Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156878 przypisów.
Nad Arystotem Awerresa… — Averroes, szanowany w średniowieczu lekarz i filozof arabski z XII w., komentator Arystotelesa. [przypis tłumacza]
na dawnym mieszkaniu — dziś popr.: w dawnym mieszkaniu. [przypis edytorski]
nada (z ros.) — wolno. [przypis edytorski]
nad bezdzietnego władcę — Witeliusz miał dzieci. „Ożenił się z Petronią, córką konsulowską, i miał z niej syna Petroniana, na jedno oko niewidzącego… prędko go z opieki wypuścił i wkrótce, jak mniemają, sam ze świata sprzątnął… Wnet pojął drugą żonę Galerię Eundanę, pretora córkę, i z tej miał obojej płci dzieci, lecz syna tak zająkliwego, że prawie jakby niemego i bez języka”, Swetoniusz, Żywot Witeliusza IV (przekł. Kwiatkowskiego). „Pochwaliwszy Witeliusza… Kazał całemu wojsku wyniść naprzeciw synowi pacholęciu, gdy mu go przyniesiono, odzianego paludamentem na łonie trzymając, nazwał Germanikiem”, Tacyt, Dzieje II, 59 (przekł. Naruszewicza). „Około tego czasu rozkazał Mucjan zabić syna Witeliuszowego pod pozorem przyszłych niezgód”, tamże IV, 80. [przypis tłumacza]
nadbiegą — dziś popr. forma: nadbiegną. [przypis edytorski]
nadbiegła (daw.) — tu: forma imiesłowowa: ta, która nadbiegła. [przypis edytorski]
nadbieżał (daw. forma) — nadszedł. [przypis edytorski]
nadbladło (…) żołnierzom (starop.) — [żołnierze] zbledli nieco ze strachu. [przypis redakcyjny]
nad bogi — dziś popr. forma B.lp: nad bogów. [przypis edytorski]
nad Bosforem — tj. w Konstantynopolu, u sułtana tureckiego, który jako zwierzchnik i obrońca mahometan całego świata nosił tytuł kalifa, tj. „następcy” Mahometa. [przypis redakcyjny]
Nad brzegami Allan Water (ang. Banks Of Allan Water) — szkocka piosenka autorstwa Matthew Gregory'ego Lewisa (1775–1818). [przypis edytorski]
nadbrzeżów (daw. forma) — dziś: nadbrzeży. [przypis edytorski]
nadbużny — dziś raczej: nadbużański; położony nad Bugiem. [przypis edytorski]
nad chłopy (daw.) — dziś popr. forma N. lm: nad chłopami. [przypis redakcyjny]
nadchodząca zima roku 1866–67 — niedopatrzenie autora: na półkuli południowej była to zima roku 1866, trwająca od czerwca do sierpnia; na przełom roku przypadają zimy na półkuli północnej. [przypis edytorski]
Nadchodzi noc, kiedy nikt nie będzie mógł działać — J 9, 4 (cytat za Biblią Tysiąclecia). [przypis edytorski]
Nadchodzi żniwo — o podwójnych zbiorach Szekspir nie wspomina, bo o nich widocznie nie wiedział. [przypis tłumacza]
Nadczłowiek jest dla Nietzschego surogatem godności, której nie znajduje w życiu naokoło siebie (…) koncepcja, odbijająca wiernie przypadkowość form życia, stanowiącego grunt i tło myślowej twórczości Nietzschego — S. Brzozowski, Filozofia Fryderyka Nietzschego, „Przegląd Filozoficzny” 1912, s. 496. [przypis autorski]
nadczłowiek „jest to nieustająca wszędzie obecność i rzeczywistość; wszelka twórczość zawsze i wszędzie równoznaczną jest z tym hasłem: ponad człowieka!” — Stanisław Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 78. [przypis autorski]
nadczłowiek nie mógł żyć taką etyką — egoistyczne następstwa etyki Schopenhauera wyprowadził już Stirner, bezpośredni poprzednik Nietzschego (D. Einzige u. sein Eigentum Reclam). Por. Lange, Geschichte d. Materialismus, II, s. 81. [przypis redakcyjny]
Nadczłowiek Nietzschego to tylko poduszka, na której zmęczony bezwzględnym sceptycyzmem mędrzec oparł swą głowę — S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim, „Droga” 1928, nr. 5. [przypis autorski]
nadczłowiek w rodzaju Nietzschego — idea nadczłowieka, wyłożona w Tako rzecze Zaratustra, tj. człowieka, którego cechuje zespolona potęga ciała i ducha (ta ostatnia przejawiająca się w tzw. „woli mocy”, tj. dążeniu do panowania nad własnym życiem i rzeczywistością. [przypis edytorski]
nadczłowiek — zarodki koncepcji „nadczłowieka” można także znaleźć u Schopenhauera, który ludzi, wyjąwszy geniuszów i świętych, nazywa „fabrycznym towarem przyrody”. [przypis redakcyjny]
nad drugie dowcipne, pracowitych i mężnych ludzi — dziś: nad innych rozsądnych, pracowitych i mężnych ludzi. [przypis edytorski]
