lm: na sejmach. [przypis edytorski]
na senat… (in senatum) — czysto rzymskie pojęcia o „senacie”, który niby stanowią w domu Periplektomenusa: on sam, Palestrio, Pleusikles i Filokomazjum. W najpełniejszej liczbie (frequens senatus), co było do ważności uchwał rzymskiego senatu rzeczą konieczną. [przypis tłumacza]
na sesją — dziś popr. forma B. lp: na sesję. [przypis edytorski]
na sfery — do nieba wyniesiony. [przypis redakcyjny]
nas (gw.) — nasz. [przypis edytorski]
Nashe, Tomasz (1567–1601?) — pisał również dramaty i jest autorem jednej z pierwszych angielskich powieści. [przypis tłumacza]
Nash, John Forbes (1928–2015) — amerykański matematyk, który wniósł zasadniczy wkład w teorię gier, laureat nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii; od 1959 cierpiał na schizofrenię paranoidalną; na podstawie jego biografii powstała książka oraz film pt. Piękny umysł. [przypis edytorski]
nash — samochód firmy Nash Motors, amerykańskiego przedsiębiorstwa branży motoryzacyjnej z siedzibą w Kenosha, założonego przez Charlesa Williamsa Nasha, daw. dyrektora generalnego General Motors; przedsiębiorstwo istniało w latach 1916–1957, zajmując się produkcją samochodów osobowych. Marka należała do amerykańskiego koncernu American Motors. [przypis edytorski]
Nashua — miasto w Stanach Zjednoczonych (w stanie New Hampshire). [przypis edytorski]
nasiąkniony (daw.) — dziś: nasiąknięty. [przypis edytorski]
nasiąść — osiąść. [przypis redakcyjny]
nasiadł się — tu: zawziął się. [przypis edytorski]
na się (daw.) — na siebie. [przypis edytorski]
na się — dziś: na siebie. [przypis edytorski]
na się — dziś popr.: na siebie. [przypis edytorski]
na siebie tylko pamiętna — myśląc tylko o sobie. [przypis edytorski]
Na siedemnasty — skrócone od: idzie mi na siedemnasty rok; rozpoczęłam siedemnaście lat. [przypis edytorski]
nasieka — broń podobna do maczugi. Nasiekę wykonywano w ten sposób, że siekierą albo toporem nasiekiwano młode dęby lub brzozy i w powstałe szpary wciskano ostre kamienie. W ciągu kilku lat kamienie wrastały w drzewo, które po ścięciu było groźną bronią. [przypis redakcyjny]
na sienie (daw. forma) — dziś: na sianie. [przypis edytorski]
na sienie (daw. forma) — na sianie. [przypis edytorski]
nasi — katolicy. [przypis tłumacza]
nasi (książę), chacham (mędrzec), Aw Beit-Din (przewodniczący Izby Sądowej) — trzy tytuły w kolejności ich znaczenia zarezerwowane dla najważniejszych członków sanhedrynu. [przypis tłumacza]
nasi — najwyższy tytuł, jakim obdarzano przywódcę duchowego Żydów. Nasi odpowiada tytułowi „książę”. [przypis tłumacza]
nasiona znowu i rośliny od innych bóstw — od Demeter, bogini zbóż, pól uprawnych i rolnictwa, oraz Dionizosa, boga winnej latorośli. [przypis edytorski]
na siostrzyczkę mało my dbali — dziś popr.: o siostrzyczkę mało dbaliśmy. [przypis edytorski]
na Sipylu — Sipylus (łac.), Sypilos (gr.): góra w Azji Mniejszej, na którą została przeniesiona przez trąbę powietrzną skamieniała Niobe. [przypis redakcyjny]
Na skały igle — aluzja do Kordiana na Mont Blanc. [przypis redakcyjny]
na skazę (starop.) — na zgubę. [przypis redakcyjny]
na skórze piętno wypalę — jak piętnowano zbiegłych niewolników. [przypis edytorski]
na skoro (ros.) — byle prędzej. [przypis edytorski]
naskręcano wiór smolnych — dziś popr. forma: naskręcano wiórów (…). [przypis edytorski]
