Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 9533 przypisów.

między świadki — daw. forma N.lm; dziś: (…) świadkami. [przypis edytorski]

między Sasem a Lasem — parafraza przysłowiowego wyrażenia z XVIII w.: „jeden do Sasa, drugi do Lasa”, związanego z konfliktem pomiędzy stronnictwami dwóch królów: Augusta II Mocnego z saskiej dynastii Wettynów (Sasa) i Stanisława Leszczyńskiego (Lasa). [przypis edytorski]

między Scyllą a Charybdą (mit. gr.) — wobec konieczności wyboru między dwoma złymi alternatywami (dosł. mowa o potworach morskich, między którymi przepływał Odyseusz). [przypis edytorski]

między skały rzucony Tytan (mit. gr.) — Prometeusz, jeden z tytanów, który ukradł bogom ogień, by darować go ludziom; za karę przykuty do skał Kaukazu, gdzie sęp wyjadał mu wciąż odrastającą wątrobę. [przypis edytorski]

Między skazanymi (…) państwa — całe to opowiadanie jest zaczerpnięte i niezbyt wiernie powtórzone z Liwiusza: Tytus Liusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XL, 4. [przypis tłumacza]

między sobą — w wyd. z 1790 r.: między panującymi. [przypis edytorski]

między synów Israelskich — „Co uczy, że zrobił on konwersję na judaizm”, Raszi do 24:10 [3]. [przypis tradycyjny]

Między taką naturą a Schleiermacherem musiało powstać głębsze porozumienie (…) Henryk von Ofterdingen (…), „Pieśni duchowe”, całe w ogóle pojawienie się Hardenberga, ponownie i potężnie oddziałały na Schleiermachera — W. Dilthey, Leben Schleiermachers, s. 287. [przypis autorski]

między tak wielą (starop. forma) — zamiast: między tak wieloma; forma rzeczownikowa nieużywanego przymiotnika: wiel, wiela, wielo. [przypis redakcyjny]

między trzemi osobami (daw.) — dziś popr. składnia: między trzema osobami. [przypis edytorski]

Między Tupino a krynicą żywą (…) — Św. Tomasz, dominikanin, opisuje tu miejsce urodzenia i życie św. Franciszka. Ten święty nie tylko był pierwszym ustawodawcą założonego od swojego imienia zakonu, był też natchnionym poetą. Jego [tak] zwane hymny słoneczne, tchną religijnym natchnieniem i strzelistą pobożnością: jest to najdawniejszy pomnik poezji włoskiej w języku ludowym, bo ten święty urodził się w roku 1172. Góra, na której leży Asyż, okryta jest śniegami, skąd wieją stale chłodne wiatry. Perugia, miasto o 12 mil włoskich od Asyżu odległe, cierpi chłód wielki, przeciwnie, kiedy promienie słoneczne odbijają się z tej góry, trapią ją nieznośne upały. Gualdo i Nocero, sąsiednie miasteczka Perugii, podbite przez nią i wielkim podatkiem uciskane. [przypis redakcyjny]

między tymi trzema opryszkami, którzy przyszli po nich — [po Cezarze i Pompejuszu, którzy toczyli wojnę domową; red. WL] Oktawiusz, Marek Antoniusz i Lepidus. [przypis tłumacza]

między wały (starop. forma) — dziś popr. forma N.lm: między wałami. [przypis edytorski]

między więźniów — W tym rysie dopatrywano się wyraźnej aluzji do Kongregacji św. Sakramentu, która szczególny nacisk kładła na opiekę nad więźniami. [przypis tłumacza]

między wielem (daw. forma) — między wieloma. [przypis edytorski]

Między wierszem 303 a 304 w pierwszym wydaniu przypisek autora: „To zbrodniarz mówi”. [przypis tłumacza]

między współobywatele — dziś popr.: między współobywatelami. [przypis edytorski]

Międzyziemne Morze — Morze Śródziemne. [przypis redakcyjny]

Międzyziemne Morze (starop.) — Morze Śródziemne. [przypis redakcyjny]

między zwierzęty — dziś popr. forma: między zwierzętami. [przypis edytorski]