Nad duszami zawisł straszny mrok, w którym zgasło nawet zwątpienie; nic nie jest pewnym, prócz przerażenia i bólu, prysły wszelkie przegrody między rzeczywistym a niepojętym… jest tylko pył dusz miotanych i rozbijających się o siebie ponad otchłaniami — recenzja z Dla szczęścia, „Głos” 1902, nr 51. [przypis autorski]
naddziad (daw.) — pradziad, przodek. [przypis edytorski]
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
naddziad — pradziad, przodek. [przypis edytorski]
nad Dzieżą — w r. 1612. [przypis edytorski]
na dęba (daw. forma B. lp rodz. m.) — dziś: na dąb. [przypis edytorski]
nadęta piła — piłka nadmuchana. [przypis edytorski]
nadętości cesarza Konstantyna (…) — Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie, XXI, 16. [przypis tłumacza]
nade dniem — nad ranem. [przypis edytorski]
Nade drzwiami (…) galeria obrazów — póty pamiętnik szypra. [przypis autorski]
Nadejdzie jednak dzień zapłaty (…) — tekst socjalistycznej pieśni Czerwony sztandar (org. Le drapeau rouge), powstałej pod koniec XIX w. we Francji. Tłumaczenia utworu na język polski dokonał Bolesław Czerwieński. [przypis edytorski]
nademdlony (daw.) — nadwątlony, osłabiony. [przypis edytorski]
nademdlony (daw.) — nadwątlony. [przypis edytorski]
nademną (starop. forma ort.) — dziś: nade mną. [przypis edytorski]
nademną (starop. forma ort.) — dziś popr.: nade mną. [przypis edytorski]
nademną (starop. forma ort.) — nade mną. [przypis edytorski]
nadeń — skrócone: nad niego. [przypis edytorski]
nadeń (starop.) — nad niego (tj. tu: bardziej niż on). [przypis edytorski]
Na denn loss (niem.) — no chodź. [przypis edytorski]
nadeprzod mieć (starop.) — [mieć] pierwszeństwo, przewagę. [przypis redakcyjny]
nader — bardzo. [przypis edytorski]
nader — nadzwyczaj; bardzo. [przypis edytorski]
nader powściągliwy sąd Żeromskiego o Bez dogmatu czytanym w odcinkach „Słowa” (…) — S. Żeromski, Dzienniki, III, s. 472 (27 V 1890). [przypis autorski]
na despekt (daw.) — na złość, na przekór. [przypis edytorski]
na deszczce (daw.) — na deseczce. [przypis edytorski]
nadeszłe — dawna forma imiesłowu przymiotnikowego, dziś zastępowana raczej zdaniem podrzędnym: te, które nadeszły. [przypis edytorski]
nadeszłe — przym. odczasownikowy: to, które nadeszło. [przypis edytorski]
nadeszły (daw.) — tu: forma imiesłowowa: ten, który nadszedł. [przypis edytorski]
nadeszły — tu: nadesłany. [przypis edytorski]
nadeszle — dziś popr. forma: nadeśle. [przypis edytorski]
nadeszle — dziś popr. forma: nadeśle. [przypis redakcyjny]
na dewocji siedzieć — potocznie: mieszkać w klasztorze bez składania ślubów zakonnych. [przypis redakcyjny]
nadewszystkie (starop.) — dziś w formie bezosobowej: nade wszystko; bardziej niż wszyscy. [przypis edytorski]
Nade wszystkim góruje blaga! (…) Małpa nakładająca na siebie maskę lwa — K. R. Żywicki [L. Krzywicki], O sztuce i nie-sztuce, „Prawda” 1899, nr 15. [przypis autorski]
Nad gardzielą Narwi zawisł most na linach drucianych — r[oku] 1889 przez wielką powódź zniszczony. [przypis autorski]
nad głowy — dziś popr. forma N.lm: nad głowami. [przypis edytorski]
nadgradzać (daw.) — nagradzać. [przypis edytorski]
nad Greki — dziś popr. forma N.lm: nad Grekami. [przypis edytorski]
Nadgrobek — nad grobem, nagrobek. Tytuł zapowiada, że utwór będzie epitafium. [przypis edytorski]
nadgroda (daw.) — dziś popr.: nagroda. [przypis edytorski]
nadgroda (daw., gw.) — nagroda. [przypis edytorski]
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
nadgroda (daw., gw.) — nagroda; tu: odszkodowanie. [przypis edytorski]
nadgroda — dziś popr.: nagroda. [przypis edytorski]
nadgroda (gw.) — nagroda. [przypis edytorski]
nadgrodzić (daw.) — nagrodzić. [przypis edytorski]
Nad grzech nie lża się człeku kaiać — Sens: człowiek nie powinien spowiadać się z grzechów, których nie popełnił. [przypis edytorski]
Nadieżda Lebiedziewa — zapewne mowa o Tatianie Iwanownie Lebiediewej (1850–1887), rosyjskiej rewolucjonistce, działaczce Narodnej Woli, aresztowanej po udanym zamachu na cara w 1881, skazanej na karę śmierci, zamienioną potem na dożywotnią katorgę. [przypis edytorski]
