Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7662 przypisów.
działek — niewielki kawałek gruntu przypadający z podziału ziemi; który odtąd miał do niego należeć na zawsze: w manifeście powstania styczniowego (22 stycznia 1863) ogłoszono zniesienie pańszczyzny i uwłaszczenie chłopów, które jednak z powodu niemożności wyegzekwowania pozostało tylko deklaracją; 2 marca 1864 rząd carskiej Rosji ogłosił zniesienie pańszczyzny i nadanie wszystkim chłopom polskim prawa własności do użytkowanej przez nich ziemi, za odszkodowaniem na rzecz dotychczasowych właścicieli wypłacanym przez państwo; chłopi bezrolni otrzymali ziemię z dóbr skarbowych, kościelnych i skonfiskowanych uczestnikom powstania. [przypis edytorski]
działobitnia — bateria artyleryjska. [przypis redakcyjny]
działo (starop.) — dzieło; czyn, czynność. [przypis edytorski]
działo (starop.) — dzieło. [przypis edytorski]
Dział pierwszy w tłumaczeniu kończy się na fragmencie 52 — Fragmenty 53–59 zawierają uwagi stylowe poparte francuskimi przykładami, a tym samym w przekładzie tracące rację bytu. [przypis tłumacza]
dział — podział, tu: dzielenie łupów. [przypis edytorski]
dział — tu: udział, część. [przypis edytorski]
dział — tu: udział, część; także: dziedzictwo, spadek. [przypis edytorski]
dział — tu: udział. [przypis edytorski]
dział — tu: udział (w zyskach). [przypis edytorski]
dział — tu: wzgórek, granica między posiadłościami. [przypis edytorski]
dział — tu: wzgórek, wzniesienie. Wyrażenie gwarowe występujące na Podkarpaciu, w innych regionach Polski nieużywane. [przypis redakcyjny]
działy — dziś popr. forma N.lm: działami. [przypis edytorski]
działy — dziś popr. forma N.lm: z działami. [przypis edytorski]
Działyński — Adam Działyński. [przypis redakcyjny]
Działyński, Ignacy (1754–1797) — generał major wojsk koronnych, od 1788 szef 10 regimentu pieszego koronnego, zwanego później regimentem Działyńskich lub działyńczykami; poseł na Sejm Czteroletni, zwolennik Konstytucji 3 maja, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792; w 1794 wyjechał na Wołyń, został aresztowany i zesłany na Syberię, gdzie przebywał 18 miesięcy. [przypis edytorski]
Dziambetgierej — właśc. Dżanbeg-Girej, chan krymski w latach 1610–1623. [przypis redakcyjny]
dziamoli — narzeka. [przypis autorski]
dzianet (daw.) — rumak. [przypis redakcyjny]
dzianet (daw.; z wł. giannetto: koń wyścigowy) — piękny rasowy koń paradny. [przypis edytorski]
dzianet (daw.; z wł. giannetto: koń wyścigowy) — piękny, rasowy koń paradny. [przypis edytorski]
dzianet (daw.; z wł. giannetto: koń wyścigowy)— piękny rasowy koń paradny. [przypis edytorski]
dzianet (daw.; z wł. giannetto: koń wyścigowy) — piękny rasowy koń paradny. [przypis edytorski]
dzianet — ein Pferd edler Rasse. [przypis tłumacza]
dzianet — koń, wierzchowiec paradny rasy hiszp. a. tur. [przypis redakcyjny]
dzianet — piękny, rasowy koń. [przypis edytorski]
dzianet — rasowy koń. [przypis edytorski]
dzianet — rumak. [przypis redakcyjny]
dzianet (z arab.) — wierzchowiec wyćwiczony według szkoły hiszpańskiej. [przypis redakcyjny]
dzianiet (daw.) — piękny rasowy koń paradny. [przypis edytorski]
dziano jemu (starop.) — nazywano go. [przypis edytorski]
dziardyn (daw., z wł.) — ogród. [przypis redakcyjny]
dziardyn — ogród. [przypis autorski]
dziardyn (z wł.) — ogród. [przypis edytorski]
dziatki (daw.) — dzieci. [przypis edytorski]
dziatki (daw.) — dzieci. [przypis edytorski]
dziatki (daw.) — dzieci. [przypis redakcyjny]
dziatki (daw., gw.) — dzieci. [przypis edytorski]
dziatki — dzieci. [przypis edytorski]
Dziatki — Helena miała, według Homera, jedną córkę: Hermionę. [przypis redakcyjny]
dziatki (przestarz.) — dzieci. [przypis edytorski]
dziatwa (daw.) — dzieci. [przypis edytorski]
dziatwa — dzieci, dzieciarnia; tu: nasi chłopcy, tj. powstańcy. [przypis edytorski]
dziatwa — dzieci. [przypis edytorski]