Mięguszowieckie Szczyty, — grupa trzech szczytów (Mięguszowiecki Szczyt o wys. 2438 m n.p.m., Mięguszowiecki Szczyt Pośredni o wys. 2393 m n.p.m. i Mięguszowiecki Szczyt Czarny o wys. 2410 m n.p.m.) w głównej grani Tatr. [przypis edytorski]

Mięguszowiecki Szczyt — drugi co do wysokości szczyt w Polsce, mierzący 2438 m n.p.m. [przypis edytorski]

miękciej — dziś tylko: bardziej miękko. [przypis edytorski]

miękkiem znalazł zgotowane szaty — znalazłem przygotowane miękkie ubranie. [przypis edytorski]

miękkie (…) pierze (starop. forma) — tu: pierzyny, posłanie. [przypis edytorski]

mię — krótka forma zaimka mnie stosowana dawniej w pozycjach nieakcentowanych w zdaniu (por. ciebie, cię). [przypis edytorski]

mię — krótka forma zaimka mnie, stosowana w pozycji nieakcentowanej (analogicznie do form ciebie i cię). [przypis edytorski]

Mięsa ich nie jadajcie — Raszi zadaje pytanie: skoro Tora wymienia jedynie te nieczyste zwierzęta, skąd wiadomo, że zakazane są i pozostałe ze zwierząt nieczystych, które nie mają żadnej z tych cech zdatności? Z wnioskowania kal wachomer (a fortiori): skoro zakazane są te zwierzęta, które mają tylko niektóre z cech zdatności, to tym bardziej takie, które nie mają żadnych takich oznak, zob. Raszi do 11:8 [1]. [przypis tradycyjny]

mięsa rozszarpanego w polu nie jadajcie — „To samo dotyczy rozszarpanego i w domu, ale Tora mówi o tym, co występuje najczęściej, bo zazwyczaj [rozszarpanie zwierzęcia] zdarza się na polu”, Raszi do 22:30 [2]. Hebr. טְרֵפָה (trefa): rozszarpane oznacza także mięso zwierzęcia zabitego niezgodnie z wymogami rytualnego uboju, stąd pochodzi słowo trefny. [przypis tradycyjny]

mięsić (daw.) — miesić, mieszać gniotąc, np. ciasto. [przypis edytorski]

mięsiwy (daw.) — dziś popr.: mięsiwami. [przypis edytorski]

mię — skrócona forma zaimka, analogiczna do „cię”; dziś tylko: mnie. [przypis edytorski]

mięso koszerujące się — mięso oczyszczane zgodnie z żydowskimi przepisami religijnymi, co polega na dokładnym umyciu mięsa w celu usunięcia krwi, namoczeniu oraz oczyszczeniu solą. [przypis edytorski]

mięso na pożywienie — „Ale nie do nasycenia się. Tora uczy tu dobrych obyczajów, że mięsa nie należy jeść do syta. Co ujrzał [Wszechmogący], że chleb spuścił im rano, a mięso wieczorem? To dlatego że o chleb prosili słusznie, bo człowiek nie może żyć bez chleba, ale o mięso prosili niesłusznie, jako że mieli wiele zwierząt [w stadach], a ponadto mogli przeżyć i bez mięsa, dlatego dał im [mięso] w niewygodnym dla nich czasie, bo było to niewłaściwe [żądanie]”, Raszi do 16:8. W tradycji żydowskiej jedzenie mięsa jest dopuszczalne, ale nie zalecane, por. Pwt 12:20. Jeżeli człowiek nie odczuwa ogromnego głodu mięsa, powinien się powstrzymać od jego spożywania. „Tora nauczyła [nas] zasad właściwego postępowania: człowiek nie powinien jeść mięsa inaczej, niż z pragnienia”, Chulin 84a:19. [przypis tradycyjny]

mięsopost — ostatki; w kościele katolickim: ostatnie dni karnawału przed czterdziestodniowym postem poprzedzającym wiosenne święto Wielkanocy. [przypis edytorski]

mięsopust (daw.) — karnawał bądź jego trzy ostatnie dni. [przypis edytorski]

mięsopust — karnawał bądź jego ostatnie trzy dni. [przypis edytorski]