nad innymi mu pierwszeństwo daję — Słowa te są miarą uroku, jaki Alcest wywiera na ludzi zdolnych ocenić szlachetne źródło jego dziwactw. Komizm jego płynie tylko z sytuacji, w jakie zapędza go skrajność charakteru. [przypis tłumacza]
nad inwentarz — ponad to, co ustalone jako powinność chłopa i zapisane w inwentarzu. [przypis edytorski]
nadir — kierunek przeciwny do zenitu. [przypis edytorski]
Nadir — kierunek sfery niebieskiej przeciwległy do zenitu. [przypis edytorski]
nadir — najniższy punkt sklepienia niebieskiego, przeciwieństwo zenitu. [przypis edytorski]
nadir — niewidoczny z Ziemi punkt na sklepieniu nieba, usytuowany naprzeciw zenitu, czyli pionowo w dół. [przypis edytorski]
nadirowo-seksualny — od: nadir: przeciwieństwo zenitu, punkt sfery niebieskiej położony dokładnie naprzeciwko zenitu, najniżej położony na niebie. [przypis edytorski]
nadir — punkt na niebie przeciwległy zenitowi. [przypis edytorski]
nadir — punkt na sferze niebieskiej położony naprzeciwko zenitu. Znajduje się prostopadle pod horyzontem i jest najniżej położonym punktem sfery niebieskiej. [przypis edytorski]
Nadir Szach (1688–1747) — władca Iranu, utalentowany wódz, zdobywca, twórca rozległego imperium z ogromną armią; dla finansowania swoich kampanii wojennych nakładał coraz wyższe podatki, wsławił się okrucieństwem w tłumieniu buntów i prawdziwych lub urojonych spisków; zginął zamordowany. [przypis edytorski]
Nadir Szach — Thamas Kouli Chan, (1688–1747), zdobywca Indii. [przypis edytorski]
nadjeli ji (starop.) — znaleźli go, spotkali go. [przypis edytorski]
Nad Kapuletich i Montekich domem — w XIX w. w Rzymie pokazywano turystom ruiny rzekomych domów obydwu rodów pojawiających się w dramacie Romeo i Julia. [przypis edytorski]
nad Kaspią — nad Morzem Kaspijskim (będącym w istocie bezodpływowym słonym jeziorem, zasilanym wodami rzek: Wołgi, Uralu i Kury); w starożytności nazywane było również Oceanem Hyrkańskim a. Morzem Azarskim (od nazw zamieszkujących u jego wybrzeży ludów). [przypis edytorski]
nad Kocytem, nad Acherontu wodami — Kocyt i Acheron to rzeki w krainie zmarłych. [przypis redakcyjny]
nad królmi — dziś popr. forma N. lm: nad królami. [przypis edytorski]
nad krwią zarżniętych ofiar: byka, dzikiej świni i barana — porównaj rzymskie su-ove-taurilia. [przypis tłumacza]
na długi przeciąg czasu — dziś popr.: na długi czas. [przypis edytorski]
nad lądami — u brzegów, gdzie można lądować. [przypis redakcyjny]
nadleśny (daw.) — dziś popr.: nadleśniczy, starszy leśniczy. [przypis edytorski]
nadliczbowi — adscriptivi nazywali się w legionie żołnierze, którzy nie otrzymywali broni i dostawali ją dopiero w czasie bitwy, po poległych. Pasożyt chce przez to powiedzieć, że nadliczbowość nie powinna go wykluczać od udziału w „bitwie”, o której potem mowa. [przypis tłumacza]
nadmęski — nadludzki, wymagający nadludzkiego męstwa. [przypis edytorski]
nadmiar grzeczności — po tym, co sobie powiedziały, jest paradny! [przypis tłumacza]
nadmiar — ponad zwykłą miarę, nadmiernie. [przypis edytorski]
nadmiar — tu: nadmiernie, zbyt. [przypis edytorski]
nadmiar — tu: nazbyt. [przypis edytorski]
nadmierna władza trybunów (…) służyła jeszcze przy pomocy praw wydanych dla wolności za ochronę cesarzom, którzy ją zburzyli — Cezar i August kazali się obrać trybunami, a następcy poszli za ich przykładem. [przypis tłumacza]
Nadmierne podatki były przyczyną tej osobliwej łatwości, z jaką Mahometanie dokonali swoich zdobyczy — Podziwiajcie w historii rozmiar, dziwactwo, a nawet szaleństwo tych podatków. Anastazy wymyślił podatek od oddychania; ut quisque pro haustu aeris penderet. [przypis autorski]
nadmierne trudy połączone z nadmiernym jedzeniem — mowa tu o zawodowych atletach, których żarłoczność była przysłowiowa. [przypis tłumacza]
Nad Montemalo (…) Ucellatoja wzniosła się — Montemalo, dziś Montemario, to góra blisko Rzymu, idąc do Witerbo. Uceellatoio: góra przy Florencji, idąc do Bolonii. Z jednej i drugiej góry widok miast sąsiednich rozwija się w całej ich rozciągłości. [przypis redakcyjny]