dziatwa Jagodowa — dzieci lub poddani Jagodowego Króla. [przypis edytorski]
dziawoli — skomli. [przypis autorski]
dziażyć (gw., z lit.) — smagać. [przypis edytorski]
dzicie (gw.) — dziecię, dziecko. [przypis edytorski]
dzicza — forma staropolska, tak jak: łodzia, pieczenia itp.; dziś: dzicz. [przypis redakcyjny]
dziczej — dziś poprawnie: bardziej dziko. [przypis edytorski]
dziczka — dzikie drzewo owocowe. [przypis edytorski]
dziczka — dziko rosnące drzewo owocowe. [przypis edytorski]
dzidy — dziś popr. forma N.lm: dzidami. [przypis edytorski]
dzidziawir (daw., z litew.) — bohater, heros. [przypis edytorski]
dziécię — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak i. [przypis edytorski]
dzięcielina (gw.) — koniczyna. [przypis edytorski]
dzięcielina (reg.) — gatunek koniczyny. [przypis edytorski]
dzięciorek (daw.) — kojec dla drobiu. [przypis edytorski]
dzięciorek — przenośne ogrodzenie przestrzeń dla ptactwa domowego. [przypis edytorski]
dziéckiem — tu: będąc dzieckiem; w dzieciństwie. [przypis edytorski]
dziędzierzawa — roślina z rodziny psiankowatych; datura. [przypis edytorski]
dzięgi (daw., z rus.) — monety. [przypis redakcyjny]
dzięgiel — dzięgiel leśny, roślina o silnym zapachu. [przypis edytorski]
dzięgiel — roślina o mocnym zapachu i ostrym smaku; w przysłowiu: dać kminu z dzięgielem, tzn. dotknąć do żywego, dać się we znaki, dokuczyć. [przypis redakcyjny]
dzięgiel — roślina z rodziny selerowatych, kwiaty w kulistych baldachach mają kolor biały, u niektórych odmian czerwonawy; wyróżnia się mocnym, charakterystycznym zapachem. [przypis edytorski]
dzięgi (z ros.) — pieniądze. [przypis edytorski]
dzięka (daw.) — podzięka, dziękczynienie. [przypis edytorski]
dzięka (daw.) — podzięka; dziękczynienie. [przypis edytorski]
dzięka (daw.) — podzięka, podziękowanie; dziękczynienie. [przypis edytorski]
dziękaż — dziękuję bardzo; konstrukcja formy gwarowej (dzięka) z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
dziękczynne za nie nabożeństwa i procesje — obchody i pochody osładzały Ateńczykom gorycz położenia. [przypis tłumacza]
Dzięki Bogu, że Giettator szczęśliwie dopłynął (…) — Władysław Zamojski wyjechał był wtedy do Konstantynopola w związku z nadchodzącą wojną krymską. [przypis redakcyjny]
Dzięki naszemu świetnemu systemowi przymusowego nauczania umiał czytać i pisać — w 1870 wprowadzono w Anglii przepisy o obowiązkowej edukacji podstawowej wszystkich dzieci w wieku 5–12 lat. [przypis edytorski]
dzięki ogólności określenia woli i pojęciu doświadczenia — Büchner pisze artykuł o Schopenhauerze, uznający jego wielki wpływ na rozwój filozoficznego myślenia. Por. Lange, op. cit., s. 90 i 162. [przypis redakcyjny]
Dzięki tylko temu, że prawo to nie obowiązuje w kilku drobnych państewkach, mógł w Niemczech… — ówczesne Cesarstwo Niemieckie (1871–1918) było państwem federalnym, złożonym z różnej wielkości państw związkowych, będących monarchiami (królestwami i księstwami) i wolnymi miastami. Niektóre z nim były niewielkie, np. Księstwo Waldecku i Pyrmontu, Księstwo Schaumburgu-Lippe czy też Księstwo Reuss liczyły po 40–70 tys. mieszkańców. [przypis edytorski]
dziękochwały — podziękowania i chwała. [przypis edytorski]
dziękował wojskom za to, że były mu w czasie całej wojny tak oddane… — oratio obliqua, którą Henkel i Clementz zamieniają na oratio recta. [przypis tłumacza]
dziękujęć (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
dziękujęć — konstrukcja z partykułą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
dziękujęć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci (skróconą do -ć). [przypis edytorski]
dziękujęć — skrót od: dziękuję ci. [przypis edytorski]
dziękuję za bedłek — dziękuję, mam w domu lepszych rzeczy dość; fragment przysłowia: „Dziękuję za bedłek, mam doma dość rydzów”. [przypis redakcyjny]