mięsopust — karnawał; nazwa pochodzi stąd, że ten okres zabawy i używania charakteryzował się m.in. spożywaniem dużej ilości mięsa (niegdyś zazwyczaj trudno dostępnego pokarmu). [przypis edytorski]

mięsopust — ostatki, trzy ostatnie dni karnawału przed Wielkim Postem. [przypis edytorski]

mięsopust prawy — prawdziwe widowisko karnawałowe (zapustne), w czasie którego między gawiedź uliczną rzucano przysmaki, co wywoływało bójki. [przypis redakcyjny]

mięsopusty — częściej: mięsopust, tj. 3 ost. dni karnawału. [przypis edytorski]

mię (starop.) — dziś popr.: mnie. [przypis edytorski]

mię (starop. forma) — dziś: mnie. [przypis edytorski]

mię (starop. forma) — forma zaimka w pozycji nieakcentowanej w zdaniu (analogicznie do form: się, cię); dziś używana tylko forma dłuższa: mnie. [przypis edytorski]

mięszać (daw.) — dziś popr.: mieszać. [przypis edytorski]

mięszać się (daw.) — dziś popr. forma: mieszać się. [przypis edytorski]

mięszać się (starop. forma) — mieszczą się. [przypis edytorski]

mięszać (starop. forma) — dziś popr.: mieszać. [przypis edytorski]

mięszać (starop. forma) — mieszać. [przypis edytorski]

mięszać (starop. forma) — mieszać; tu: łączyć. [przypis edytorski]

mięszał — daw. forma; dziś: mieszał. [przypis edytorski]

mięszało — dziś: mieszało. [przypis edytorski]

Mięszkać na nich zamorskie wezwano dryjady — Wezwano nimfy leśne, zam[iast:] zasadzono drzewa; „zamorskie”, szczególnie zam[iast:] cudzoziemskie w ogólności. [przypis redakcyjny]

mięta (daw. pot.) — tu: nic wielkiego, drobnostka. [przypis edytorski]

miętką — dziś popr.: miękką. [przypis edytorski]

miętki (daw.) — dziś: miękki. [przypis edytorski]

miętkiej — dziś popr.: miękkiej. [przypis edytorski]

miętko — dziś popr. miękko. [przypis edytorski]

miętszy (forma gw.) — dziś popr.: miększy. [przypis edytorski]

Miętusek — dawniej Miętuskie Góry, obecnie nazywane Czerwonymi Wierchami. [przypis edytorski]

mięż (gw.) — między. [przypis edytorski]

mieć ansę — mieć pretensję, urazę, żywić niechęć do kogoś. [przypis edytorski]

mieć coś o male (daw.) — lekceważyć coś. [przypis edytorski]

mieć coś za baśni — uważać coś za baśnie. [przypis edytorski]

mieć cykorię (gw. środ.) — bać się. [przypis edytorski]

mieć czarne podniebienie — być złośliwym, napastliwym. [przypis edytorski]

mieć czoło (daw.) — mieć czelność. [przypis edytorski]

mieć czoło — dziś: mieć czelność. [przypis edytorski]

mieć czoło — mieć czelność; mieć śmiałość. [przypis edytorski]

mieć kogoś zachowaniu (daw.) — poważać, szanować kogoś. [przypis edytorski]

mieć kogo za co (starop.) — uważać kogo za co. [przypis edytorski]

mieć moc nad czym (starop.) — panować nad czym. [przypis edytorski]

mieć na dobrej pieczy (starop.) — dobrze na wszystko uważać; dbać dobrze o wszystko. [przypis edytorski]

mieć na pieczy (daw.) — uważać na coś; starać się o coś; dbać o coś. [przypis edytorski]

mieć na pieczy (daw.) — uważać na coś, zważać na coś, starać się o coś. [przypis edytorski]

mieć na pieczy (starop.) — opiekować się, dbać (o kogo). [przypis edytorski]

mieć na pieczy (starop.) — troszczyć się o co; por. piecza: troska, pieczołowitość, pilność. [przypis edytorski]

mieć na pieczy — zajmować się, opiekować czymś. [przypis redakcyjny]

mieć nizacz (daw.) — mieć za nic. [przypis edytorski]