na skrzypcu — naczynie do ciągnienia złoczyńców dla wyciągnienia od nich jakiego zeznania. [przypis redakcyjny]
nas, którzy stanowiliśmy, prawem kaduka, codzienną kompanię Stacha. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: „Sylwester” w Paonie (od lewej do prawej: Rakowski, Boy, Dagny, Janikowski, Oszacki, Antoni Wysocki, Przybyszewski, Starzewski, aktorka d'Yllier, Alfred Wysocki). [przypis edytorski]
naskuść — dziś popr.: naskubać. [przypis redakcyjny]
na skutek istniejących przepisów o służbie wojskowej — Dziennik Praw Królestwa Polskiego, I, s. 150, 363 i nast.; II, s. 135. [przypis redakcyjny]
Na sławu! Na szczastie (ukr.) — na sławę, na szczęście. [przypis redakcyjny]
na słomie lecz, żebrak — prawdopodobnie: położyć się na słomie jak żebrak. [przypis edytorski]
nasłuchać — dziś: nasłuchać się. [przypis edytorski]
na służbie — w miejscu, gdzie się przechowuje naczynia stołowe. [przypis redakcyjny]
Nas, mówią, wielu. — ślad rosyjskiej składni, pomijającej orzeczenie; po polsku raczej: Nas, mówią, jest wielu. lub: Mówią, że jest ich dużo. [przypis edytorski]
na smoka — bo Adrastos, najprzedniejszy wśród najeźdźców, miał smoka wyrzeźbionego na tarczy. [przypis redakcyjny]
na smugu — na łące. [przypis edytorski]
Na smutek, co się skarży — Smutek jest tu uosobiony (w pacholęciu) [raczej: „na smutek, na który się skarży” pacholę mało zważają obecni przy tej skardze; Red. WL]. [przypis redakcyjny]
Na smutną wieść przyjechał stary komisarz — Werter popełnił samobójstwo w mieście; komisarz przyjechał z leśniczówki. [przypis redakcyjny]
nasnadniejszy (starop. forma) — najsnadniejszy; tj. najłatwiejszy. [przypis edytorski]
nasnadniejszy (starop.) — najłatwiejszy. [przypis redakcyjny]
nas — Niemców (wg. objaśnienia tłumacza). [przypis edytorski]
na sobotę każdy ma rybę i rosół z kluskami — w judaizmie sobota, czyli szabat (z hebr.) lub szabas, jest dniem świętym, którego uroczysty charakter podkreśla się m.in. wspólnym świątecznym posiłkiem. [przypis edytorski]
nas obu — Werter utożsamia swój los z losem parobczaka. Już w liście z 4 września 1772 porównywał się z nim. [przypis redakcyjny]
Naso — Owidiusz (Publius Ovidius Naso, 43 p.n.e.–18 n.e.) był jednym z najwybitniejszych, ale też ostatnich wielkich rzymskich poetów. Znany głównie z twórczości o tematyce miłosnej. Napisał Sztukę kochania oraz Pieśni miłosne, a także poemat epicki Metamorfozy. [przypis edytorski]
na sparze (starop.) — na widoku; spara: szpara. [przypis edytorski]
na spasenie Lacham (z ukr.) — na ratunek Polakom. [przypis redakcyjny]
naspisz się (starop.) — naśpisz się. [przypis edytorski]
naspiżować (daw.) — zaopatrzyć w żywność. [przypis edytorski]
naspiżowany (daw.) — zaopatrzony w żywność. [przypis edytorski]
na spódnicę — tu domyślnie: tkaninę na uszycie spódnicy. [przypis edytorski]
nasprawować (daw.) — sporządzić, przygotować. [przypis edytorski]
na sprobunek (daw.) — na spróbowanie. [przypis edytorski]
nasrożyć — tu: uzbroić. [przypis edytorski]
nas rządź — dziś popr.: nami rządź. [przypis edytorski]
nassi a. nasi (hebr.: książę) — jeden z pary zugot, tj. uczonych i żydowskich przywódców duchowych między I w. p.n.e. a I w. n.e.; nasi był przewodniczącym Sanhedrynu (tj. Wielkiej Rady, najwyższej instytucji sądowniczej i religijnej staroż. Izraela), drugi z pary mędrców był jego zastępcą (aw bet din) i przewodniczącym Izby Sądowej. [przypis edytorski]