Dziękuj i módl się do aniołów słońca — Do Boga, którego tu poeta nazywa słońcem aniołów, bo aniołów w niebiosach, jak nas nasze ziemskie słońce, Bóg, oświeca. [przypis redakcyjny]
dziećmi diabła, ex patre diabolo, który był mężobójcą od samego początku świata — J 8, 44. [przypis edytorski]
dziecek (daw.) — 2. przypadek [D.] lm od: dziecko; [dziś: dzieci]. [przypis redakcyjny]
„Dzieciątko moje, synu, przybywaj…” — prawie dosłowna parodia z Hekaby Eurypidesa w. 172. [przypis tłumacza]
dzieciaków — popr. forma B. lm: dzieciaki. [przypis edytorski]
dzieciamy (gw.) — dziećmi. [przypis edytorski]
dzieci Beliala — przen. poganie; Belial: bożek pogański wspominany w Starym Testamencie. [przypis edytorski]
Dzieci Biblii. Mojżesz — tekst został odtworzony z hebrajskiego tłumaczenia (wydanego w piśmie „Omer” w październiku 1939 r.) przez Ewę Świderską. Nadtytuł Dzieci Biblii świadczy o zamiarze stworzenia następnych opowieści o dzieciństwie innych postaci biblijnych. Przekład „Dzieci Biblii. Mojżesz” autorstwa Ewy Świderskiej został udostępniony na Licencji Wolnej Sztuki 1.3. (http://artlibre.org/licence/lal/pl/). [przypis edytorski]
Dzieci dwóch braci, czyli stryjeczne, były uważane i uważały się między sobą za rodzeństwo — W istocie u Rzymian mieli jedną nazwę: braci stryjecznych nazywano braćmi. [przypis redakcyjny]
dziecięce rysy rozpatrzył — przypatrywał się twarzy dziecka. [przypis edytorski]
Dziecię [córka Sejana] płakało gdy ją kat na śmierć prowadził, nie rozumiejąc co ją czeka i obiecując, że odtąd będzie grzeczne — historyczne [Tacyt, Roczniki V, 9]. [przypis autorski]
dziecięctwo (daw.) — dzieciństwo. [przypis edytorski]
dziecięcych oczu — Melania Fogelbaum napisała ten wiersz, gdy była uwięziona w getcie łódzkim. Getto w Łodzi powstało 8 lutego 1940 roku, z czasem stało się ono najbardziej izolowanym gettem dla ludności żydowskiej w okupowanej Polsce i wielkim obozem pracy przymusowej. Przetrwało prawie 4,5 roku. Wśród 200 tys. więźniów tego getta znajdowały się też dzieci. To one stały się ofiarą jednej z najtragiczniejszych akcji nazistów, tzw. Wielkiej Szpery. Na początku września 1942 mieszkańcy getta dowiedzieli się, że do transportów trafią wszystkie dzieci. Jak wspomina Michał Mosze Chęciński na tę wiadomość, „z piersi tysięcy ludzi wydobył się przejmujący krzyk, rozpacz matek i ojców była niemal fizycznie dotykalna. Tego dnia całe getto płakało i z każdego jego kąta płynęło wołanie do Boga” (za: Andrzej Rukowiecki, Łódź. 1939–1945. Kronika okupacji, Wydawnictwo Księży Młyn, Łódź 2012, s. 125). Rodzice próbowali zmieniać metryki dzieci, ukrywać je przed służbami porządkowymi i Gestapo, ale bezskutecznie. Niemcy zastrzelili co najmniej 200 rodziców, którzy nie chcieli oddać swoich dzieci. W przypadku ewakuacji szpitali Niemcy wyrzucali dzieci przez okna. Do ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem wywieziono wkrótce 15 681 osób, wśród nich dzieci do 10 roku życia, chorych i osoby starsze powyżej 65 roku życia, gdzie zostały zamordowane. W getcie pozostawiono osoby zdolne do pracy w resortach. [przypis edytorski]
dziecię Lombroso — zapewne nawiązanie do typologii kryminalistów, według włoskiego psychiatry Cesare Lombroso. [przypis edytorski]
Dziecię Symchy — utwór został opublikowany w zbiorze Z jednego strumienia: szesnaście nowel przez dziesięciu autorów z przedmową Elizy Orzeszkowej. Przedmowa autorstwa Elizy Orzeszkowej dostępna jest w bibliotece Wolne Lektury — Red. WL. [przypis edytorski]
dziecię — τέκνον, filius, Kind (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
Dziecię Triptolem — według legendy greckiej syn króla krainy Eleusis, któremu bogini Demeter, z wdzięczności za udzieloną jej w Eleusis gościnę, podarowała ziarna zbóż i którego nauczyła uprawy roli. [przypis redakcyjny]
dziecie — dziś popr.: dziecię. [przypis edytorski]