nastąp (daw.) — natarcie, nawała. [przypis redakcyjny]
nastąpić na kogoś (daw.) — zaatakować kogoś. [przypis edytorski]
nastąpił przełom w stosunkach wewnętrznych Galicji i zaczął się nowy okres w jej życiu — więcej o gminie i urządzeniach władz miejscowych w Galicji patrz w komentarzach. [przypis autorski]
nastąp się (gw.) — przesuń się (do krowy a. konia). [przypis edytorski]
nastąp się pan — prawdop.: odsuń się pan. [przypis edytorski]
nastąp się (pot. pogard.) — odsuń się, przesuń się (gw.: do krowy a. konia). [przypis edytorski]
na stacjach — [na] postojach. [przypis redakcyjny]
nastał był — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: nastał wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
nastalać — utwierdzać, utwardzać. [przypis edytorski]
na staniu — w stajni. [przypis redakcyjny]
na stanowczym odrzuceniu wszelkiego związku między istnieniem Boga a moralnością — Już Bayle uważał za możliwe istnienie państwa złożonego z samych ateuszów. [przypis tłumacza]
nastarczać (starop.) — nadążać. [przypis edytorski]
nastarczać — zapewniać odpowiednią ilość czegoś. [przypis edytorski]
Nastarczało (gw.) — wystarczyło. [przypis edytorski]
na starość godzi — sens: zamierza dożyć podeszłego wieku. [przypis edytorski]
nastateczniejszy — najbardziej stały, poważny. [przypis redakcyjny]
na statek człowiek mało dbały — mało stateczny (w dzieciństwie i młodości). [przypis redakcyjny]
nastawa (daw.) — 3. os. lp: nastaje; nastawać: nalegać, usilnie do czegoś dążyć. [przypis edytorski]
nastawa — dziś popr. forma: nastaje. [przypis edytorski]
nastawa (starop. forma) — dziś: nastaje. [przypis edytorski]
nastawia — dziś popr.: nadstawia. [przypis edytorski]
na Stawki na plac — mowa o Umschlagplatz (niem.: placu przeładunkowym), usytuowanym przy skrzyżowaniu ul. Stawki i Dzikiej; początkowo służył on wymianie towarów między gettem a światem zewnętrznym, później gromadzono na nim ludzi wywożonych do Treblinki. [przypis edytorski]
nastawywać — nastawiać. [przypis edytorski]
następca Fryderyka II — chodzi o bratanka Fryderyka II Wielkiego, Fryderyka Wilhelma II (1744–1797), króla pruskiego i elektora brandenburskiego od 1786 r. [przypis edytorski]
Następca jego Albinus — rok 63 n.e. [przypis tłumacza]
następcę tronu Saxe-Gotha — księcia Saksonii-Gotha-Altenburg Fryderyka Ludwika (1735–1756), syna Fryderyka III. [przypis edytorski]
następców Aleksandra, niezdolnych do zdzierżenia społem królestwa — po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 r. p.n.e. najwyżsi dowódcy jego armii rozpoczęli tzw. wojny diadochów, które doprowadziły do podziału macedońskiego imperium między dowódców. [przypis edytorski]
Następczyni tronu — chodzi o delfinę Francji, żonę następcy tronu, najstarszego syna Ludwika XV, Ludwika Ferdynanda; była nią Maria Józefa Saska (1731–1767), córka Augusta III, elektora Saksonii i króla Polski. [przypis edytorski]
następ (daw.) — natarcie, nawała. [przypis redakcyjny]
następ (gw.) — cofnij się. [przypis redakcyjny]
następna (daw.) — tu: następująca. [przypis edytorski]
następne — dziś: następujące. [przypis edytorski]
Następnego roku — rok 404/403. Attycki rok zaczyna się w lecie (w lipcu), miesiącem Hekatombaion. [przypis tłumacza]
Następnego roku — rok 406/05, dwudziesty szósty rok wojny. [przypis tłumacza]
Następnie — po Apaturiach, nie podczas świąt. [przypis tłumacza]
